Het nieuwe kabinet PVC-I gaat wat doen aan het begrotingstekort en de staatsschuld, zeggen ze.
Maar gaan ze ook wat doen aan de trend van de laatste jaren? In 11 jaar tijd zijn we van krap 20% Staatsschuld in buitenlandse handen naar 65% gegaan. Staatsschuld maakt je als land sowieso kwetsbaar. Staatsschuld in buitenlandse handen maakt je nog kwetsbaarder.
Cijfers CBS
Van wie is onze staatsschuld?
Foto:
Reacties (43)
Plaats dan de totale staatsschuld er even bij en maak daar s.v.p. een grafiek van:
.
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70040&D1=a&D2=0&D3=a&HDR=T&STB=G1,G2&VW=T
.
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70040&D1=0&D2=0&D3=a&HDR=T&STB=G1,G2&VW=G
.
Neem verder globalisering in overweging..
EDIT: Bij deze, zie tweede link
Och Steeph…
Staatsschuld in buitenlandse handen maakt je nog kwetsbaarder.
Says who? Enne weetje wat een land nog kwetsbaarder maakt: het opgeven van de eigen munt. Kom op zeg… dit gaat nergens over.
Verder mis ik voor de compleetheid een overzicht van Nederlands eigendom in buitenlandse staatsschulden in dezelfde perioden.
Vergelijkingen met andere (Europese) landen wellicht relevant?
.
Ook is me niet duidelijk of bij de totaalbedragen inflatiecorrectie is toegepast. Als dat niet het geval is doen we het in z’n algemeen behoorlijk goed.
@1
Niet vergeten dat de totale EMU-schuld (incl bv de provinciën) bijna 50mrd hoger is.
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/default.aspx?DM=SLNL&PA=70796ned&D1=3&D2=0&D3=a&HDR=T%2cG1&STB=G2&VW=G
@ Seven
Goed punt.
Als het dan toch om een representatief beeld van de financiële positie van de overheid gaat: zijn cijfers over het netto financieel vermogen van de overheid ook zo boven te krijgen?
@3 Ik heb me wel eens afgevraagd: als de landen met de grootste staatsschuld vooral Westerse landen zijn, kunnen we dan niet beter die schulden tegen elkaar wegstrepen? Of is dat te simpel?
@Jay
Cijfers over de onderlinge schulden van Europese staten zijn mij niet bekend. Maak er een missie van zou ik zeggen. Maar neem schulden aan bedrijven in overweging bij die gedachtengang.
@6
Obligaties zijn vaak niet in handen van overheden maar bijvoorbeeld bij pensioenfondsen.
@4: EMU-schuld is volstrekt irrelevant in deze.
CPB zegt:
EMU-schuld: De EMU-schuld is de nominale schuld van de overheid (rijk, sociale fondsen en overige centrale en lokale overheid) waarbij wordt geconsolideerd voor de schuldverhoudingen binnen de overheid. In het verdrag van Maastricht is afgesproken dat de EMU-schuld van een land beneden de 60% van het BBP moet blijven of geleidelijk naar een dergelijk schuldquote toe moet bewegen.
De EMU-schuld geeft geen goed beeld van de financiële positie van de overheid.
http://www.cpb.nl/nl/prognoses/begrippen_collectief.html
Maken buitenlandse staatsschulden je niet juist minder kwetsbaar? Als je de binnenlandse schuld niet meer terug kan/wil betalen dupeer je namelijk je eigen inwoners en dat heeft denk ik directe repercussies voor het huishoudboekje (instant lagere belastingopbrengsten). Als je daarentegen de schuld in een ver buitenland niet meer terug kan/wil betalen, is de enige directe repercussie dat je in dat land voorlopig minder snel nieuwe leningen kan krijgen, omdat ze niet zo gelukkig met je zijn.
@JSK
Dan geeft de staatsschuld toch evenmin een goed beeld van de financiële positie van de overheid?
@Bismarck
Nee dat heeft tot gevolg dat je binnen de hele financiële wereld moeilijker nieuwe leningen krijgt. De rente op je staatsobligaties moet omhoog en zelfs dan is het de vraag of je investeerders vindt. Kans dat er tegen je gespeculeerd gaat worden en zie Griekenland voor de gevolgen.
Staatsschuld maakt kwetsbaar?
Dat is een uitspraak die zo algemeen is, dat ie alleen daarom al niet juist kan zijn.
Het hangt helemaal af van de hoogte in relatie tot het nationaal inkomen, de rentestand, de bezittingen aan de andere zijde van de balans en zo nog tig variabelen.
Staatsschuld in buitenlandse handen maakt nog kwetsbaarder?
