COLUMN - ‘Hoe vrijhandel een vies woord werd,’ kopte de Volkskrant vorige week. In het artikel kregen de critici van CETA, TTIP en TTP onderuit de zak: ‘Velen stellen zich niet meer open voor de wereld maar sluiten zich ervoor af. Zij zien haar niet als bron van welvaart maar als bedreiging. Vrijhandel en globalisering zijn scheldwoorden geworden. Grenzen dicht en luiken dicht.’
Oeps. Daar werd heel GroenLinks – een partij die niet vreselijk hecht aan nationale grenzen – zonder pardon in het kamp van de eng-nationalisten geparkeerd. Ook de VVD en D66 hanteren dit frame om het verzet tegen de aankomende internationale handelsverdragen te bagatelliseren.
De argumenten van veel tegenstanders zijn echter van een andere orde: zij vinden dat CETA en TTIP teveel ruimte geven aan multinationals. De verdragen scheppen voor multinationals een level playing field: ze kunnen zich grosso modo overal hetzelfde gedragen. Maar dat gaat evident ten koste van lokale producenten, die nu vaak al moeite hebben zich stand te houden, en van met moeite tot stand gekomen nationale milieu- en arbeidsregels.
Dat CETA een variant bevat van het alom verguisde ISDS, een internationale instantie die geschillen tussen multinationals en nationale overheden moet beslechten zonder tussenkomst van een rechter, in het geheim, zonder transparantie, en zonder mogelijkheid van beroep – is de ultieme steen des aanstoots. Ook het verzet van Wallonië concentreert zich daarop. ‘We weten totaal niet hoe het ISDS zal uitpakken,’ zei de Walloonse premier, ‘en we hébben toch al gerechtshoven?’ Echte gerechtshoven, waarin – anders dan bij het ISDS – de multinationals die in het geding zijn, zelf geen zitting hebben. Dat is toch een voorwaarde wanneer je onafhankelijke uitspraken wilt garanderen…
De voorstanders van CETA jammeren nu dat Wallonië met haar verzet tegen CETA de EU ondermijnt. Wat, zou mijn wedervraag zijn, is de waarde van de EU wanneer lidstaten nooit nee mogen zeggen tegen voorgenomen beleid? Er is toch een instemmingsvereiste van de lidstaten, geen instemmingsverplichting? Hoe kun je nu boos worden op Wallonië wanneer het zich keurig aan alle EU-regels houdt: onderhandelen, luisteren, verder praten, waar mogelijk compromissen sluiten en dan tot een besluit komen? Tegen stemmen is simpelweg hun recht.
Wil de EU ooit uit dit dilemma komen, dan dient ze globalisering en vrijhandel grondig te heroverwegen en haar prioriteiten te herzien. Laat onze supranationale instanties eerst paal en perk stellen aan multinationals die nu openlijk misbruik maken van globalisering, en de kosten daarvan afwentelen op burgers, consumenten en overheden. Hier doen wat daar niet mag, daar aftrekken wat je hier verdient, en onderwijl zo ongeveer nergens belasting betalen.
Wanneer CETA, TTIP en TTP eerst de belastingafdrachten van de vrijhandel op orde brengen, garandeer ik algehele instemming van de critici.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (14)
Ja, de milieuvergunningen gaan worden beoordeeld op het niveau van de gemeenten Bhopal en Seveso. De arbeidsomstandigheden a la Bangladesh. Het enige wapen daartegen is flexibele importheffingen die omlaag kunnen op basis van de resultaten bij een onafhankelijke regelgeving- en handhavingsmonitor.
Ja, dat stuk in de Volkskrant was echt een gotspe.
Ofwel die ‘journalist’ heeft geen idee wat de tegenstanders beweegt, ofwel hij is gewoon ronduit kwaadaardig. In beide gevallen journalistiek om van te huilen. En dat in een ‘kwaliteitskrant’.
