Hoeveel solidariteit kun je opbrengen? Iemand die rookt, zuipt, te vet eet en niet genoeg beweegt, betaalt net zo veel ziekenfondspremie als een gezonde übersporter en heeft net zoveel recht op zorg. Is dat nog eerlijk?
Niet helemaal, natuurlijk. Op zich is het niet raar dat minister Ab Klink van volksgezondheid aan het kijken is of dat anders kan. Mensen met een ongezonde leefstijl mogen best iets meer betalen dan mensen die hartstikke gezond leven.
En dus, zou je denken, overweegt de bewindsman de invoering van een volstrekt logische reeks maatregelen: een gezondheidsbelasting op alcohol, tabak en vet, waarvan kortingen op fitnessabonnementen en sportlidmaatschappen gefinancierd kunnen worden. Ongezonde mensen betalen meer voor zorg, maar niemand wordt in zijn vrijheid beperkt. Een no-brainer, zou je denken.
Dat het een stom idee is om de zorgverzekeraars te laten controleren hoe gezond iemand leeft, ligt eveneens voor de hand. Zorgverzekeraars zijn bedrijven, geen liefdadigheidsinstellingen die het algemeen belang voor ogen hebben. Dat is ook niet nodig, maar dan moet je ze natuurlijk niet de bevoegdheid geven om een vitaminegestapo op te richten. Daar gaan ze misbruik van maken.
Maar bij Klink draaien de raderen nog niet zo snel. Er wordt gekeken, uitgezocht, gepolst en afgetast. Dat is natuurlijk allemaal nodig, maar het klinkt verdacht veel alsof er binnenkort een commissie opgericht die het onderwerp gaat uitdiepen. Laten we hopen dat de bewindsman een beetje durft door te pakken en dat het onderwerp niet verzandt in rapportages. Dat is helemaal niet nodig bij een probleem waarvoor de oplossingen zo voor de hand liggen.
Reacties (25)
Stuk is overigens niet van mijn hand, maar van mijn mede-blogger Iknik, die te lam is om zijn eigen stukken door te plaatsen.
Als een gezonde levensstijl gepromoot wordt, moeten we ook gesubsdieerd drie bier per dag kunnen drinken. Daarentegen komt er een gezondheidstax op vitaminepillen, die zijn immers ongezond.
En daarmee wil ik zeggen dat het niet altijd zo makkelijk is als het lijkt.
En wat doen we met al die sportblessures? Die kosten ook scheppen geld. Heel duur, al dat gesport. Het gezondste is, om niet te sporten, maar alleen elke dag 1000 stappen te wandelen. En dat dan weer niet in de buurt van auto’s, want dan ben je de kwetsbaarste soort verkeersdeelnemer, en dat kost óók weer heel veel geld. Moeilijk, hoor.
Kan Klink geen geld gaan stoppen in gratis zwembaden en goed geleide fitnesscentra, of een sportkaart die je alleen korting op je ziektekostenverzekering oplevert wanneer je er ook gebruik van maakt?
Het gaat niet per sé om korting op je verzekering, maar om korting op lidmaatschappen van het deze of geen. Ben ik al tijden een groot voorstander van (als fanatiek sporter, vanzelfsprekend).
Nee, mensen die het nodig vinden hun longen uit hun lijf te roken, hun lever graag verdrinken en hun andere zo nauw mogelijk willen maken mogen van mij betreft flink in de buidel tasten. Ik ben in ieder geval niet van plan dat voor hen te doen.
Sport wordt al zwaar gesubsidieerd. Niet door mensen persoonlijk een zak geld te geven, maar door verenigingen, instellingen en evenementen te subsidieren. Dat verdient ook veel meer mijn voorkeur.
Vanochtend op de radio ook: bij “het filiaal” (zeg maar: radio1 op locatie) waren ze bij zo’n project om mensen aan het bewegen te krijgen. Quote: “een half jaar terug kon ik niet lopen”. WTF! In plaats van die mensen een schop onder hun hol te geven, gaan we nu staan jubelen?
De organisator ervan bleef maar roepen dat het ge-wel-dig zou zijn als het in het basis pakket komt. Dat is het ook, but for all the wrong reasons… Ben het dus met BartB eens: er moet niet alleen een “pull” naar betere levensstijlen zijn, maar ook een “push” van ongezonde levensstijlen af. En dan niet geinstitutionaliseerd, maar gewoon door simpele doeltreffende regelgeving. Vaak kan dat niet, maar dit lijkt me bij uitstek een geval waar waarom-moeilijk-doen-als-het-makkelijk-kan? opgaat.
Het probleem is dat het in veel gevallen niet vaststaat wat de kosten van ongezond leven precies zijn. Een roker/drinken gaat eerder dood, en betaalt dus per saldo meer aan de aow dan hij krijgt.
