Bijgaande foto is niet aleen een illustratie bij een weblogstukje maar ook een statement. De foto is afkomstig van de website van Sooreh Hera, een pas afgestudeerde Iraanse kunstenares, die sinds zeven jaar in Nederland woont en die de KABK heeft gedaan. Wim van Krimpen, directeur van het Haags Gemeentemuseum, koos het werk van een aantal afgestudeerden uit voor een tentoonstelling, waaronder dat van Hera. So far so good.
Totdat ophef ontstond, in eerste instantie vanwege een filmpje, maar ook vanwege enkele foto’s. Hera’s werk gaat over de verhouding tussen religie en sexualiteit. Hera zelf licht toe op haar website: “Religie wil altijd controle over de sexualiteit van de mens uitoefenen, met als meest dwingende verbod het taboe op homosexualiteit. De drie grote godsdiensten zijn altijd fel gekant geweest tegen elke afwijkende vorm van sexuele beleving: binnen de islamitische wereld staat op homosexualiteit nog steeds de doodstraf. Ik heb geprobeerd om herkenbare schoonheid van homosexuelen te verbeelden, maar ook vervreemde schoonheid die voor vele mensen ongekend, of oneerbaar is.”
Interessant is nu om te kijken hoe de berichtgeving is vanuit christelijke hoek. Trouw bericht: “Op een van de foto’s is profeet Mohammed afgebeeld als homo.”Dat is te kort door de bocht. Hera heeft expliciet homosexuele mannen afgebeeld, en niet de profeet Mohammed. Daar gaat de tentoonstelling over. In De Pers vertelt Hera over één van de homostellen, afkomstig uit Iran: “Zij wilden niet herkenbaar in beeld en dragen dus maskers. Om de hypocrisie in de moslimwereld aan de kaak te stellen, heb ik de gezichten van Mohammed en Ali gebruikt. De foto’s van Mohammed en Ali worden normaal gebruikt in processies van sjiitische moslims.” Door deze maskers te gebruiken, voegt Hera dus een statement toe aan de foto. Dat wordt versterkt door de context waarin de twee mannen zich laten afbeelden. Op één foto draagt een man met zo’n masker een leren broek die open is bij zijn billen. Op een andere foto zit hij in een houding alsof zijn vriend gaat pijpen.
De foto’s zijn verwerkt in een videoclip waarin behalve islamitische ook christelijke en joodse religieuze symbolen worden gebruikt. Het filmpje is inmiddels verwijderd, zowel van Hera’s website als van YouTube. En intussen zijn de betreffende foto’s ook verwijderd van de geplande expositie. Directeur Van Krimpen van het Haags Gemeentemuseum geeft in een interview met de NOS aan waarom. Hij vindt dat de foto’s zo gemaakt zijn met de opzet om te kwetsen. Hij “vertrouwt de intentie niet” en vindt dat de foto’s “bedoeld zijn om aandacht te trekken“. Nu is kunst natuurlijk wel vaker bedoeld om aandacht te trekken. De vraag is of deze foto’s enkel bedoeld zijn om ijdele ophef te creeeren of dat ze bedoeld zijn om een misstand aan de kaak te stellen. De kunstenares zelf is daar zeer duidelijk in. In het al genoemde Pers-artikel stelde ze: ‘Rond homoseksualiteit blijkt het duidelijkst de hypocriete houding in de islamitische wereld tegenover seks. Homo’s worden in landen als Iran en Saoedi-Arabië keihard aangepakt, terwijl het daar heel gewoon is voor getrouwde mannen om seks te hebben met andere mannen. Maar dat blijft verborgen.’ Wat mij betreft is hier sprake van kunst-met-een-boodschapo en geen aandachttrekkerij.
Aandachttrekkerij? Ijdele ophef? Dan moeten we onmiddelijk denken aan Ehsan Jami. Die gaat namelijk ook een film maken: over “hoe gewelddadig en tiranniek Mohammed wel niet was. Deze man heeft drie Joodse stammen vermoord, afvalligen gedood en is met een 6-jarig meisje getrouwd, met wie hij seks had toen ze 9 was“. En ook Geert Wilders doet een duit in het zakje: ook hij maakt een ‘provocerende’ film over de Islam. Wat is dan het verschil tussen de films van Jami en Wilders, en de foto’s en film van Hera? De films van beide ‘heren’ zijn een aanklacht tegen de islam an sich en ook zo bedoeld. Hera stelt de houding van de islam ten aanzien van homosexualiteit aan de orde. Dat lijkt me een aanzienlijk verschil. Zij komt op -zij het op provocerende wijze- voor mensenrechten van homosexuelen.
Mensenrechten staan wat mij betreft boven de eventuele gekwetstheid van gelovigen. Mensenrechten zijn universeel, en niet cultuurgebonden of afhankelijk van religieuze of politieke voorkeur. Zij bepalen juist de regels van het intermenselijk verkeer – en daarmee ook waar aanhangers van religies, culturen en politieke partijen zich aan dienen te houden. Vooral ook omdat religies zijn gebaseerd op subjectieve gegevens: preken, en de interpretatie daarvan. Hoe veel claims ook over ‘Openbaringen’ en ‘Goddelijke Waarheden’, religies zijn mensenwerk. (De verhouding tussen Goddelijke Waarheid en menselijke wetten is overigens door Jezus zelf al gedefinieerd toen hij zei: Geef de keizer wat des keizers is, en Gode wat Gods is.(Matth. 22: 15-22.). Maar deze is voor religieuze doordenkers).
