Pensioen ten koste van de allerarmsten

Wat doet de financiële sector met ons pensioengeld? Een gesprek met Rens van Tilburg over Nederlandse pensioenfondsen die willens en wetens bijdragen aan stijgende voedselprijzen. Elke maand bouwen we een stukje pensioen op. Geld waarmee we straks, grijs en achter de geraniums, boodschappen kunnen doen. Althans, dat denken veel mensen. In werkelijkheid staat het geld dat opzij wordt gezet niet vast op een rekening en wordt het later ook niet uitbetaald aan onszelf. Het wordt belegd en vervolgens uitgekeerd aan de huidige generatie ouderen. Klik vooral hier voor een spoedcursus ‘Hoe werkt het Nederlandse pensioenstelsel’. Kort gezegd proberen pensioenfondsen het geldbedrag dat je opzij zet te vergroten door te beleggen of te speculeren. Deze fondsen bevinden zich onder andere op de grondstoffenmarkt, waar wordt gespeculeerd met bijvoorbeeld olie, edelmetalen en graan. Aangezien van graan broodjes worden maakt en het een belangrijke voedselbron is voor een groot deel van de wereldbevolking, wordt voor dit fenomeen ook wel de term ‘voedselspeculatie’ gebruikt. Maar hoe gaat dat speculeren eigenlijk in zijn werk? En wat hebben de investeringen van pensioenfondsen voor effect op ons en op de Afrikaan? Ik spreek erover met Rens van Tilburg, onderzoeker bij SOMO, een organisatie die onderzoek doet naar de maatschappelijke gevolgen van de activiteiten van multinationale ondernemingen. Daarnaast is hij lid van de Sustainable Finance Lab, het clubje onder leiding van Herman Wijffels dat zich bezighoudt met de toekomst van de financiële sector.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Handel in honger

In Nederland wijzen we graag naar de boze financiële sector in de Verenigde Staten. Nee, zo’n harde take no prisoners-cultuur als bij de Amerikaanse zakenbanken heerst hier niet. Beleggen, bankieren en speculeren in Nederland zijn nog steeds een redelijk nette business. Zo is het beeld.

De werkelijkheid is natuurlijk anders. Zembla toonde eerder al aan dat Nederlandse institutionele beleggers er geen probleem in zagen om in clustermunitie en ander wapentuig te beleggen. Nu blijkt dat Nederlandse beleggers ook erg actief zijn in de wereldwijde voedselspeculatie. Niet alleen zijn we actief, we waren er vroeg bij – ja, de financials met die beroemde VOC-mentaliteit ruiken iedere kans voor een paar extra florijnen natuurlijk als eerste – we zijn ook nog eens een van de grootste spelers op deze markt.

Dus voordat u zich aan het vreetfest overgeeft, kijkt u dan even naar deze korte documentaire en wie meer wil weten, hier is het onderliggende rapport en hier nog een goed stuk van Matt Taibi over de rol van Goldman Sachs in dit verhaal. Fijne Kerst dames en heren van de pensioenfondsen en banken!

Get Microsoft Silverlight Bekijk de video in andere formaten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.