Uitstel verkiezingen – kan niet meer

Waarschijnlijk heeft iedere stemgerechtigde de stempas al ontvangen. Alleen dat al geeft aan dat uitstel van de verkiezingen er echt niet in zit. De aandacht van het kabinet en van de controlerende macht, de Tweede Kamerleden, verschuift steeds meer naar de verkiezingscampagne. Ook dat geeft aan dat (we herhalen) uitstel van de verkiezingen er echt niet in zit. Het ontbreekt er nog aan dat de minister-president op de laatste wekelijkse reguliere persconferentie na de ministerraad, toen hem werd gevraagd of hij kon garanderen dat de verkiezingen doorgaan, niet een roemtucht citaat uit zijn mouw schudde. “De colonne, eenmaal in beweging, kan niet worden gestopt.” Historische woorden waar je Rutte niet gauw op zal betrappen. Hij zal eerder de geschiedenis in gaan als de premier die “geen herinnering heeft aan…”, waarbij u de puntjes kunt vervangen door welk pijnlijk dossier dan ook. Uitstel – het kan nog In een brief aan de Tweede Kamer van 27 januari jl. gaf minister Ollongren aan dat “alles er op gericht om medio maart betrouwbare en zo veilig mogelijke verkiezingen te kunnen organiseren.” Mocht er toch aanmelding zijn tot uitstel dan moet er in rap tempo een uitstelwet komen. “Een uitstelwet, waarin de nieuwe verkiezingsdatum gelet op het bepaalde in artikel 64 Grondwet zou worden vastgelegd, zal dan uiterlijk in de week van 8 maart door zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer met spoed moeten worden behandeld.” De minister besloot haar brief met: “Eind februari zal ik u daarover een nieuwe brief met een stand van zaken doen toekomen.” Op de websites van de Tweede Kamer en de Rijksoverheid is zo’n brief (nog) niet te zien. Die is er dus niet, of zal vandaag of morgen verschijnen. We weten dan ook niet of de minister/ het kabinet al weet of de laatste hobbels voor veilige en betrouwbare verkiezing nu zijn geslecht. Voor uitstel < > tegen uitstel De belangrijkste bezwaren voor het laten doorgaan van de verkiezingen, zijn volgens het kabinet voldoende weggenomen door allerlei maatregelen en/of geldende risico’s worden voor lief genomen. We vatten het samen in dit rijtje. Bezwaren < > reactie 1. Gezondheidsrisico’s (massa-event; besmettingen) < > er zijn tal van veiligheidsmaatregelen genomen. 2. Vrees voor lage opkomst < > briefstemmen, verspreid stemmen, extra volmachten: niemand hoeft thuis te blijven en wei dat toch wil kan genoeg anderen op pad sturen. 3. Risico’s op fraude o.a. met briefstemmen en volmachten < > risico niet groter dan anders. 4. Risico op schending stemgeheim met uitbreiding volmachten < > risico niet groter dan anders 5. Zijn er genoeg vrijwilligers voor de stembureaus? < > volgens het kabinet wel. Check Laten we bovengenoemde punten nog geen keer langslopen. Gezondheidsrisico’s Meerdere mensen hebben gepleit voor verschuiving naar juni of september. Het virus zal dan niet weg zijn, maar wel veel meer mensen gevaccineerd. Dat ook de zomerse temperaturen een handje kunnen meehelpen, zou op grond van de cijfers van vorige zomer waar kunnen zijn. Onderzoek hiernaar vraagt tijd dat door uitstel gewonnen kan worden. Op de laatste persconferenties herhaalde het kabinet dat de cijfers nog lang niet laag genoeg waren om maatregelen verregaand te versoepelen. Evens vreesde men een ‘derde golf’ veroorzaakt door de ‘Britse variant’. Hoe dan ook: de aantallen positief geteste personen, in het ziekenhuis opgenomen patiënten en overleden personen liggen nog steeds een stuk hoger dan eind zomer vorig jaar. De laatste cijfers gaven weer een stijging aan. Vrees voor lage opkomst Het AD verwees 10 februari naar onderzoek van Ifes, de Internationale Stichting voor Electorale Systemen en die ook onze verkiezingen nader zullen bekijken. Volgens deze organisatie kunnen verkiezingen succesvol verlopen als voldoende middelen worden ingezet en ze verkiezingen professioneel zijn georganiseerd. Voorbeelden: Zuid-Korea had de hoogste opkomst in bijna dertig jaar. Onder andere dankzij: “medische mondkapjes en medische handschoenen voor stembureauleden. Bij de deur werd de temperatuur van iedere kiezer – met mondkapje – gemeten; wie koorts had, kon in een geïsoleerd lokaal stemmen.” Nieuw-Zeeland scoorde goed met “prima informatievoorziening, goede faciliteiten voor vroegtijdig stemmen”. Noord-Macedonië kreeg een plusje voor “de mobiele stembureaus bij tehuizen en ziekenhuizen, waar ook besmette kiezers konden stemmen. Extra geschoolde teams uit de gezondheidszorg bemanden deze stembureaus.” Bij dat laatste voorbeeld merkt men op dat heel veel mensen uiteindelijk toch niet gingen stemmen. Uit onderzoek van I&O research bleek dat 88 procent van de stemgerechtigden zegt zeker van plan te zijn om te gaan stemmen. Ondanks alles, mag er dus op zijn minst gerekend worden op een ‘normale’; opkomst van 78 tot 80 procent. Risico’s bij briefstemmen en volmachten Een proef met briefstemmen wees uit dat er nogal wat fout kan gaan. Minister Ollongren reageerde door te zeggen de fouten niet tot ongeldige stemmen zullen leiden en dat er extra aandacht naar goede informatie zal gaan. Is dat al voldoende geregeld? Ook zou nader gekeken worden naar mogelijk ronselen van volmachten. Is daar al enig toezicht voor opgetuigd? En wat zijn de plannen voor als er een sterk vermoeden van ronselen van volmachten rijst? Genoeg vrijwilligers? In november vorig jaar startte de Rijksoverheid een campagne om 70.000 stembureauleden te werven. Trouw, 14 december 2020: “Na een week waren er alleen al via de centrale website van de overheid 19.000 aanmeldingen binnengekomen”. En “Twintig gemeenten zijn inmiddels helemaal voorzien.” Ook de Kiesraad was tevreden over de campagne maar voegde er aan toe dat “de stembureauleden nog wel moeten slagen voor een training.” Maar: “Je mag aannemen dat er ook een hoop mensen overblijven, met de belangstelling die er is”. Trouw, 27 januari 2021: “Inmiddels zijn 70.000 vrijwilligers bereid gevonden om de stembureaus te bemensen. Zeker 74 gemeenten zoeken nog steeds vrijwilligers, 12 gemeenten hebben zelfs nog meer dan 100 vrijwilligers nodig.” Kamervragen: Kan de minister bevestigen dat elke stembureau op 15, 16 en 17 maart genoeg voldoende getrainde vrijwilliger heeft? Die Kamervragen hebben we (nog) niet gezien. Maar ja, aandacht van de controlerende macht, de Tweede Kamerleden, verschuift steeds meer naar de verkiezingscampagne. Het geeft aan dat (we herhalen nogmaals) uitstel van de verkiezingen er echt niet in zit.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.