Ik kan bij wijze van spreken morgen de profeet worden van de Grote Vuurvos, en op basis daarvan een religie oprichten. Mijn aanhangers kan ik vertellen dat iedereen die niet surft met de Grote Vuurvos, laagwaardig is en erger dan een dief. Dat mag ik zeggen want dat valt onder de vrijheid van meningsuiting waaronder ook godsdienstvrijheid valt. Ik mag echter niet mijn aanhangers ertoe zetten, om mensen die niet met de Grote Vuurvos surfen van flatgebouwen af te gooien. Een dergelijke subjectieve basis (mijn profetieën over de Grote Vuurvos) mag dus nooit leiden tot zeggenschap over levens van anderen, of hun mensenrechten aantasten.
Anderzijds is het niet aardig als aanhangers van de Grote InternetOntdekker de grote Vuurvos in compromitterende context gaan afbeelden. Maar dat heeft meer te maken met fatsoen. Mijn aanhangers mogen ook niet op hun beurt weer de musea gaan bedreigen die die foto’s ophangen – en in Hera’s geval lijkt dat wel gebeurd te zijn. Dan hebben we het over strafbare gedragingen die de vrijheid van meningsuiting bedreigen en dat is een serieuze zaak.
We kunnen niet ontkennen dat het geweld of de dreiging met geweld waarmee moslims hun religieuze gekwetstheid kenbaar maken, intimiderend is, en daarmee vaak een reden om de vrijheid van meningsuiting dan maar ‘vrijwillig’ te beperken. Dat lijkt hier gebeurd te zijn. Ik vind echter dat Directeur Van Krimpen ernaast zit als hij zegt dat Hera’s werk erop gericht is om te provoceren. Dat blijkt totnogtoe uit geen van haar uitlatingen, noch uit haar gedrag. Jami verscheen tot vervelens toe in de pers, liet breeduit door anderen verklaren hoe zeer hij bedreigd werd en hoe zeer hij in de steek gelaten werd door de PvdA-bobo’s, en laadde daarmee de verdenking op zich dat hij bouwde aan een persoonlijkheidscultus. En over Wilders hoeven wij het niet te hebben. Ik zie Sooreh Hera dit gedrag nog niet vertonen.
Zij lijkt nog steeds de zaak te stellen boven haar eigen persoon. (En overigens, al ben ik het niet met Wilders en Jami eens, zij hebben het recht deze films te maken).
Voorts ben ik het eens met David, die schrijft: “Wat mij betreft is die bezorgdheid over eventuele beveiliging van het gemeentemuseum en de kunstenaar trouwens een zaak van politie en justitie, niet van betrokkenen zelf. Van Krimpen bepaald wat er tentoongesteld wordt, als dat aanleiding geeft voor ‘aanvullende maatregelen’ moet het lokale bestuur er in springen.”
Reacties (75)
Go Brechtje go !
Laat ze poepie ruiken !
Als je in een berenkuil stapt loop je het risico dat de beren je wat aandoen, je moet ze niet provoceren. Het is dus niet verstandig om dat te doen. Het beledigen van sommige religieuzen kan ook leiden tot aanvallen van die religieuzen. Als het “verstandig” is om sommige religeuzen niet te provoceren, kun je zeggen dat die religieuzen zich als beesten gedragen. Ik zou me beledigd voelen als ik als een beest (niet provoceren wegens angst voor beestachtig gedrag) behandeld zou worden.
Dit moet niet tentoongesteld worden omdat het kunst nivo NTI is.
Tsja, de gustibus non est disputandem!
Maar dan heb je het natuurlijk over van krimpen’s goede smaak, niet over vrijheid van meningsuiting.
De grootste misvatting op aarde, is dat over smaak niet te twisten valt.
Hmmmm er valt wel over te twisten maar je komt er toch niet uit. Dat is denk ik wat de oude Romeinen bedoeld hebben.
Wat een evenwichtig en intelligent artikel van Brechtje! Ik ben het helemaal met haar eens en wens dat de heer Van Krimpen alsnog tot inkeer komt. Ik vind het verschrikkelijk dat zelfs kunst moet wijken voor terreur. Ik kom geregeld in musea en ik zie zelden of nooit een mede-Nederlander. Dus de terreur zou dan plaats vinden op grond van ‘van horen zeggen’ (zo gaat het meestal!) en daar moeten alle – trouwe – museumbezoekers en zeker ook kunstenaars onder lijden. De media zijn (ook) hypocriet en hebben helemaal geen oog voor het behoud van onze nog – relatief – open cultuur. Zij leveren die wel heel gemakkelijk in ten behoeve van hun eigen sensatiezucht en luie kortzichtige drift tot scoren.
Laten we de op sensatie beluste media en vooral het Gemeentemuseum voortaan maar mijden.
Dhimmi’s hebben beperkte burgerrechten.
* Godslastering door dhimmi’s wordt onder de sharia zwaar gestraft. De definitie van godslastering omvat de belediging van heilige teksten van moslims, het ontkennen van Mohammed als profeet en het maken van niet respectvolle opmerkingen over de islam. Geleerden uit de rechtsscholen van Hanbali en Maliki en ook binnen de Sjia schreven de doodstraf voor godslastering voor. Juristen van de sjai’itische school schreven soms geselen voor; de doodstraf was alleen voor hen die zich herhaaldelijk aan godslastering schuldig maakten.[5] Veel dhimmi’s werden op de beschuldiging van belediging van de islam ter dood gebracht.[6][7]. Hoewel sommigen van hen vrijwillig de martelaarsdood kozen, verkeerden velen van hen in dronkenschap of waren zij het slachtoffer van persoonlijke veten of politieke meningsverschillen. De angst voor het beschuldigd worden van belediging van de islam was een van de grootste factoren bij het aannemen van een nederige houding tegenover moslims.
De angst, bij heersend links sterk aanwezig,overheerst alles en de veroorzakers daarvan grijpen daardoor steeds meer macht,zoals Oriana reeds schreef.Wat zullen we morgen weer niet durven? En daarna?
Ben jij een dooddoener-bot?
@ parallax: grote bek tegen de autochtoon maar door het stof als het “de moslim” betreft. Ik ken jouw soort
twisten moet, klopt. Maar consequenties verbinden aan een oordeel resulteert in apartheid of erger: hovaardigheid van de knecht.
Ga dat filmpje eerst eens bekijken, het zijn een zooitje bij elkaar gegooglede plaatjes met een goedkoop ken burns effect aan elkaar geplakt met als enige patroon dat er in te ontdekken valt het zoveel mogelijk schokkeren van moslims. De Geert Wilders film wordt nog beter.
Die moslims hebben groot gelijk als ze zeggen dat dat niet in een museum thuishoort.
Ik vind dat dat ook niet uitmaakt. Andy Warhol bijvoorbeeld werkte zeer sterk aan een persoonlijkheidscultus, maar dat maakt hem niet minder belangrijk als kunstenaar. Kunst moet op zijn kwaliteit beoordeeld worden. Mocht in Wilders of Jami een regisseur van formaat schuil – wat ik overigens waag te betwijfelen – dan zal ik ook zeker hun films gaan zien.
Wel opvallend trouwens dat het tot nu toe een beetje sappelen is met de anti-moslimkunst. Een equivalent van Wolkers of ’t Hart is er nog niet.
@ Freek: het geeft niet dat je wat minder begaafd bent geboren.. ik zal het simpel proberen uit te leggen:
De moslimbazen zijn niet boos omdat het geen kunst is, de moslimbazen zijn boos omdat zijn vinden dat het filmpje de profeet beledigt..
Of je het begrijpt vraag ik me af ( er staat namelijk een dubbele ontkenning in de eerste zin)
@scientist #14 dat klopt. Maar die persoonlijkheidscultus, dat was directeur Van Krimpen’s argument om die foto’s niet te laten zien! Hij suggereert nl in het NOS-interview dat Hera daar op uit is. En dat vind ik niet.
Los daarvan mag Jami, ijdel of niet, alle films maken die hij wil naturlijk – en ik mag ze bekritiseren :-)
@Sikbock: Ik zei helemaal niet dat de moslimbazen boos zijn omdat het geen kunst is. Ik zei alleen dat ze vinden dat het filmpje niet in een museum thuis hoort, en ik kan het daarin volledig met hun eens zijn.
@ Freek: Zeg je nu dat het eens bent met de moslimbazen die vinden dat het werk niet in een museum thuishoort omdat het “de profeet beledigt?”
het is dus nog erger dan ik dacht
Ik ben het zeer eens met dit stukje: dit moet gewoon opgehangen kunnen worden in een museum. Ongeacht wat je van het werk vind: het is bedoeld en erkend als kunst (niet alleen door het Gemeentemuseum), en moet ook als zodanig getoond kunnen worden. In dat opzicht vind ik de reactie van het museum erg laf: eerst dit werk uitkiezen om het tentoon te stellen, omdat het blijkbaar beschouwd wordt als waardevolle kunst, om dan als er ophef ontstaat ineens te zeggen dat het bedoelt is om te kwetsen en onrust te zaaien.
De boodschap van de kunst is uiteindelijk positief, het gaat om homoseksualiteit en zet zich af tegen religies die dit ontkennen en onderdrukken. Dit in tegenstelling tot een film van Wilders, die ongetwijfeld alleen gericht is tegen de ‘islam’ en iedereen die zich daarmee identificeert. Maar om met Scientist#14 te spreken: misschien schuilt er wel een groot regisseur in Wilders. Dan geniet hij dezelfde vrijheid als de Iraanse fotograaf.
Sickbock: je bevestigd het vooroordeel dat ‘rechts’ in Nederland het tegenwoordig alleen nog maar te doen is om de Allochtoon, die slecht is, en ‘links’, die de allochtoon zou vertroetelen. Ten eerste, ook vanuit ‘links’ is er kritiek op het handelen van de museumdirecteur (Brechtje bijvoorbeeld), ten tweede zijn er andere invalshoeken te bedenken dan ‘zie je wel: de islam bedreigt de vrijheid’. Bijvoorbeeld vrijheid van de kunstenaar, of de verhouding tussen religie en homoseksualiteit.
Dank Brechtje, voor deze routebeschrijving door de catacomben aan de rand van de vrijheid van meningsuiting. Briljant!
@Sikbock, nee dat is wederom niet wat ik zei, ik zei dat ik, net als de moslimbazen, vind dat het filmpje niet in een museum thuishoort. Waarom ik dat vind heb ik ook al uitgelegd, namelijk omdat het geen kunst is. Het is geen kunst omdat zowel de uitvoering (bij elkaar gegooglede foto’s met enkel schokwaarde dmv een ken burns effect aan elkaar geplakt) als de boodschap (zoveel mogelijk moslims provoceren) aan geen enkele kunstnorm voldoen. Daarmee ben ik het dus met de museumdirecteur eens.
Oh en Brechtje, ik vind die flying spagetthi monster rethoriek een beetje van onbegrip getuigen voor de belangrijke plaats die religie in de maatschappij inneemt.
@ sickbok
Er is geen zinnig antwoord te geven op holle retoriek zoals “van henkes”, maar schijnbaar zie jij wel steekhoudende punten in zijn betoog, die ingaan op de grote onderliggende lijnen wat betreft de integratieproblematiek.
Heel knap dat je dan ook precies weet welke politieke kleur ik heb. Over mijn mening wat betreft religie weet je al helemaal niets. Misschien ben ik wel de grootste moslimbasher van het land. Misschien ben ik zo rechts als het maar kan.
Dat ik iemand aanspreek op dom geschreeuw, en dat jij daar dan een schepje bovenop doet, zegt genoeg over jezelf: zo hard mogelijk schreeuwen, maar als puntje bij paaltje komt, heb je geen idee.
Wat zijn er toch veel stoere, duidelijke taal sprekende, vaderlandslievende, actieondernemende, dappere mensen in dit land. Vooral niet door het stof gaan, maar achter het toetsenbord de zware jongen uithangend.
Vast veel gepest in de klas?
@ Carridwen: ik heb de woorden links en rechts niet genoemd.. prima stuk van Brechtje, al heeft ze veel worden nodig om te vertellen waar het om gaat; nl dat de museumdirecteur een draaiende lafbek is..
@ Freek samengevat zeg je dus dat het je niet uitmaakt wat de motieven van de “medestanders zijn”.. zo lang er maar geen werken in musea verschijnen die jij niet als kunst bestempelt
Ik denk dat je wel anders gaat piepen wanneer jouw favoriete suske en wiskes op de brandstapel belanden
@Parallax.. jij mist blijkbaar het punt in deze discussie. Dat geeft niks maar verwacht niet dat ik met jou in discussie ga over de vraag wat “goede” kunst is.
Uit je reacties ( met name je laatste) heb ik me wel onveer een beeld van je gevormd, maar ik zal verder beleefd blijven
@22:
In de maatschappij van circa 1950 wellicht, hopelijk niet meer in de maatschappij van anno 2007. Hoop ik. Je bedoelt volgens mij ‘de belangrijke plaats die religie inneemt in de hoofden van de leden van een klein deel van onze maatschappij’, maar dat is niet hetzelfde natuurlijk.
Daarnaast voor parallax nummer #3: in totalitaire staten viel/valt er niet over smaak te twisten. Vandaar de Blut-und-Boden kunst onder Hitler of het sociaal-realisme onder Stalin. Maar volgens mij leven wij nog in een vrije samenleving…
Ik mist helemaal geen punt. Van henkes post een dooddoener (links-rechts/zwakte/sterkte gereutel), ik wijs hem daarop, en jij maakt DEZELFDE OPMERKING.
Het gaat al niet meer om wat goede kusnt is, daar heb je zelf aan bijgedragen, en dat was ook niet de basis van mijn opmerking.
Welk deel begrijp je daar niet van? Je gaat nu zelf niet in op mijn opmerkingen, door zogenaamd beleefd te willen blijven, en andermaal te melden dat je wel ongeveer een beeld over me hebt gevormd.
Praat er gewoon maar omheen, met je trieste gelul. Lukraak lezen wat je wil lezen, en alsnog alleen met krachttermen smijten. Godsamme zeg.
@ jsk
Je gaat toch niet serieus in om die opmerking over smaak?
Mijn god.
@ parallax:
reactie # 3 onder deze column. je mist dus blijkbaar het punt en de strekking van het verhaal van Brechtje.
De opmerking van henkes is verder spot on: die museumdirecteur is een draaiende lafbek.. en inderdaad ( maar ik wil deze discussie liever vermijden, nl uitgekauwd) die lafheid is bij “heersend links” sterk aanwezig.
Lees jij een column wel voordat je reageert?
Natuurlijk moet de kunst van Soorah Hera getoond worden in het Gemeentemuseum. Waarom de anders zo brutale en alles aan zijn laars lappende Wim van Krimpen inbindt, is het grote raadsel van deze kwestie. Angst? Angst? Angst?
Het is betreurenswaardig dat een kleine minderheid van een kleine minderheid gaat uitmaken wat toonbaar en ethisch is in de Nederlandse kunstwereld. Het is stuitend dat een kunstmanager daar gehoor aan geeft. Ook nog eens met gebruik van oneigenlijke en belachelijke argumenten. Wat brutaal en hoekig was die Van Krimpen ooit.
De vraag is: Is kunst bedoeld om te behagen, of om te morrelen aan de vanzelfsprekendheid van de macht? In het Haags Gemeentemuseum is het wel duidelijk. De koopman heeft het gewonnen van de dominee.
Mijn opmerking was een vakinhoudelijke opmerking, geen politieke, hoe moeilijk jij het misschien kan vinden.
Het zal me verder een rotzorg zijn of ze dat dingen ophangen, ik vind het gewoon broddelwerk. De film van Wilders zal naar alle waarschijnlijkheid nog beter zijn ook.
“die lafheid is bij “heersend links” sterk aanwezig.”
GODVERDOMME ZEG.
Heb jij je hoofd in je reet? Je bent een karikatuur van zelf aan het worden.
