Een Egyptische tegenhanger van het Exodusverhaal? – Deel 2

Zoals ik vorige week al schreef, meende de joodse geschiedschrijver Josephus dat de Egyptenaren een veel minder flatteuze variant op het Exodusverhaal kenden. In dit verhaal worden de Israëlieten enerzijds geportretteerd als de goddeloze onderdrukkers van het Egyptische volk (Hyksos) en anderzijds als een groep melaatsen geleid door een opstandige priester (Osarseph). Dit verhaal zou opgetekend staan in het door Josephus geciteerde werk van de Egyptische priester Manetho. Uit een objectieve lezing van de geciteerde passages blijkt echter dat deze vooral betrekking hebben op andere gebeurtenissen uit de Egyptische geschiedenis, zoals de verdrijving van de Hyksos, de religieuze hervormingen van Akhenaten en mogelijk een slavenopstand en een lepra-epidemie. De enige overeenkomst die overeind blijft, is dat zowel de Tora als de Aegyptiaca erkennen dat Noordwest-Semitische stammen een tijdlang over de Nijldelta hebben geheerst. Nu is de vraag welke waarde we aan deze overeenkomst moeten toekennen.

Door: Foto: Verloren Oudheid
Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Het beloofde land

, door

Het beloofde land is een idee fixe.

Vincent Adriaenssen – Mozes leidt de Israëlieten naar het beloofde land.
cc commons.wikimedia.org Vincent Adriaenssen Moïse conduisant les israelites en terre promise

David Manuel – The Promised Land. Een eerbetoon aan de pioniers die via de Oregon Trail van oost naar west trokken. Eén van de vertrekpunten van de Amerikaanse Droom?
Het standbeeld werd in 1994 bekritiseerd: The depiction of the subject matter was found to be an inappropriate and inaccurate representation of the settlers of Oregon, excluding the many other races and religions”.
cc commons.wikimedia.org The Promised Land sculpture

Ralph Appelbaum Associates – Gate to the National Civil Rights Museum. Hierin een quote uit de speech “I’ve Been to the Mountaintop” van Martin Luther King, Jr. Het zou zijn laatste speech zijn. Een dag erna werd hij vermoord.
cc Flickr Carl Wycoff photostream National Civil Rights Museum Gate Across from The Lorraine Motel - Memphis TN

Mark Lisser – Mozes en het Beloofde Land, 2014.
Je ziet vruchtbaar land liggen, maar om een of andere reden kan je er niet heen.
© Mark Lisser Mozes en het Beloofde Land, acryl, 20x50 cm, 2014

Izak Boom – Het beloofde land.
Eén van de schilderijen die, na klachten, werden verwijderd uit een tentoonstelling in het Beatrixziekenhuis te Gorinchem, maar toch weer terug werden genomen.
© Izak Boom Het beloode land 3

Jerry Kowalsky – Promised Land.
An installation of drawings, objects and projections. It is about the influence of media and propaganda and the way identity is defined. The questions: How do ideals of great leader scientists and revolutionaries have influence on big groups of people was the starting point for this installation.
© Jerry Kowalski promised-land-installation-view21

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Post-Atheïst

Post-Atheïst | Namen

, door

COLUMN - Het tweede boek van de bijbel heet Exodus, naar zijn Griekse titel, die ‘Uittocht’ betekent. Het bevat het verhaal van de uittocht van de Hebreeën uit Egypte onder Mozes. In het Hebreeuws heet het echter sjemot ‘namen’, en dat is een goeie grap. In de eerste twee hoofdstukken van het boek zijn namelijk alle personages naamloos, een korte stamboom in de eerste zeven verzen daargelaten.

Het begint met de farao van Egypte, een man wiens naam nooit wordt genoemd. Om de ongewenste groei en dus macht van de Hebreeën te remmen, dwingt hij ze tot zware dwangarbeid. Hij beveelt bovendien de vroedvrouwen van de Hebreeën alle jongetjes te doden. Moord gaat de twee vrouwen echter te ver en als ze bij Farao ter verantwoording worden geroepen kletsen ze zich er met een smoes uit. Sifra en Poea, zoals de vrouwen worden genoemd, hebben geen echte namen, maar eerder een aanduiding van hun karakter: Sifra betekent ‘schittering’ en Poea ‘ glans’.

Farao beveelt dan dat alle pasgeboren Hebreeuwse jongetjes in de Nijl gegooid moeten worden. Dan lijkt het minder op moord. Dan huwt ‘een man’ uit de stam Levi ‘een vrouw’. De bijbel stikt werkelijk van de passages van het type: ‘een man huwde een vrouw, hij ging tot haar in, zij werd zwanger en baarde hem een zoon en hij noemde hem…’. In dit verhaal wordt een jongetje geboren, maar de naamgeving ontbreekt, in plaats daarvan wordt het joch drie maanden verborgen en dan – conform rijksbeleid – in de Nijl geworpen.