Wallonië is geen lidstaat, zij zijn onderdeel van en lidstaat waarvan een democratische meerderheid voor CETA is. Net als bij ons Oekraïne referendum is de belangrijkste reden om tegen te stemmen het dwarsliggen van de centrum-rechtse regering in België. De Parti Socialiste is in de peilingen aan het verliezen en probeert hiermee een opportunistisch statement te maken. Dat terwijl het notabene een akkoord is met een land met een linkse regering. De PS was ook jarenlang voorstander van het verdrag en heeft alle voorgaande onderhandelingen goedgekeurd.
De Walen vertegenwoordigen nog geen 0.5 procent van de Europeanen, de anti Oekraïne stemmers nog minder. Als dit soort kleine splinterpartijen het hele EU beleid kunnen dwarsbomen, ontstaat een onwerkbare situatie. Het is een weeffout in de rare Belgische politiek gedreven door een taalgrens die eigenlijk niet verenigbaar is met het EU lidmaatschap. En dit keer is het de Parti Socialiste, dus staat heel links te juichen, maar de volgende keer is het het Front National dat vele malen meer EU kiezers vertegenwoordigt, kijken of ze dan nog zo blij zijn.
http://www.trouw.nl/tr/nl/39683/nbsp/article/detail/4401332/2016/10/24/Waarom-Wallonie-tegen-Ceta-is.dhtml
@3: Democratie alleen toestaan als het standpunt je bevalt is ook geen oplossing. In tegenstelling tot de onzin die in Trouw staat of door het NOS-journaal wordt gedebiteerd (waar de correspondent nauwelijks leek te weten waarover het verdrag gaat, maar wel weet vast te stellen dat ‘de Walen vooral de Vlamingen willen pesten’) heeft de Waalse regering een reeks zeer inhoudelijke punten van zorg over het verder nutteloze verdrag (de handel tussen de EU-lidstaten en Canada gaat nu immers ook al voorbeeldig). Dat standpunt is overigens ook meerdere keren door het parlement bevestigd. Maar ingaan op die inhoudelijke punten van zorg zou voor media betekenen dat ze de zorgen van de tegenstanders van de verdragen op zijn minst serieus zouden moeten nemen, hetgeen kennelijk in Nederland teveel gevraagd is. In Belgie gaat dat, zie bijvoorbeeld Canvas, al een stuk beter.
https://www.canvas.be/tag/ceta
@3: “Wallonië is geen lidstaat, zij zijn onderdeel van en lidstaat waarvan een democratische meerderheid voor CETA is.”
Dit is een leugen. In België gaat de nationale overheid niet over dit verdrag, maar de gewestelijke overheden. Daar zijn er drie van (Vlaanderen, Brussel en Wallonië), waarvan er twee met een duidelijke democratische meerderheid CETA hebben verworpen. Dat Vlaanderen als enige voor is, is des te ironischer, omdat het namelijk op eis van Vlaanderen is dat de gewesten deze bevoegdheden hebben overgenomen van de nationale regering (die hier dus, democratisch besloten, niets over heeft te zeggen).
“Net als bij ons Oekraïne referendum is de belangrijkste reden om tegen te stemmen het dwarsliggen van de centrum-rechtse regering in België.”
I call bullshit. In het Waalse (@0 niet Walloonse) parlement was elke fractie tegen (dus niet alleen socialisten, maar ook conservatieven, christelijken, groenen, enzovoort), met uitzondering van de MR, omdat die namelijk de Belgische premier leveren (die zou moeten tekenen voor CETA). het is dus precies omgekeerd van wat je beweert. Heb ik je ook al eerder gezegd, maar je hebt een beetje een gewoonte van het herhalen van weerlegde beweringen. Bovendien is Wallonië al jaren tegen de ISDS-bepalingen in CETA. Dat hebben ze twee jaar geleden al aangegeven en dat hebben ze een half jaar geleden weer aangegeven, na de mislukte poging om de ISDS-bepalingen te camoufleren.
Ik ben er overigens van overtuigd dat CETA ook nog wel wat beren op de weg zou hebben gevonden in de ratificatie (want dat proces is nog niet eens begonnen, waar het in het Oekraïneverdrag eigenlijk al was afgerond, ware het niet dat het referendum de ratificatie van Nederland heeft teruggedraaid). Het zit er dik in dat meer regeringen in hun nationale parlementen geen meerderheid achter CETA zouden krijgen, een aantal (waaronder Nederland) heeft alleen tot dusver het parlement buitenspel gelaten, om zo te kunnen doen alsof het alleen zo’n klein weerbarstig stukje Ardennenland is, dat de zaak ophoudt.
Die zogenaamde vrijhandel is een moderne vorm van kolonialisme. Heel lang geleden was Amerika een kolonie van Europese landen. En nu wordt het precies andersom.
Ik heb mijn lidmaatschap bij GroenLinks opgezegd toen die partij instemde met de inzet van Nederlandse F-16’s tegen de Afghaanse bevolking. Jesse Klaver lijkt m.i. als 2 druppels water op Halbe Zijlstra en Lodewijk Asscher. Ik heb Klaver nog niet op idealisme of principes kunnen betrappen.
Ik denk dat multinationals hun imago eerst weer moeten oppoetsen door te laten zien dat ze bereid zijn te investeren en netjes hun belasting te betalen zoals de rest van het gepeupel.
@0 “zonder tussenkomst van een rechter, in het geheim, zonder transparantie, en zonder mogelijkheid van beroep”. Dit was in het originele plan wel zo ongeveer de situatie, maar na protest van EP parlement en lidstaten is een compromis bereikt waardoor een groot deel van die bezwaren niet meer van toepassing zijn. Voor parlement en de meeste lidstaten in ieder geval in voldoende mate om nu wel akkoord te willen gaan.
De Walen hebben het volste recht om het compromis onvoldoende te vinden. Maar anderen hebben natuurlijk net zo veel recht om het met dat standpunt oneens te zijn en de motivering ervan in twijfel te trekken.
Naarmate de grootte van een samenwerkingsverband toeneemt, neemt ook de praktische mogelijkheid om volledig volgens je eigen principes te handelen af. Die discussie speelt in Europa nu op vele fronten. De Walen mogen tegen zijn, maar er is discussie over op welk moment ze misschien toch ook eens wat water bij de wijn zouden moeten doen.
Voor de anti-EUers: Ook zonder EU heb je dit probleem. Zie Brexit. Het VK mag zijn eigen koers gaan bepalen, maar als ze op bepaalde onderdelen willen blijven samenwerken, zullen ze ook zaken moeten accepteren waar ze geen zin in hebben.
En het is er door: http://www.nu.nl/economie/4341975/belgie-alsnog-akkoord-met-vrijhandelsverdrag-eu-en-canada.html
Het voorgespiegelde effect van zo’n handelsverdrag tussen (A) en (B) is steeds: (a) de handel zal toenemen; (b) de producten zullen goedkoper zijn voor de consument. Over Business to Business wordt weinig gezegd, maar daar zal voor een aantal (tussen)producten ook best gelden dat ze goedkoper worden omdat ze niet opnieuw in het land van aankomst behoeven te worden gekeurd.
Maar ….
(a) als de handel toeneemt tussen Canada en Europa hoeft dat helemaal niet te betekenen dat de vraag evenredig toeneemt; waarschijnlijk gaat het juist ten koste van landen die we het meer zouden moeten gunnen dan een toch al rijk land als Canada. Andere handelsverdragen gingen ook ten koste van (de handel met) derde-wereld landen.
(b) als producten goedkoper worden, is er dus een partij die er minder aan verdiend, en dat is altijd niet de rijkste maar wel altijd de armste partij in de keten. Dat kan zich in vele gedaantes voordoen: bijv. kleinere producenten die het loodje leggen. Maar ook dat er minder belasting kan worden geïnd bij bedrijven, zodat – zoals de laatste 10-tallen jaren al gaande is – landen de belastingen meer en meer bij de burgers moeten heffen. Daardoor wordt het verschil tussen arm en rijk weer groter, met allerlei nadelige effecten van dien.
Zo’n handelsverdrag is dus op zich al niet alleen maar iets om over te juichen, en dan hebben we het nog niet eens gehad over risico’s voor het milieu en voor de volksgezondheid en over het uithollen van de democratie door arbitrage-tribunalen.
@10: Wat een pessimistische view.
Het gaat er bij handel altijd om dat je daar produceert waar je het meest kan verdienen.
Stel, wij kunnen goedkoper sinaasappels in onze kassen produceren dat de Spanjaarden in de open lucht + transport naar NL. Maar als we meer met bloemen kunnen verdienen dan importeren we de sinaasappels uit Spanje.
Uiteindelijk wordt je van handel allebei rijker dan in het geval je alles zelf moet produceren. En ja, dat betekent bijvoorbeeld dat het aantal vleesboeren in NL zou kunnen afnemen omdat we dat vlees goedkoper uit Canada kunnen halen en dat er meer kaasboeren komen omdat wij dat veel goedkoper dan de Canadezen kunnen maken. Win-win met groeipijnen, maar dat hebben we al vele malen meegemaakt met de schoenen, textiel en schepen en we zijn iets gaan doen wat ons meer winst opleverde.
Wat vandaag de dag natuurlijk niet mag betekenen dat arbeidsvoorwaarden en millieu-eisen e.d. onder een vrijhandelsverdrag lijden. Maar dat wordt mijns inziens al veel en veel meer ondermijnd door de EU zelf die gewoon toestaat dat in NL Litouwse vrachtwagenchauffeurs rondrijden voor een Litouws salaris.
@11: “dat betekent bijvoorbeeld dat het aantal vleesboeren in NL zou kunnen afnemen omdat we dat vlees goedkoper uit Canada kunnen halen en dat er meer kaasboeren komen omdat wij dat veel goedkoper dan de Canadezen kunnen maken.”
Vraag je je nooit af hoe die verschillen kunnen ontstaan? Als we vlees goedkoper uit Canada kunnen halen, komt dat misschien wel omdat ze in Canada meer hormonen, antibiotica of andere medicijnen in het diervoeder mogen mengen, of omdat de slachterijen een lager minimumloon aan hun arbeiders hoeven te betalen. En als we hier goedkoper kaas kunnen maken, dan komt dat misschien omdat we hier meer melkkoeien per vierkante meter melkfabriek mogen opstapelen, of omdat we meer conserveermiddelen in de kaas mogen stoppen. De keerzijde zit heel erg vaak in consumentenveiligheid, arbeidsvoorwaarden en/of dierenleed/milieuschade. Als gevolg van dit soort verdragen (en de ISDS die er ook bij CETA nog steeds aan hangt, ongeacht wat #8 beweert), leg je hele werelddelen op een koers vast die hen dwingt om op deze gebieden alleen nog maar stappen terug te doen (stappen vooruit worden door miljardenclaims van bedrijven in ieder geval nog extra zwaar en geen stap terug doen gaat ten koste van werkgelegenheid, want oneerlijke concurrentie).
@12: Goed lezen: “Wat vandaag de dag natuurlijk niet mag betekenen dat arbeidsvoorwaarden en millieu-eisen e.d. onder een vrijhandelsverdrag lijden”.
En vraag je eens af hoe Zwitserse boeren op die idiote kronkelige scheve alpenweiden moeten concurreren met Nederlandse boeren op hun rechthoekige biljartlakenweilanden en dito kassen? Om hun eigen boeren te beschermen gooien ze in het oogstseizoen de grenzen dicht en ligt afzichtelijk fruit en smoezelige aardbeien in het schap voor hogere prijzen. Als je je eigen voedingsindustrie uit veiligheidsoogpunt (oorlog/rampen elders) wilt beschermen is daar best wat voor te zeggen maar uit oogpunt van kwaliteit en financiën zouden ze daarmee moeten stoppen (als dat niet inmiddels is gedaan).
Ja die grote te vermijden afkorting die bij de NOS maar niet over de lippen komt en maakt dat journalistiek in Nederland alleen maar over moddergooien gaat en dat zwartepieten het spel is dat de wereld gaat redden. Ergerlijk dit soort gedrag. Heb je eerst goed onderwijs genoten, ga je daarna dommerikje spelen. Yech.