WW: Pruimenvingers

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland Topologie is een tak van wiskunde die zich bezighoudt met ruimtelijke eigenschappen van vormen. Specifieker bekijkt het welke eigenschappen vormen hebben die onveranderlijk zijn bij vervorming. Ze geeft beschrijvingen van bijvoorbeeld donutvormen of ze onderzoekt -zoals we in een eerdere WW al zagen-  wat een knoop een knoop maakt. Het is een tak van wiskunde die vaak zinnige dingen kan zeggen over meer of minder wereldschokkende vraagstukken in de fysieke wereld. Een minder wereldschokkend vraagstuk (maar daarom niet minder interessant) is waar bad-rimpels vandaan komen. Wat in het Engels zo mooi prune(y) fingers genoemd wordt heeft in onze taal helaas geen aparte term, maar iedereen kent het effect van te lang in het water zitten natuurlijk wel. Zolang onze huid te lang onder water verblijft nemen de bovenste lagen water op, waardoor ze uitzet. De overtollige verpakking voor de vingers gaat op bepaalde plekken lubberen. Op de vraag waarom dit de vorm van rimpels aanneemt en niet 'gewoon' een loshangende flap, kan het onderzoek van topologen Myfanwy Evans en Stephen Hyde opheldering geven.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Techniek in de Tour

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Fiets met bel (Foto: Flickr/the big bambooly)

Dat je op je oude roestige opoefiets weinig kans maakt om in het geel op de Champs-Elysees te eindigen mag wel duidelijk zijn. Opmerkelijker is dat de huidige, gestroomlijnde vorm van de racefiets al bestaat sinds het einde van de negentiende eeuw. Is er aan de fietsen dan niets veranderd in al die jaren? Integendeel, de racefietsen waar vandaag de dag de Tour mee gereden worden zijn uitgekiende staaltjes technisch vernuft. Hoewel wielerorganisatie UCI uitwassen zoals de ligfiets of hulpmotortjes tegenhoudt, begint de wielersport, tot ongenoegen van velen, steeds meer op Formule 1 te lijken.

Het grootste verschil tussen de huidige fietsen en die van honderd jaar geleden is toch wel het materiaal. Werden de frames van de fietsen aanvankelijk van staal en later van aluminium gemaakt, tegenwoordig zijn bijna alle frames van koolstofvezel: minstens zo sterk en het scheelt toch heel wat kilo’s die je de berg op moet rijden. Een ander onderdeel dat sinds de oerfiets heel wat ontwikkelingen heeft doorgemaakt is het stuur: van versnellingsschakelaars op het stuur en het ossenkopstuur tot aan het spaghettistuur. Vooral voor de tijdritten wordt alles uit de kast gehaald om gewicht, stijfheid en aërodynamische eigenschappen te optimaliseren.

Bij de tour-editie van dit jaar speelt de technologie onbetwistbaar ook weer een grote rol. Het grootste nieuws kwam van het kamp van Cadel Evans. Hij startte gisteren met een fiets van maar liefst één miljoen euro. Nog nooit eerder fietste er iemand in de Tour op zo’n dure fiets. Producent Ridley was twee jaar bezig met de ontwikkeling van de fastest bike in the world. Het eindproduct heeft een dubbele, gesplitste voorvork die ervoor moet zorgen dat de wind van de fiets afgebogen wordt. Ook is de fiets behandeld met speciale lak met aërodynamische eigenschappen die ervoor zouden moeten zorgen dat Evans de zege in de tijdrit niet had kunnen ontgaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tour 2008: Saai met Evans of verrassend met Riccò?

, door
Deel van de commerciele karavaan (Foto: Flickr/Joe Shlabotnik)

Morgen start de Tour de France van 2008. Niet met flitsende proloog, maar met een saaie vlakke etappe: 197,5 km van Brest naar Plumelec. Het is typerend voor hoe de tourdirectie er alles aan lijkt te doen om de interesse maar zo laag mogelijk te krijgen.

Tom Boonen snoof op een feestje een lijntje en heeft daar maanden later blijkbaar nog zoveel profijt van dat hij niet mee mag doen. Hetzelfde geldt voor de volledige Astana-ploeg, waar de wielrenners moeten boeten voor de wandaden van hun voorgangers in dat team. De dopingzonde wordt zwaar bestraft, behalve natuurlijk als je Frans bent. Zo is ook ex-Festina-renner Christophe Moreau weer aanwezig, voor wat zo een beetje zijn 293e Tourstart moet zijn.

Het voordeel van het uitsluiten van Astana is dat Alberto Contador niet meedoet. De Spanjaard lijkt hard op weg een alleenheerser van het type Indurain of Armstrong te worden, waarbij je aan de start al weet wie er drie weken later in de Parijs de winnaar is.

Het nadeel is dat als je dit de topfavoriet van dit jaar, de eeuwige meerijder Cadel Evans, straks in het geel ziet, je weet dat Contador hem er genadeloos afgereden zou hebben.