Virus valt rechtsstaat aan

We vieren dit jaar niet voor niets 75 jaar vrijheid, moeten al die mensen die een loopje namen met de corona-maatregelen hebben gedacht. Reken maar dat als het dankzij hen tot een volledige ‘lock down’ komt, er een paar zullen roepen: Dictatuur! En alsof de staat ieders zonnige gedachten bespiedde, zond NL-alert gisteren een noodwaarschuwing uit: Volg instructies Rijksoverheid op! Dus hup, weg van dat strand, keer om bij dat bos, rechtsomkeer bij die speeltuin, ga je huizen in en blijf daar! Het toenemend aantal slachtoffers bewijst dat vooral de dictatuur van het coronavirus regeert. De afgekondigde ‘dringende adviezen’ (want zijn het nou wel echte maatregelen?) zijn slechts een weinig revolutionair antwoord daar op. En in sneller tempo dan ze werden ingevoerd lezen we her en der de commentaren op die maatregelen.

Door: Foto: nyghtowl (cc)
Foto: Schermafbeelding NOS NPO Live uitzending Intenationale Holocaust Herdenking

Stilte is onze nederlaag

, door

Erger dan vergeten is er wel aan denken en er niet door bewogen worden.

Piotr Cywiński, directeur Auschwitz Memorial, op de Internationale Holocaust Herdenking, 27 januari 2020.

Gisteren was het Holocaust Memorial Day. Van alle bijeenkomsten wereldwijd trok die in Auschwitz-Birkenau zelf de meeste aandacht. De NOS en RTL 4 zonden de bijna 3 uur durende bijeenkomst live uit.

Een aantal sprekers, waaronder enkele overlevenden van de Holocaust, onderstreepten ook hier dat deze herdenking nodig is omdat antisemitisme, nazisme en haat nog lang de wereld niet uit is.

Piotr Cywiński, directeur van het Auschwitz Memorial, vatte dat goed samen:

Maar nu zien we juist gevoelens van haat weer oprijzen. Ook antisemitisme, nazisme, xenofobie. In de donkere dagen van populisme komen al die gevoelens tot leven.

Over de waarde van herdenken zei hij:

Maar vaak zoeken we alleen naar kortstondige ontroering. Dan verliest de herinnering zijn betekenis.

Want Auschwitz is nog lang niet overwonnen als hetzelfde vandaag de dag nog steeds gebeurt. Hij wees daarbij op het lot van de Rohingya’s en de Oeigoeren.

Piotr Cywiński meent dat we er te onverschillig, haast apatisch op reageren: “We zien en we willen niet zien. We praten en we willen niet praten”.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: FaceMePLS (cc)

Nooit meer! Hoe dan?

, door

COLUMN - Vandaag vindt in veel landen de Holocaust Memorial Day plaats. In Nederland wordt die elk jaar op de laatste zondag van januari gehouden en het meest opzienbarende nieuws waren de excuses die premier Rutte aan de nabestaanden maakte voor het nalatige gedrag van overheid en burgers tijdens de vervolging van Nederlandse joden.

Beter laat dan nooit. Met iets andere woorden beaamde Rutte dat ook:

Nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn, bied ik vandaag namens de regering excuses aan voor het overheidshandelen van toen.

Het vernietigingskamp Auschwitz werd 27 januari 1945 bevrijd en voor zover mensen het niet wisten, werden de gruwelijkheden zichtbaar. Sindsdien wordt bij de vele herdenkingen een “dat nooit meer” eindeloos herhaald.

Het is een herdenking, geen brainstormsessie, maar in de talloze toespraken wordt zelden genoemd wat er concreet voor nodig is om een “dat nooit meer” te realiseren.

Want dat is wel nodig. In diezelfde toespraken wordt gewezen op het hedendaagse antisemitisme en andere varianten van discriminatie, racisme en haat.

Van een World Holocaust Forum valt niet meer te verwachten dan obligate uitspraken. Het Forum is meer het toneel van politieke steekspelletjes en het zou een wonder zijn als de diverse deelnemers een eensgezinde strategie op poten kunnen zetten tegen antisemitisme, racisme, discriminatie en haat.