Zuid-Amerika: dictator dood, dictator vrij, handelsblokken

Deze week in Latijns-Amerika: ex-dictator Videla overlijdt na een val in de douche, het proces tegen ex-dictator Ríos Montt moet (half) opnieuw gevoerd worden en een nieuw handelsblok betekent concurrentie voor Mercosur. Voor nabestaanden en slachtoffers van de Argentijnse dictatuur zal het een onbevredigend einde van zijn leven zijn geweest: oud-dictator Jorge Videla is omgevallen in zijn douche en vervolgens overleden. Pas na vijf dagen werd zijn lichaam gevonden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

De vrienden van Jorge Zorreguieta

COLUMN - Met sommige vrienden heb je geen vijanden nodig. Jorge Zorreguieta heeft zo’n vriend. Mario Cadenas Madariaga is de naam. In 1976 werd hij staatssecretaris van Landbouw, en Zorreguieta werd zijn ondersecretaris. Deze zaterdag stond in De Volkskrant een redelijk verbijsterend interview met de 84 jaar oude baas.

“We wisten allemaal van die verdwijningen”, luidt de kop van het artikel. Jorge Zorreguieta dus ook. Toen ik die kop las, nam ik aan dat een vriend van Zorreguieta besloten had niet langer te zwijgen en te vertellen wat verteld moest worden. Uit plichtsbesef. Omdat je het moreel ontoelaarbaar vindt dat een goede vriend de waarheid achterhoudt.

Maar Madariaga bleek het gewoon onzin te vinden om moeilijk te doen over die verdwijning. Ja, zegt Madariaga, er zijn mensen vermoord en verdwenen en daar wisten wij van, maar het alternatief, een socialistische heilstaat, moest nu eenmaal koste wat kost worden voorkomen. “U moet begrijpen dat we hier niet in Europa zijn. In Latijns-Amerika hebben we te maken met inferieure culturen, die van de zwarten en de indianen (…) Je ziet in Cuba, maar ook in landen als Venezuele en Nicaragua wat er gebeurt als je dits oort mensen de macht geeft. Dan krijg je samenlevingen met een heel laag niveau.” Ik kan me zo voorstellen dat de interviewer in kwestie, Marjolein van de Water, flink in haar handjes zat te knijpen tijdens het interview. Zit er ineens een soort weduwe Rost van Tonningen voor je.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.