Hoezo, in hemelsnaam? Het is zelfs omgekeerd; als een deel van je staatsschuld in buitenlandse handen is, is de markt voor jouw staatsobligaties groter. Dat maakt het voor investeerders aantrekkelijker in jouw staatsobligaties te investeren (want een Nederlandse staatsobligatie is dan meer liquide en daarmee minder risicovol). Dat zorgt er weer voor dat je als land goedkoper kunt lenen.
Dus.
Kortzichtig poldernationalisme hierzo.
Sorry het laatste stukje is ook van het CPB. Anyway, Sociale Fondsen bestaan veelal uit beloftes tussen werknemers en werkgevers. Om die bij de staatsschuld op te tellen gaat een beetje ver.
Kans dat er tegen je gespeculeerd gaat worden en zie Griekenland voor de gevolgen.
Veel van de schuld van Griekenland was/is opgekocht door Griekse banken.
@10
Een groot en groot aandeel buitenlandse schulden maakt je tot renteslaaf. Rente vloeit nml. weg over de grens uit de lokale economie.
Griekenland heeft bv heel veel buitenlandse schuld, die zijn hun haven al kwijt aan China dankzij de imf ‘curator. ‘ IJsland is ook waardevolle rechten kwijt aan Rusland. Beide grote uitleners, niet betalen = kans op (economische) oorlog.
“Dat blijkt uit een schuldenstresstest die het World Competive Center van de Zwitserse businessuniversiteit IMD heeft gedaan. Daarbij is niet alleen gekeken naar de schuldenniveaus. Zo is Japan de grootste zondaar en zal het land het langst met een te hoge staatsschuld opgezadeld zitten, tot in 2084. Maar net als bij België (tot 2035) en Italië (tot 2060) is het grootste deel van die schulden in handen van binnenlandse investeerders. Dat maakt ze minder bedreigend, omdat zij hun eigen land niet failliet zullen laten gaan.
Bij landen als Griekenland en Portugal komt het overgrote deel van de schuldeisers uit het buitenland. En net als Spanje hebben ze volgens de IMD-onderzoekers een veel groter geloofwaardigheidsprobleem dan andere industriële landen, omdat zij door een gebrek aan economische groei, een tekort op de betalingsbalans en een gebrek aan buitenlandse investeringen minder mogelijkheden hebben hun schuld terug te betalen.” http://www.nrc.nl/economie/article2548179.ece/Staatsschuld_nog_decennia_hoog
@12: Eens. Het is een linkse onderbuik stelling.
@JSK
“Veel van de schuld van Griekenland was/is opgekocht door Griekse banken.”
.
Wat wil je daarmee zeggen?
Ok, maar kun je zeggen dat als een land geen staatsschuld heeft het dan sterker staat? Geen aflossing, geen rentebetaling… kun je allemaal mooi aan lastenverlichting/groene economie/onderwijs/zorg uitgeven.
@16: Dat het geen externe schuld is? Zie ook de wiki hieronder. Misschien zijn de gegevens verouderd, maar als percentage van het BNP lijkt de (totale) externe schuld van Griekenland niet bijzonder hoog.
Ik denk dat het wel of niet geraken in een schuldencrisis niet zoveel te maken heeft met de samenstelling van de schuld over het binnen- en buitenland.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_external_debt
De V.S. en het VK hebben het moeilijker op de obligatiemarkten dan Duitsland, terwijl hun externe schuld aanzienlijk lager is. De belangrijkste determinant van kredietwaardigheid is het vermogen om te kunnen betalen, niet zozeer welke taal je schuldeisers spreken.
@JSK
Klopt. Ik reageerde namelijk op Bismarcks opmerking dat wanneer buitenlandse schulden niet meer afgelost kunnen worden de enige repercussie is dat je in dat land voorlopig minder snel nieuwe leningen kan krijgen. Daar linkte ik de crisis in Griekenland aan.
“Wanneer de overheid moet lenen om haar uitgaven te kunnen financieren concurreert zij met bedrijven in de slag om de besparingen. Het extra beroep van de overheid kan de kapitaalmarktrente opdrijven, wat de bedrijfsinvesteringen doet afnemen. Lage particuliere investeringen betekenen minder economische groei in de toekomst. Het maken van overheidsschuld wordt op deze manier gezien als een last.
Vestzak-broekzaktheorie
Sommigen ontkennen dat de bestaande overheidsschuld een probleem vormt. Bij schuldfinanciering zou in de toekomst slechts sprake zijn van een overdracht van belastingbetalers(voor rente en aflossing) aan de houders van staatsobligaties van dezelfde generatie. Wat de een aan belasting betaalt, vormt voor de ander rente-inkomen. Nationaal gezien vallen beide posten tegen elkaar weg.
