WW: Het foutje van Da Vinci

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Vraag aan iemand op straat om het prototypische genie te noemen en de kans is groot dat de ondervraagde ofwel Einstein ofwel Leonardo da Vinci noemt. Beide mannen zijn -terecht overigens- bijna synoniem met de notie van het klassieke Genie: de haast magische wetenschapper die mijlenver op zijn tijdgenoten vooruit is; op wiens werk nog jaren, of zelfs eeuwen voortborduurt kan worden; onfeilloos. Hoewel, feilloos? De Nederlandse wiskundige, sculpturist en Leonardo-bewonderaar Rinus Roelofs ontdekte dat zelfs het beste paard van stal wel eens struikelde: Leonardo da Vinci maakte in één van zijn wiskundige tekeneningen een fout. Het Belgische tijdschrift EOS besteedt in haar jongste editie drie pagina's aan deze uitglijder van de Uomo Universale. De fout komt voor in!één van de illustraties die da Vinci maakte voor de Italiaanse wiskundige Luca Bartolomeo de Pacioli. In zijn beroemde werk "De divina proportione" (over de Gulden snede) beschrijft Pacioli wiskundige en kunstzinnige principes met betrekking tot de verhoudingen van afmetingen. Ook komt in het boek een aantal beschrijvingen aantal tekeningen voor van Archimedische lichamen, geillustreerd door Leonardo.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: De Geweldige Dr. NakaMats

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Dr. Nakamats springt er vrolijk op los met behulp van een van zijn uitvindingen de PyonPyon (Foto: calorielab.com)

Deze week was Amsterdam in de ban van IDFA. Eén van de leukste documentaires die tijdens het grootste documentairefestival ter wereld vertoond werden, is zonder twijfel “The Invention of Dr. Nakamats” van de Deense regisseur Kaspar Astrup Schröder. Een uur lang wordt ons een kijkje gegund in het leven van de 81-jarige Japanse uitvinder en cultfiguur Dr. Yoshiro Nakamatsu.

Dr. NakaMats (zoals hij zijn naam het liefst gespeld ziet), is niet zomaar een uitvinder: nee, de beste man heeft het wereldrecord aantal patenten op zijn naam staan. In één van de openingsscenes vertelt de zelfverzekerde doctor dat hij er meer dan 3300 bezit, waarmee hij de nummer twee -Thomas Edison- ruim achter zich laat. Hieronder bevinden zich naar eigen zeggen ook de uitvindingen van de Floppy Disk en de Taximeter. In het uur dat volgt maken we kennis met een aantal andere uitvindingen van onze held.

Zo passeren het onderwaterschrijfblok, de mysterieuze ‘Love Jet 200’ spray en de PyonPyon springveerschoenen de revu. De bejaarde Dr. NakaMats mag zelf ook graag een rondje springlopen op zijn uitvinding, hij oogt nog erg kwiek en is er zelf van overtuigd minimaal 140 jaar oud te worden. Om dat laatste te bewerkstelligen let hij erg goed op zijn voeding: in 2005 won hij de Ig Nobel prijs voor het feit dat hij 34 jaar lang iedere maaltijd fotografeerde. Door deze data met zijn bloedwaarden te combineren kwam hij tot weer een nieuwe uitvinding: een geniaal voedingssupplement. Dat Dr. NakaMats een gezonde dosis humor bezit blijkt wel uit de speech die hij gaf bij de uitreiking van de Ig Nobel prijs: “I believe long life should be longer, speech should be short”.

Schröder maakte een integere documentaire, waarin niet alleen maar veel te lachen valt. Ook zien we de minder vrolijke kant van de doctor en zien we hoe hij niet alléén maar een cultfiguur is, maar wel degelijk een factor van belang is. Het hoogtepunt van de vertoning van afgelopen maandag in de Munt bioscoop was echter wel te zien nadat de credits voorbij gerold waren en de presentator de eregast aankondigde: Dr. NakaMats himself. Er waren nagenoeg geen vragen voor de regisseur, en de Doctor gaf daar ook weinig gelegenheid toe: kwiek gapte hij de microfoon en gaf een drie minuten durende show weg. Na het geven van een aantal geniale antwoorden op vragen vanuit het publiek (“What’s your most and least favorite invention?” antwoord: “Do you have kids? That’s your answer”) viel Dr. NakaMats, de grootste uitvinder ter wereld een luid, welgemeend applaus ten deel. Al strooiend met ‘lucky business cards’ verliet de bejaarde maar niet oude doctor als een popster de zaal.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomerquote | ‘Hitlers zelfbeeld: artistiek genie’

zomerquotes3 “In my opinion, people have underestimated the notion that Hitler considered himself an artist, in fact, an artistic genius, and that much can be deduced from this self-image, this overheated artist’s ego.” (Kunsthistorica Birgit Schwarz)

Er zijn bibliotheken vol geschreven over de man. Maar toch slagen steeds weer mensen om met een nieuwe interpretatie te komen. Kunsthistorica Birgit Schwarz stelt, in tegenstelling tot de heersende mening, dat Hitler zichzelf in de eerste plaats zag als artistiek genie, en dan pas als politicus en strateeg.

In de heersende opvatting was Hitler tot zijn dertigste weinig succesvol. Hij werd twee keer afgewezen voor de kunstacademie en had een beperkt schildertalent. Na zijn dertigste bleek hij een begaafd redenaar en wist hij steeds grotere groepen mensen op te zwepen. De politicus en machthebber Hitler gebruikte kunst voornamelijk als propaganda-instrument om de grootheid van het nazidom te onderstrepen, en trof bijvoorbeeld zijn vijanden via boekverbrandingen.

Schwarz stelt dat het meer was dan dat. Volgens haar stond zijn idee dat hij een artistiek genie was centraal in zijn volledige wereldbeeld. Het hele Führer-concept kwam voort uit zijn zelfbeeld van artistiek genie. Als hij tot zijn dertigste weinig succesvol was waar kwam dan dat zelfvertrouwen en die innerlijke zekerheid vandaan dat hij was voorbestemd tot iets groots?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.