Vastgelopen vredesproces niet belangrijk voor Nederland

Veel analisten zijn van mening dat een duurzaam einde aan de oorlog in Afghanistan alleen mogelijk is wanneer alle strijdende partijen aan tafel schuiven voor serieuze vredesonderhandelingen. Uit een recent artikel van persbureau Reuters blijkt echter dat nogal wat analisten somber gestemd zijn over de mogelijkheid van een politieke resolutie vóór 2014, wanneer de Amerikanen vertrekken. De obstakels op de weg naar serieuze vredesonderhandelingen zijn groot. Het artikel somt een paar voorbeelden op, al zijn er veel meer te bedenken. Recent, in september, werd de voorzitter van de Afghaanse vredesraad vermoord door een aanslag met een tulbandbom. President Karzai gaf kort daarna aan onderhandelingen met de Taliban zinloos te achten. Die vinden momenteel dan ook niet plaats. Daarnaast lijken de Taliban erg gefragmenteerd.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Afghaanse agenten dagelijks op oorlogspad

Politieagenten in Afghanistan zijn dagelijks betrokken bij offensieve militaire acties tegen Taliban en andere opstandelingen. Dat blijkt uit eigen onderzoek van Kunduz Monitor. De provincie Kunduz is hierop allerminst een uitzondering.

Na een paar uur googlen vond Kunduz Monitor, in de eerste vier weken van oktober, maar liefst 21 artikelen waarin expliciet wordt verwezen naar politiedeelname aan militaire, veelal offensieve acties, waarbij vermeende opstandelingen werden aangevallen.* De politie trad soms alleen op, maar meestal in samenwerking met Afghaanse en internationale militairen. In totaal gaat het om 130 operaties waarbij 287 opstandelingen zouden zijn gedood en 392 opstandelingen gevangengenomen. Zes artikelen noemen operaties in Kunduz.

Het is mogelijk dat agenten aan sommige van de 130 operaties niet deelnamen. De artikelen waren hier soms vaag over. Daar staat tegenover dat het zeer waarschijnlijk is dat de gevonden artikelen geen volledig beeld geven van alle militaire operaties waaraan agenten deelnamen. Geregeld werd in artikelen bijvoorbeeld alleen verwezen naar Afghaanse veiligheidsdiensten, niet specifiek naar politie. Ook was er soms sprake van mogelijke overlap. Hierdoor konden deze artikelen niet gebruikt worden. Waarschijnlijk ligt het werkelijke aantal operaties een stuk hoger.

Twee voorbeelden uit Kunduz maken duidelijk dat ook hier politie op oorlogspad doodgewoon is. Op 1 oktober vielen agenten, 250 kilometer ten noorden van de provinciehoofdstad en zonder hulp van andere eenheden, een schuilplaats van de Taliban aan. Naar eigen zeggen kwamen daarbij drie opstandelingen om. Een week later voerden agenten in Kunduz-Stad, samen met NAVO-militairen, een andere aanval uit. Vier Talibanleden zouden daarbij zijn gedood.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De dubbele tong van Hillen

Twee weken geleden bleek uit een interview in Vrij Nederland dat minister van Defensie Hans Hillen de missie in Kunduz ‘vooral militair’ vindt. Deze opmerking ging regelrecht in tegen wat dezelfde minister eerder beweerde, tijdens de Tweede Kamerdebatten in januari dit jaar. Toen had hij nog nadrukkelijk de steun van een aantal oppositiepartijen nodig.

Afgelopen donderdag, in een nieuw debat over de kwestie en onder druk van GroenLinks, de ChristenUnie en D66, kwam hij terug op zijn uitspraken. Het is opeens toch niet een missie ‘in de militaire zin van het woord.’

In hetzelfde debat maakte Hillen nog een opmerking, over de aard van het werk van de Nederlandse militairen in Kunduz, waaruit opnieuw zijn dubbele tong blijkt. ‘Ik zou willen dat het woord ”militair” niet alleen geassocieerd wordt met schieten, kogels en tanks, maar juist met hetgeen onze militairen de afgelopen jaren internationaal hebben laten zien op het punt van ontwikkelingssamenwerking en op het punt van de opbouw van rechtsstatelijkheid,’ aldus Hillen.

Een paar maanden eerder, tijdens een toespraak in Brussel, beweerde hij het totaal tegenovergestelde. De minister was toen nog van mening, aldus het NRC Handelsblad, ‘dat militairen meer moeten vechten en zich minder als ontwikkelingswerkers moeten gedragen.’ In een toelichting op de toespraak voegde hij toe dat ‘militairen weer (moeten) doen waarvoor ze zijn – militaire taken verrichten en militaire successen behalen en tonen.’ Daar werd nog aan toegevoegd dat we ‘als krijgsmacht te veel van ons merk verwijderd geraakt’ zijn. De NAVO zou tenslotte bestaan om ‘vuurtjes uit te trappen, niet om missionaris van de wereld te zijn.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland leidt duizenden soft targets op

Uit recent gepubliceerde ISAF-cijfers blijkt eens te meer dat agenten aan regeringszijde verreweg de hardste klappen vangen in de oorlog in Afghanistan. Afgelopen jaar werden 1555 agenten gedood, meer dan twee keer zoveel als Afghaanse militairen, ook al zijn er 35 duizend minder agenten in het land. In dezelfde periode kwamen 474 Amerikaanse soldaten om.

