Even een kort emotioneel betoog naar aanleiding van dit bericht: “Vrouw (59) mishandeld na opmerking in bus“. 
Ik ben niet op mijn bek gevallen en behept met de afwijking dat ik ook me uitspreek als ik zie dat iemand de fout in gaat. Maar begint een heuse handicap te worden. Een paar voorbeelden uit afgelopen jaren:
– In de binnenstad staat iemand met een betonschaar de ketting van een fiets open te knippen. Niemand doet iets (tientallen mensen zien het). Ik stap er naar toe en zeg “Volgens mij is dat niet jouw fiets en heb jij hier dus niets te zoeken“. De reactie: “Bemoei je er niet mee gore klootzak. Is het soms jouw fiets?” Waarbij hij dreigend een stap voorwaarts deed, tot hij zag dat er een politieagent het plein betrad waarop hij mokkend de andere kant opliep.
– In een éénrichtingstraat word ik al fietsend bijna overreden door een auto die tegen het verkeer inrijdt. Een woest gebaar van mijn kant wordt opgemerkt door de bestuurder die met gierende remmen stopt en de auto in zijn achteruit gooit. Ternauwernood schiet ik tussen twee geparkeerde auto’s door. Het raampje gaat omlaag en er volgt een tirade waar ik de exacte bewoording niet meer weet, behalve dat het verre van beleefd Nederlands was.
– Een rustige winkelstraat. Een jongen gooit zijn zojuist geleegd blikje terloops over zijn schouder weg, waarbij het blikje voor mijn voeten belandt. Mijn reactie “Hé nono, kan je dat niet in een vuilnisbak gooien?” wordt beantwoord met woest omkijken en een middelvinger.
Een bij lange na niet volledige reeks gebeurtenissen uit het moderne dagelijkse omgangverkeer. En eerlijk gezegd ben ik dat meer dan spuugzat. Het begrip “schaamte” is kennelijk uit de woordenboeken verdwenen. Geen flauw idee wat de oplossing is, anders dan dat ik het recht moet krijgen acuut iemand met een bijl zijn/haar hoofd af te hakken.
Mijn grote vraag is echter, waarom reageert men tegenwoordig zo agressief als met terechtgewezen wordt op evident fout gedrag. U mag het zeggen.
Terechtwijzingen en agressie
Foto:
Reacties (64)
Mijn ervaring is dat het niet zozeer het terechtwijzen op zich is dat de negatieve reactie uitlokt. Maar met name de toon waarop die terechtwijzing geschiedt.
Zoals u zegt, u wijst terecht.
Maar dat is niet zonder meer aan u. En de aanname dat u alle wijsheid in pacht heeft kan de ander al irriteren. Die wellicht al heel wat irritatie op die dag had opgebouwd en zich opeens in de gelegenheid gesteld ziet tot ontlading over te gaan.
De man met de betonschaar had evengoed de nacht daarvoor zijn sleuteltje kwijt geraakt kunnen zijn, en nu shacherijnig zijn eigendom aan het ophalen.
Een blikje op de grond gooien is niet de bedoeling, maar uw reactie impliceert verachting en passieve agressie.
Natuurlijk had u in alle gevallen het gelijk aan uw kant, maar dat is het punt niet.
Ik geef er doorgaans de voorkeur aan om opbouwende kritiek in verrassender vorm te brengen, met een kwinkslag op een of andere manier. Dikwijls verkrijg ik daarmee en instemming en een glimlach.
Natuurlijk is het voorval van de mishandelde vrouw in de bus heel vervelend. Maar er zijn veel grijstinten. En ik heb zelf een behoorlijke aversie tegen het opgeheven vingertje inmiddels.
Sorry ik zou moeten werken, maar “hear hear”.
Waarom? geen idee. Mogelijke antwoorden: mensen vinden niet dat ze echt iets fout doen; dwz ze hebben het voor hunzelf al recht gepraat, onderbewust (zoals iedereen die snelheids boete’s afdoet als automobilistje pesten). En bovendien vindt men dat commentaar “not-done” is (dit is de moeilijkste waarom dat dan; individualisering?) en dus is commentaar oprecht beantwoordbaar met tegen agressie. Verder voelen ze zich wel degelijk aangesproken wat alleen maar meer agressie bij ze oproept.
Hoofden afhakken is wat radicaal. Geeft ook troep. Ik pleit voor het knieschot. Steeph, ik en een select groepje andere brave burgers krijgen als beloning voor ons braaf burgerschap een handzaam 9 mm pistool. Uitsluitend te gebruiken bij maatschappijontwrichtende zaken als spugen op straat, sissen naar meisjes in de tram of het dragen van ChristenUnie-sjaals.
En anderS heeft ook een riedeltje punten. In elk geval is het lastiger geworden om normen (wat een k*t woord) door de samenleving ipv door instanties gehandhaafd te laten worden.
Een kwalijke zaak, want van de instanties (pliesie, rent-a-cops) heb ik ook geen bijster hoge pet op. Hoe moet dat nu?
@4 mezelluf correctie: anderS heeft een riedeltje inzichtelijke en plausibele punten.
Vanochtend op Den Haag HS:
– Dag meneer, de rookpaal staat 25 meter verderop, zou u daar verder willen roken?
– Hou je bek man!
– Bent u sjagrijnig of zo?
– Rot een end op als het je niet bevalt!
– Wat jammer voor u dat u zo sjaggie bent, zal ik even de perronchef voor u zoeken?
– #$%*!!!
– Nee, u heeft de verkeerde persoon getroffen. Als u zo begint, blijf ik gezellig bij u staan om u te stangen….
