Twee muggen in één klap

Het afgelopen jaar zijn er flinke vorderingen gemaakt in onderzoek naar sikkelcelanemie én malaria. Deze twee ziekten hebben een interessante relatie, vertelt gastauteur Sidhartha Chafekar. Zonder malaria was sikkelcelanemie misschien wel nooit ontstaan. Natuurlijke selectie door malaria Malaria, een tropische ziekte veroorzaakt door de parasiet Plasmodium, wordt overgedragen op de mens door een muggenbeet. Na de muggebeet dringt de parasiet eerst de levercellen en vervolgens de rode bloedcellen binnen. Vervolgens begint daar een cyclus waarin de parasieten zich vermenigvuldigen tot de cel vol zit, waardoor de rode bloedcellen barsten, waarna weer invasie van nog gezonde bloedcellen plaatsvindt, enzovoorts. Deze cycli gaan gepaard met koortsaanvallen na elke uitbarsting. Malaria eist een zware tol in tropische gebieden met een dodental van rond de 800.000 per jaar. Door de permanente aanwezigheid van de malaria-parasiet in de humane populatie heeft er natuurlijke selectie plaatsgevonden waarbij die mensen die het best tegen malaria kunnen in het voordeel zijn. Daardoor is er op den duur een soort resistentie ontstaan tegen malaria. Dit is waar sikkelcelanemie komt kijken: de genetische verandering die sikkelcelanemie veroorzaakt zorgt namelijk voor een betere bescherming tegen malaria.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.