@6 volgens mij, maar ik weet het niet zeker, staat wel vast dat een dooie meer kost dan “oplevert”.
Het belangrijkste punt van Iknik is volgens mij dat pull en push niet in de handen van verzekeraars, maar van overheid zouden moeten liggen.
@6: Voor je iedereen met een ongezonde hobby dood verklaart: rokers en drinkers verhogen hun kans dat ze eerder dood gaan. In tegenstelling tot wat op een pak peuken vermeld staat, is kanker niet gegarandeerd…
@9 We proberen het een beetje macroscopisch te zien: als je er een miljoen hebt, dan gaan rokers eerder dood. period.
@8 Financiele stimuli zijn vaak de beste manier om iemands gedrag te veranderen. Zorgverzekeraars hebben er, net als mijn baas; daarom hebben we een fietsenplan *kots*, baat bij dat ik gezond leef.
De overheid zou weer extra regels gaan opstellen, toetsingscommissies en controleurs in het leven roepen die sportscholen gaan controleren op geschiktheid, etc. Een verzekeraar zal gewoon een contract afsluiten met een sportschool of je doet direct een aanvraag of jouw sportkluppie ook voldoet. Ik ben geen keihard pro-markt-persoon, maar dit lijkt me nou net iets waar de markt wel zou kunnen functioneren, omdat het niet om een monopolie gaat en ook niet om een primaire behoefte.
@10: het soort preventie dat gericht is op het veranderen van lifestyle (/jeukterm) hoort wat mij betreft ook in de markt. En je ziet dat dat ook gebeurt: er is een aantal verzekeraars dat hun klanten stimuleert te gaan sporten door bijvoorbeeld fitnessabo’s tegen gereduceerd tarief aan te bieden.
Twee grote bezwaren:
A) het begint erop te lijken dat ik hier ben om deze overheid te dienen in plaats van andersom; als ik te vroeg sterf door slechte gewoontes dan haalt BV Nederland onvoldoende rendement op mijn leven. Deze middel-doel rationaliteit cq kapitalistische insteek wordt erg ver doorgetrokken, en juist door deze rentmeesters
B) de laatste jaren heeft de illusie postgevat dat we veel dingen echt weten, terwijl we wetenschappelijk slechts verbanden leggen die suggereren dat zaken invloed op elkaar hebben. Het verhaal van margarine is een sterk voorbeeld. Ook is van bijvoorbeeld marijuana nog lang niet duidelijk of de positieve effecten de negatieve compenseren of andersom, lijkt te complexe materie. Daar waar we het vrij zeker weten fijnstof, petrochemie etc. wordt er van overheidswege onvoldoende ondernomen omdat dit strijdig is met economsche belangen..
@12:
De overheid is er ook niet om jou te dienen, maar een gehele samenleving. En voor een samenleving is een gezondere leefstijl wel degelijk nuttig!
@13: zeker als die samenleving de kosten van een duurder wordende gezondheidszorg moet ophoesten.
@13:
Los van het feit dat ik niet overtuigd ben van die nuttigheid, ben ik van mening dat:
a) de overheid niet de wijsheid heeft om te bepalen welke gebruiken een positief effect hebben op alle mensen in deze samenleving. Daarvoor is er onvoldoende zekerheid in de wetenschap.
b) Het gek is om slechts enkele genotsmiddelen eruit te pakken, en niet eerst consequent te kijken naar alles wat onze gezondheid beinvloedt.
c) Het niet wenselijk is dat de overheid dermate in het priveleven van haar burgers ingrijpt. Dit schept een heel naar precedent met onvoorziene gevolgen
d) Waarom wordt die gezondheidszorg duurder? omdat er steeds meer zieken zijn, of omdat we steeds meer kunnen genezen, verlengen etc.
Gooi wat mij betreft nog wat accijns erbovenop en stop dat in een fonds wat geld bijlegt bij mensen die aantoonbaar door een slechte gewoonte ziek zijn geworden. Dit kan bij roken, drinken, te vet eten en vast nog meer zaken zoals xtc, cocaine, SM, etc. etc.
@15 Daarom moet je ook niet zozeer het gebruik van ongezonde zaken verbieden of er voorwaarden aan stellen, maar wel overmatig gebruik ervan ontmoedigen. Als iemand een patatje, blowtje of biertje wil: prima. Maar men is zich nu te weinig bewust van de negatieve gevolgen daarvan. Ook voor zichzelf.
En het gaat ook niet erom mensen individueel te betuttelen of te beinvloeden, alswel de bevolking als geheel te beinvloeden.
@16:
Eens.
Correct informeren
Duurder maken en de opbrengsten inzetten voor de nadelen van gebruik en voorlichting
Reguleren, controleren en keurmerken
Dat zijn acties die ik van een overheid verwacht in een land waar een groot deel van de bevolking redelijk in staat is zijn eigen afweging te maken, mits goed geinformeerd.