– Grrr…
En de man loopt mokkend naar de rookpaal 25 meter verderop.
@1, wat deed ik nou verkeerd?
Ja, je hebt een punt @Steeph.
Maar was het niet een redactielid van dit weblog die in een vorige discussie – over een plaatje – schreef:
den hoofdzaak in deezes, door den regeering besloten
komt altegaar neder op krachtelijk één en slechts énén hoofdzaak
al was het maar omdat er slecht één den hoofdzaak kan zijn,
namelijk,
vrijheid van denken, vrijheid van doen, en vrijheid van tekenen.
Is vrijheid [van denken, doen en tekenen] toch niet de enige hoofdzaak?
En het waarom?
Misschien omdat er gewoon teveel ratten in het hok zitten?
Misschien omdat de sociale controle compleet overboord is gegooid?
Misschien omdat speciaal in NL er iets is van alles moet mogen?
Misschien omdat met het kind van de vrijheid het lekker lauwwarme badwater van gewone omgangsvormen – = respect voor de ander en zijn bezit – is weggegooid?
NS directeur Veenman in de Pers:
‘Conducteurs gaan mensen vaker erop aanspreken als ze luid bellen. Dat doen ze al. Maar als u ziet hoeveel mensen om een beller heen zitten is het het meest effectief als de omgeving dat ook doet. We zien al een toename van het aantal mensen dat er iets van zegt, zeker als het in een stiltecoupe gebeurt. Mensen zeggen gewoon: u heeft het niet in de gaten, maar het is een stiltecoupe.’
En dan krijg je een scheldkannonade of erger…
Oh nee, die laatste klopt niet helemaal haha
Mijn ervaring is dat iemand op zijn tekortkomingen wijzen als een vinger op de zere plek leggen ervaren wordt.
Tsjah. Ik merk precies hetzelfde. En dit is volgens mij echt iets vrij recents; tot ergens hooguit een jaar geleden waren dit soort zaken incidenten, nu ga ik er dagelijks vanuit dit soort confrontaties te krijgen. Van de week nog een baksteen naar mijn hoofd gehad – zomaar – en vorige maand had een collega nog een soort van agressieve aanvaring met iemand die blikjes op onze parkeerplaats aan het gooien was. En aanvaringen met automobilisten zoals jij die beschrijft, heb ik tegenwoordig minstens een keer per maand. Met nieuwjaar is mijn voorruit uit mijn auto gemept en een paar maanden geleden is mijn schutting omgetrapt. Daarvoor heb ik drie jaar zonder enig probleem in mijn wijk gewoond.
Ik merk een vergelijkbare verharding in de houding van de politie op straat. Ook zij gaan tegenwoordig uit van een agressieve confrontatie en schromen steeds minder om grove overtredingen te begaan in hun dagelijks werk. Bij simpele fietslichtcontroles zijn ze al zeer onbeleefd, op het agressieve af, maar ook de manier waarop ze met hun motoren over fietspaden racen durf ik hier wel onder te scharen.
En in de politiek idem dito. Geert Wilders is natuurlijk het grote voorbeeld, maar de Christelijke regeringspartijen schromen steeds minder om dingen te zeggen die gewoon niet door de beugel kunnen. Met als groot voorbeeld natuurlijk wel de anti-Fitna-campagne. Maar ook de leugens omtrent de Europese Grondwet zou je hieronder kunnen scharen. PvdA idem dito door in hun verkiezingsprogramma een referendum te beloven het vervolgens zelf tegen te houden. En met de identificatieplicht en alle andere privacy-verpestende maatregelen gaat men natuurlijk al helemaal ver over de respectschreef.
Maar ook stomme TV-programma’s zoals Idols, de Gouden Kooi en wat dies meer zij, zou je kunnen beschouwen als een afbraak van de respectvolle houding.
Respect mag men wel uit het woordenboek schrappen. Ik vrees dat de oplossing toch op revolutionaire wijze tot stand gaat komen…
Iedereen weet natuurlijk best dat het gedrag waar je mensen op wilt aanspreken ongewenst is. Het heeft dan ook geen zin dat de mensen nog eens te vertellen. Maar dat soort regels gelden altijd voor anderen en even niet voor jezelf, omdat je nu even haast hebt, omdat jouw hond nooit iets doet, omdat dat telefoontje echt niet kan wachten, omdat je nu toch echt even moet roken, omdat je echt wel uitkijkt…
@7:
Hoeveel last had u nu echt van dit verschijnsel?
En hoe dicht bij de rookpaal hoort de verfoeilijke roker te staan.
Waarschijnlijk was het de roker niet duidelijk hoe sterk de overlast voor u was, hij was wellicht in de veronderstelling dat hij al dichtbij genoeg stond.
Dus , agh, fout. U loste een probleem op door iemand te confronteren met regels (waar hij noch u invloed op hebben gehad) en door die persoon te dwingen van locatie te veranderen.
Een ander was wellicht zelf 25 meter verderop gaan staan en had evengoed zijn priveprobleem opgelost.
Waarschijnlijk speelt uw probleem op een ander niveau: u vindt dat er door niemand op geen enkel moment op dit perron gerookt mag worden muv naast die rookpaal. En u frustreert zich er mateloos aan dat de perronchef niets doet aan het naleven van de regels.
Verder geef ik u respect voor het inlevend vermogen. Door in te zien en aan te geven dat zijn gemoedstoestand negatief was, heeft u de hele situatie kunnen ontladen van een opbouwend momentum wat tot een ANP bericht had kunnen uitgroeien. In plaats daarvan deescaleerde de situatie doordat u op niet-aggressieve wijze in uw punt bleef volharden.
Ik word zelf eigenlijk ook steeds agressiever in het terechtwijzen van mensen, en dat komt eigenlijk voornamelijk door frustratie. In concreto: een van mijn grootste ergernissen is auto’s die “tijdelijk” op een fietsstrook parkeren. Vroeger wilde ik nog wel een uitleg geven dat dat niet de bedoeling is, vooral die 2 keer dat het een lesauto betrof. Na veel verontwaardigde blikken en een boel “wat moet ik dan?” (automobilisten hebben de neiging te denken dat hun probleem van iedereen is) ben ik het hele verhaal gaan afkorten tot “ASO!”. Ik moet bekennen dat dat niet zichtbaar meer effect heeft.
Bumperaars krijgen van mij ook een middelvinger, en eerlijk gezegd vind ik dat ze daar goed mee wegkomen.
“Hé nono” is echt niet de manier mensen aan te spreken. Begin ‘ns met “Goedemiddag meneer/mevrouw mag ik u iets vragen…” of “Mag ik u even op het volgende wijzen…”
Mensen kunnen over het algemeen best wel wat hebben als je het maar netjes brengt.
En krop het ook niet op. Als je in de trein last hebt van bellen/muziek zeg er dan meteen wat van. Tien minuten je gaan zitten ergeren verandert nl nogal de toon waarop je dingen zegt.
Mijn reactie zouden zijn:
1 0900-8844 bellen
2 verhaal halen en dus geen woeste gebaren. Gewoon op het raam tikken en een gesprek beginnen
3 Oppakken en teruggeven: “Sorry meneer, u laat wat vallen”
@ 15:
Duidelijk.
Fijn ook dat je het zelf in ieder geval in de gaten hebt.
Ik zag laatst een fietser staande gehouden worden door een passant omdat de fietser het in z’n hoofd had gehaald om op het trottoir te beginnen met fietsen.
Passant had een punt, maar zijn reactie was buitenproportioneel.
Als ik mijn moeder die slecht ter been is ergens in de stad moet afzetten met de auto, kan ik het nooit goed doen.
Of ik blokkeer fietsers, of auto’s, of ik sta onbetaald te parkeren of een combinatie.
Maar ik weiger om dan maar niet mijn moeder voor de deur af te zetten. Ik vindt dat ze er recht op heeft.
Belangrijkste punt is denk ik dat we dit soort incidenten willen zien als losse gebeurtenis, maar dat is het nooit.
Het is de Xe gebeurtenis op die dag, en de zoveelste keer dat zoiets gebeurt die week etc.
Heb je wel eens dat er in een druk station door je heen gelopen wordt?
eentje kan ik hebben, twee ook. Maar als ik me niet beheers sla ik de zesde echt neer. Maar dat zou ook weer teveel van het goede zijn
Met een Walther ppk op zak steeph gaat alles een stuk vloeiender.
Je bevindt je waarschijnlijk in een te grote stad, daar gebeuren dat soort fratsen.
Kwestie van té lang over-tolerantie.
In onze regio is onlangs als proef een fiets geplaats van 300 euro en op diverse plekken in het centrum geplaast ( niet op slot ),
Resultaat na 2 weken, het kreng stond er nog.
Moord? 1 per 4 jaar en dat in een stad van plus 90K.
Ik ben voor de (her)invoering van het nekschot. Gewoon om wat voorbeelden te stellen.
Wat doe je aan de verloedering van de maatschappij. Regels zijn er blijkbaar om gebroken te worden. Nu ben ik van mening dat het overtreden van regels op zich mag. Maar het is wel dat de gevolgen dan ook voor de overtreder zijn. Zo betaal ik netjes mijn snelheidsbekeuringen i.p.v. er met een eenvoudig standaard beroepschrift makkelijk onderuit te komen.
Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten. Wie rookt op het perron krijgt een boete en ook voor het verkeerd inrijden van een eenrichtingsstraat is vast een mooie schikking met het CJIB te treffen. Probleem is echter dat de politie erg weinig van zulke overtredingen beboet, gewoon omdat er te weinig capaciteit is. Mensen komen er te makkelijk mee weg.
Ik ben er een voorstander van om meer (vrijwilligers) deze bekeuringsbevoegdheid te geven. Zo schrijf ik graag bekeuring uit in een straat bij mij in de buurt waar altijd auto’s verkeerd geparkeerd staan. Ik ben best bereid om voor die bevoegdheid in mijn eigen tijd een cursus te volgen.
In het appartementencomplex waar ik woon (koopappartementen in de midden klasse) zijn we genoodzaakt om in het huishoudelijk reglement ook een boete clausule op te nemen. Anders trekken mensen zich er toch niets van aan. Het is triest maar wel waar.
Maargoed, om het soort asociale zaken te doen dat hier beschreven wordt, is al een soort van dogmatisch idee vereist dat je dat soort zaken mag doen, anders zou je het al niet doen. En dogmatisch denkenden zijn nou eenmaal niet te overtuigen; die moeten zelf tot hun inzicht komen.
Daarmee is een terechtwijzing welhaast net zo zinnig als een poging om een theist ervan te overtuigen dat god niet bestaat door te zeggen dat god niet bestaat. Je komt er simpelweg niet tenzij je op de een of andere manier een gevoelige snaar weet te raken waardoor ze zelf tot een nieuw inzicht en hopelijk tot inkeer komen. Terechtwijzen heb ik dan ook nooit geprobeerd tenzij ik ervan overtuigd was dat de ‘overtreder’ ervoor open stond. En daar kan ik me maar 1 geval van herinneren – dat betrof iemand die op ronduit onbeschofte wijze een peuk van me probeerde los te peuteren; toen ik vroeg of hij dat “niet normaal kon vragen”, vroeg hij het normaal (en kreeg een peuk;)). Maar dat is ook echt het enige geval.
De vraag is wat mij betreft dan ook vooral waar al die mensen met die rare dogmatische ‘ik mag alles’ denkwijzen ineens vandaan komen. In ieder geval niet zozeer uit het buitenland, want het gros van de problemen heb ik met inheemsen.
Maar toch, ergens diep van binnen, loert bij mij de angst dat we met het christendombadwater ook het “wat gij niet wil dat u geschied, doet dat ook een ander niet”-kind hebben weggegooid.
Alle agressie die de USA en bepaalde groeperingen ten goede komt wordt uiteindelijk gebruikt om de wereld over te dragen aan een definitieve nieuwe wereldorde .
Waar al die mensen vandaan komen? Van het internet.
Mogelijk, mogelijk…
Als ik in die zogenaamde democratie van polen zou wonen ,dan had ik allang gedemonstreerd tegen die rotzooi ,die ze in mijn achtertuin willen zetten .
@ zmc:
Ik ben overtuigd dat de uitwerking van het internet op de maatschappij ondermeer de afname van impuls controle inhoudt die we in deze gevallen zien.
Wij mensen zijn sociale dieren en in miljoenen jaren gevormd naar/via sociale correctie — met physieke dwang de meest elementaire vorm van die correctie. In de virtuele ruimte ontbreekt dat physieke escalatie potentieel en als zodanig laat men zich minder gelegen liggen aan het bedwingen van agressieve impulsen.
Ik herken het effect absoluut ook in mezelf. Ik ga in de physieke wereld nog steeds anders met mensen om dan in de virtuele, maar deels vloeit de online cultuur wel over in de physieke — wat wil je ook als dermate veel mensen dermate grote delen van hun sociale omgeving op het internet vinden.
@ZMC … Weet je dat zeker ? Google is ook niet alles .
*rene knuffelt kim eens*
@ZMC .. Google is misschien virtueel ,maar de contacten waar “via sociale correctie” mee Chat in andere werelddelen zijn dat niet . Geef mij maar dieren want veel mensen gedragen zich steeds vaker via de publieke ,maar ook vooral commerciéle media als beesten .
@ZMC Mensen hebben steeds vaker een Olifant huid of katten instinkt nodig om te overleven
@Rene . Van een kale kip (waarschijnlijk kentucky fried) kan je niet plukken .De Chinezen zullen de grondstoffen in Europa wel opkopen (buitenlandse investeringen gestimuleerd door de VVD).
Europa gaat al zo lekker met inflatie dankzij de Downingstreet 10 / Bolkenstein /Verdonk /wilders en hun bezuinigingen op de boeren in Frankrijk en hier .
Iedereen aan de prozaq, dan is het probleem opgelost.
@ Kim:
Gevaar van internetten, zappen reageren en weer doorgaan is dat het een aanslag doet op het vermogen op om coherent te denken, schrijven en gedragen.
Versnippering alom. Lastig om op je tekst te reageren want ik heb niet net gezien wat jij blijkbaar hebt gezien.
KOmt wel overeen met mn eerdere post. De volgende voorbijganger voor het gemak kwalijk nemen wat de vorige mij ook al aandeed, en de optelsom van vele kleine leedjes laten uitmonden in een grote uitbarsting van terechtwijzing.
@14:
Ik stelde slechts een vriendelijke vraag, ik dwong hem niet, ik attendeerde slechts. Maar het antwoord was dat ik mijn bek moest houden.
Daarmee overschrijd je bij mij in ieder geval een grens.
Wat mij stoort is dat ieder individu zich blijkbaar permitteert om regels simpelweg aan de laars te lappen, behalve wanneer het diezelfde individu stoort. Dan moet een ander zich wel aanpassen.
Schaf regels dan maar af, eens kijken hoe men reageert als ieder voor zich zijn eigen anarchie bepaalt. Mep een 59-jarige mevrouw maar lekker in elkaar, had ze haar bek maar moeten houden, toch?
@anderS: Ik kan niet anders concluderen dat jij nou een van die aso’s bent waar het hier over gaat. Vertel eens vanuit jouw perspectief wat mensen dan wel kunnen doen om jouw voor hen irritante gedrag te veranderen?
@Kroshka:
Zoals ik eerder trachte te zeggen, je hebt het volgens mij perfect gedaan: zelfs toen de ander een (=2e) grens overschreed bleef je rustig en behaalde daarmee uiteindelijk je doel.
Ik snap dat jou stoort wat je benoemt.
Ik probeerde alleen wat inzicht in de andere kant te geven, niet dat ik die goedkeur oid.
Want wie zonder zonde is werpe de eerste steen toch?
En terecht aangehaald wat gij niet wilt dat u geschiedt..
Durf je te beweren dat je geen enkele regel aan je laars lapt?
niet door rood rijdt,
niet over de stoep fietst
geen halte zwart rijdt
geen km te hard
etc. etc. etc.
er zijn m.i. bij elk individu momenten waarop hij/zij in eigen ogen terecht een regel aan zijn laars lapt vanwege een specifieke situatie. Het is aan dat individu om de verantwoordelijkheid voor de gecreeerde situatie te nemen en in te schatten of het gerechtvaardigd is dat hij de regels naast zich neer legt.
en vaak is dat niet geheel het geval
@ siquo:
Bedankt voor het delen van je conclusie, helaas heb je de argumentatie niet gedeeld. Ook weet ik niet precies op welke van mijn eerdere posts je reageert dus hier in algemene zin:
Wat mensen dan wel kunnen doen om jouw voor hen irritante gedrag te veranderen?
