ECB zet geldpersen aan

De kogel is door de kerk: de ECB is de weg van quantitative easing, ofwel geldverruiming, ingeslagen: De Europese Centrale Bank (ECB) gaat maandelijks voor 60 miljard aan staatsobligaties opkopen bij banken om de economie en de inflatie in de eurozone te stimuleren. Dat maakte ECB-president Mario Draghi zojuist bekend. Het opkoopprogramma gaat minimaal negentien maanden duren. Het opkoopprogramma dat vandaag is aangekondigd, begint in maart van dit jaar en loopt in ieder geval door tot september 2016. Door elke maand 60 miljard euro uit te geven gaat het om een totaalbedrag van 1.140 miljard euro. Dat minimumbedrag van 1.140 miljard euro wordt verkregen door de (virtuele) geldpersen aan te zetten. Centrale banken kunnen immers naar hartenlust zoveel van de eigen valuta creëren als zij willen. Inflatie Normaal gesproken, is dit een slecht idee omdat het bijdrukken van geld uiteindelijk tot hyperinflatie kan leiden – met de bekende desastreuze gevolgen. Maar nu kan de eurozone wel wat meer inflatie gebruiken. Momenteel is immers sprake van deflatie in de eurozone; en ook dat kan bijzonder onaangename gevolgen hebben, zoals Michel hier eerder uitlegde.

Klaas Knot legt nog eens uit waarom hij de geldverruiming van de ECB een slecht idee vond

Ditmaal in de Tweede Kamer:

Het effect van de geldinjectie is dan ook een kwestie van appreciatie, meent Knot: ‘Welk risico acht je het grootst.’ De meerderheid van de ECB vindt het risico van deflatie het grootst – de economie komt tot stilstand omdat iedereen denkt dat alles later goedkoper wordt en op dat ‘later’ gaat wachten.

Om dat deflatiespook enigszins buiten de deur te houden wordt, zo constateert Knot, een paardenmiddel ingezet: ‘Eén komma één triljoen euro voor een half procent inflatie.’

De tegenstemmers zoals Knot vinden het risico van deflatie niet groot. ‘Ongeveer 60 procent van de dalende prijzen komt door de lage olieprijs en dat is tijdelijk’, zei hij. Het risico op bijvoorbeeld zeepbellen op de beurs en in de huizenmarkt acht Knot veel reëler.

De kwantitatieve verruiming jaagt de prijzen van aandelen, obligaties en vastgoed op tot een niveau dat volgens Knot losstaat van de economische werkelijkheid. Dat vergroot de verschillen tussen vermogenden en minder vermogenden.

Geen risico, maar een vaststaand negatief effect ‘van de kunstmatig lage rente’ door de geldpers aan te zetten, is volgens Knot bovendien dat landen door de actie van de ECB minder gemotiveerd zullen zijn economisch en monetair te hervormen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Rareclass (cc)

Ongebruikelijke methoden

OPINIE - ‘Quantitative easing’, ofwel geldverruiming, doet niets voor de reële economie, maar wel voor de institutionele spelers in het ‘financiële casino’.

Hoera! Het gaat eindelijk weer wat beter met de economie in Europa. Maar wat in de juichstemming vaak onderbelicht blijft is de reden dat het weer wat beter gaat: er wordt minder bezuinigd. Dat was een belangrijke oorzaak dat het zo slecht ging de laatste jaren. Als je daarmee stopt is het logisch dat het weer beter gaat. Paul Krugman vergeleek het onlangs met iemand die stopt met zichzelf op de kop te slaan en zich beter gaat voelen. Dat is geen verdienste.

De matige groei die we nu hebben is bovendien lang niet genoeg om de achterstand die we hebben opgelopen sinds 2008 in te halen. Aan beide kanten van de Atlantische oceaan is de werkloosheid nog steeds erg hoog en het herstel is erg traag. Terwijl regeringen bezig waren met het ‘op orde brengen van hun huishoudboekjes’, waren alleen de centrale banken van Europa en de VS nog in staat om de economie te stimuleren met ongebruikelijke methoden.

Meer geld

Voor de kredietcrisis konden banken de economie stimuleren door de rente te verlagen, maar dat kan niet meer omdat de rente al extreem laag is: bijna 0%. Centrale banken hebben nog een ander middel om de economie te stimuleren: meer geld in circulatie brengen. De dure term voor het maken van meer geld is quantitative easing. Ik gebruik de Nederlands term: geldverruiming.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.