Het Portugese alternatief

Eind 2015 won rechts de verkiezingen in Portugal. Er kwam uiteindelijk toch een linkse regering. Iets om elders in Europa over na te denken. De rechtse coalitie die onder druk van de Europese partners Portugal strenge bezuinigingen oplegde werd bij de verkiezingen in 2015 wel de grootste partij, maar miste uiteindelijk de meerderheid in het parlement. De socialisten bereikten een historische deal met het Linkse Blok en de coalitie van communisten en Groenen voor de vorming van een minderheidsregering onder leiding van Antonio Costa. Die regering zit er nu ruim een jaar, en met succes. Costa stopte direct met het door Europa en het IMF opgelegde bezuinigingsbeleid. Tot nu toe bleef dit zonder gevolgen. De Europese Commissie heeft het afgelopen zomer niet aangedurfd Portugual te beboeten voor een te hoog begrotingstekort. Dit was vooral het gevolg van de steun van de regering aan een bank die in de problemen was gekomen. De Portugese economie groeit sterk. De werkloosheid is gedaald naar 10,2%, het laagste niveau sinds april 2009. De OECD komt maandag met een rapport waarin het geleidelijke herstel van een diepe crisis en de bijdrage van overheidsmaatregelen nader zal worden uiteengelegd. 'De lente van Lissabon' kopte De Groene.

Door: Foto: r2hox (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Ronaldo in de olie, Sophie in de kreukels

Het was tijdens het EK van 2012. Oranje verloor met 2-1 van Portugal. En terwijl Nederlandstalig Twitter los ging op Cristianno Ronaldo en z’n kapper, kreeg ik in één klap een zwak voor ‘m. Het kwam uit het niets. Voor deze wedstrijd vond ik het een poseur. Na deze wedstrijd vond ik dat nog steeds, maar voelde ik daar ineens een enorme sympathie voor. Dit was zijn ware aard en hij had geen zin om dat te verstoppen. Al kreeg hij de hoon van de hele wereld over zich heen, hij deed wat goed voelde. En als dat betekende dat hij een kapper meenam die in de rust zijn kapsel onder handen nam, so be it.

Voetbalminnend Nederland laat zich altijd van zijn meest homofobe aard zien, als het over Ronaldo gaat. Volgens mij heeft de NOS tijdens afgelopen EK zelfs een hele nabeschouwing ingeruimd om te speculeren over Ronaldo’s geaardheid. En dat alleen maar omdat Ronaldo graag z’n sixpackie en goed geoliede dijbenen laat zien. 

Sinds enige tijd is Ronaldo lang niet meer de enige die zich niet voor z’n eigen ijdelheid schaamt. Zelfs Messi loopt tegenwoordig rond met een fancy haircut, een stylish baardje en getatoeëerde armen. En tal van spelers kunnen niet wachten om na afloop van de wedstrijd hun shirt uit te doen om hun spieren plus tattoos aan de wereld te laten zien. Dat was Sophie Hilbrand ook opgevallen. In ‘Sophie in de kreukels’ nam ze een dieper kijkje in de wereld van het mannenlichaam. Wat bleek? Ronaldo’s ijdelheid begint de standaard te worden.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Portugal: linkse regering krijgt centrum-rechtse president

ELDERS - De Portugese kiezers hebben de nieuwe linkse minderheidsregering van de socialist António Costa met de nieuwe president een centrum-rechtse toezichthouder gegeven.

Met 52% van de stemmen is het pleit al in de eerste ronde beslist. Portugal krijgt Marcelo Rebelo de Sousa als nieuwe president. Hij hield al bij de verkiezingen afgelopen zondag al zijn concurrenten op grote afstand. Rebelo de Sousa (67),  voorheen leider van de (rechtse) Sociaal-Democratische Partij, is een bekend televisiecommentator. Anders dan zijn voorganger Anibal Cavaco Silva, die de nieuwe regering met moeite gedoogde, heeft hij zich onmiddellijk bereid getoond samen te werken met de socialisten van Costa. “Het is tijd om de bladzijde om te slaan en rust te brengen in het economische, sociale en politieke landschap,” zei hij direct na zijn verkiezing. Dat wordt dus een kwestie van “cohabitatie”, zoals we dat ook wel in Frankrijk gezien hebben: een president en een premier van verschillende politieke richtingen. Ook in Portugal heeft de president bepaald geen louter ceremoniële functie. Op de valreep blokkeerde vertrekkend president Cavaco Silva deze week een wet die adoptie door homoparen mogelijk moet maken.

Het is de vraag of premier Costa erg ongelukkig is met deze gedwongen samenwoning. Zijn regering is in het parlement afhankelijk van het Linkse Blok en een coalitie van communisten en groenen. Costa wil graag een links anti-bezuinigingsbeleid voeren, maar hij wil ook geen ruzie met zijn collega’s in de EU. Dus zal er nogal eens geschipperd moeten worden. Rebelo de Sousa heeft de macht om in te grijpen als het misgaat. Hij kan ook nieuwe verkiezingen uitschrijven. Costa zal dat zijn linkse partners zeker laten weten als ze niet willen meewerken met zijn beleid.

Foto: Foto van de auteur

Portugese socialisten aan zet

ELDERS - Na de verkiezingen van 4 oktober wordt de vorming van een nieuwe regering in Portugal een lastige klus.

De Portugese kiezers hebben het er niet makkelijker op gemaakt. De regerende rechtse coalitie van premier Pedro Passos Coelho verloor 24 zetels, maar blijft de grootste. Een eerste poging om samen met de socialisten een regering te vormen mislukte. Een rechtse minderheidsregering wordt overwogen. Maar de socialisten werken intussen aan een linkse coalitie met de Democratische Eenheid (een samenwerkingsverband van communisten en groenen) en het Linkse Blok, een aan het Griekse Syriza verwante nieuwe partij die elf zetels winst boekte. Tezamen beschikken de linkse partijen over een meerderheid van 121 van de 230 zetels. Op de verkiezingsavond zei de socialistische leider Antonio Costa nog dat hij niets zag in een ‘negatieve coalitie’ met links. Zijn partij is op de EU georiënteerd en lid van de Europese sociaaldemocraten. Hij is nu echter van zijn afkeer van links teruggekomen. In de verkiezingscampagne heeft hij beloofd een einde te maken aan de rechtse bezuinigingspolitiek. Op dat punt vindt hij de andere linkse partijen zeker aan zijn zijde. Mocht hij ondanks alle verschillen er toch in slagen een nieuwe regering te vormen, dan krijgt Portugal ongetwijfeld de veel gevreesde trojka (EU, ECB en IMF) weer op bezoek om het land binnen de perken van de neo-liberale crisisbestrijding te houden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

#ItsACoupAgain, maar nu echt: Portugese president zet democratie buitenspel

NIEUWS - In Portugal hebben de eurosceptische linkse partijen (PS, BE, PEV en PCP) bij de verkiezingen van eerder deze maand een absolute meerderheid in het parlement behaald, en hoopten samen een regering te kunnen vormen in wat voor constructie dan ook. Wat normaal gesproken ook kan wanneer je over een meerderheid beschikt.

President Aníbal Cavaco Silva vindt het nu echter geen geschikt moment voor een eurosceptische linkse coalitie – letterlijk zegt hij dat hij “verkeerde signalen aan financiële instellingen, investeerders en markten” wil voorkomen – en heeft daarom de uitzonderlijke stap genomen de verkiezingsuitslag maar gewoon te negeren, en weigert uitdrukkelijk de vorming van een linkse regering.

Foto: Portugees Parlement [foto van de auteur]

Persvrijheid in Portugal

ELDERS - Zondag is het World Press Freedom Day. Wereldwijd, ook in Europa, is de persvrijheid in het afgelopen jaar achteruitgegaan.

In Portugal dreigt de persvrijheid in de verkiezingsstrijd ernstig beknot te worden. Er is een wet in de maak die media verplicht al het nieuws over aanstaande verkiezingen vooraf voor te leggen aan een commissie van de overheid die moet beoordelen of er wel voldoende evenwichtig over alle partijen wordt bericht. De kans is groot dat de wet wordt aangenomen, want de grote partijen in het parlement zijn er voor. De media zijn uiteraard fel tegen de maatregel gekant. “Het zou het einde van objectieve journalistiek over de verkiezingen betekenen”, zegt vakbondswoordvoerder Isabel Nery aan de telefoon vanuit Lissabon tegen Trouw (betaalmuur). “Dit is openlijk pleiten voor censuur.”

De Socialisten, die in de oppositie zitten, zijn ook voor de nieuwe wet, in tegenstelling tot de communisten. Ook de nieuwe groen-linkse partij Livre van voormalig Europarlementslid Tavares, die nog niet in het parlement vertegenwoordigd is, verwerpt de nieuwe wet. Dat de grote partijen voor de censuurmaatregel zijn en een kleine partij tegen is opmerkelijk. Want de kleine partijen zouden kunnen profiteren van meer evenwichtigheid in de berichtgeving. Normaal gesproken krijgen de kandidaten van de grootste partijen toch de meeste aandacht. Je zou het wetsvoorstel dus kunnen zien als een gebaar van de grote partijen naar nieuwe kandidaten. Maar de oppositie vreest dat de nieuwe wet gebruikt gaat worden om verwachte aanvallen op de grootste, gevestigde partijen te weren. De regeringspartijen, de rechtse Sociaal-Democraten en de even rechtse CDP-PP, kijken net als de Socialisten met enige zorg naar de groei van nieuwe linkse partijen in andere Zuid-Europese landen, zoals Podemos in Spanje en Syriza in Griekenland.

Foto: Het Parlement in Lissabon - foto van de auteur

Geheime transacties in Portugal

ELDERS - Portugal is altijd een trouwe bondgenoot geweest van de VS. Het NAVO-land is een belangrijk bruggenhoofd voor de Amerikanen in Europa. Ook voor geheime operaties. Een Nederlandse politicus werkte er ooit aan mee.

Portugal is bijna uit de crisis. De minister van Financiën had vorige week goed nieuws voor gepensioneerden. Woensdag riep de OECD de regering nog wel op een groot aantal nieuwe bezuinigingsmaatregelen te nemen, maar premier Coelho wil er vooralsnog niet over praten. In Lissabon stonden intussen bewoners van zes wijken op de stoep van zijn collega van Binnenlandse Zaken om te protesteren tegen het sluiten van veertien politiebureaus.

Het Portugese Parlement is naast alle besognes die voortvloeien uit de eurocrisis nog steeds niet klaar met een onderzoek naar een affaire van meer dan dertig jaar geleden. Op 4 december 1980 verongelukte een vliegtuig met daarin de toenmalige minister-president Francisco de Sa Carneiro, de minister van Defensie Adelino Amaro da Costa en hun beider echtgenoten, op weg naar een verkiezingsbijeenkomst in Oporto. Alle inzittenden kwamen om het leven. Eerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat er sprake was van sabotage. Maar de precieze toedracht is enkele jaren geleden opnieuw in onderzoek genomen door een commissie van het parlement, inmiddels de negende. Een van de mensen die nu is gehoord is de journalist Frederico Duarte Carvalho. Hij schreef een boek over de affaire waarin hij een link legt met de Amerikaanse presidentsverkiezingen, gewonnen door Reagan, en wapenleveranties aan Iran in ruil voor vrijlating van door het regime van Khomeiny gegijzelde Amerikanen. Frederico vertelt hier zijn verhaal voor de camera. De grote lijn daarvan staat ook hier en hier.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Foto Ian Britton FreeFoto.com copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Angola verovert Portugal

ELDERS - Het kan verkeren. Het arme Portugal hoopt nu te profiteren van rijke investeerders uit de voormalige kolonie Angola.

Ronaldo schoot Portugal deze week naar het WK voetbal in Brazilië. In z’n eentje zorgde hij voor wat licht in het land dat nog steeds in zwaar weer verkeert. Terwijl de Europese Unie de hulp aan Spanje en Ierland kan beëindigen blijft Portugal aan het infuus.  Nieuwe bezuinigingsplannen waarover volgende week beslist moet worden hebben weer massa’s mensen op de been gebracht. De Trojka die het land onder curatele heeft gesteld eist nu onder meer ook de privatisering van het postbedrijf. Een teken van de malaise is dat de Europabrede crisis in de bouwsector in Portugal het hardst heeft toegeslagen (-12,3%).

In deze crisissfeer kwam het Franse Mediapart vorige week met een opmerkelijke reportage over investeringen in het voormalige moederland door rijke Angolezen, de familie van president Dos Santos voorop (Nederlandse vertaling hier en hier).

Dankzij de sterk stijgende olieprijzen en de verkoop van diamanten groeit de economie van Angola als kool. Lissabon importeert sinds dit jaar meer Angolese olie dan dat er Portugese producten worden verkocht in Angola. Tegelijkertijd laten Angolese investeringen in Portugal sinds het begin van deze eeuw een stijgende lijn zien. Die investeringen hebben volgens sommigen een dubieuze achtergrond. Portugal zou het doorgeefluik zijn voor het witwassen van crimineel geld voor de nieuwe Angolese rijken. Een hoofdrol wordt toegeschreven aan Isabel Dos Santos, dochter van de president en “de enige vrouwelijke miljardair van Afrika”. Zij is, namens papa, voor de helft eigenaar van een telecomgigant, de een na grootste aandeelhouder van de Portugese bank BIP, ze zit in de raad van bestuur van een andere financiële instelling en heeft belangen in een groot olie- en gasconcern. Met een geschat vermogen van 1,7 miljard dollar, kan in het Portugese economische landschap niemand meer om haar heen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende