OPINIE - Afgelopen zaterdag plaatste de Volkskrant een artikel over het gebrekkige geheugen van minister Schultz van Haegen. Haar echtgenoot was als adviseur verbonden aan het bedrijf Kiwa dat door de overheid is gemandateerd om allerlei certificeringen te verzorgen. Het bedrijf is nauw verbonden aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De echtgenoot van minister Schultz van Haegen heeft keurig afstand gedaan van zijn adviserende rol bij het bedrijf alvorens de minister werd beëdigd in het huidige kabinet, maar de minister vergat te melden dat haar echtgenoot nog wel een aanzienlijk aandelenpakket in het bedrijf bezat.
Volgens de minister was haar vergeetachtigheid geheel niet in strijd met de ethische normen zoals deze in het handboek voor aantredende bewindspersonen uiteen zijn gezet. Daarin staat weliswaar dat ‘de kandidaat in het gesprek met de formateur volledig en waarheidsgetrouw alle relevante feiten dient te melden,’ maar dat geldt slechts voor gevallen waarin de kandidaat ‘zeggenschapsrechten heeft inzake relevante financiële of zakelijke belangen.’ De zeggenschapsrechten die voortvloeien uit de aandelen van de echtgenoot van Schultz van Haegen kunnen dankzij een juridische constructie slechts indirect aan hem gekoppeld worden. Bovendien is het echtpaar Schultz van Haegen niet in gemeenschap van goederen getrouwd. Politiek gezien wordt dat eventueel nog even billenknijpen, maar van de rechter heeft ze weinig te vrezen.
In de VS zijn de vage scheidslijnen tussen het private en publieke al decennialang berucht onder de term draaideuren. Topambtenaren bezetten tijdens hun ambtsperiode hoge functies in het bedrijfsleven of zij zijn bepaalde bedrijven gedurende hun maatschappelijke dienstjaren zo gunstig gezind dat ze er in de herfst van hun carrière een aanvullend pensioen kunnen vergaren. Vaak hebben beambten of politici ook zakelijke belangen, die wel gedijen bij zekere beleidskeuzes – leden uit de regering Bush zijn zeker niet armer geworden van de oorlog in Irak.
Dat het mis kan gaan als de banden tussen het private en publieke te innig zijn, werd bijvoorbeeld duidelijk in de nasleep van de milieuramp in de Golf van Mexico in 2010 als gevolg van een explosie op boorplatform Deepwater Horizon. Achteraf bleek uit een officieel onderzoeksrapport dat wet- en regelgeving op het gebied van olieboringen ver onder de maat waren. Meerdere bronnen rapporteren dat deze wetgeving het gevolg was van een geheime energiewerkgroep in 2001 onder leiding van Cheney, waar belanghebbenden een onevenredige grote vinger in de pap kregen. Bovendien was de scheidslijn tussen toezichthouders en lobbyisten van oliemaatschappijen erg dun.
Macht corrumpeert altijd, ongeacht de regeringsvorm. De hoogste bomen vangen veel wind, maar zijn tevens aalglad. Veel (oud-)dienaars van de publieke arena stellen hun kennis en ervaring ter beschikking aan de private sector. Omstreden is deze ter beschikking stelling bijna altijd: oud-minister Eurlings die wordt beloond door KLM met een mooie positie als dank voor zijn coöperatieve houding tijdens diens bewindstermijn, oud-minister Bos die als donderslag bij heldere hemel partner wordt bij KPMG, oud-premier Balkenende die zonder enige ervaring in de sector, partner wordt bij Ernst & Young, etcetera. De toegevoegde waarde van dit soort mensen voor de private sector ligt niet in hun know how, maar in hun know who. Het zijn lobbyisten par excellence, die precies weten bij wie ze voor wat moeten zijn op een ministerie en met het nagalmen van hun machtsgeschal wetgeving weten fijn te schaven waar hun broodheren aanzienlijk van kunnen profiteren.
Wantrouw te allen tijde een politicus die pleit voor een lager salaris voor zichzelf of de publieke sector. Die heeft zijn nieuwe arbeidsbetrekking bij een leuk bedrijfje al ondertekend.
Reacties (13)
Maar wat is het alternatief? Mogen ex-politici geen baan in het bedrijfsleven, of alleen als die slecht betaald is dan wel totaal niet aansluit bij de capaciteiten die ze als politicus getoond hebben?
