Polen worstelt met nationalistische Russen. En met een conservatieve Rooms-katholieke kerk. Een Russische motorclub heeft het plan opgevat volgende week van Moskou naar Berlijn te rijden ter herdenking van de bevrijding zeventig jaar geleden door het Rode Leger. De Polen zijn dit keer niet zo blij als toen met de doortocht van honderden Russen op motoren. De club van de "Nacht Wolven" staat bekend om de nauwe betrekkingen tussen zijn leider Alexander Zaldostanov en president Poetin. De Russische regeringsleider reed ooit heel stoer op een Harley-Davidson mee met de "Nacht Wolven" . Zaldostanov, bijgenaamd "de chirurg", komt uit Sebastopol, op het sinds vorig jaar door Rusland bezette schiereiland De Krim. Hij heeft die bezetting niet alleen toegejuicht, maar ook het initiatief genomen voor een "anti-Maidan" beweging in Rusland die alle oppositie tegen de regering-Poetin uit de weg wil ruimen. De VS en Canada hebben hem op de sanctielijst gezet. De "Nacht Wolven" rijden op hun tocht door Polen, Slowakije, Oostenrijk en Duitsland, waar ze op 9 mei in Berlijn hopen te arriveren. De herdenking van de overwinning van het Russische leger zal een demonstratie worden van Russisch nationalisme. En dat valt op dit moment niet zo goed in de meeste Oost-Europese landen. Tegen de achtergrond van de spanningen tussen Rusland en zijn buurlanden over Oekraïne heeft de Poolse premier Ewa Kopacz de motorrit een provocatie genoemd.
Nog meer Poetin in Trouw: een lang opinierend stuk van Ekke Overbeek, waarin de vloer aan wordt geveegd met pacifistische, naieve West-Europese politici die het gevaar van Poetin maar niet willen onderkennen.
En waarin clubs als PVV en Front National neergezet worden als een soort vijfde colonne van Poetin.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ELDERS - De voortschrijdende integratie van Oost-Europa in de Europese Unie kan ook in een land als Polen een meer open en vrijzinnige politieke cultuur ten goede komen.
Een opmerkelijk plaatje uit het conservatieve katholieke Polen: de nieuwe vrouwelijke premier Eva Kopacz feliciteert Hanna Gronkiewicz-Waltz, de zojuist gekozen vrouwelijke burgemeester van Warschau. Nog opmerkelijker : voor het eerst is er ook een openlijk homoseksueel gekozen tot burgemeester. Robert Biedron (38) is de nieuwe burgemeester van Slupsk, een stad met 100.000 inwoners in de noordwestelijke provincie Pommeren. Biedron, die in 2011 als eerste homoseksueel in het parlement werd gekozen maakt de weg vrij voor andere homo’s in de politiek. Er hebben zich dit jaar meer homo’s kandidaat gesteld dan ooit. In Warschau was Johanna Erbel, die zich als vlak voor de verkiezingen als biseksueel presenteerde, kandidaat voor de Groenen. Zij behaalde slechts 3% van de stemmen, maar dat lag volgens haar zelf niet aan haar geaardheid.
Opmerkelijk is ook de verkiezing van Mateusz Klinowski in Wadowice, de geboorteplaats van de voormalige paus Johannes Paulus II. Klinowski heeft openlijk toegegeven drugs te gebruiken, al zei hij er niet bij welke.
Het Burgerplatform (PO) van premier Kopacz won in de meeste plaatsen. De partij is voor Polen relatief liberaal, in het Europese Parlement maakt PO deel uit van de christendemocratische Europese Volkspartij. De verliezer, de rechtse nationalistische oppositiepartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid), meent dat er geknoeid is en bekritiseerde het dysfunctioneren van het computersysteem bij de verkiezingen.
ELDERS - Tien jaar na de toetreding van de eerste Oost-Europese staten tot de EU krijgt Europa met Donald Tusk een Poolse president. Hij werd deze week betrokken in een anti-Russisch incident, veroorzaakt door een oud-collega. En hij zal nog moeite moeten doen om zijn eigen land mee te krijgen in de Europese energiepolitiek.
De Poolse parlementsvoorzitter Sikorski, tot voor kort nog minister van Buitenlandse Zaken, werd deze week in de Amerikaanse internetkrant Politico geciteerd met de bewering dat Poetin ex-premier Tusk in 2008 had voorgesteld Oekraïne te delen in een Russisch en een Pools deel. Polen in rep en roer. De oppositie eiste meteen zijn aftreden. Sikorski moest gas terugnemen: het interview was niet geautoriseerd, zijn woorden waren wat te ruim geïnterpreteerd, hij was zelf niet eens aanwezig bij het gesprek waarin Poetin de gewraakte uitspraken deed, het was waarschijnlijk een opmerking die verwees naar de geschiedenis van Polen en misschien was het allemaal wel helemaal niet zo gezegd. Misschien moet Sikorski eens met Timmermans gaan praten over omgang met de media.
Maar ondertussen zoemt het citaat over Poetin wel de wereld rond. En het is volledig in de lijn met andere uitspraken die Sikorski en de Zweedse oud-minister Bildt in het Politico-artikel doen: Poetin is een neo-imperialist. Zo klinkt het in de nieuwe koude oorlogstaal: na de bezetting van de Krim is de stemming in Rusland en bij Poetin volgens Sikorski omgeslagen: “This was the moment that finally convinced all doubters and turned all heads. This was Napoleon after Austerlitz. This was Hitler after the fall of Paris. This was the moment that finally centralized everything into the hands of Vladimir Putin.” Het zijn bepaald geen diplomatieke woorden van een voormalige minister van buitenlandse zaken over zijn grote buur.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
De klimaatconferentie van de Verenigde Naties vindt dit jaar in Warschau, plaats. De Poolse regering heeft voor de organisatie steun gekregen van nogal wat bedrijven en internationale belangenverenigingen. Maar dat zijn vooral instellingen met gevestigd belang aan de CO2 producerende kant. Ook al hebben ze vast ergens een groen initiatiefje lopen.
Wat betekent dat voor de conferentie? Kan je dan wel echt praten over de noodzakelijke maatregelen, met al die (financiële) druk?
Onderzoeksrapport (pdf)
ELDERS - De Poolse katholieke kerk wil godsdienstles verplicht stellen voor alle scholen. Een poging om de nieuwe generatie op te voeden met conservatieve waarden.
Het Poolse centrum-linkse weekblad Polityka maakt zich zorgen over de conservatieve waarden die kinderen in Polen meekrijgen via de godsdienstlessen (360 Magazine, nr. 50, alleen voor abonnees). Het godsdienstonderwijs op openbare scholen is nu nog vrijwillig. Maar de meeste scholieren kiezen het om niet uit de toon te vallen en lastige vragen te vermijden als het vak op hun eindlijst zou ontbreken. Kinderen staan onder grote druk om mee te doen, ook als hun ouders dat niet willen. Niet-godsdienstig opgevoede kinderen worden zo via de school opgenomen in de katholieke kerk. Een veelgehoord motief is ook dat je langs deze weg kunt deelnemen aan het ‘vormsel‘, een katholiek ritueel dat in Polen verplicht is als je in de kerk wilt trouwen.
Toen het godsdienstonderwijs in 1989 werd ingevoerd leek er geen kwaad te steken in een kennismaking met de catechismus. Maar in de praktijk gaan de godsdienstleraren wel een stukje verder. Kennis over godsdienst is in Polen praktisch nihil volgens Jozef Baniak van de Universiteit van Poznan. Wat er wel wordt overgedragen is een “infantiel beeld van seksualiteit”. Middelbare scholieren leren dat masturberen erger is dan de atoombom (volgens anderen is het gelijk aan gewond raken op het slagveld). Anticonceptie zou tot tot onvruchtbaarheid leiden. Het gebruik van voorbehoedmiddelen is volgens de gebruikte leerboeken een “godslasterlijke daad die de macht van de goddelijke schepping schendt.”
ANALYSE - Eind van het jaar – CoP-tijd. CoP staat voor de Conference of Parties, de jaarlijkse bijeenkomst van partijen die in 1992 het VN-klimaatverdrag hebben ondertekend. Het Kyotoverdrag vloeide daar uit voort. Deze CoP vindt plaats in Warschau. Polen rijmt op kolen, flauw natuurlijk, maar rond Sinterklaas mag dat wel, en de realiteit is nu eenmaal dat de Polen niets voelen voor verdere emissiebeperkingen. Ze hebben zelfs parallel een kolenconferentie georganiseerd. De Poolse kolen- en elektriciteitssector (die voor ruim 80 procent op kolen draait) kan daar uitgebreid zijn verhaal doen en de CoP-gangers ervan proberen te overtuigen dat er geen extra klimaatbeleid nodig is, dan wel dat kolenstook probleemloos ook met klimaatbeleid door kan blijven gaan. Met die benadering hebben de Polen ervaring. Dit onder meer via de Engelse lobbygroep-in-denktankvermomming Global Warming Policy Foundation GWPF van Nigel Lawson. Een club die volgens The Guardian financieel gesteund wordt door de grootste kolencentrale van Europa, de Belchatów-bruinkoolcentrale, 5.000 megawatt vuil aan de haak. De GWPF werkt volgens het bekende recept van het verspreiden van misinformatie en het zaaien van twijfel, om beleidsmaatregelen te voorkomen. De parallelle kolenconferentie heeft een identiek doel.
Maar het gaat hier niet om de kolen van Polen. Die staan slechts model voor de wereldwijde tegenkrachten die effectief klimaatbeleid stoppen. De Australiërs bijvoorbeeld moeten weinig van internationaal klimaatbeleid hebben: terwijl de bosbranden eerder en heviger woeden dan ooit tevoren, ontkent de nieuwe premier Tony Abbott elk verband met klimaatverandering. Daarentegen heeft hij de officiële Climate Commission die zo’n verband wel aannemelijk vond de laan uit gestuurd. Canada wil zijn teerzanden probleemloos kunnen exploiteren; de conservatieve regering- Harper stopte al eerder de medewerking aan het Kyoto-akkoord. De Amerikanen lanceerden deze zomer eindelijk het langverwachte eigen klimaatplan, maar de weerstand tegen onderwerping aan welk internationaal verdrag ook is zo groot dat elk pleidooi in die richting politieke zelfmoord betekent. De Russische president Poetin kiest de harde lijn tegen activisten die in zijn ogen de exploitatie van fossiele voorraden in het Arctisch gebied in gevaar brengen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
ELDERS - Jeugdwerkloosheid is een bom onder de Europese economie.
De wereld is rijker dan ooit, volgens een rapport van Credit Suisse. Zwitserland staat bovenaan en alhoewel de grootste groeiers elders te vinden zijn, staan Europese landen als Zweden, Frankrijk, België en Denemarken nog steeds in de top tien. De verdeling van al die rijkdom is natuurlijk een heel ander verhaal. In veel Europese landen wordt de verdeling van de welvaart tussen jong en oud een groeiend probleem. De jeugdwerkloosheid kwam begin dit jaar op een hoogtepunt van bijna een kwart van alle jongeren. De eurozone scoort zelfs nog iets hoger dan de EU in z’n geheel. De hoogste aantallen werkloze jongeren zijn – niet onverwacht- te vinden in Griekenland, Spanje en Portugal.
In Polen is de jeugdwerkloosheid iets hoger dan het Europese gemiddelde, maar veel hoger dan de werkloosheid onder ouderen: 26,5% tegen 8,5%. De “grote Poolse uittocht gaat door” schrijft de Poolse krant Rzeczpospolita deze week. Steeds meer Polen zoeken het buitenland op, vooral jongeren. Dziennik Gazeta Prawna, een andere Poolse krant, maakt zich onder de titel “Jongeren gezocht” zorgen over de demografische ontwikkeling in Polen.
Polen vergrijst en telt dit jaar naar verwachting voor het eerst minder inwoners dan vorig jaar. Het wordt een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen, schrijft Dziennik Gazeta Prawna. De krant wijt deze ontwikkeling aan de anti-gezinsstemming in het land. Het concept van het traditionele gezin is in crisis. Er wordt minder getrouwd en meer gescheiden. De hoogste katholieke geestelijke in Polen, bisschop Józef Michalik waarschuwde deze week dat kinderen van gescheiden ouders extra kwetsbaar zijn en gemakkelijker slachtoffer worden van seksueel misbruik. De bisschop moest zijn uitspraken nuanceren, maar het laat wel zien dat Polen nog niet klaar is met zijn katholieke verleden. En dat het traditionele gezin er nog steeds heilig is. Het gematigd conservatieve Rzeczpospolita pleit voor een pro-gezinsbeleid. Het is de “bestaansreden van de staat. Met een geboortecijfer van 1,3 kinderen per vrouw bekleedt Polen de 212e positie op de lijst van 224 landen.” Maar meer kinderen zal zonder verbeterde economische perspectieven leiden tot een nog hogere jeugdwerkloosheid en een nog grotere uittocht naar het buitenland.
ELDERS - Snel groeiende Oost-Europese consumptiemaatschappijen krijgen steeds meer problemen met het verwerken van afval. En er ligt nog steeds een vuile erfenis uit het verleden.
Polen is de snelst groeiende economie, schrijft De Telegraaf deze week, een consumentenmarkt met 38 miljoen mensen en het enige Europese land dat geen last heeft van de crisis. Grijp uw kansen ondernemers! Polen kopen en blijven kopen. Maar waar laten ze hun afval?
Polen wordt, samen met tien andere lidstaten, door de EU gehekeld om zijn rotzooi, vuil en het bovenmatige afval, aldus Ewa Wilk in de Poolse krant Polityka. Het land lijdt onder het syndroom van een opkomende consumptiemaatschappij: kopen, hebben, weggooien, nieuwe kopen, goedkoop, zó goedkoop, het is zonde als je het niet koopt. En de tradities van de oudere generatie helpen niet mee. Enkele decennia geleden was er in Polen net als andere Oost-Europese landen schaarste op veel gebieden. De neiging dingen te bewaren is nog steeds, je weet maar nooit waar je ze voor kunt gebruiken. Inmiddels gaan Polen mee in de cultuur van de kapitalistische economie: elk jaar alles nieuw, kopen, kopen, we kunnen het betalen. Zo groeit de afvalberg.
Maar ook de Polen zullen er aan moeten wennen dat de groei van de consumptie een keerzijde heeft, schrijft Ewa in haar overdenkingen bij de voorjaarsschoonmaak. Als lid van de Europese Unie krijgt het land ook te maken met richtlijnen voor afvalverwerking en recycling. In Duitsland wordt ongeveer de helft van het afvalaanbod gerecycled en het doel is om dat aandeel tot 75 procent te verhogen in de nabije toekomst. In Polen wordt slechts tussen de 5 en 10 procent van het afval gerecycled. Alleen Roemenië en Letland scoren in de EU slechter. Op dat gebied is er nog veel werk te verrichten (hallo, ondernemers, bent u er nog?). De nieuwe wetgeving in Polen vereist een flinke gedragsverandering. Maar zoals de geschiedenis in andere landen laat zien: iedereen kan leren afval op de juiste plaatsen te deponeren en te scheiden.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
ELDERS - De Poolse economie groeit. Maar de werkloosheid blijft hoog.
Fiat verplaatst de productie van de Panda uit het Poolse Tychy naar Napels. Dat kost 1450 werknemers hun baan. De auto-industrie heeft in heel Europa, met uitzondering van Duitsland, te maken met dalende omzetten. ‘Terwijl de Duitse autofabrikant Volkswagen een marktaandeel van 25 procent heeft, hebben zijn twee Franse concurrenten, die nog maar een op de vijf auto’s in Europa verkopen, de grootste moeite om het hoofd boven water te houden in de huidige crisis in de auto-industrie,’ klaagt Le Monde. Ook de Belgische en Britse auto-industrie moest het afgelopen jaar mensen ontslaan.
De voorrang die het Italiaanse Fiat aan zijn landgenoten geeft betekent een nieuwe slag voor de Poolse arbeiders in de regio Silezië, al jaren gebukt onder werkloosheid en alle grillen van de economische conjunctuur.
De Poolse economie als geheel groeit, maar -anders dan in vergelijkbare Midden-Europese landen- blijft de werkloosheid erg hoog, in december 2012 13,4 procent. De eurocrisis heeft de economische ontwikkeling in Polen nauwelijks geremd. Het land behoort wereldwijd tot de groei-economieën. Met Turkije, Indonesië, Mexico en Zuid-Korea zit Polen in een groep (TIMPS) die de oudere groeilanden, bekend onder de afkorting BRIC, naar de kroon steken, schreef NRC Handelsblad afgelopen dinsdag.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.