Als er een regel bestaat die mijn gedrag niet toestaat, volstaat het om mij vriendelijk op (het bestaan van) de regel te wijzen. Vriendelijk is belangrijk, want anders ben ik ook wel in staat om de legitimiteit van de regel an sich te gaan betwisten
Als er geen regel is, doch mijn gedrag stoort iemand dan is het doorgaans voldoende om uit te leggen waarom het storend is. (‘Sorry meneer, ik probeer te slapen maar u praat zo luid ‘ zou ruim voldoende zijn om mij naar een andere coupe te krijgen)
Ik denk zelf dan ook dat je conclusie niet helemaal juist is. Ik zou mezelf niet snelals aso omschrijven, en ben ook nooit door een ander zo genoemd voor zover ik weet.
Waarin ik wel verschil van vele anderen is dat regels nooit heilig zijn. Maar wel de overlast voor anderen. Dus ik rij vaak door rood licht met de fiets in de stad, maar nooit op zo’n manier dat een andere weggebruiker er last van zal hebben.
Succes verder met wijzen, ik hoop dat het vaak terecht zal zijn
@35: Ik overtreed zeker regels (dagelijks zelfs), maar ik ga niet iemand verbaal danwel fysiek geweld aandoen als hij mij daarop wijst (hij heeft immers gelijk). Omgekeerd vind ik het dan ook raar als iemand zo reageert als ik hem op zijn gedrag wijs.
Wat mij betreft hoort een terechtwijzing bij de risico’s die je neemt als je de regels aan de laars lapt (dat hoort dus bij de verantwoordelijkheid die je neemt).
Daarnaast is het vaak zo dat je iemand anders, danwel meerdere anderen, schaadt als je de regels overtreedt. Dan is het heel terecht dat anderen ook proberen om je overtredend gedrag zo onaangenaam mogelijk te maken, opdat de overweging bij een herhaling misschien beter uitvalt voor die anderen. Uiteindelijk zal je gedrag immers niet veranderen, zolang je overtreding alleen maar een last is voor anderen en alleen maar gunstig voor jezelf.
Intonatie en welke woorden gebruik je.
B.v. “Wat moet dat met mijn fiets”, ook al is die niet van jou. 3 dingen: a) hij zegt: hoezo ‘jouw fiets’, is mijn fiets was sleutel kwijt. B) zet het op een lopen of C) komt woest zwaaiend met de betonschaar op je af. Als je iemand voor nono uitscheldt of woeste gebaren maakt leidt dat sowieso af van het voorval, actie=reactie. Maar, makkelijk praten. Zal mijn akkefietjes dienaangaande maar niet oplepelen.
Tja, geluk zit vaak in de kleine dingen mensen.
Maar: als je gezellig door de stad wil wandelen en je neemt al het rapaille met navenant gedrag maar voor lief en wil je er ook niet mee bemoeien rest er dus maar 1 tip: GA IN IEDER GEVAL NOOIT MET STEEPH DE STAD IN.
(of laat hem alleen vooruit lopen, is de weg tenminste veilig)
We hebben teveel, léven om te werken? Quality- time met de kinderen wordt ingeroosterd: de ballenbak bij M*cDonald, snel de verzekeringspolissen doorgebladerd, de communicatie en media duizelt de oren in-en-uit…hé hallo!, waarom is er geen cola?..Gvd, en zondag nog naar oma in huize “Kostunrib”…
Geen tijd meer om gedachten ordentelijk te ordenen en weloverwogen met 2 benen in het leven te staan of afdoende door te geven aan kinderen, het over de linie niet meer kunnen scheiden van het afval in het hoofd en zaken die er wezenlijk toe doen, so much to do so little time, onthechting…eeh…ontzuiling…eeh…ontmenselijking, ont…ont…ont…
WAAAaaaa, hier, en steek maar een viagra in je waffel als je hem niet meer omhoog krijgt…anders een slaappil of prozac…
Goeie vraag.
@Bismarck, ik had niet niet beter kunnen verwoorden!
Gaat dit over regels? Ik had de indruk dat het ging over gevoel, medemenselijkheid, empathie en respect.
Kan #40 niet weg?
Ja hoor, bij deze. Kwam omdat die ander in het filter was blijven steken.
@anderS, #35: Volgens mij verschillen de situaties die jij noemt wezenlijk van de situaties die Steeph noemt. In jouw situaties is namelijk geen sprake van iemand die een ander iets doet waarvan hij niet wil dat het hem zelf geschied. Regels zijn hooguit een leidraad, om iemand terecht te wijzen, hoeft ie zelfs geen regel te overtreden. Fatsoen en regels hangen hooguit zijdelings samen.
@44: In veel regels zit best een logica. Neem nou die rookpaal: Dat is een afspraak tussen rokers en niet rokers. Rokers gaan bij de paal staan roken en anderen hebben geen last van rokers als ze maar bij die paal wegblijven.
Dito ook voor regels waar je denkt geen last te bezorgen: Ik fiets zonder licht. Meestal schaad ik er niemand mee, maar andere verkeersdeelnemers zien me net iets later, nog altijd ruim op tijd, maar later dan als ik wel licht had. Dat levert toch weer een klein beetje stress op, toch schadelijk.
Veel regels in de openbare situatie (verkeersregels, NS-regels, parkeerregels, straathygieneregels) zijn gebaseerd op het al aangehaalde credo “Wat u niet wil…”. Het zijn in feite afspraken voor alle deelnemers van de openbare ruimte. Eigenlijk zouden die regels er niet hoeven te zijn, aangezien het vanzelfsprekend hoort te zijn dat je elkaar zo min mogelijk schade toe brengt, maar zoals hier wel blijkt gebeurt dat niet, dus is het maar goed dat sommige dingen bij wet vastliggen, zodat je het volle recht hebt mensen terecht te wijzen.