Wat ik zwak vind aan Van Krimpen is dat hij het werk van Hera had uitgekozen omdat het zo krachtig was. Toen er enige ophef ontstond, bleek dat hij niet eens wist dat de maskers het hoofd van de Profeet en diens neef/schoonzoon moesten voorstellen. In eerste instantie reageerde Van Krimpen dat hij de tentoonstelling niet wenste aan te passen, omdat hij een museum leidde en geen politieke partij. Kennelijk is hij na een nachtje erover te hebben geslapen tot een andere conclusie gekomen. Kennelijk is het ineens wel een probleem geworden dat mensen jou instelling een politieke stellingname toedichten.
Ik vraag me af hoe Van Krimpen de foto’s beoordeelde voordat hij wist dat de maskers van Mohammed en Ali waren. Wat sprak hem er precies in aan? Wat dacht hij dat het betekende, of meende hij met een ouderwets geval van l’art pour l’art te maken te hebben? Ik denk dat hij wel wist dat Hera de hypocrisie betreffende homoseksualiteit in de Islamitische cultuur aan de kaak stelde, hij wist alleen niet dat ze het zover had doorgetrokken. Van Krimpen dacht aan veilige cultuurkritiek te doen, maar bleek all the way te zijn gegaan.
Verder begin ik heel erg moe te worden het zichzelf voorspellende gehalte van dergelijke uitingen, los van de vraag of het moet kunnen of niet. Want het moet natuurlijk kunnen.
“Linkse lafheid”
Hou toch op.
@ parallax: mijn conclusie is dus juist dat je “het punt” in de column hebt gemist en een zg “vakinhoudelijke bijdrage” wilde leveren?
fijn, dank u wel.. er zijn verder vast wel mensen die gezamelijk met je over broddelwerk of kunst willen brullen..
Ik heb het punt niet gemist, het interesseerd me simpelweg niet.
Komt er nog een opmerking over politieke kleur?
d = t
Er moet helemaal niets natuurlijk. Wat er ook gebeurt, het blijft een beslissing van Van Krimpen cq. de kunstinstelling. Politiek en religie moeten niets willen verbieden, en ook niets willen afdwingen. Dit laat onverlet mijn opmerking die Brechtje met instemming aanhaalt.
Als Hera’s foto’s meer bedoeld zijn als een politiek statement, kan het Gemeentemuseum niet gedwongen worden dat statement uit te dragen. De vrijheid van meningsuiting is een recht op uiten (en informatie verzamelen), geen plicht tot verspreiden. Het Gemeentemuseum kan ook niet verplicht worden tot het vertonen van de films van Jami en Wilders, lijkt me zo. Die vergelijking gaat dus mank.
Opmerkingen als dat we gegijzeld zouden zijn in politiek-correcte islamknuffelarij – niet per sé hier gedaan – zijn ridicuul. Als we ergens in gevangen zijn is het een opgefokte en overspannen toestand, waar elke scheet van radicale imams en politici zodanig wordt uitvergroot dat het politieke debat zo langzamerhand één grote open zenuw wordt.
@ Parallax: als het je niet intereseert of als je het punt mist, kun je beter je kop houden
Precies. Ik kon het niet beter verwoorden.
Is dat je ‘rechtse dappere vrijheid’?
Alles mag geroepen, nee, moet geroepen worden, tenzij het mij niet uitkomt.
Ik heb nog NIKS zinnigs uit jou mond gehoord.
@JSK 26: reality check: in Nederland mag het dan wat minder zijn, maar als iets van 97% (kan een procentje ernaast zitten) van de wereldbevolking zichzelf tot een religieuze stroming rekent, en vele politieke beslissingen religieus geïnspireerd worden, kun je toch niet met droge ogen ontkennen dat dat een belangrijke plaats in de maatschappij inneemt.
Als Van Krimpen het werk weg heeft gehaald om veiligheidsredenen had hij dat gewoon moeten zeggen. Dat had ik er nog wel begrip voor gehad. Als directeur is hij immers ook verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn personeel en bezoekers. Als er aanwijzingen zijn dat die veiligheid in gevaar is zou ik, als ik in zijn schoenen stond, die beslissing waarschijnlijk ook genomen hebben. Al is het natuurlijk ontzettend pijnlijk dat dat moet.
Ik vind trouwens dat mensen die hun eigen religieuze of culturele achtergrond bekritiseren op zijn minst het voordeel van de twijfel verdienen. Deze kunstenares, maar bijvoorbeeld ook Jami, Hirsi Ali en zelfs Ellian mogen wat mij betreft op begrip en respect rekenen. Al ben ik het niet altijd met ze eens. Wat zij doen vind ik niet te vergelijken met mensen die naar de cultuur van anderen wijzen en die voor minderwaardig of achterlijk uitmaken.
@Sickbock#24:
Het is wel een paar reacties geleden, maar ik wil toch even reageren. Het klopt dat je tot dat punt de wooren ‘links’ en ‘rechts’ niet gebruikt hebt. Maar ik had blijkbaar een vooruitziende blik, want even later sluit je je aan bij #9 van van henkes, waarop mijn opmerkingen in #19 zeer van toepassing waren.
Ja dan had Van Krimpen een begrijpelijk punt gehad. Maar nu doet-ie een beetje karaktermoord op Hera, en dat past toch niet.
@28: Het zal niet de eerste keer zijn dat ik totalitaire tendensen opmerk bij linksdragenden.
@41:
Goh. Een groter percentage van de wereldbevolking moet ook niks hebben van ons softdrug, homohuwelijk of prostitutiebeleid hebben. Maar ik neem aan dat we dat allemaal zelf mogen beslissen, niet waar. Soe-ve-rei-ni-teit heet dat.