Over schulden van de overheid hoeven we ons volgens aanhangers van deze visie dus niet erg druk te maken.
Anderen vinden deze theorie niet deugen, omdat
• De belastingbetalers zijn niet vanzelfsprekend ook de aandeelhouders van de staatsobligaties, dus wordt inkomen herverdeeld van belastingbetalers naar obligatiehouders, waaronder de pensioenfondsen. Dit proces zal vaak gepaard gaan met frictieverschijnselen, in de vorm van afwenteling van belastingen en de daaraan verbonden gevolgen. Het bestaan van de schuld levert een last op, in zoverre als rentebetalingen en aflossingen het belastingpeil zo hoog opstuwen dat dit negatieve aanbodreacties uitlokt.
• Verder moet worden bedacht dat ongeveer eenderde [nu dus inmiddels 2/3 en zelfs 92% vd nieuw uitgegeven staatsobligaties ]van de Nederlandse staatsschuld zich thans in buitenlandse handen bevindt. Door de aan het buitenland verschuldigde rente en
aflossing vloeit inkomen weg. “www.magisterjft.nl/userfiles/7/OVERHEIDSFINANCIEN.pdf
@ Seven
Het punt over de rente die naar het buitenland gaat is scherp.
Maar voor een realistische weergave van de huidige situatie zijn denk ik cijfers nodig over de rente die vanuit het buitenland naar Nederland vloeit.
#19
Kan ook met inflatieverwachtingen te maken hebben.
@22 Voorlopig schiet min. de Jager de rente en aflossing die Griekenland oa onze investeerders en banken moest betalen weer via de EU redding van .gr voor. Die ontvangen rente telt iig al niet mee. ;)
Naast de groei van de schuld moet ook veel bestaande schuld door aflopende staatsobligaties opnieuw gefinancierd worden. Nu al gaat 92% van die geherfinancierde nieuwe schuld naar buitenlandse obligatie-investeerders, als om wat voor reden buitenlandse nl staatsschuldinvesteerders staatsobligaties van NL niet meer willen is er een acuut probleem. Nu hebben investeerders door angst voor banken geen alternatief, maar dat kan snel veranderen. Als je binnenlandse markt maar 8% van je nieuwe staatsschuld (waaronder veel herfinancieringen, dus ook zonder begrotingstekort gaat dat door) absorbeert kan er acuut geld tekort komen. Die 92% vindt je niet zomaar weer binnen de grens.
Het blijft een opvallende reflex te denken dat ‘buitenlandse handen’ gevaarlijker zijn. – Al kun je er verkiezingen mee winnen en kabinetten mee vormen.
Hoe zou je het bovendien willen tegengaan? Burgers, banken en pensioenfondsen verplichten meer obligaties te kopen, tegen 2,501% voor 10 jaar? Buitenlanders verbieden meer te kopen? Dat is nou niet bepaald goed voor de te betalen rente. Los van bovenstaande, de staatsschuld terugbrengen is prima, maar met die kwetsbaarheid valt het voorlopig alleszins mee: http://ftalphaville.ft.com/blog/2010/10/13/368016/ireland-portugal-join-sovereign-risk-elite/ (2e tabel + link naar meer)
@14 en @17
“Een groot en groot aandeel buitenlandse schulden maakt je tot renteslaaf. Rente vloeit nml. weg over de grens uit de lokale economie”
en
“Geen aflossing, geen rentebetaling… kun je allemaal mooi aan lastenverlichting/groene economie/onderwijs/zorg uitgeven”
Dat geld dat je eerst geleend hebt, heb je neem ik aan, ergens aan uitgegeven. Bijvoorbeeld aan onderwijs, groene stroom etc. Dat heb je dus vrolijk door anderen laten financieren. Dat is buitenlands geld dat eerst je economie in is gekomen.
@25
“Nu al gaat 92% van die geherfinancierde nieuwe schuld naar buitenlandse obligatie-investeerders, als om wat voor reden buitenlandse nl staatsschuldinvesteerders staatsobligaties van NL niet meer willen is er een acuut probleem. ”
Dan heb je een vraagtekort en gaat dus de prijs (voor de aanbieder) omhoog (de staat moet meer rente beloven). De facto houden “de buitenlanders” onze rentebetalingen dus nu al lekker laag. Ik zeg, buitenlanders bedankt!
En wat het eigenlijk bewijst, is wat een ontzettend kredietwaardig land wij eigenlijk zijn. Zelfs met een idioot lage rente staan de buitenlanders te springen om het geld met schepels tegelijk naar toe brengen. Want ze geven je dan wel een ontzettend luizige rente die Hollanders, maar je weet tenminste zeker dat je je centen terugkrijgt.
