Brausebad

Concentratiekamp Dachau ligt in Alphen aan den Rijn of Zoetermeer. Zo banaal zijn de naoorlogse buitenwijkjes van het Beierse stadje, even ten noorden van München. Zo banaal, zo doodgewoon, zo alledaags. De bordjes richting de KZ-Gedenkstätte hadden ook naar Zwembad de Driesprong kunnen verwijzen. Je wilt naar binnen maar alle toeristen willen eerst een foto van het gesloten toegangshek met de beruchte leus Arbeit Macht Frei. En zo maken we allemaal dezelfde foto: ook ik ben een schaap. Binnen fotograferen we allemaal dezelfde stukjes gereconstrueerd kamphek met prikkeldraad en gracht en lampen. De foto’s vinden een plekje op onze geheugenkaartjes tussen de kathedralen, de vakwerkhuisjes en de Brauhäuser van Beieren. Het is die absurde banaliteit, of die banale absurditeit, die aangrijpt: ze is een afspiegeling van de daadwerkelijke Holocaust, die door doodgewone mensen werd bedacht en uitgevoerd om andere doodgewone mensen zo efficiënt mogelijk af te slachten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.