Aangezien de agenten korter getraind en slechter uitgerust worden dan de militairen, verbazen deze cijfers niet. Terwijl militairen rondrijden in gepantserde Humvee’s, moeten de agenten het doorgaans doen met pick-ups, die maar weinig bescherming tegen bermbommen bieden. Daarnaast worden militairen in stevige barakken gehuisvest terwijl agenten geregeld op afgelegen, moeilijk te verdedigen posten worden gestationeerd. De agenten vormen dan ook gemakkelijke doelwitten voor de opstandelingen. Bij de NAVO-troepen staan ze daarom bekend als soft targets.

Dat ook in Kunduz agenten gemakkelijke doelwitten zijn bleek onlangs nog.  Op 29 augustus doodde een bermbom drie agenten en verwondde een vierde. De Taliban hebben de verantwoordelijkheid voor de aanslag geclaimd. Nederland stelt zich tot doel om in drie jaar tijd zo’n vijf duizend van deze soft targets op te leiden in Kunduz.

De NAVO geeft aan zich het lot van de agenten aan te trekken en wil hen daarom met 3400 extra Humvee’s uitrusten. Het is echter de vraag hoeveel effect dit zal hebben. Het afgelopen jaar heeft de politie al duizend van deze voertuigen gekregen, maar die konden niet voorkomen dat verreweg de meeste slachtoffers onder de agenten vielen. En 4400 Humvee’s op een geschatte politiemacht van 135 duizend agenten – niemand weet precies hoeveel agenten er zijn – is beperkt. Kortom, er zullen voorlopig genoeg soft targets voor de Taliban overblijven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Niet-vechten in Kunduz: losse definities

Tijdens het debat begin dit jaar waarin tot de missie in Kunduz werd besloten, werd klare taal gebruikt over de bevoegdheden van de door Nederlandse militairen op te leiden Afghaanse agenten. Zij mogen, aldus André Rouvoet van de ChristenUnie, ‘niet schouder aan schouder met het Afghaanse leger tegen de Taliban vechten’ en zullen ‘niet gemandateerd zijn om militaire taken uit te voeren.’ Jolande Sap van GroenLinks eiste en kreeg van premier Rutte de keiharde garantie ‘dat de agenten in de praktijk alleen voor civiele taken worden ingezet.’ Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat agenten ‘offensieve of militaire acties’ uitvoeren, aldus Sap.

In de zeven maanden sinds het debat is zeer ter discussie komen te staan wat deze ‘keiharde garantie’ nog waard is. Halverwege februari bleek uit een artikel in de Volkskrant al dat agenten in Kunduz juist graag willen vechten en niets zien in de Nederlandse voorwaarde dat dat niet mag. ‘Aan politie die alleen achter winkeldieven aangaat en door de straten patrouilleert, is weinig behoefte in Afghanistan,’ aldus de agenten.

Twee maanden later citeerde dagblad Trouw de plaatsvervangend politiecommandant van Kunduz, Abdurrahman Aktash. ‘De ervaring leert dat de politie in Kunduz vaker in gevecht raakt met de Taliban dan het Afghaanse leger,’ liet hij de krant weten. Dat de agenten soms moeten vechten noemt Aktash ‘de realiteit van vandaag.’

Foto: @USArmy (cc)

Afghanistanoorlog duurt nog 13 jaar

Hoewel het al geruime tijd bepaald geen geheim is dat de huidige officiële ‘deadline’ voor de NAVO-oorlog in Afghanistan een dode letter is, werd recent duidelijk dat de Amerikaanse deelname aan de oorlog mogelijk nog minimaal dertien jaar duurt.

De Britse krant The Daily Telegraph schrijft dat de Verenigde Staten en Afghanistan op het punt staan een deal te sluiten die Amerikaanse soldaten toestaat in het land te blijven tot 2024. De overeenkomst zou er niet alleen in voorzien dat Amerikaanse militaire trainers in Afghanistan achterblijven, maar ook special forces en een luchtmacht. De aanhangers van het Karzai-regime willen dit graag, want zij voelen aan hun water aan dat zij het zonder westerse steun niet lang volhouden tegen de opstandelingen.

De Taliban zijn op hun beurt fel gekant tegen de deal. Hun standpunt is al jaren dat vrede slechts mogelijk is als alle buitenlandse militairen het land verlaten. Een deelnemer aan Karzai’s vredesraad liet The Daily Telegraph weten dat het vooruitzicht op een dergelijk akkoord de opstand van de Taliban zijns inziens heeft geïntensiveerd. De voor de hand liggende vraag is dan ook waarom de Verenigde Staten desondanks streeft naar een permanente militaire aanwezigheid in Afghanistan.

Een deze maand verschenen studie van de Amerikaanse denktank RAND biedt hier een mogelijk antwoord. De auteurs James Shinn en James Dobbins, beiden oudgedienden onder George W. Bush, suggereren dat een dergelijke deal een drukmiddel is om de Taliban aan de onderhandelingstafel te krijgen. Hun argument is dat de Verenigde Staten, nu is begonnen met de terugtrekking uit Afghanistan, anders geen stok achter de deur meer heeft. Alleen als de Taliban van mening zijn dat hun vijanden na 2014 nog altijd in Afghanistan zitten, zullen zij interesse hebben in onderhandelingen. Zonder dit vooruitzicht hoeven ze maar een paar jaar te wachten tot de NAVO-troepen weg zijn. De auteurs bevelen dan ook aan, ook al moedigen ze vredesonderhandelingen met de Taliban aan en geloven ze dat een akkoord mogelijk is, dat de Verenigde Staten zich voorbereidt om voor onbepaalde tijd te blijven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.