@15
Ik weet niet of dit nou een linkse onderbuik is. Volgens mij zijn er rechts ook wel een zwikkie die jeuk krijgen. Als is het maar omdat er buitenlanders bij betrokken zijn.
@23: Kan, kan. Maar Spanje heeft het weer moeilijk, en zij hebben al deflatie meegemaakt. Nogmaals, ik denk dat de locatie van je schuldenaars op zich zelf niet zoveel uitmaakt.
Emu-> euro -> meer in het visier bij buitenlandse beleggers (m.n. pensioenfondsen)meer liquide markt-> lagere rente voor NL staat. Bovendien kunnen NL beleggers op zoek gaan naar alternatieve beleggingen, wat economische groei oplevert.
Buitenlanders, best belangrijk!
Geruststellend idee dat ook ik schulden moet afbetalen die ik niet zelf gemaakt heb… Ik voel me hierdoor ook heel erg verbonden met de IJslandse bevolking.
Jammer dat als er over staatsschuld gesproken wordt nooit de Nederlandse pensioenreserves genoemd worden. De latente belastingclaim daarop bedraagt toch gauw 35% van 700 miljard of 245 miljard. En laat die 700 miljard nu voor een belangrijk deel in het buitenland belegd zijn.
@21
onzin, dat de staat concurreert met het bedrijfsleven op de kapitaalmarkt. Net zo min als dat hypotheken een tekort aan risico-kapitaal veroorzaken. (het niet afbetalen van die hypotheken dan weer wel) Staatsobligaties voldoen ( in het geveal van nederland) aan een heel ander risicoprofiel. In feite voorzien ze in een vraag naar beleggingen met een heel laag risico.
een staatsschuld hoeft helemaal niet erg te zijn. Zolang de economische groei groter is dan de rente op de staatschuld, en mits je dat geleende geld een beetje slim investeerd, is het juist heel verstandig om geld te lenen.
#32
Mag je hopen dat daar niet veel pensionado’s tussen zitten, anders kun je wel naar die claim fluiten.
#33
De rente staat laag omdat banken etc. verplicht worden om staatsleningen te kopen met een bepaald risicoprofiel. Dat geld hadden ze ook kunnen gebruiken om in bedrijven te investeren, met als gevolg dat de rente op bedrijfsobligaties zou dalen, meer bedrijven winst maken, en de lonen gaan stijgen.
Het liberaliseren en opsplitsen van nationale bedrijven zou voor meer gecentraliseerde en grotere Europese bedrijven moeten zorgen die op hun beurt dan eenvoudiger in lage lonen landen kunnen investeren .Maar het tegendeel gebeurt . Het lijkt wel alsof de vooroorlogse geschiedenis van de tweede wereldoorlog zich herhaald .
@richard: En stel nou (heeeeeel erg hypothetisch) dat je een Staatsspaarrekening zou hebben en geen schulden meer. Hoeveel meer rendement levert dat op?
@37
Wellicht begrijp ik je vraag aan Richard niet goed, maar als overheid/onderneming/privé-persoon is het best zinvol zijn om schulden aan te gaan.
Een voorbeeld is leasen van gebouwen, machines, voertuigen, kantoorinrichting etc.
Het wordt vooral interessant als je met datgene wat je produceert of voortbrengt, meer verdient dan de besparing van het hebben van een “eigen gebouw, machinepark, voertuigen en of kantoorinrichting en noem maar op, opleveren.
Staatsspaarrekening? Vroeger hadden we toch het Rijksspaarbankboekje? De gesubsidieerde zilvervlootrekening?
Wat voor rendement heb je daar nu op? Kan soms best goed zijn.
Of bedoel je dat de staat zelf geld spaart, in de vorm van oppotten?
Dat zou dan betekenen dat we echt veel teveel belasting betalen.
@Harry: Dat laatste. En ja, dat betekent dat je vanaf dat punt net zo lang belastingen afbouwt tot je niet meer spaart (als Staat zijnde)
@39
Het lijkt mij dan dat het rendement voor iedereen het grootst is als de staat een zo’n mager mogelijke structuur kent.
@Harry: Dat is maar de vraag. En zover ik weet is er ook geen onderzoek dat aantoont dat een kleinere overheid beter is voor het BBP dan een grote overheid.
Je weet hierover dan ook niet zoveel.
@41
Als de overheid niets doet dan alleen maar “de winkel” beheren, dan hebben we toch het meeste baat bij een zo gestroomlijnd mogelijke staat?
Op het moment dat maatschappelijke investeringen in de meest brede zin des woords gedaan moeten worden en waarvan we op voorhand weten dat het ons voordelen gaat opleveren, dan kan die overheid groeien en breder worden.