Wordt het nog wat met de Brexit?

Halverwege het jaar, dat toch al te kort zou zijn voor een deal over de toekomstige relatie tussen de EU en het VK, is er nog weinig vooruitgang. Een no-deal lijkt uit te gaan lopen op nog meer obesitas bij de Britten en nog moeilijker te bestrijden misdaad. Toen een bij de onderhandelingen betrokken Britse ambtenaar onlangs werd gevraagd of we dichter bij een deal zitten of bij een mislukking antwoordde hij: 'potentieel even dicht bij beide'. Beide partijen verwachten van de ander tegemoetkomingen. Volgens BBC-commentator Chris Morris is het verschil in uitgangspunten bij de onderhandelingen problematisch. Terwijl het VK uit is op kansen, zou de EU vooral gefocust zijn op het beheersen van de nadelige gevolgen van de scheiding. Handelsovereenkomsten zijn doorgaans gericht op het vrijer maken van de handel tussen landen. Deze deal heeft echter meer te maken met de mate waarin de handel tussen het VK en de EU minder vrij zal zijn dan voorheen. De coronacrisis levert ongetwijfeld extra beperkingen op voor de voortgang van de onderhandelingen. Tegelijkertijd kan de pandemie ook nieuwe inzichten opleveren waarmee keuzes kunnen worden onderbouwd. Op het gebied van voedselveiligheid bijvoorbeeld. De coronacrisis heeft behalve armoede ook ernstige tekorten in het voedselpakket van veel Britten laten zien. Premier Boris Johnson heeft nu een campagne gelanceerd om obesitas terug te dringen. Meer fietsen, is zijn pleidooi. Maar er is meer nodig, zegt Henry Dimbleby, auteur van een officieel rapport over voedselstrategie. Je bent er niet met een moreel appèl op de individuele burger vanwege zijn slechte eetgewoonten en gebrek aan beweging. De noodzakelijke verbetering van de zorg voor een gezonde voedselkwaliteit raakt ook aan de productie en handel van voedsel.

Quote du Jour | Gracias señor Trump

Mr Trump, we are glad that you decide to build a large border wall between the United States of America and Estados Unidos Mexicanos, we encourage you to do it all around all your territory and isolate your country from the rest of the world

Sommige Mexicaanse boeren zijn oprecht blij met Trumps muur, als dat gepaard gaat met de door hem beloofde opzegging van het Nafta-vrijhandelsverdrag. Zij strijden daar al meer dan twintig jaar tegen, omdat gesubsidieerde Amerikaanse granen hun het leven zuur maken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Friends of the Earth Europe (cc)

Verplichte vrijhandel

COLUMN - ‘Hoe vrijhandel een vies woord werd,’ kopte de Volkskrant vorige week. In het artikel kregen de critici van CETA, TTIP en TTP onderuit de zak: ‘Velen stellen zich niet meer open voor de wereld maar sluiten zich ervoor af. Zij zien haar niet als bron van welvaart maar als bedreiging. Vrijhandel en globalisering zijn scheldwoorden geworden. Grenzen dicht en luiken dicht.’

Oeps. Daar werd heel GroenLinks – een partij die niet vreselijk hecht aan nationale grenzen – zonder pardon in het kamp van de eng-nationalisten geparkeerd. Ook de VVD en D66 hanteren dit frame om het verzet tegen de aankomende internationale handelsverdragen te bagatelliseren.

De argumenten van veel tegenstanders zijn echter van een andere orde: zij vinden dat CETA en TTIP teveel ruimte geven aan multinationals. De verdragen scheppen voor multinationals een level playing field: ze kunnen zich grosso modo overal hetzelfde gedragen. Maar dat gaat evident ten koste van lokale producenten, die nu vaak al moeite hebben zich stand te houden, en van met moeite tot stand gekomen nationale milieu- en arbeidsregels.

Dat CETA een variant bevat van het alom verguisde ISDS, een internationale instantie die geschillen tussen multinationals en nationale overheden moet beslechten zonder tussenkomst van een rechter, in het geheim, zonder transparantie, en zonder mogelijkheid van beroep – is de ultieme steen des aanstoots. Ook het verzet van Wallonië concentreert zich daarop. ‘We weten totaal niet hoe het ISDS zal uitpakken,’ zei de Walloonse premier, ‘en we hébben toch al gerechtshoven?’ Echte gerechtshoven, waarin – anders dan bij het ISDS – de multinationals die in het geding zijn, zelf geen zitting hebben. Dat is toch een voorwaarde wanneer je onafhankelijke uitspraken wilt garanderen…

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Vrijhandel

Paul Teule blijft toch met nog wat vragen zitten na het lezen van Karel de Guchts nieuw boek.

Politici horen boeken te schrijven, vind ik. De Belgische liberaal Karel de Gucht, oud-minister van Buitenlandse Zaken, en nu eurocommissaris voor Handel, geeft het goede voorbeeld. Van zijn hand verschijnt zo nu en dan een polemisch epistel, vaak gericht tegen nationalisme. Zijn nieuwste boek, Vrijheid. Liberalisme in tijden van cholera, neemt ook nationalisten zoals Bart de Wever op de korrel, maar moet ook korte metten maken met de economische broer van het nationalisme: het protectionisme. De Gucht weet gezien zijn huidige post als geen ander hoe het ervoor staat met de wereldhandel en waarom die zo vrij mogelijk zou moeten zijn. Maar hij laat helaas niet het achterste van zijn tong zien.

