Pro-Poetin opwekking in Bulgarije

Als de EU na de komende verkiezingen naar rechts afbuigt is dat mede te danken aan de invloed van hardnekkig conservatief-nationalistische stromingen in de oostelijke lidstaten. In Slowakije werd de liberale presidentskandidaat Ivan Korcok verslagen door Peter Pellegrini, een bondgenoot van de populistische premier Fico. Bij de Poolse lokale verkiezingen kreeg de uiterst conservatieve PiS opnieuw de meeste stemmen, al heeft dat geen directe invloed op de vorig jaar tot stand gekomen liberale regering-Tusk. In Hongarije krijgt Viktor Orbán een nieuwe uitdager in de persoon van ex-Fidesz man Peter Magyar. Hij wist afgelopen weekend tienduizenden op de been te brengen in protest tegen corrupte praktijken van de zittende regering. Maar het is de vraag of hij Orbán kan verslaan. En of hij in de ogen van de oppositie als centrum-kandidaat wel voldoende afstand neemt van zijn oude partij. In Bulgarije is de brede coalitie van de centrum-rechtse GERB partij met een verbond van progressieve anti-corruptie partijen gevallen. Dat betekent dat er tegelijk met de Europese verkiezingen opnieuw parlementsverkiezingen zijn uitgeschreven, voor de zesde keer in drie jaar. Vertrekkend premier Nikolai Denkov waarschuwt voor Russische inmenging. Denkov, die de Bulgaarse regering minder dan een jaar leidde, zei dat hij tijdens zijn ambtstermijn zowel de corruptie als de Russische inmenging probeerde te bestrijden, omdat deze ‘met elkaar verbonden zijn’. In een interview met Politico zegt hij: 'We mogen onze ogen hiervoor niet langer sluiten.' Tot nu toe zijn volgens hem de justitiële autoriteiten te laks geweest in de aanpak van pro-Russische groepen die op allerlei manieren onrust veroorzaken in het land. Hij wijst met name naar de ultra-nationalistische partij Vazrazhdane (Opwekking) van Kostadin Kostadinov. In de polls staat de partij op de derde plaats na GERB en Denkov's progressieve coalitie PP-DB. Vazrazhdane heeft nu 37 zetels in de Bulgaarse parlement. De partij is openlijk op de hand van Rusland, tegen de EU, tegen de NATO en tegen steun aan Oekraïne. Bij de vorming van de nieuwe regering vorig jaar juni sprak een wooradvoerder van een 'coup door de CIA' Slechts 30% van de Bulgaren beschouwt Rusland als een bedreiging, en nog veel meer mensen maken zich zorgen over de stijgende inflatie en mogelijke economische zorgen over de invoering van de euro, een vooralsnog in de ijskast gezet plan van de vorige regering. Een petitie van Vazrazhdane om een referendum over de invoering van de euro te houden kreeg 604,000 handtekeningen. Vorig jaar werd de partij beschuldigd van antisemitisme na een nazistische aanval op de joodse politicus en Kremlin-criticus Solomon Passy en de vernielingen die werden aangericht bij een brouwerij van joodse eigenaars die hadden laten weten hier niet van gediend te zijn. In navolging van Poetin stelde de partij voor ook in Bulgarije kritische media en activisten te beboeten als er sprake was van financiering uit het buitenland. In februari bracht een delegatie van Vazrazhdane een bezoek aan de Academie van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou. De Bulgaren dat ze ook in Hongarije waren geweest en op het punt stonden naar Moldavië te gaan en dat ze “partnerschappen over de hele wereld aan het opbouwen waren”. De liefde voor Rusland is in Bulgarije niet alleen te vinden bij de neo-fascisten van Vazrazhdane. President Rumen Radev van de Bulgaarse socialistische partij had zich al eerder kritisch uitgelaten over een vorige pro-westerse regering onder leiding van Kiril Petkov en de wapenleveranties van deze regering  aan Oekraïne. Hij keerde zich ook tegen een mogelijk NAVO-lidmaatschap van Oekraine. Tegen de Oekraïense president die vorige zomer in Sofia op bezoek kwam en om wapenhulp vroeg zei hij: “Er is geen militaire oplossing voor dit conflict”, en “steeds meer wapens zijn geen oplossing”, Zelenski reageerde woedend: “God verhoede dat jou dezelfde tragedie zou overkomen, en dat jij in mijn schoenen zou staan”, zei hij. “Als mensen met dezelfde waarden je dan niet helpen, wat zou je dan doen? Zou jij dan zeggen: ‘Poetin, neem maar een stuk Bulgaars territorium?’ Neen, als een echte president zou jij natuurlijk niet toestaan dat iemand anders jouw onafhankelijkheid in het gedrang brengt.”

Foto: Allison Crow (cc)

Italianen tegen verhoging militaire uitgaven

Meer dan 60% van de Italianen is tegen verhoging van de defensieuitgaven. De veroordeling van Rusland voor de invasie van Oekraïne is bijna unaniem volgens twee opinieonderzoeken. Maar Italië moet niet meegaan in de wapenwedloop. Dat standpunt staat haaks op de bereidheid van de regering-Draghi om samen met andere westerse landen Oekraïne te helpen met wapens en de NATO te versterken. In de huidige brede regeringscoalitie heeft de Vijfsterrenbeweging de meeste moeite met Draghi’s koers. Aanvoerder en voormalig premier Guiseppe Conte verzet zich tegen een verschuiving van middelen voor een groene transitie naar de militaire industrie. Zijn partijgenoot minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio meent dat diplomatie de eerste keus moet zijn bij het vinden van een weg om de oorlog te beëindigen. ‘Juist als de partijen die weg weigeren op te gaan, moeten wij hierin versnellen. We moeten een vredesconferentie bevorderen, voorafgegaan door een staakt-het-vuren.’ Vooralsnog vertalen de standpunten van de voormannen van de Vijfsterrenbeweging zich nog niet in een grotere steun voor hun partij in de verkiezingspolls.

Fratelli in opmars

Parlementsverkiezingen zijn nog niet uitgeschreven maar worden komend jaar wel verwacht, in elk geval vòòr 1 juni 2023. Bij de vorige verkiezingen in 2018 haalde de Vijfsterrenbeweging (M5S) een enorme overwinning. De partij van Beppe Grillo werd de grootste met ruim 30% van de stemmen en vormde een regering met de tweede partij, de rechtse Lega van Matteo Salvini. Salvini forceerde in de zomer van 2019 een breuk in de coalitie met als gevolg dat hij zelf buitenspel werd gezet.  Er kwam een nieuwe coalitie met de linkse Democratische Partij (PD), opnieuw onder leiding van Conte. Hij werd vorig jaar vervangen door Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank. In het huidige, inmiddels tot 400 zetels gereduceerde, parlement bezet M5S 156 zetels. In de polls is de partij in de loop van de tijd meer dan gehalveerd. De PD staat in vergelijking met het dieptepunt in 2018 op een kleine winst. Maar de grootste winst wordt voorspeld voor de extreemrechtse oppositiepartij Fratelli d’Italia (FdI), die in 2018 4,4% scoorde nu rond de 20%, ongeveer evenveel als grootste partij, de PD.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.