En niet verbieden waar je nooit de middelen zal hebben om dit waar te maken, en moraliseren vanuit een waardeperspectief dat niet voor iedereen opgaat
@7
Dan is vergrijzing dus ook geen probleem???
De meeste mensen houden het ook met hun ongezonde hobby wel uit tot de pensioens/vut-gerechtigde leeftijd. Als zij daarna eerder doodgaan levert dit behalve voor de verzekeringsmaatschappijen wel degelijk een hele besparing op.
Maar het economisch motief zou natuurlijk helemaal geheel niet van belang moeten zijn in deze discussie. Ik ben het dan ook eens met anderS (12) dat de kapitalistische insteek te ver wordt doorgetrokken. Het gaat hier om iets veel wezenlijkers. Het gaat om de vraag in hoeverre wij vrij zijn ons eigen leven naar eigen inzicht in te richten, ook al is deze persoonlijke keuze niet altijd de beste keuze voor de maatschappij als geheel.
Ook ik kan mijzelf in economisch opzicht (misschien ook wel in maatschappelijk opzicht) veel nuttiger maken voor de Nederlandse maatschappij maar doe dat niet omdat ik daar geen behoefte aan heb.
Nee, ik heb geen uitkering, maar ik had een baan die economisch gezien veel productiever was dan mijn huidige baan, terwijl ik ook niet kan zeggen dat mijn huidige baan maatschappelijk meer bijdraagt dan mijn vorige. Alleen ik voel me er een stuk prettiger bij.
Volgens mij speelt dat laatste wel bij meer mensen juist vanwege de verzorgingstaat. Daarmee bedoelend dat aangezien er een sociaal/medisch vangnet is je minder geneigd bent om een beter betalende baan te nemen maar eerder voor het goede gevoel gaat.
En dat dus niet alleen voor je baan maar ook voor je gezondheid. Kunnen we niet gewoon de basisverzekering versoberen. Dit om juist weer druk bij de mensen zelf te leggen.
Daarnaat pleit ik voor de slogan “2 ons groenten, 2 stuks fruit en 2 glazen alcohol”
3 glazen, micha
Roy, niet te grote stappen zetten voor de sociale acceptatie. Nu is het nog 2-2-1. Dan 2-2-2, die 2-2-3 volgt later en kan je natuurlijk altijd zelf hanteren;)
Aan de ene kant ben ik er bang voor dat als je deze weg in slaat de “gezondheidspolitie” op geen gegeven moment alles gaat verbieden of taxen, en ik gun eenieder zijn biertje, patatje of rokertje want dat is nou eenmaal fijn in het leven. Dat je dan “eerder” dood gaat, fuck it.
Aan de andere kant heb ik geen zin de longkankerbehandeling te betalen van iemand die een pakje per dag rookt of de dotteroperatie van iemand die elke dag friet eet. Die zouden echt beter moeten weten.
Verzekeringen zijn bedoeld om onverwachte risico’s af te dekken. Ieder kan pech hebben. Maar dat is wat anders dan het lot tarten.
@anderS: volgens mij weten we van iig roken wel degelijk dat het zeer slecht is, ondersteund met overtuigend wetenschappelijk onderzoek.
Roy, any comment?
@TT: voor deze keer dan.
Roken is inderdaad niet heel gezond. Verhoogde kans op longkanker, COPD en hart-en vaatziekten leiden tot een aanzienlijk verlies van levensjaren en kwaliteit van leven. Per jaar overlijden 20.000 mensen aan rookgerelateerde aandoeningen.
In 1999 kostte roken ook een boel geld. De zorgkosten lagen op ?509 miljoen. De gederfde (productie)inkomsten van het bedrijfsleven als gevolg van roken lag in 1999 op ?305 miljoen (?105 per roker) (pdf).
@TT:
Bij roken lijkt het bewijs toch wel voldoende te zijn om maatregelen te nemen. En dan vooral daar waar anderen ongevraagd meeroken. Maar tegenover de kosten die je noemt, staan wel zo’n ?1,8 miljard inkomsten aan tabaksaccijns. Die zouden aangewend moeten worden voor de extra kosten die het veroorzaakt. Of op microschaal: de ?105 per roker wordt wel
door de rokers ingelegd:
?4 per pakje
?16 per week (gemiddeld)
?832 per jaar
Volgens mij zijn de tabaksaccijns aanzienlijk meer dan 1/8 van de prijs
Vanuit levensgeluk en overlast voor anderen ga ik mee met strenge maatregelen. Maar over de kosten etc. heb ik twijfels
(www.perssupport.anp.nl/Home/Persberichten/Actueel?itemId=30351)