Kunst op Zondag: de drie van Tilburg

In Tilburg vind je enkele mooie kunst- en cultuurlocaties. Voor Kunst op Zondag bezocht ik hier drie tentoonstellingen. De grote fabriekshal van de Pont Museum is het podium voor Pair Field 1991 van  de Amerikaanse Roni Horn. De Japanse kunstenaar Meiro Koizumi heeft zijn eerste solotentoonstelling in Nederland in De Pont met Theaters of Life. De derde tentoonstelling is de Poolse artiest Magdalena Abakanowicz in het Textielmuseum. [caption id="attachment_358877" align="aligncenter" width="450"] Roni Horn, Pair Field in De Pont © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Pair Field van Roni Horn De Amerikaanse kunstenaar Roni Horn (New York, 1955) is een graag geziene gast in De Pont in Tilburg. Tijdens de openingstentoonstelling in 1992 was al werk van haar te zien. Deze zomer is ze terug in Tilburg met Pair Field. In de grote zaal staan 36 objecten (18 paren) van koper en roestvrijstaal. Je ziet verschillende vormen maar de inhoud van elke sculptuur is gelijk, volgens de tekst in het boek. In 1992 bij de opening van De Pont had Horn twee zalen voor de 36 sculpturen. “Al vroeg besefte ik dat één enkel object niet de relatie met de toeschouwer die ik zocht. De unieke aanwezigheid ervan, zorgde juist voor de afstand. Een paar doorbreekt die afstand,” aldus Horn. Alle zesendertig objecten staan nu samen in één ruimte, wat zorgt voor een geheel nieuwe ervaring. Ik wens je het toe dat je net als ik even alleen in de ruimte mag zijn. [caption id="attachment_358876" align="aligncenter" width="500"] Zaalimpressie You are the Weather © Roni Horn © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Roni Horn als fotograaf Als Horn 20 is, maakt ze voor het eerst kennis met IJsland. Ze raakt diep onder de indruk van het ruwe landschap. Sinds dit eerste bezoek vormen het unieke ruige landschap en het extreem wisselvallig weer een inspiratiebron voor Horn. Ze werkt met verschillende media zoals glas, staal en koper. Naast sculpturen en installaties maakt ze tekeningen, foto’s en fotoboeken. Deze zomer kun je drie fotoseries van haar zien waaronder Still water (River Thames, 1999). Voor Horn is de ongrijpbaarheid van water een metafoor voor het leven en de veranderlijke aard van identiek. Het wateroppervlak fungeert niet alleen als een reflectie op emoties en angsten, maar ook als venster op ons innerlijk. In de volgende ruimte hangen beelden uit de serie Pooling You (1996-1997) die Horn op IJsland heeft gemaakt. Ook de fotoserie in de derde zaal You are the Weather (1994-1996) zijn op IJsland gemaakt. Je ziet een portretserie van de IJslandse Margret in verschillende geothermische baden. Pair Field van Roni Horn is tot en met 31 augustus 2025 te zien in De Pont Museum in Tilburg. Kijk hier voor de details. MK=geldig. [caption id="attachment_358875" align="aligncenter" width="450"] Meiro Koizumi in De Pont sfeerbeeld van zijn oeuvre © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Eerste solo van Meiro Koizumi Theaters of Life is de eerste solotentoonstelling van de Japanse kunstenaar Meiro Koizumi (Japan, Gunma 1976). Het team van De Pont heeft maar liefst tien zalen voor hem vrij gemaakt. Het is goed om te beginnen met de video ‘In His Own Words' waarin Koizumi over zijn werk en inspiratie praat. Ik heb de video twee maal bekeken want het taalgebruik van Koizumi vind ik wel erg gelaagd. Het werk dat je te zien krijgt varieert van tekeningen tot installaties en video’s. Koizumi onderzoekt in zijn werk thema’s als nationalisme, machtsverhoudingen en de rol van collectief geheugen. Hij stelt vragen over de plaats van het menselijk lichaam in een wereld die steeds virtueler en technologisch gedreven wordt. Ons sociale leven speelt zich in toenemende mate af in de digitale wereld. Volgens Koizumi vervaagt ons besef van het fysieke lichaam. Deze transformatie laat hij zien in de sculpturen in Altars (2024-2025). [caption id="attachment_358874" align="aligncenter" width="450"] Meiro Koizumi in De Pont impressie Het grote taboe © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Het grote taboe in Japan Net als Anselm Kiefer in Duitsland, heeft Meiro Koizumi een manier gevonden om een groot taboe zichtbaar te maken. Na de Tweede Wereldoorlog werd er in Duitsland lang nog niet over de oorlog gesproken. Zo ook in Japan, oorlogen van Japan met Korea en China waren nationale taboes. Zij die de oorlog hadden meegemaakt, spraken er niet over, families en vrienden stelden (uit respect) geen vragen. Met het overlijden van de laatste veteraan uit de Tweede Chinees-Japanse oorlog (1939-1945), wordt het nationale collectieve geheugen op dit punt volledig gewist. Koizumi gebruikte oude filmbeelden van oorlogsveteraan en cineast Yasujuro Ozu (1903-1963) voor de serie Fog. Je ziet tekeningen van houtskool waarop Koizumi delen heeft gewist met kneedgum. Het effect is dat je door een waas naar de afbeelding, de geschiedenis kijkt. De titel van de expositie is ook de titel van een video uit 2023. In deze video-installaties reconstrueert Koizumi samen met jongeren uit Gwangju (een Koreaanse diasporagemeenschap) hun verleden door een mix van feiten en herinneringen. Theaters of Life van Meiro Koizumi is tot en met 31 augustus 2025 te zien in De Pont Museum Tilburg. Kijk hier voor alle details. De nieuwste aankoop van De Pont de VR-werk Prometheus the Fire-Bringer. Je moet een half uur uitrekken om deze ervaring tot je te nemen. [caption id="attachment_358873" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc zaalimpressies abakans in Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Eerbetoon aan Magdalena Abakanowicz Deze zomer brengt Noord-Brabant op drie locaties een eerbetoon aan het werk van de Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz (1930-2017). In ’s Hertogenbosch zijn er twee locaties.  Het Noordbrabantsmuseum toont Human Nature en ‘Bois le Duc’ in het Brabants Provinciehuis. Voor dit laatst genoemde kunstwerk kun je hier een rondleiding aanvragen. In het Textielmuseum in Tilburg heb ik de tentoonstelling ‘Everything is made of fiber’ bezocht. [caption id="attachment_358870" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc video stills in het Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Pionier van de installatiekunst We vinden het in de 21ste eeuw heel normaal dat we in allerlei musea installatiekunst zien/ervaren. Een kunstwerk dat we een installatie noemen is een ruimtelijk beeld dat bestaat uit verschillende elementen. Het ontwerp van de beeldend kunstenaar wordt opgebouwd, opgehangen of uitgestald op een speciaal daar voor gekozen locatie. Denk aan ‘Sag mir wo die Blumen Sind’ van Anselm Kiefer in het Stedelijk Museum (Amsterdam). Een van de pioniers van deze kunstvorm is de Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz. Je stapt in Tilburg in een indrukwekkend universum van monumentale textiele sculpturen. Het zijn vormen waarbij de kunstenaar de grenzen tussen kunst en natuur laat vervagen. Abakanowicz werd wereldwijd beroemd met haar sculpturen, ze sneed onderwerpen aan die ook nu nog actueel zijn. Magadelna Abakanowicz liet een oeuvre na dat nog altijd vele kunstenaars inspireert. Dat ontdek je ook in Tilburg. Best when no one saw me. I got up when the light came through the shutters. Beyond the park, near the marshes, the grass reached my face. I know each blade.” Magdalena Abakanowicz in Portrait x 20   [caption id="attachment_358871" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc Sfeerbeeld Backs (1976-1980) in Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Natuurlijke vezels De jeugd- en opleidingsjaren van Magdalena Abakanowicz speelden zich vooral af tijdens de oorlog (jeugd) en naoorlogse periode (studietijd in Warschau vanaf 1950). Na de Tweede Wereldoorlog werd Polen een satellietstaat van Rusland. Aan bijna alles was een tekort. De natuur en mystieke verhalen speelden vanaf haar geïsoleerde kinderjaren een grote rol in haar leven. Later raakte ze ook geboeid door de textuur van textiel èn de structuur van natuurlijke vezels en de aard natuurlijke verfstoffen. Deze fascinatie gebruikte ze als basis voor haar weefsels en later ook om het menselijk lichaam te verbeelden. In 1960 heeft ze haar eerste solotentoonstelling in Warschau. Een professionele weefster Maria Laszkiewicz ziet haar werk en is direct onder de indruk. Laszkiewicz vind dat veel meer mensen het werk van Abakanowicz moeten zien en ze schrijft Magdalena in als kandidaat voor de ‘Biennale Internationale de la Tapisserie in Lausanne’. Nadat Abakanowicz door de voorselecties kwam, stortte ze zich volledig op dit weefproject. [caption id="attachment_358872" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc Boven, zaalimpressies Backs (1976-1980), onder twee abanks © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Abakans Haar ‘Composition of White Forms’ in Lausanne werd een succes. Sindsdien (1960) reisde ze de hele wereld over met haar textiel installaties. Ze richtte alle tentoonstellingen altijd zelf in. Ze liet het traditionele wandkleed ver achter zich en plaatste haar sculpturale vormen juist midden in de ruimte. Door de sculpturen vrij in de ruimte te plaatsen, creëerde ze een omgeving, een eigen wereld voor haar textiele werken. Abakonowicz kunstwerken waren zo vernieuwend dat er nog geen naam voor was. Daarom zijn ze vernoemd naar de maker: Abakans. Met dit ruimtelijke concept was ze een van de voorlopers van de installatiekunst. Abakanowicz zoekt balans tussen mens en natuur Naast verschillende abakans zie je in Tilburg ook een ruimte vol menselijke figuren. De mens gaat na 1971 (in dat jaar bezocht Abakanowicz de Club van Rome) een steeds grotere rol spelen in haar leven en in haar werk. Tijdens de Club van Rome hoorde ze over de gevolgen van klimaatverandering. Dit intrigeerde haar zo dat ze sindsdien zocht naar manieren om de balans tussen mens en natuur te herstellen. Dit thema wordt in de expositie Human Natura in het Noordbrabantsmuseum verder uitgediept. Everything is made of fiber van Magdalena Abakanowicz is tot en męt 24 augustus 2025 te verkennen in Textielmuseum in Tilburg. Kijk hier voor alle details. MK = geldig. Meer over de drie tentoonstelling vind je hier online. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst. © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.    

Door: Foto: Mnemonic (vader) 2010-2011 video still © Meiro Koizumi © foto's Wilma Lankhorst.
Foto: Ontdekking van het heden, surrealisme © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag en de ontdekking van het HEDEN

VERSLAG - Afgelopen najaar sloot de directie van het Noordbrabants Museum (Den Bosch) een voor musea jaloersmakend contract met de JK Art Foundation. Een Brabantse Quote 500-ondernemer verzamelde in dertig jaar 550 kunstwerken. De eerste selectie van 100 werken is nu te zien op zaal in de tentoonstelling ‘De ontdekking van het HEDEN’. De museumdeuren staan open t/m 19 juni 2022.

JK Art Foundation

JK zijn de initialen van ondernemer Jos Koster. Nadat hij zijn koffiebranderij verkocht, schreef hij in 2019 zijn kunstcollectie in onder de naam JK Art Foundation. Charles de Mooij, de directeur van het Noordbrabants museum zal 15 november 2021 niet snel vergeten. Dat is de dag waarop Koster het Bossche museum de collectie van 550 kunstwerken schonk. De verzameling bevat onder andere kunstwerken uit de 16de en 17de eeuw, afkomstig uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. De drie bestuursleden, waar onder de museumdirecteur, zetten het beleid van de stichting uit. Een van de gevolgen van dit gulle cadeau is een jaarlijkse tentoonstellingsplicht. Het museum denkt hiermee jaarlijks twintig procent meer bezoekers mee te trekken.

 

Ontdekking van het heden zaaloverzicht 21ste eeuw 2 © foto Wilma_Lankhorst

Zaaloverzicht 21ste eeuw © foto Wilma Lankhorst.

De ontdekking van het HEDEN

De eerste tentoonstelling op basis van de JK Art Foundation is nu te zien onder de naam ‘De ontdekking van het HEDEN’. Hiervoor zijn 100 kunstwerken geselecteerd uit de Europese kunstgeschiedenis van de 20ste en 21ste eeuw. Om deze expositie te realiseren zocht het team in Den Bosch contact met de collages van Museum Singer in Laren. Mede hierdoor zijn in ‘De ontdekking van het HEDEN’ vrijwel alle grote Europese stromingen uit de 20ste en 21ste eeuw te zien. Je zou kunnen zeggen: er is voor elk wat wils. En dat verklaart direct ook de lange rij op het museumvoorplein als we ons melden voor een bezoek.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Poëzie van de Peel-zaalimpressie © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag test een Fieldlab-museumdag

VERSLAG - Mijn laatste museumbezoek was op 12 december 2020. De honger naar een echt bezoek aan een kunsttempel neemt met de dag toe. Toen de pilots van Fieldlab werden aangekondigd, zat ik op het puntje van mijn stoel. Dinsdagmiddag 12 april kwam het verlossende bericht. Een tweet van de Stichting Museumkaart: “Je kunt vanaf nu reserveren!”
Noordbrabants Museum in Den Bosch, here I come!

Fieldlab Den_Bosch_Poezie van de Peel © foto Wilma_Lankhorst

Poëzie van de Peel in het Noordbrabants Museum © foto Wilma Lankhorst.

“Je kunt vanaf nu reserveren! Van 19 t/m 25 april gaan 17 musea open voor een pilot van het ministerie van OCW.
Museumkaarthouders kunnen zich aanmelden voor een museumbezoek en een gratis sneltest.
Reserveer snel, wat op = op!”

Fieldlab Poëzie van de Peel - houd afstand - corona © foto Wilma_Lankhorst

Fieldlab, houd afstand © foto Wilma Lankhorst.

Ik klik op de meegestuurde link en kom op de keuzepagina. Mijn eerste optie is het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Zonder probleem heb ik binnen twee minuten een bevestiging. Voor het vereiste toegangsbewijs moet ik een app installeren. Dan volgt de testaanvraag. Hiervoor moet ik een tweede app downloaden, het digitale spoor wordt zo verder verspreid. Daar zit ik niet echt op de wachten, maar voor deelname aan deze test heb ik geen alternatief. Met tegenzin accepteer ik de app-voorwaarden. Na dit dilemma verschijnen er drie testlocaties op mijn scherm. De dichtstbijzijnde is op 27,5 kilometer, de tweede optie ligt op ruim 53 kilometer en de derde op bijna 60 kilometer vanaf mijn woonplaats.