Armoede en achteruitgang

Hier een gastbijdrage van een van onze infographicsleverancier Ad vd Stok. Armoede is vaak niet in één oogopslag te zien, ook in dit geval. De gloeilamp wordt afgeschaft. Sinds 1 september mag de matte gloeilamp en die van 100 Watt of meer niet meer worden verhandeld. In stapjes mag steeds minder, tot de volledige verbanning op 1 september 2012. Dat is armoede, omdat er voor het rijke licht die de gloeilamp geeft simpelweg (nog) geen goed alternatief is. Daarom zat er niets anders op dan een bezoek aan een paar omliggende supermarkten. Voor de (enkele) Sargassolezer die er woont: Rotterdam West is uitverkocht.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gloeilampverbod is symboolpolitiek

Zonlicht door peertje (Foto: Flickr/Steffe)

Zelden grotere symboolpolitiek gezien dan het uitfaseren van de gloeilamp of, op z’n Brussels gezegd, het ‘opschalen van de efficiëntie-eisen van verlichting’. Op de opiniepagina’s proberen mensen zoals klimaatexpert Bas Eickhout in de NRC Next van afgelopen woensdag te redden wat er te redden valt en het te spinnen tot een nuttige maatregel. Tevergeefs. Ze hebben halve waarheden en kleine leugens nodig om hun gelijk aan te tonen.

Zo haalt Eickhout aan dat negentien procent van de elektriciteit in de wereld opgaat aan verlichting. En dus is het verbod een goed verbod. Ik hoop voor hem dat hij er zelf in gelooft, want anders zou ik hem betichten van moedwillig onvolledige informatie verspreiden. Maar goed, behalve klimaatexpert is Eickhout ook GroenLinks-europarlementariër. Helemaal klimaatneutraal kan je hem dus niet noemen.

Allereerst heeft die negentien procent slechts betrekking op het wereldwijde stroomverbruik, niet op het Europese. Het zou goed kunnen dat dat percentage in Europa anders is. Daarnaast is, met het oog op het milieu, het focussen op stroomverbruik zeer twijfelachtig. Daar gaat gaat het natuurlijk niet om, het gaat immers om het totale energieverbruik. Strikt genomen klopt het wat Eickhout zegt, maar door dat niet te benoemen schetst hij toch een onvolledig beeld.

In die negentien procent zit daarbij niet alleen het aandeel van huishoudens besloten, maar ook het aandeel van de industrie en de overheid. Denk aan het verlichten van kantoren, bedrijventerreinen, en – ook niet geheel onbelangrijk – straatverlichting. Deze nieuwe wetgeving gaat daar helemaal geen invloed op hebben, aangezien de overheid en het bedrijfsleven veel efficiëntere verlichting gebruiken. In Nederland is het aandeel van verlichting in het stroomverbruik per huishouden slechts vijftien procent. Nog steeds een aardige hap, maar wel flink minder dan geschetst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Symboolpolitiek: het gloeilampverbod

Aanstaande maandag wordt er in Brussel waarschijnlijk besloten dat de ouderwetse gloeilamp verboden moet worden. Althans, niet direct verboden, maar de lamp is niet energiezuinig genoeg, waardoor hij vanzelf uit productie zal worden genomen.

Het CBS becijferde een jaar geleden al dat dit soort lampen een schokkende 0,3% van ons energieverbruik uitmaken. De overstap naar de zuiniger spaarlampen (en daarna led-lampen) zal dit flink terugbrengen, maar vooralsnog is het vooral symboolpolitiek.

Zeker als je kijkt naar wat de gloeilamp afscheidt als “onzuinig” bijverschijnsel: warmte. In de zomer niet zo nuttig inderdaad, maar in de winter dragen gloeilampen in bescheiden mate bij aan het verwarmen van huizen. En die warmte zal moeten worden gecompenseerd door cv-ketels.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.