De voedselprijzen rijzen de pan uit. President Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank (ECB) noemde deze week al het risico van o.a. de sterk stijgende voedselprijzen in het kader van de financiële stabiliteit in de wereld. Hogere prijzen voor ons voedsel horen bij een nieuwe wereldorde waarbij de burgers van opkomende economieën als China, India en Brazilië meer gaan eten. Tegenvallende graanoogst in Australië zet de graanprijs verder onder druk. Maar ook de verdringing van voedselgewassen voor de productie van biobrandstoffen voort de druk op. De productie van rijst stijgt wel maar kan de toenemende vraag niet meer bijhouden. Met als gevolg dat landen hun granen en rijst angstvallig voor zichzelf houden en de prijzen stijgen. In van import afhankelijke landen de eerste voedselrellen al zijn ontstaan.
Een artikel in de Christian Science Monitor (grappen in de comments) schetst aan de hand van FAO-cijfers de zorgelijke voedselsituatie in de wereld. In december zien 37 landen een voedselcrisis onder ogen en hebben 20 landen maatregelen genomen om de voedselprijzen te controleren. De rijstvoorraad is sinds midden jaren ’70 nog nooit zo laag geweest en de graanvoorraad bereikt haar laagste punt sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. In Azië is de rijstprijs in één maand met 30% gestegen. Vietnam, Pakistan en India hebben een exportverbod op graag ingesteld en Cambodja een exportverbod op rijst. De Filippijnen, Pakistan Bangladesh en Nepal hebben in de nabije toekomst waarschijnlijk leningen nodig om hun voedselimport te financieren. In Egypte, Kameroen en Burkina Faso zijn voedselrellen uitgebroken, in Peru is het leger overgestapt op het bakken van brood uit aardappelmeel.
Volgens de FAO wordt momenteel de productie stevig opgevoerd maar zal het zeker nog drie jaar duren voordat die in de stijgende vraag kan voorzien.
Reacties (38)
Ineens heb je het: Ik wordt boer!
Zullen in Europa weer natuurgebieden en recreatiegebieden omgevormd worden naar landbouwgebieden?
@2: Of stoppen met de uitvoer van voedsel. Als ik me niet vergis heeft de EU momenteel nog een exportoverschot aan voedsel.
Met zulke lage voorraden is er weinig ruimte voor nog meer tegenvallende oogsten de komende tijd. De vooruitzichten lijken mij niet al te best voor de armste mensen in landen die nu al voedseltekorten hebben.
Vooral de gestegen vraag naar vleesproducten (wat te maken heeft met de verstedelijking in de wereld) draagt bij tot stijgingen van prijzen. Daarnaast is speculatie in grondstoffen erg populair geworden en dat stuwt de sowieso gestegen prijzen verder omhoog.
Beetje minder vlees eten dus … lijkt me.
“Een artikel in de Christian Science Monitor (grappen in de comments)”
Hij (je weet wel: Hij …of Zijn Zoon, maar ja, dat zijn dan ook weer Dezelfde, of zoiets) zei toch dat je vissernetten rechts overboord moest gooien. Luister nu eens!
@3: Stijgen de prijzen nog verder. Juist het subsidiëren van de Europese landbouw houdt de wereldmarktprijzen relatief laag.
@5: Dat van die speculatie klopt niet helemaal (volgens mij), dat zoek ik even uit.
@7 Dus Europa subsidieert eigenlijk de marktprijzen in China? Want ik las laatst dat de melk bij AH duurder werd vanwege de vraag naar melkeiwitten uit China.
@7 Dus Europa subsidieert eigenlijk de melkprijs in China. Vandaar dat de melk bij AH duurder is geworden.
Yes.
@7: Maar dan worden de prijzen in Europa toch juist lager? Want we sturen geen geld meer mee met de producten die we uitvoeren.
Oh, je hebt het over onze voedselprijzen, niet die in de derde wereld, pardon. Het stoppen van de export betekent op termijn een lagere import en/of importsubstitutie. Beiden zullen de prijzen van bepaalde importgoederen doen stijgen.
Die opkomende economieen moeten gewoon nog wennen aan de schaal en efficientie waarop gewerkt moet worden voor om in de behoefte voor de 21ste eeuw te voorzien. Hoge prijzen leidt op den duur tot de nodige investeringen.
Ben onlangs een tijd india geweest, veel gekeken bij boeren. Daar kan nog veel verbeteren hoor.
@13: De grote vraag is een beetje: (hoe)veel rek zit er in? Ik heb geen idee, wie wel?
@14:
Nu zowel olie als kunstmest duurder wordt, denk ik dat het antwoord op die vraag je niet gaat bevallen.
http://www.ifdc.org/i-wfp021908.pdf
@15: Scannend over je linkje zie ik drie factoren die bijdragen aan de prijsstijgingen: harde grenzen (uitputting van conventionele aardgasbronnen), zachte grenzen (capaciteit is nog in aanbouw) en pseudogrenzen (een deel van de prijsstijging is dollardaling). Wat is het relatieve aandeel van deze drie effecten in de recente prijsontwikkeling?
@16:
Da’s lastig in te schatten voor mij, de grootste factoren lijken de energiekosten en de sterk toegenomen vraag die samen voor de huidige piek zorgen. Er komt wel extra productiecapaciteit online (vooral in het Midden Oosten). Hier wat meer uitleg van Harry Vroomen van “The Fertilizer Institute”:
http://cornandsoybeandigest.com/ag-issues/fertilizer-price-factors-0201/index.html
Inflatie bestaat niet vanzelf zomaar.
De enige manier om inflatie te krijgen is door de geldpers aan te zetten. En dat is de afgelopen jaren flink gebeurd.
Als voedsel duurder wordt, moet er ook iets goedkoper worden. Mensen hebben niet meer geld in hun zak dus ander ‘cleared de market niet’.
De enige manier om inflatie aan te jakkeren is door geld bij te drukken.
En raad eens, welke landen hebben er een groot overschot op de betalingsbalans?
Dus welke landen hebben een inflatie probleem?
En binnen welke landen treedt er een verschuiving van subsistence farmers naar rich en uber rich?
Dat is gek: Economische theorie voorspelt dit, maar alle socialistische goededoelers gaan opeens dood van de honger (*)
Hou op met dit gel*l, dit is volledigvoorspelbaar, er zit geen greintje vaagheid bij. (**)
(*) Een echte serieus slechte grap, excuus.
(**) Betekent ook dat je het in een handomdraai kunt oplossen.
Nog eentje: Diegene die piekoil en inflatie aan elkaar gaat koppelen, heeft het zereneus niet begrepen.
@Richard:
De enige manier om inflatie aan te jakkeren is door geld bij te drukken
Klopt maar beyond the point. Of we nu accomoderen (door geld ’te drukken’) of deflatie forceren in de niet-voedselproducerende sectoren, de conclusie blijft hetzelfde: wereldwijde ontwikkelingen zullen de relatieve prijs van voedsel doen toenemen.
JSK,
Klopt als een bus.
Maar waarom zou er dan een tekort aan voedsel zijn?
Mensen hebben kennelijk besloten om ethanol te verbranden ipv boterhammen te eten.
Lijkt mij een keuze, geen crisis.
@Richard: Uh, dat is dan wel een keuze van de groep mensen die voldoende geld hebben om voedsel in brandstof om te zetten. Het effect op de prijs geldt echter ook voor de mensen die tot nu misschien net voldoende geld hadden om voedsel te kopen. Weinig keuze als dan de prijs stijgt.
Overigens zit er misschien nog wel wat ruimte in de benutting van landbouwgrond in bv India, maar de vraag is, of dit voldoende is om de indirecte groei van gebruik van landbouwproducten door de toenemende consumptie van vlees die gekoppeld is aan de toenemende welvaart bij te houden.
https://sargasso.nl/archief/2007/12/13/het-einde-van-goedkoop-vlees/
Eerder al:
https://sargasso.nl/archief/2007/08/27/voedselschaarste/
JSK,
Ik zag nog een mooie in de blog van the economist:
roughly 300 million people in China live on less than a dollar a day, and consider that China adds about $1.25 per Chinese citizen per day to its reserves
Keuzes, allemaal keuzes.
Waarom zou er opeens een tekort aan voedsel zijn? Lijkt mij een beetje teveel aan politiek
Steeph,
Het lijkt mij dat het niet alleen een keuze is van ‘de rijken’ in het westen, maar ook van de regering van ‘de armen’. (Beetje dom gezegd, maar goed)
Meteen toegegeven: er zijn meer dan twee miljard mensen die geen kant op kunnen en geen enkele kans of invloed hebben.
Mara de oplossing ligt erin dat ze hun eigen overheid op haar flikker geeft en zorgt dat die volgens de normale economische wetten gaat regeren. (*)
Wat wij in het westen moeten doen is zorgen dat het prijssignaal luid en duidelijk doorklinkt. Jij weet ook van de 51 ct subsidie in de vs o ethanol, en de CAP in europa. etc, etc, etc.
D’r is maar een manier: Subsidies afschaffen, de markt de prijs laten bepalen.
(*) Trouwens ook de reden dat libertijnen maar niet van het toneel willen verdwijnen, maar dat is een beetje een zijstraatje. Laat maar zitten.
Bijvoorbeeld:
Stel dat een brood 10 ct duurder wordt.
Om een kilo vlees te maken, heb je 10 kg graan nodig.
Dus als een (800 gr) brood 10 ct duurder wordt, dan wordt een kg gehakt 1.25 duurder.
Behalve, behalve, behalve …
Behalve als Balkie de boeren zo zielig vind en ze subsidies geeft om graan te kopen om de varkens te voeren.
Dan ontstaat er een tekort aan brood en staan we in de rij bij de bakker voor sausijzen.
@ Richard: Weet je wel zeker dat de markt dit probleem zomaar op zal lossen? Het lijkt mij niet onaannemelijk dat boeren in arme landen meer kunnen verdienen aan biobrandstoffen voor rijke landen dan aan voedsel voor de eigen bevolking. Volledige economische vrijheid lost in dat geval niets op.
@Richard: Beetje raar dat juist jij nu vindt dat die 2 miljard armen naar de overheid van die landen moet kijken.
Een van de “problemen” is nu juist dat veel van de voedselmarkt ook daar volgens de vrije markt begon te bewegen. Dat betekent dat boeren in bv India hun producten naar het buitenland verkopen voor net iets meer geld, terwijl in het dorp naast hun de mensen die boer niet meer kunnen betalen.
Oplawaai, Steeph,
Mensen verkopen hun spullen aan de hoogste bieder. Door met subsidies dat te verstoren, krijg je allerlei rare effecten. Bv dat mensen ethanol gaan maken van corn. Of biodiesel.
Als we al die subsidies afschaffen, dan is biobrandstof overleden.
Het is ook unlikely dat er tekort aan subsistence farmland is, zeker in arme landen als india. Dat mensen liever op de internationale markt verkopen, betekent dat een land rijker wordt, niet armer. Wat er dan gaat gebeuren is dat zijn buurman ook graan gaat verbouwen en ook op de internationale markt gaat verkopen (via een cooperatie of zoiets) Dan daalt de prijs internationaal en stijgt de prijs lokaal. En de profits get competed away.
Ik weet ook wel dat er haken en ogen aan zitten (beroemd voorbeeld is de subsidie van kunstmest in Malawi), maar de algemene trend moet zijn: Subsidies afschaffen, tariefmuren afschaffen, vrije handel en een open market. De overheid moet faciliteren in het toegankelijk maken van de (inter)nationale markt voor kleine boeren.
Zie bv het verhaal van Karin Boudreaux
En om het maar direct te zeggen: Van volledige economische vrijheid wordt je jankend rijk. Kijk maar naar ons. Meng het met politieke vrijheid en een verstandige monetaire politiek en hupsakee!
verstandige monetaire politiek… Huh???
@Richard: Eens mbt het punt van subsidie op biodiesels.
Maar, uh, ik geloof niet dat je NL als lichtend voorbeeld van volledige economische vrijheid kan opvoeren. We werken hier immers ook al jaren met subsidies voor de landbouw. In veel verschillende vormen.
@Richard
En om het maar direct te zeggen: Van volledige economische vrijheid wordt je jankend rijk. Kijk maar naar ons. Meng het met politieke vrijheid en een verstandige monetaire politiek en hupsakee!
Kortweg: Utopia!
Steeph,
Klopt wat je zegt, maar hier geldt ook een beetje ‘in het land van blinden is eenoog koning’.
Neemt niet weg dat als we wat meer liberalisme invoeren (en dus de overheid weer ondergeschikt aan de bevolking maken) dat we dus nog veel rijker kunnen worden.
@richard
…dat we dus nog veel rijker kunnen worden.
Prachtige levensinvulling hoor.
Diepgaander kan niet.
Hans,
Als je dat niet wilt, dan mag je ook wel wat centjes aan mij geven hoor. Of aan een zwerver op het station.
Of je koopt er een boek zonder plaatjes mee. (*) Wat jij wilt.
(*) Die zijn wel wat moeilijker, dus even doorzetten.
@ Richard: OK, ik gaf niet het meest gelukkige voorbeeld. Maar als je in plaats van biobrandstoffen iets anders leest – veevoer, of katoen, of koffie, of voor mijn part snijbloemen of cocaïne (weet ik veel waar in de toekomst geld aan te verdienen is) – gaat het principe nog steeds op. En het is natuurlijk allerminst zeker dat boeren die producten voor rijke landen verbouwen daar ook rijk van worden. Het zou ook kunnen zijn dat ze net genoeg verdienen om te overleven en veel te weinig om de economie van hun land uit het slop te trekken.
Voor alle duidelijkheid: ik pleit niet voor een volledige overheidscontrole op alle productiemiddel. Heel vaak werkt de markt prima. Maar het idee dat economische vrijheid het wondermiddel is dat alle problemen oplost. Los nog van het feit dat volledige economische vrijheid net zo’n illusie is als de klasseloze maatschappij van Marx. Degenen met gevestigde belangen (macht en geld, dus) zullen altijd manieren vinden om die belangen te beschermen.
Een tank vol voor een SUV is equivalent aan 1 jaar graan als voedsel voor één persoon:
http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1725975,00.html?
Ik vat de weerzin tegen de SUV niet zo, gewaardeerde. Zelf met mijn (ex)buur…eens een maand-experiment gedaan..de Lexus..huppeldepup..tegen mijn Golf huppeldepup. Beiden van de betere klasse..ik verloor, de SUV won.
BTW..mijn graan komt groeiend van 100 meter ver en de molen die het maalde van 50 meter ver…afgehaald met de SUV..of course :) ik ga geen 60 meter below NAP overbruggen met die zak.