Anders gezegd: wie bepaalt hier wat ‘acceptabel’ in de publieke ruimte is? De meerderheid van de Nederlandse bevolking, nietde meerderheid van wereldbevolking neem ik aan.
Geachte directie van het Gemeentemuseum,
Ik vind het een ongehoorde schande dat u de tentoonstelling van Sooreh Hera heeft gekortwiekt en gecensureerd. Ik heb vele jaren in uw museum rondgelopen en ben een echte fan. Ik zal er NOOIT meer een stap zetten, zolang u niet terugkomt op uw besluit. Nog schokkender is uw motivering, waarin u aangeeft dat de foto’s en video “als beledigend worden ervaren in bepaalde groepen van de samenleving”.
Met een zelfde redenering kan ik alles en iedereen als beledigend ervaren, maar dat is nu juist niet de essentie van een vrije samenleving. U verkracht de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van expressie. U geeft zich over aan de extremiteiten van achterlijke barbaren die zelfs na het benoemen van een teddybeer (Mohammed) om de doodstraf roepen. Nog even en dat zal ook hier gebeuren als u de logica van uw besluit doortrekt.
Ik ben ongelooflijk boos en verbijsterd. Ik zal bij elke volgende onschuldige tentoonstelling eisen om een verbod omdat ik mij daardoor vanaf nu diep beledigd ga voelen. Er is zoveel dat mij beledigt: schilderijen met blauwe lucht, groene blaadjes en stromende bergbeken. Mijn God is hier mordicus tegen en roept mij dagelijks op mensen te bedreigen die zich aan dit soort walgelijke kunst overgeven. Ik eis bij voorbaat een verbod!
Het gevolg van dit alles is dat u uw museum kunt sluiten, want elke tentoonstelling zal wel iemand diep kwetsen en beledigen!
In woeste verbijstering,
C.
En wat doet links?
Wel een tegenbeweging en protestdemonstraties tegen Wilders in gang zetten…maar geen woord, geen protest, geen verontwaardiging over het besluit van het Haagse Gemeentemuseum.
Zoooo ongeloofwaardig, zoooo weinig consequent, zoooo weinig geleerd. Ik ben blij dat Wilders er is. Ook al ben ik het lang niet altijd met hem eens, toch is hij een onmisbare tegenkracht tegen de steeds verdere islamisering van onze maatschappij waarin het nog maar even duurt voordat ook wij een teddybeer geen Mohammed meer mogen noemen.
In een woord: WALGELIJK!
Pfff… voor jou even geen koffie meer, Cico.
Wilders vindt dit vast een walgelijke linkse tentoonstelling van homo-“kunst”. Hem zul je niet horen @Cico. ;-)
Wilders heeft in deze geen enkel recht van spreken, die daagt zelf kunstenaars voor de rechter.
@ Parallax: wie loopt er hier nu dom te brullen gozer?
@ Scilnv: Wilders bedreigt geen kunstenaars maar daagt ze “netjes” voor de rechter.. hij heeft dus wel degelijk recht van spreken.
Ik vergelijk Wilders niet met de bedreigende idioten, maar met Van Krimpen. Beiden voelen ze zich bedreigd omdat een kunstwerk zou aanzetten tot aanvallen op hen (of hun personeel), beiden maken daarop de fout te proberen het kunstwerk te laten verwijderen ipv degene die de (vermeende) bedreiging uit.
Nee hoor, Wilders is namelijk echt een fijne, redelijke vent. Echt iemand die tegen een stootje kan. Open staat voor kritiek ook, bereid is te relativeren en niemand een eigen opvatting ontzegt. Oh nee, ik heb het toch fout geloof ik:
Hallo luitjes, zeker niet naar “In Europa” gekeken?
Het ging vanavond weer over Wilders.
@ Scilnv: i.c. duidelijk en eens
@ Carlos: Geert mak kan zich beter tot het dorp van zijn vader beperken.. daarvan is de geschiedenis voor hem nog behapbaar
Hola,
Wat een herrie weer. Brechtje: mooi verhaal. Het is idealistisch, maar ik denk de enige manier. Kunst is niks als niemand er boos om kan worden. Als het niet raakt, mooi of lelijk is. Laten zien dus.
Als je wilt dat de politiek zich niet met de inhoud van cultuur bemoeit moet je ook niet bewust de politiek de kunstinstellingen binnen halen. Er zijn podia genoeg.
Wie weet laten Jami, Wilders en anderen het niet bij een filmpje, maar beginnen ze een digitale zender. Kunnen al hun kiezers met Hamka’s en een biertje avondenlang kijken naar dingen waar de moslims heel boos van zou worden als die ze zou zien. Andersom gebeurt dan hetzelfde, alleen met pistachenootjes en muntthee.
Kijk nog maar eens goed naar “de schreeuw” en we weten weer waarom we ons niet moeten laten censureren, en tegelijkertijd begrijp ik waarom van Krimpen zijn museummedewerkers in bescherming neemt….ik zou er ook niet gerust op zijn. Moeilijk…wie het weet mag het zeggen.
@ David: dat heeft Hera niet gedaan. Ze heeft wel een maatschappelijke tendens besproken. En daar is kunst óók voor, dus dat hoort wel degelijk in een museum. Ooit Picasso’s Guernica gezien? Harstikke politiek, en harstikke kunst. Dorothea Lange? Sociaalkritische, prachtige fotografie! Om nog maar te zwijgen van alle literatuur. Echt, dat je zogenaamd politiek het museum niet moet binnenhalen is niet houdbaar en gaat in deze context ook niet op.
