4 mei 2011: Over gedenken, vrijheid en gevaren die de democratie bedreigen

Vandaag - 4 mei - herdenken en morgen - 5 mei - weer feesten. Als inwoner van Wageningen kan ik daar van meepraten. In principe heb ik er niets tegen, maar je raakt er toch wel op uitgekeken als jaar in jaar uit hetzelfde ritueel wordt herhaald. Rituelen gaan een eigen leven leiden en verliezen gaandeweg hun betekenis. Iemand spreekt plechtig een formule, iedereen zwijgt een paar minuten en gaat daarna weer door met wat hij of zij aan het doen was. Het geeft een goed gevoel, maar er verandert niets. Het heeft mij dan ook nooit aangesproken, niet in de kerk, maar ook niet op 4 mei. Begrijp me goed: dat is geen gebrek aan respect voor de mensen die zijn gevallen in 40-45, integendeel. Ik heb groot respect voor het verzet en de bevrijders die ons verlost hebben van juk van het fascisme en de Duitse bezetter. Maar naarmate de jaren verstrijken wordt dat steeds moeilijker: de afstand in de tijd is groter en de mensen worden steeds jonger. Hierdoor neemt het belang voor de huidige tijd – die zo anders is – meer en meer af en daar hoeven we niet rouwig om te zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: De behoefte aan gezag en richting

, door

[qvdd]

De behoefte aan gezag en richting is een van de meest onderschatte problemen van deze tijd

Christien Brinkgreve, hoogleraar sociale wetenschappen, Universiteit Utrecht.

De Groene Amsterdammer heeft 200 wetenschappers uit mens- en maatschappijwetenschappen gevraagd wat volgens hun – deskundig – oordeel de grootste problemen zijn van deze tijd. 75 Wetenschappers hebben gereageerd. Hieruit heeft een panel de 10 grootste problemen gedestilleerd. Probleem nummer 1 is het gemis aan richting en houvast. Veel mensen hebben behoefte aan autoriteit en gezag, een leider met “overzicht en overwicht” maar ook aan hoop en richting.

De 9 andere problemen zijn:

2: De minachting voor feiten
3: De opkomst van Azië
4: De overheid als probleem
5: De uitputting van de aarde
6: Het gebrek aan mentale veerkracht
7: De kloof tussen de elite en het volk
8: De gevolgen van een wereld zonder grenzen
9: De afstand tussen jong en oud
10: Doorgeschoten marktdenken

Het meest overschatte probleem is volgens de deskundigen overigens de immigratieintegratie.

Wat denkt U dat het grootste probleem is van Nederland?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een nieuw kiesstelsel voor een verstokt koninkrijk?

, door

Over twee weken gaat het Verenigd Koninkrijk naar de stembus voor een referendum. Over het kiesstelsel. De keus die de kiezer moet maken is of het huidige stelsel, waarbij per kiesdistrict de kandidaat met de meeste stemmen de zetel krijgt, veranderd moet worden in een stelsel waarbij de kiezer een eerste, tweede en derde voorkeur kan opgeven – zodat het niet zo kan zijn dat de grote meerderheid van de stemmen irrelevant is: in het huidige stelsel heeft men in het gemiddelde kiesdistrict aan 35-40% van de stemmen wel genoeg om de zetel binnen te halen – en staat dus de grote meerderheid van de kiezers buitenspel. Als jouw kandidaat in jouw kiesdistrict niet wint, is je stem irrelevant, en word je dus feitelijk niet vertegenwoordigd. Parlementariërs van jouw partij zijn verbonden aan andere kiesdistricten en laten zich in jouw district niet zien. In de huidige praktijk gaat dat totaal om een ruime meerderheid van de Britse kiezers. Met een tweede of derde voorkeur zal het aantal ‘onvertegenwoordigden’ aanzienlijk afnemen, en is het theoretisch vrijwel uitgesloten dat een kandidaat de verkiezing wint zonder meer dan 50% van de kiezers aan zich te binden. Het is nog lang geen representatief stelsel, zoals in Nederland, maar een duidelijke democratischer systeem dan het huidige. De kiezer mag straks ja of nee zeggen, en het referendum is bindend. Appeltje, eitje – zou je denken. Maar niets is minder waar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tijd voor onze eigen revoluties

, door

‘Bij al die mensen die nu zo enthousiast over Egypte doen vraag ik me af waar ze de afgelopen jaren waren.’ Zomaar een tweet op de avond van 11 februari, nadat Mubarak was afgetreden en Twitter inderdaad zinderde van hoopvolle opwinding. De tweet raakte bij mij een snaar, ook al was ik evenzeer als nogal wat anderen blij met wat verdacht veel op een geslaagde revolutie leek, een vreedzame bovendien. Hoe diep gaat ons idealisme als wij vooral de twitterende toeschouwers van andermans bloed, zweet en tranen zijn: anderen die in democratie geloven terwijl deze bij ons vooral een langgerekte geeuw oproept?

De Arabische opstanden van de afgelopen maanden hebben in het Westen allerlei verschillende gevoelens losgemaakt. Sympathie en euforie bij wie zijn eigen voorkeur voor vrijheid en democratie weerspiegeld ziet in anderen, moslims nog wel. Wantrouwen en cynisme, onder degenen die maar niet kunnen geloven dat ook Arabieren en islamieten democratische hervormingen wensen, al definiëren zij deze wellicht anders dan wij in het Westen zouden doen. En verscheurende dilemma’s voor wie zoals Obama het twijfelachtige genoegen heeft om ook daadwerkelijk in te kunnen grijpen. De keuze dus tussen passiviteit of interventie, waarbij welke stap dan ook zal worden bekritiseerd.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een onvoldoende voor de democratie?

, door

Een bijdrage van Bert van den Braak. Het stuk is ook te lezen op de site van het Montesquieu Instituut.

De recentelijk verschenen Democratic Audit van Nederland schetst een vrij somber beeld van de toestand van het Nederlandse staatsbestel. Dat bestel is te veel op vertegenwoordiging gericht en te weinig op ‘afrekenen’, zo menen de leiders van het onderzoek dat aan de Audit ten grondslag lag, de hoogleraren Rudy Andeweg en Jacques Thomassen.

Onmiskenbaar kleven er bezwaren aan de wijze waarop in Nederland kiezers invloed kunnen uitoefenen op met name de samenstelling van het kabinet. Kabinetten komen tot stand na een vaak moeizame formatie en de uitkomst kan door sommigen (velen?) als verrassend worden ervaring. In 2003 hadden niet velen voorzien dat D66 zou gaan regeren met CDA en VVD. D66 sloot voor de verkiezingen zo’n combinatie uit. In 2007 kwam min of meer uit nood samenwerking tussen PvdA en ChristenUnie tot stand. In beide jaren was er een (getalsmatige) noodzaak om tot een meerderheidskabinet te komen.

De uitkomst van de jongste verkiezingen was achteraf beschouwd minder verrassend. Samenwerking met de PVV leek voor geen enkele partij direct verkieslijk, maar noch VVD, noch CDA sloten die ‘partij’ uit als mogelijke coalitiepartner. Voor zowel CDA als VVD was samenwerking met de PvdA weinig reëel en dat gold eveneens voor ‘middenvarianten’ met bijvoorbeeld GroenLinks en D66. Al vóór de verkiezingen van vorig jaar was het nauwelijks voorstelbaar dat er opnieuw een regeringscombinatie zou komen waarvan CDA en PvdA de dominante ‘dragers’ zouden zijn. De nieuwe zetelverdeling bevestigde alleen die onmogelijkheid. En dus bleef VVD, CDA en PVV als enige optie over.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Campagne voor presidentsverkiezingen 2012 begonnen

, door

[qvdd]

President Barack Obama’s 2012 fundraising team has begun nailing down major cash commitments from top donors during a coast-to-coast “listening” tour — the surest sign to date that the vaunted Obama money machine is back in business.

Politico

Geheel in stijl beginnen de Democraten met het zoeken naar donoren. Verkiezingen en politiek in Amerika worden gedomineerd door geld. Dat geldt voor Democraten even goed als voor Republikeinen. Het is de Amerikaanse implementatie van democratie: wie betaalt bepaald. Politico doet een beetje lacherig over “Obama’s geldmachine”. Die van de Republikeinen is nog beter, vooral sinds bedrijven ongelimiteerd aan partijen mogen doneren dankzij een arrest van de Amerikaanse Hoge Raad begin vorig jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wij toch als democraten

, door

Een gastbijdrage van Eksteroog, het stuk is ook op zijn site te lezen.

Mark Rutte heeft zijn standpunt over de opstand in Egypte drastisch gewijzigd. En hij durft het niet toe te geven. Die conclusie trok ik onlangs bij het zien van een interview met hem. Een van de onderwerpen van het interview (rond 10 minuten) was de serie opstanden in de Arabische landen. Onze premier maakte eerst een positieve opmerking over de opstand. De interviewster vroeg naar een eerdere uitspraak van Rutte over de ontwikkelingen in Egypte:

Rutte: ” Wij toch als democraten voelen hier iets bij.”
Interviewster: Terwijl Ik u eerder heb horen zeggen enige tijd geleden van ‘Ik vrees eigenlijk wat daar gaat gebeuren’.

Rutte: “Nou, ik heb steeds gezegd je moet niet naïef zijn, we moeten niet alleen romantisch naar deze revolutie kijken. We moeten zeker weten dat we de ontwikkeling de kant op helpen stuwen, die de goede is.”

Ik had dezelfde herinnering als de interviewster. Ik heb het daarom opgezocht (vanaf minuut 12).

Vraag: Wat zijn de gevaren volgens u van wat er nu allemaal gebeurt (-)

Antwoord Rutte: Ik denk dat Egypte op een kruispunt staat. Dat kan dus de kant opgaan van grote landen als Indonesië (…)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Provinciale Statenverkiezingen? Egyptenaren zouden wél gaan stemmen!

, door


De Egyptenaren stuurden hun dictator naar huis, kregen er een militair bestuur voor terug en vierden dit vervolgens met een groot volksfeest. Dat is net zoiets als tweede worden op een WK en een rondvaart door de grachten organiseren. Nederlanders en Egyptenaren lijken dus eigenlijk best veel op elkaar. Maar in één ding verschillen we flink: Egyptenaren zouden wél massaal gaan stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen, terwijl hier de verwachte opkomst een magere 45% is… Maar wat weten die Egyptenaren nu van democratie?! Wij gaan hier al 100 jaar gebukt onder democratie, inspraak en rechtspraak! Ga er maar aan staan! Een Eerste Kamer die indirect gekozen wordt om wetten te controleren?! Provinciale Staten kandidaten waar je nog nooit van hebt gehoord?! ..en de enige Sterke Man die hier iets aan kan doen wordt naar de zeebodem gecartooneerd door JOOP?! Dus laat u zich niets wijsmaken door die Egyptenaren op het Tahrirplein als ze zeggen dat u knettergek bent als u vandaag niet van uw stemrecht gebruik maakt. Over 100 jaar zitten zij ook met hun onderbuik vol shoarma te klagen over de kloof tussen bestuur en burgers. [/tongue in cheek]

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende