Jaartalletjes

Zoals Beethoven nootjes schreef en Rutherford atoompjes beschreef, zo blijken historici zich bezig te houden met jaartalletjes. Wist ik ook nog niet. Volgens mij leer je van historici eigenlijk niet zoveel over jaartallen. Maar ja, wie ben ik? Als Paul Schnabel, universiteitshoogleraar in Utrecht, denkt dat historici zich bezighouden met jaartalletjes, dan zal ik me wel vergissen. Want Schnabel heeft het goed met ons voor. Hij geeft leiding aan het Platform Onderwijs 2032, dat het basis- en middelbaar onderwijs wil hervormen. Wat er beter kan in het onderwijs over het verleden, dat legt Schnabel ook uit: Het wordt minder belangrijk om jaartalletjes te weten; we richten ons meer op het leren van de samenhang tussen bepaalde gebeurtenissen. Wat wonderlijk toch. De laatste keer dat ik me met geschiedenis bezighield, was geschiedenis namelijk nog gericht op het verklaren van gebeurtenissen. “Verklaren” is per definitie het leggen van verbanden, het aanbrengen dus van samenhang tussen gebeurtenissen. Maar als ik Schnabel goed begrijp, wordt dat momenteel in het onderwijs nog niet genoeg gedaan en moeten we dat alsnog gaan doen. Wat wonderlijk toch. Blijkbaar heb ik op de middelbare school van meneer Janss en mevrouw Van der Woude de geschiedenisles van de toekomst gehad. Blijkbaar waren de universiteiten waar ik studeerde hun tijd ook ver vooruit. Blijkbaar moeten handboeken als die van Ankersmit en Lorenz, die uitleggen welke verklaringsmodellen er zijn om samenhang tussen bepaalde gebeurtenissen aan te brengen, nog worden geschreven. Bovendien kun je zulke feitjes tegenwoordig eenvoudig opzoeken op het internet.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.