De Gucht beargumenteert de noodzaak van vrijhandel volgens het boekje. Met een hat tip naar David Ricardo dist hij de theorie van de ‘comperatieve voordelen’ nog eens op. Handel loont omdat elk land doet waar het relatief, ten opzichte van zichzelf(!), het beste in is.

Doemscenario

Dan haalt hij het bekende doemscenario van stal: in de Grote Depressie van de jaren ’30 van de vorige eeuw, schoten landen in een protectionistische kramp. Amerika, bijvoorbeeld, hief met de Smoot-Hawley Tariff Act astronomische importtarieven op honderden producten. Gevolg: de wereldhandel stortte in van 35 miljard naar 12 miljard dollar. Op G20 toppen verzekeren wereldleiders elkaar dat ze nu niet dezelfde fout zullen maken, maar de Gucht ziet dat er sinds 2008 meer dan 500 protectionistische maatregelen zijn genomen die de eigen markt beschermen. ‘Aan de exquise tafel van de G20 worden de schotels met hypocrisie gekruid,’ aldus de Gucht.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour | Een hoop sympathie

„Er is een hoop sympathie voor Canada in Europa, en voor Trudeau persoonlijk. Dus we hebben een kans om te zeggen: om vriendschap te bouwen is het nodig om uitwisselingen met elkaar te hebben. We zullen de bevolking van Europa ervan overtuigen dat Canada een vriend is. De beste weg vooruit voor de EU is dit verdrag met ons te ratificeren.”

Het CETA-verdrag voor vrijhandel tussen Canada en de EU, nog uitonderhandeld onder de vorige, conservatieve Canadese regering, ligt onder vuur. Dus zet de Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Stéphane Dion, het hoge knuffelgehalte van de nieuwe premier in om de scepsis weg te nemen.

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de wereld probeert een draak vrienden te maken

De groei van een supermacht gaat nooit zonder groeipijnen. Zo’n grote bullebak als China kan niet anders dan op andermans tenen staan, terwijl hij uitgroeit tot de dominante wereldspeler van de 21ste eeuw. We lezen dan vooral ook over conflicten met buurlanden. Maar soms is er ook goed nieuws te melden. Tenminste, ogenschijnlijk goed nieuws.

Het heeft de Chinese autoriteiten behaagd om een soort joint-venture eiland in te richten met China en Taiwan als partners. Het gaat om het eiland Pingtang, ter grootte van Malta. Dit eiland is onlangs per brug verbonden aan het Chinese vasteland en de autoriteiten hebben er grootse plannen mee. Het moet een investeringsvriendelijk oord worden, met lage belastingen en, het meest opvallend, dus een gemeenschappelijk bestuur. Taiwanese ambtenaren zijn uitgenodigd om op toekomstige posities te solliciteren. Er kan ook in Taiwanese valuta betaald worden. Het lijkt een handreiking, die in Taipei met de nodige argwaan bekeken wordt. Is dit de eerste stap in de Hong Kong-isering van Taiwan?

Ondertussen kruipen China en Duitsland behaaglijk tegen elkaar aan. Het duo ‘Marx en Mercedes’ doen steeds meer zaken met elkaar, sterker nog, de huidige groei van Duitsland is vooral toe te schrijven aan de toenemende export naar China. China op zijn beurt is op zoek naar een stabiele partner in Europa. Voor het geplaagde continent is deze toenadering niet per se goed nieuws, schrijven onderzoekers van het European Council on Foreign Relations. Als de grootste Europese mogendheid zijn eigen economische belangen volgt, wordt het alleen maar moeilijker om een gezamenlijk China-beleid te ontwikkelen, bijvoorbeeld op het gebied van mensenrechten en klimaatbeleid. Verdeel en heers heet dat.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | It’s not about trade

Free trade isn’t about trade. Free trade is about bureaucrats. And guns. Simple stories about how one country is good at making wine, and should trade with another country that is good at making cloth, explain very little about today’s trade agreements. Instead, agreements are about which bureaucrats make decisions about markets that operate between countries. Who has the power to settle international disputes between massive multinational corporations and the states they do business with? This issue, otherwise known as investor-state dispute settlement, is at the heart of the controversial Trans-Pacific Partnership (TPP) President Obama is seeking to sign with twelve Asia-Pacific region countries.

ACTA in een nieuw jasje?

Toen ACTA in 2012 werd afgeschoten schijnt toenmalig eurocommissaris voor Handel Karel de Gucht gezegd te hebben dat het er verdrag toch nog wel zou komen. Die tijd lijkt aangebroken: Wikileaks lekte onlangs een onderhandelingsdocument voor TPP, het handelsverdrag tussen onder andere de VS, Canada en Japan. Het ging om het hoofdstuk over intellectueel eigendom, en dat lijkt verdacht veel op ACTA… En: TPP is een soort blauwdruk voor TTIP, het handelsverdrag tussen de EU en de VS.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende