Waar zijn de dromers anno nu?

Mijn ouders hadden het makkelijk. Geboren in de jaren ´50 hadden ze de dromen voor het uitzoeken. Voor iedereen was er een droom op maat. Verkopers brachten hun waar op excellente wijze aan de man. Denk maar aan dominee King, hij droomde van een wereld waarin ieder mens gelijk was.Luister naar het beroemde liedje van John Lennon, waarin hij zich een wereld zonder grenzen voorstelt. Hoor de beroemde speech van Kennedy in Berlijn in 1962, waarin hij sprak over vrijheid. ¨Freedom is indivisible, and when one man is enslaved, all are not free¨ Verkiezingen voor de Val van de Muur kon je vergelijken met een zevenspong. Iedere richting bracht je naar een andere, mooiere en betere wereld. Nu lijken verkiezingen meer op een snelweg. Een snelweg vol conformisten: iedereen rijdt gedachteloos dezelfde kant uit. De schijnkeuze is de linker- of de rechterrijbaan, maar de eindbestemming blijft gelijk. Meer produceren, meer consumeren, meer welvaart. Waarom niet: meer ontspannen, meer gezondheid en meer geluk?

Niet alleen de politiek kent dromenverkopers, iedereen kan dromenverkoper worden. Wat te denken van popmuzikanten? Bob Dylan, The Stones, Janis Joplin: dat waren de dromenverkopers van de jeugd van mijn ouders. Nu zouden de genadeloze Nick en Simon wel raad weten met dat stelletje onbenullen. Matige zangkwaliteiten, rare danspasjes en een te afwijkende sound. Kortom: geen hitpotentie. Lady Gaga is het idool van nu. Ze zingt niet vals en ze heeft het best met de wereld voor. Maar waar droomt ze van? Dat weten we niet. Dat komt, omdat ze niet echt bestaat. Ze is een product. Een product van deze tijd, bedacht door verkopers die veel geld willen verdienen. Toegegeven, ze hebben hun werk goed gedaan, maar ik geef toch de voorkeur aan een mens van vlees en bloed.

Vroeger was niet alles beter. Ook vroeger waren er visieloze politici en commerciële liedjes. Maar toch. Een samenleving heeft dromers nodig. Het dromen is belangrijker dan de droom. Van mijn eigen tijd zijn er weinigen die me vol in de hartstreek raken met hun woorden, muziek of beelden. Geen enkele muzikant en slechts twee politici: Obama en Mandela. Ze hebben niet al hun idealen gerealiseerd, maar ik blijf liever positief en zie wat ze wel bereikt hebben. Hoe pover steken die twee namen af bij het rijtje wat ik kan noemen van de jaren ’60. Ghandi, Castro, Che, Robert en John F. Kennedy, Malcolm X, Ali, Dubček en dan laat ik de oneindig langere rij muzikanten nog achterwege. Het gaat mij nu niet om wat zij dromen, maar simpelweg het feit dat zij dromen.

Met de kennis van nu is het makkelijk om kritisch te zijn op de dromers van toen. Op de meesten valt genoeg aan te merken en lang niet alle dromen zijn verwezenlijkt. Maar de laatste twee decennia lijkt er een chronisch gebrek aan grote dromers te zijn. Hebben we het maximale uit ons mens-zijn bereikt? Is dit het dan? Ik geloof het niet. Beter gezegd: ik droom lekker een eindje verder. Want wie niet droomt, die leeft ook maar half.