Zijn we er misschien bij gebaat dan om ook regels te hebben hoe je een medeburger terecht wijst?
De grens tussen terecht wijzen
en eigenrecht is soms vrij dun
@44:
Het is zelden zo dat de overtreder in zijn beleving de ander iets aandoet. Hij begaat een actie die in de beleving van de ander de gezamenlijk publieke ruimte beinvloedt.
Mijn inschatting dat ik op enig moment door een rood licht kan fietsen zonder dat iemand daar last van heeft, kan wel bijdragen aan het gevoel van een passant dat ‘niemand zich meer aan regels houdt’
Ik vindt zelf fatsoen aanzienlijk belangrijker dan regels. En volgens mij gedragen mensen zich juist steeds onfatsoenlijker met als excuses allerlei regels.
Ik: … (met boek en papieren)
Mevrouw met vijf kinderen: (komt met veel herrie de stiltecoupé binnen stormen en zetelt zich op bank achter mij)
Vijf minuten later.
Ik: “Mevrouw, hebt u er bezwaar tegen dat ik een sigaret opsteek?”
Mevrouw: (boos) “Nou, roken mag hier niet. Bovendien heeft mijn dochter last van astma!”
Ik: “Snap ik. Ik zal niet roken, willen uw kinderen dan zo vriendelijk zijn om hun snaveltjes toe te doen?”
Enfin, het werd doodstil. Maar ja, er kwam een puber binnen die begon luid te bellen en penetrant naar haargel te ruiken. En een opa- en oma-echtpaar die gezellig het kerstdiner nog eens na gingen doen.
Heel voorzichtig vroeg één van de jongetjes van de mevrouw met de vijf kinderen: “Zeg mama, iedereen maakt herrie. Waarom moeten wij dan stil zijn?” Een zeer terecht vraag. Maar moeder siste: “Stil!” En verwijtend werd ik door een boze kinderogen aangestaard.
Ik dacht even na, keek nog eens naar het gezelschap achter me en de notoir bellende gelpuber en de luidruchtige oudjes. En zei luid tegen de moeder: “Ik geef mijn poging om te werken op, laten we maar gewoon herrie gaan maken in de stiltecoupé, hier herrie maken is bovendien veel leuker dan in een gewone coupé.”
Mevrouw: “Wij zijn wel stil hoor!”
Ik: “Dat weet ik en dat waardeer ik. Maar niet iedereen is zo sociaal als u.”
Daarna ben ik fijn gaan pac-mannen op mijn mobieltje. Geluid, knalhard aan. Enfin, soms heeft het gewoon niet zoveel zin om de medemens manieren bij te brengen.
Volgens mij kan je zo’n correctie van iemand beter opknippen in meerdere gedeeltes. Het moet een dialoog worden. Want zowel de observatie als de correctie in 1 zin is teveel.
Eerst je verontschuldigen dat je hem in het openbaar aanspreekt: “Pardon, excuseert u mij…” Contact maken. Met de intonatie alsof je de persoon wilt helpen of om informatie wilt vragen.
Als de persoon je straal negeert dan houdt het op. Tenzij er sprake is van een wetsovertreding, dan kan je de persoon staande houden in afwachting van het bevoegd gezag die een proces verbaal op kan maken. In grotere gemeenten niet echt een optie, ik heb er in ieder geval nog nooit het lef voor gehad.
Als de persoon je wel de gelegenheid geeft tot communiceren dan beschrijf je eerst je observatie. “Ik zag dat u dat blikje verloor…” Als de persoon dan niet zijn excuses maakt, dan stopt je interventie. Er is geen schaamtegevoel om aan te spreken, dus dan houdt het op.
Als de persoon “o, sorry hoor” mompelt, dan laat je open wat de ander gaat zeggen. Als hij zegt “hep jer las van dan?” Dan iets als “nou, ik ben blij dat u het me vraagt, want inderdaad, het is niet bepaald prettig voor mij.” Niet gelijk het morele gelijk erbij halen. Dan kan de ander nog het blikje oppakken om jou een plezier te doen en daar moet je voor bedanken.
Als je je morele gelijk wilt halen is het allemaal veel moeilijker. Dat levert gezichtsverlies bij hem op. In deze situatie het blikje weer voor je op rapen is een individuele gunst. Dat is makkelijker op te brengen.
Bij gesloten reacties in de trant van “nou, dat is jouw probleem!” Dan zeg je “ja, nu wel” en je raapt het blikje op en gooit het in de prullenbak. Als de persoon schouderophalend doorloopt en jou negeert dan raap je het blikje ook op. Dat is behalve consistent ook een belangrijke boodschap voor omstanders, die voelen zich gesterkt als ze het eens zijn met je interventie.
Het is altijd goed om nog meer je excuses te maken met “ja, het spijt me, ik weet het, ik ben raar wat dit betreft.” Hoewel dat al weer te interpreteren is als je morele gelijk halen. Het beste is “Heel erg bedankt, goedemiddag!” Of als de persoon niet cooperatief was “Het spijt me, mijn excuses, goedemiddag.”
In het verkeer is het lastiger. Zeker als je in een andere richting gaat. Als voetganger of fietser kan je de automobilist bij het eerstvolgende verkeerslicht aanspreken door op het raampje te kloppen en om aandacht te vragen en je observatie te delen.
Bij mensen die tegen je op botsen op het station is het veel makkelijker om je excuses aan te bieden. In veel gevallen bieden ze uit reflex ook hun excuses aan. Probeer maar eens. Ga je tegen ze schelden, dan schelden ze terug, maak je je excuses, dan doen ze dat ook.
Toevallig ben ik net vandaag bezig met het corrigeren van de drukproef van alweer de 4e druk van Het Blauwe Boekje. Volgens mij een boek dat jullie allemaal zullen waarderen. Al iets van 40000 exemplaren van verkocht, zie link.
Haha, ja, als iemand iets op de grond gooit zeg ik ook vaak: “pardon, U verliest iets”. Helpt vaak wel.
Een ander grapje wat ik vaak uithaal is bij mensen die plots afslaan en geen richting aangeven, vooral op de fiets (tegenover een auto) kan dit vervelend zijn. Ik wijs dan naar het knipperlicht. Er wordt nogal eens gestopt en gevraagd: “wat is er?” Ik antwoord dan: “Uw knipperlicht doet het niet”. Waarom de automobilist het altijd probeert en ik zeg: “Oh, nu wel, vreemd.”
:-)
@48: Die methode gaat alleen werken bij mensen die zich cooperatief opstellen (die dus dat blikje zelf gaan oprapen). Op het moment dat jij het blikje voor ze opraapt hebben zij niets geleerd (zie je wel, iemand anders ruimt het wel op) en worden ze gestimuleerd in hun gedrag.
Mensen die je opmerking negeren, krijgen verder ook geen prompt (dan breek je je interventie af), terwijl juist bij hun van belang is dat ze leren dat het neerwerpen van een blikje niet goed is. Overigens is het gooien van een blikje op straat strikt genomen ook een wetsovertreding (in ieder geval hier in Maastricht).
Jouw methodiek heeft dus alleen maar nut bij mensen die zelf al de intentie hebben om het gedrag niet te vertonen (en bij wie dus hier sprake is van een uitzonderingssituatie/belemmering, om welke reden dan ook). Daarmee is de interventie eigenlijk al haast zinloos (afgezien van deze ene plaatselijke handeling).
Wat we missen is een moreel anker, een vaststaand besef van wat moreel en ethisch aanvaardbaar is en waaraan we onze gedragingen kunnen toetsen. In deze Century of the self is het individu het enige belang wat men dient. Wat is het belang van de jongen met het blikje? Uiteindelijk om het in de prullenbak te gooien maar ons geïndoctrineerde marktdenken belemmert ons om verder te kijken dan het eigenbelang kort is. Zonder een besef van het maatschappelijke belang. En men acteert hier dus ook naar…
als je in de stad woont, moet je je gewoon met je eige bemoeien, dat is meer dan voldoende.
@52: Precies! En daarom moet je geen blikjes op straat gooien, waar ze anderen in de weg liggen, of de fiets van iemand anders jatten.
53 reacties en niet één iemand die de oplossing aandraagt?
De confrontatie is inderdaad wat de negatieve reacties uitlokt en sociale controle is wat er zoek is. De gemakkelijkste oplossing voor beiden is cameratoezicht.
Er zijn op de meeste plaatsen al camera’s, deze moeten ontsloten worden voor het publiek. Na een incident moet je kunnen zien of de plek waar het gebeurde onder cameratoezicht stond en eventueel ook de beelden van dat tijdstip kunnen bekijken (met of zonder officieel verzoek bij de politie).
Alternatief voor de witte plekken op de kaart zijn de camera’s die we allemaal al bij ons hebben in de mobiele telefoon. Een 9mm pistool is niet nodig, een fototoestel kan net zo bedreigend zijn.
Op deze manier heb je geen negatieve confrontatie, maar een simpele constatering: ik heb vastgelegd wie je bent.
Hieraan kun je dan een actie koppelen. Het zou fijn zijn als de politie een shortcode in het leven zou roepen waar je het direct heen kunt sturen of een nummer wat je kunt bellen: “Op de X straat waar ik nu sta heeft drie minuten geleden een jongen een blikje op straat gegooid.” Operator spoelt de band terug en zegt: “Ik zie het. We zullen de uitkering van de persoon korten met het boetebedrag.”
Als dit voor te snel rijden kan, waarom dan niet voor dit soort dingen?
De maatregel kan al naar gelang de ernst van het vergrijp zijn. Misschien dat in sommige gevallen je de pleger 100m verderop wilt laten oppikken door een politiebusje.
@54:
Wat een angstaanjagende visie op een samenleving heb jij, maar dat is inderdaad waar naartoe gewerkt wordt.
@ Alper:
http://www.online-literature.com/orwell/1984/
Verplichte literatuur voor jou.
@56: Heb ik gelezen en in Oost Duitsland hebben ze het ook geprobeerd, maar dat waren beiden systemen die voortkwamen uit totalitaire fascistische systemen. Feit is dat we op weg zijn naar zulke politiestaten (met Amerika voorop).
Het lijkt mij interessanter en wenselijker om te kijken of we sociale controle kunnen bereiken door middel van digitale middelen en peer productie.
Ik confronteer het netjes en vraag bijvoorbeeld of de roker er last van heeft dat ik niet rook.
Ik reageer beleeft als iemand mij op mijn kennelijk verkeerde gedrag aanspreekt, bijvoorbeeld “Hey, eikel kun je niet uitkijken waar je loopt”, “Sorry”
Er zijn veel voorbeelden; toch verbaas ik mij regelmatig over de Val-mij-niet-lastig of juist Ik-stoor-mij-aan-jou boodschap. Volgens mij gaat het hier over hoe we leren om te gaan met elkaar. Er is in de loop der tijd ruimte gemaakt voor de negatieve benadering en alszodanig geaccepteerd of in ieder geval niet weerlegd. De omgangsnorm is gaan schuiven, zoals blijkt uit de vele commentaren hierboven wordt het wel degelijk herkent. Maar wat te doen als de norm als comfortabele uitlaatklep voor agressie of andere negatieve emoties wordt gebruikt. Dan is het zoeken van een oplossing in omgangsnormverbetering een lastige die volgens mij eerder de agressie vergroot.
@ Alper: Maar dan moeten we eerst aanvaard hebben dat missende sociale controle het probleem is. Het artikel gaat over het niet aanvaarden van sociale controle, niet (juist niet) over het niet bestaan ervan.
Ik stel boven ergens dat dat niet aanvaarden mijner inziens ook onder invloed is van de virtuele wereld waar weinig effectieve afdwinging bestaat maar ook daar ontbreekt het niet in eerste instantie…
Ja, het is natuurlijk zo dat minder aanvaarding deels komt door minder gewenning omdat er over het algemeen genomen minder directe sociale controle is dan enkele decennia geleden maar in jouw visie lijkt het zo te zijn dat er enkel oplossing is in het terugbrengen van een strikte controle wat ik zou kunnen uitleggen als een cynisch mensbeeld.
Ik zelf zou, until proven overly innocent, liever inzetten op het direct verbeteren van de acceptatie. Het onderwijzen dat als iemand iets tegen je zegt, dat dat niet noodzakelijkerwijs onaanvaardbare of zelfs maar ongewenste bemoeienis is en dat we onze eigen vrijheid alleen kunnen behouden als we er voor zorgen dat de last die die vrijheid voor een ander veroorzaakt zo minimaal mogelijk is.
@50. Bismarck schreef “Die methode gaat alleen werken bij mensen die zich cooperatief opstellen” Dat is een veronderstelling. Volgens mij kan het ook goed werken bij mensen die zich niet cooperatief opstellen. Het kan wel degelijk zin hebben gehad, ook al gaat ‘de dader’ zijn blikje niet oprapen, hij wordt wel aangesproken op diens gedrag. Wildvreemden die je aanspreken doen dat alleen als je iets doet dat afwijkt van de norm. Dus de persoon in kwestie wordt weer ingewreven dat hij afwijkt van de norm. Een aantal (vooral puberale) mensen vindt dat nog wel leuk, maar bijna alle mensen willen graag geaccepteerd worden door de omgeving blijkt uit veel psychologische experimentjes.
Tegelijk zal bijna niemand ter plekke met gezichtsverlies na een aggressieve confrontatie diens ongelijk toekennen. Laat ze dat in stilte doen. Daarom heeft het wel zin, zo’n toneelstukje. Het is voor die ‘dader’ en voor toevallige passanten een memorabele exercitie.
Valt wel een beetje binnen dit thema:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/7297971.stm?lsm
@Rene: Ik denk dat het probleem voortkomt uit een gebrekkige sociale cohesie en de onmacht van de overheid waardoor mensen zich genoodzaakt zien om het heft in eigen handen te nemen. Wat dan weer escaleert.
Een cynisch mensbeeld, ik? Ik woon naast een koffieshop en de hoeveelheid tuig die zich door mijn straat en langs mijn portiek begeeft is bizar. Als ik al die mensen moet terecht wijzen, dan blijf ik bezig en loop ik het risico om in elkaar geslagen te worden.
Denken dat je dit soort abstracte principes kunt onderwijzen aan die mensen die het het hardste nodig hebben anders dan door middel van harde/zachte dwang, lijkt me getuigen van een ietwat naïeve visie.
@ Alper:
Natuurlijk zijn er mensen die je niet bereikt. Asocialen zijn van alle tijden. Waren er altijd en zullen er altijd zijn.
Maar het is een schaal-kwestie waar dit artikel op ingaat — hoe agressie steeds meer de norm lijkt te worden in plaats van de uitzondering. Ook ik woon in het centrum van een grote stad en weet wie ik niet eens hoef te pogen te bereiken. Aan iedereen harde maatregelen opleggen die voor die moeilijkste groep nodig zouden zijn acht ik niet de oplossing echter.
Het gaat erom van die groep weer meer de uitzondering te maken. Gegeven je buren is jouw portiek-probleem wat mij betreft nu eenmaal grotendeels een gegeven. Het is de algemeen groeiende agressie, niet beperkt tot de randen, waar minder rigoureuze maatregelen kunnen aanslaan.
Verminderde sociale cohesie onderschrijf ik wel. Een terugkeer naar de Jaaren Des Onschulds gaat er nu eenmaal niet inzitten echter en vertaald in het aloude egoïstische “Wat gij niet wilt dat U geschiedt doet dat ook een ander niet” adagium valt het met mijn niveau van abstractie nogal mee…
In ieder geval: als we tegelijkertijd Steeph’s automobilisten-probleem, jouw portiek-probleem en — thrown in for good measure — ons aller jaarwisselings-probleem proberen op te lossen, proberen we minimaal twee verschillende problemen tegelijk op te lossen…
Ook ik ben behept met de behoefte om andere mensen op te voeden. Meestal werkt vriendelijkheid prima als ik bijvoorbeeld pubers in de trein vraag om hun mp3-speler zachter te zetten. Maar mij is opgevallen dat, als er eens een confrontatie ontstaat, ik altijd bij het uitstappen te horen krijg: ‘wat goed dat u er wat van zegt!’ Dat vind ik nou pas echt merkwaardig. Kunnen al die bangerds met goede bedoelingen niet eens afspreken dat ze de volgende keer ook wat zegggen? Ik wil de sociale controle terug!