En wat doen de bezoekers van Sargasso n.a.v. mijn bijdrage? Ze gaan allemaal tekeer tegen Wilders en slechts een persoon heeft het over het schandaal van het Haagse Gemeentemuseum.
Jullie zijn totaal mesjogge!
@59: zo is het!
Het is pure lafheid en wegkijkerij door mee te gaan in de stroom dat cultuur en politiek niet samengaan. Het is je reinste kolder en een begin van capitulatie aan achterlijke barbaren. Ik mag stiekem hopen dat extremistische moslims zich gaan storen aan Sargasso en een verbod eisen van dit zieke weblog op straffe van dood en verderf. Eens kijken hoe dapper onze Sargassotjes dan zijn!
Ja maar Brechtje, je kunt instellingen toch niet dwingen om iets ten toon te stellen? En de Guernica is geschilderd in opdracht van de Spaanse Republikeinse regering, voor de Spaanse bijdrage aan de Expo in 1937 – lijkt me toch ook moeilijk te vergelijken met deze casus.
Ten overvloede: de vrijheid van meningsuiting wordt niet beknot als iemand weigert een hem of haar onwelgevallige mening te helpen verspreiden.
Ik dwing niks. dat is weer het andere uiterste. Maar de vrijheid van meningsuiting wordt wel beknot als musea uit angst weigeren iets tentoon te stellen dat wel degelijk relevant is. En dat is wat hier gebeurt.
@#60 Cico:
1: Dat eeuwige 1-dimensionale geneuzel over politiek is echt te triest voor woorden. Kan je echt niet in meer dan twee hokjes denken?
2: Om even in jouw 1-dimensionale termen te spreken zodat je het wellicht begrijpt: Dit extreem linkse artikel op dit extreem linkse blog en de extreem linkse reacties erop staan werkelijk vol steunbetuigingen aan Soorah Hera, dus wat is je punt? Dat er ook een paar afwijkende meningen tussenzitten? Dat er een een paar inkoppers worden gemaakt over Wilders?
@ Brechtje, ik werd blij toen je schreef:
en niet
Het filmpje is inderdaad niet bijzonder fraai of kunstzinnig, maar de foto’s van Sooreh Hera in de serie Adam en Ewald zijn zeker de moeite van het bekijken waard. Sommige vind ik trouwens ook onprettig (mannen van middelbare leeftijd zien er niet uit in zwartlederen of tijgergestreepte strings).
Ik zou zeggen: verspreid de foto’s via de blogs.
een museum is voor oude kunst, moderne kunst verkoop je of vind je op straat.
Kan me niet voorstellen dat iemand dit soort “kunst” koopt behalve een overheids instelling.
Een afwijking is een afwijking, daar heeft de religie wel een punt, betekend nog niet dat je het moet dramatiseren in de kunst.
Iedereen wordt gediscrimeerd om andere redenen.
@ Cico: je bent niet het centrum van DE correcte mening pik.. loop dus niet zo gagiteerd te blaten..
@Brechtje: ‘je’ was niet persoonlijk bedoeld, maar in het algemeen. De vrijheid van meningsuiting wordt niet beknot, want er staan nog talloze mogelijkheden open om deze kunstuitingen op wat voor manier dan ook te verspreiden. Ik ben met je eens dat het niet moet zijn gebaseerd op angst – vandaar mijn opmerking over ‘aanvullende maatregelen’. Voor zover ik Van Krimpen ken heb ik niet de neiging te denken dat angst zijn primaire raadgever is, of is geweest.
We laten ons allemaal gek maken door die Islam. Even terug naar de jaren 70: er werd opeens van alles gedaan met Jezus, denk aan JC Superstar en Life of Brian, en de kerk schreeuwde moord en brand. Maar toen bleek dat ze er niets aan konden doen, is dit protest grotendeels verstomd. En nu lees je af en toe nog dat sommige Christenen boos zijn als er weer eens een al dan niet schokkend kunstwerk met Jezus of Maria tentoongesteld wordt, maar veel ophef is er niet meer. Moraal van het verhaal: er moet flink geprovoceerd worden met kunst, film, cartoons of wat dan ook met Mohammed, totdat moslims wennen aan het idee dit gewoon mag in een vrije samenleving en dat het voor hun geloofsbeleving niets uitmaakt. Het stomste wat we echter kunnen doen is op de knieeen gaan voor de chantage van gewelddadige moslims. En al helemaal laf en dom is aan zelfcensuur gaan doen, zoals die van Krimpen.
Een volk dat voor tirannen zwicht zal meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft het licht.” (van de Wetering 1944)
Artistieke vrijheid is een groot goed. Het museum had dit moeten verdedigen. Over alle afbeeldingen van een heilige uit Palmyra horen we ook niemand klagen (Sinterklaas)
Daarbij: wie is er hier beledigd? We moeten goed begrijpen dat homoos geen islamieten vermoorden, maar dat er in Iran wel homoos opgehangen en vermoord worden.
Ah, ik ben blij om te zien dat ik niet de enige ben die de reactie van desbetreffende museum directeur op z’n zachts gezegd raar vond.
De beste man had het over “zich niet met politiek te willen bemoeien”, naar mijn mening is juist het niet tentoonstellen naar aanleiding van protesten een meer politieke daad dan dit wel tentoonstellen.
Dat deze werken voortkomen vanuit de Islam zelf maakt het een waardevoller project dan wat Wilders of een andere buitenstaander ooit kan doen.