Dan versterk je dit effect. Kunnen we daar de ex-politici weer om bashen: potverteerders die lekker wachtgeld trekken.
@1:
Het gaat hier niet om ex-politici, het gaat hier om een dame die, ondanks het feit dat ze niet in gemeenschap van goederen zegt te zijn getrouwd, aanmerkelijk belang heeft bij de winst van haar echtgenoot in aandelen waar ZIJ opdrachten aan verleent.
Politici zijn corrupt,wat is daar voor nieuws aan?
@1: Zou dat niet komen door die meer dan ruime wachtgeldregeling voor ex-kamerleden waardoor ze niet echt gemotiveerd worden aan het werk te gaan.
Totaal geen medelijden mee als werkloze die zelf zonder uitkering moet zien te overleven.
Dat is geen bashen,dat is een feit.
Je identificeert je teveel met politici,probeer dat ook eens met gewoon volk.
Er zou voor een aantal sectoren en beroepen een absoluut verbod op nevenfuncties en belangenmix binnen gezinnen moeten komen. Het regeren van het land is van dermate belangrijk algemeen belang, dat bewindslieden daar alle aandacht en tijd aan moeten besteden. Hun gezinnen dienen voor de nodige ondersteuning hun handen vrij te houden. En zeker vrij te houden van alle smetten.
Eenmaal van de functie ontheven melden ze zich, net als iedereen die ineens zonder baan zit, bij het CWI. Blijken ze dan te weinig te solliciteren, worden ze (ook weer net als iedereen), gekort op wachtgeld of wat voor uitkering dan ook.
Tenzij iemand kan uitrekenen dat belangenverstrengeling een zegen voor de samenleving is. Is er een genie in de zaal die daar een goed baten en kostenmodelletje voor weet?
Nederland is zo klein dat iemand die enige relevante ervaring heeft al gauw niet meer belangeloos is. Als je door middel van regeltjes een ideale belangeloze wereld probeert te realiseren zal het resultaat zijn dat iedereen werkloos wordt. Het is beter om strenger te controleren: bekijk gerust de bankafschriften van de politici en hun familieleden. De proef van de pudding is in de bonnetjes.
@0 “Wantrouw een politicus die pleit voor een lager salaris voor zichzelf”
Ook een politicus die pleit voor een hoger salaris voor zichzelf?
Kortom wantrouw altijd een politicus?
Meer openheid is effektiever, tenmiste als de pers die ook benut en niet slechts voorlichter speelt.
Sapper de flap Mammaloe, alweer een ethisch dubieuze vvd-er.
@6: “…iedereen werkloos wordt…”
Eh… dat is toch het doel waarnaar wij streven? ;-)
Nederland is klein, maar het wereldje daarinnen (the old-boys network) is nog kleiner, dus ja, dan ligt belangenverstrengeling zomaar om de hoek. Vallen er daar een paar werklozen zal dat amper de werkoosjheidspercentages beïnvloeden.
En minder regeltjes maar wel meer toezicht? Wat is het verschil? Bonnetjes tellen heeft ook geen zin als, zoals in het geval van Schultz, een deel toch niet meegeteld mag worden.
@2 Als ik het goed gevolgd heb (kan de bron even niet vinden), was de waarde van de aandelen al vastgesteld toen Schultz minister werd. Wat zij als minister gedaan heeft, had in dat geval dus geen invloed meer op wat haar man eraan verdiende toen het afgesproken verkoopmoment kwam. De fout zit dan meer in gebrek aan transparantie dan werkelijke belangenverstrengeling.
@4 Ik zou juist willen dat politici wat meer als gewone mensen gezien werden in plaats van laaienlichters per definitie.
@10: “Ik zou juist willen dat politici wat meer als gewone mensen gezien werden in plaats van laaienlichters per definitie.”
Politici die worden gezien als laaienlichters, hoe zou dat nu toch komen ?
Er ligt in dit geval een schone taak voor ze.
Je zou wellicht een minimumgrens daar aan kunnen stellen: 10 jaar nadat je bent gestopt als dienaar van de publieke zaak mag je pas een dergelijke baan accepteren. Tot die tijd ga je maar echt werk doen of zo.
@12: Dan wordt het moeilijk “bekwame” kamerleden te vinden als ze achteraf niet kunnen cashen voor bewezen diensten(aan het bedrijfsleven bv)