Het tentoonstellen van kunst, waarover natuurlijk getwist kan worden wat het nu precies is, maar waar we nooit uit zullen komen, mag nooit worden tegengehouden door religieuze fanaten, mensen die zich om wat voor reden dan ook beledigd voelen of omdat het “tegen de goede smaak” in gaat.
Ten aller tijde zullen er mensen zijn die zich tegen bepaalde (kunst)werken zullen verzetten, echter kunst heeft vaak de taak om aan te zetten tot overpijnzingen en ik vind het derhalve zeer jammer dat deze tentoonstelling niet door gaat.
De “vrijwillige” inperking van museumdirecteuren, politici, columnnisten en andere (kleine)kunstenaars moet afgelopen zijn.
—
Martijn
Politieke kunst is zinloos als het slechts te zien is in beperkte circuitjes als galeries en musea. Wat Hemaworstje zegt: heb je iets te melden, probeer dan een zo groot mogelijk publiek te bereiken. In dat opzicht heeft de Haagse museumdirecteur de kunstenares een grote dienst bewezen. Naamsbekendheid en haar werk in alle media. Bravo!
Probleem is en blijft natuurlijk wel wanneer iets kunst is, wanneer politiek, wanneer gewoon relletjesschoppen, of een combinatie van die drie.
Te vaak wordt het m.i. afgedaan met “kunst moet provocerend zijn”, als argument dat kunst nooit tegengehouden mag worden. Terwijl voor kunst net zo goed geldt wat voor andere vormen van vrijheid van meningsuiting geldt:
1. de grenzen zijn ruim, maar ze zijn er wel degelijk;
2. voortdurend de grenzen van die vrijheid opzoeken is niet altijd verstandig.
Dat geldt voor Wilders c.s., maar net zo goed voor kunstenaars. De kunstenaar die flyers verspreidde waarin op quasi-officiele toon werd gevraagd illegalen aan te geven kan m.i. niet met het argument “het is kunst” doen alsof alle onrust bij ointvangers niet aan hem ligt. Ook de zgn. herdenkingsplekken met een foto van Wilders waren weliswaar niet strafbaar, maar wel behoorlijk smakeloos.
Ja, een kunstenaar kan extra vrijheid claimen, zoals een columnist dat ook kan, maar er zijn grenzen, ook voor een kunstenaar.
Zijn die grenzen er niet, dan kan immers iedereen onder het mom “kunst” alles zeggen, zonder enige terughoudendheid. Of is er dan ineens weer een elite die gaat bepalen wat wel kunst is en wat niet? Belediging in operavorm is kunst, als rap is het strafbaar?
Het bovenstaande doet niets af aan de kritiek op de directeur van het Gemeentemuseum, want daar gaat het juist om de wijziging van opvatting. Maar wat de kunst zelf betreft: ook een kunstenaar zal moeten accepteren dat er grenzen zijn, en zelfs dat die soms krapper zijn dan anders.
Vrijheid van meningsuiting is niet absoluut, en is dat nooit geweest. Ook niet voor kunst.
Een museumdirecteur die een kunstwerk afwijst op artistieke gronden heeft recht van spreken.
Een museumdirecteur die een kunstwerk in (tweede instantie nota bene) afwijst op politieke gronden is zijn vak onwaardig.
Wim van Krimpen kan beter met pensioen gaan.
MuseumgoudA gaat de foto’s van Soorah Hera exposeren. Geen probleem wat mij betreft. Echter heeft dit alweer gevolgen gehad. Als fotograaf en journalist hierbij mijn column van 19-12 in Gouds Nieuwsblad
“Ranti bedankt!
De een roept vrijheid van meningsuiting, de ander roept dat het beledigend is. Wat je ook van de foto’s van de Iraanse kunstenares Soorah Hera vindt, doet er eigenlijk niet meer toe. Alle voors en tegens zijn al zo uitgemolken dat ik er geen woord meer over vuil maak. Je hoeft ze overigens niet eens meer te gaan bekijken, want op televisie vloog de ene na de andere foto al over het scherm. Feit blijft wel dat onze museumdirecteur Ranti Tjan nogal impulsief heeft gehandeld door de foto’s juist nu in Gouda uit te nodigen. Publiciteitsstunt of onnadenkendheid? Een kwestie van Bad Timing wat mij betreft. De commotie die hierdoor is ontstaan aan de vooravond van Gouda’s grootste evenement, Kaarsjesavond, als er zo’n dertigduizend mensen op de been zijn, heeft een enorme impact gehad en bovendien een hele politiemacht op de been gebracht. Natuurlijk zijn de dreigementen uiterst verwerpelijk, maar je moet er tegenwoordig blijkbaar rekening mee houden. Door de stunt van Ranti heeft hij niet alleen de problemen over zichzelf afgeroepen, maar heeft hij er ook nog eens ons probleem van gemaakt. We roepen wel dat we meer blauw willen op straat, maar dit was echt teveel. Bewaking bij het museum, onze burgemeester, alle buitenlandse gasten en talloze ‘no go zones’. Vrijheid van meningsuiting is een gemeen goed, maar zo is ook persvrijheid een lang verworven recht. Door alle veiligheidsmaatregelen van afgelopen kaarsjesavond, heb ik weinig gemerkt van deze persvrijheid. Ik ben behoorlijk in mijn bewegingsvrijheid als pers belemmerd geweest en heb ik mijn werk niet naar behoren kunnen uitoefenen. Dus bedankt Ranti. Als je overigens weer zoiets bedenkt, denk dan eerst even na over de gevolgen. Vrede op aarde!
Marianka Peters
Zo zie je maar, aan alles zit een keerzijde.