Terwijl het verkiezingsreces nadert (12 februari t/m 22 maart 2021) wordt het coronabeleid met de dag ‘politiek gevoeliger’. In de traditie van demissionaire kabinetten zou dit onderwerp ‘controversieel verklaard’ moeten worden.
Een demissionair kabinet wordt geacht alleen de lopende zaken te behandelen. Politiek gevoelige onderwerpen komen niet meer aan de orde totdat er een nieuw kabinet is (info Tweede Kamer).
De vaste Kamercommissies doen voorstellen welke zaken al dan niet controversieel verklaar kunnen worden. Op een plenaire vergadering van de Tweede kamer wordt uiteindelijk een definitieve lijst vastgesteld. Het vorige kabinet kreeg een lijst met 250 controversiële onderwerpen voorgeschoteld.
Deze keer lijken het er iets minder te worden. De gegevens van de Kamercommissie voor Koninkrijkrelaties hebben we nog niet ontdekt, alle (13) andere commissies hebben het werk al gedaan. In totaal worden 202 zaken voorgesteld om controversieel te verklaren.
Dat kan nog veranderen. Zoals gezegd moet de lijst van één Kamercommissie nog bekend worden. Ondertussen druppelen de eerste voorstellen voor wijzigingen al binnen. De VVD wil dat een marktconsultatie onder welke voorwaarden marktpartijen bereid zijn te investeren in kerncentrales doorgaat en wil dus dat die zaak van controversieel naar niet controversieel verklaard gaat.
De PvdA wil dat de goedkeuring van het voornemen tot opzegging van deel IV van de op 16 april 1964 te Straatsburg tot stand gekomen Europese Code inzake sociale zekerheid alsnog controversieel wordt verklaard.
Ook D66 (ontwerpbesluit tot wijziging van Besluit huurprijzen woonruimte) en de SP (over de toekomst van de Volksbank) willen geen vertraging en willen dat deze zaken niet controversieel worden verklaard.
Topkwesties als het coronabeleid en de toeslagenaffaire zijn uiteraard niet controversieel verklaard. Dat betekent dat het kabinet er mee aan de slag kan blijven.
In de huidige bijzondere omstandigheden zal de Tweede Kamer het verkiezingsreces zeker onderbreken om in ieder geval over het coronabeleid te debatteren. De Kamer kan het kabinet niet meer naar huis sturen, want het is al gevallen. Maar het blijft van belang dat het kabinet verantwoording blijft afleggen tegenover de Kamer.
Het is daarom ook terecht dat zaken waarbij gezondheid en welzijn van mensen niet controversieel worden verklaard. Daar moet aan gewerkt blijven worden. Daar moet parlementaire controle over blijven bestaan. De slachtoffers van de toeslagenaffaire zitten niet op vertraging te wachten. En wij allemaal willen zo veilig en gezond mogelijk de lockdown uit.
Het is dan ook bizar dat een andere kwestie waarbij gezondheid, welzijn en mensenlevens op het spel staan wél controversieel verklaard is. Het complete dossier ‘vreemdelingenbeleid’ van staatssecretaris Broekers-Knol is controversieel verklaard.
De vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid steekt met kop en schouders uit boven de andere commissies en verklaarde maar liefst 80% van de lopende zaken tot controversieel. Het grootste deel daarvan (ruim 56%) betreft dat ‘vreemdelingenbeleid’. Inclusief de Nederlandse rol in de opvang van vluchtelingen die in de Griekse opvang in de knel zitten.
Daar zit goed de klad in. De ‘Moria-deal’ (100 kwetsbare personen, waarvan 50 kinderen tot 14 jaar naar Nederland halen, ten koste van 100 reguliere hervestigingsplaatsen) loopt op een mislukking uit, maar staatssecretaris Broekers-Knol liet gisteren weten het verder allemaal wel best te vinden en geen verdere stappen zal ondernemen. (Brief staatssecretaris 19 januari en antwoord op Kamervragen 1 februari)
Het verandert niets aan de omstandigheden van zo’n 4000 alleenstaande kinderen in Griekenland. Reden waarom GL, PvdA, SP en PvdD vandaag een hoofdelijke stemming op de agenda hebben gezet over de motie Van Oijk c.s., waarin de regering wordt verzocht
in Europees verband te pleiten voor relocatie van de 4.000 alleenstaande kinderen in Griekenland naar welwillende EU-lidstaten, en als Nederland daarbij de opvang van in totaal maximaal 500 kinderen aan te bieden
De motie is vandaag met 68 voor en 76 stemmen tegen verworpen. met medewerking van de leden van het CDA.
Het zou het moment geweest kunnen zijn voor CDA, D66 en CU om hun eerdere steun aan de Moria-deal te corrigeren en tegemoet te komen aan de geluiden uit hun eigen partijen. D66 en CU lijken daartoe bereid en stemden vorige week voor een motie waarin werd opgeroepen “binnen een maand minstens 48 alleenstaande kinderen uit Griekenland over te nemen”. De motie werd verworpen (79 tegen, 71 voor), omdat ook toen het CDA tegen stemde.
Op 13 februari gaat het parlement met verkiezingsreces. Na de verkiezingen van 17 maart volgt de kabinetsformatie. De gemiddelde duur van kabinetsformaties beslaat 94 dagen. De kortste formatie duurde 31 dagen (kabinet-Drees I in 1948), de langste staat op conto van Rutte II (225 dagen). Het kan dus betekenen dat zaken zo’n 100 dagen (ruim drie maanden) als controversieel verklaard op de plank blijven liggen. In het ergste geval zelfs ruim zeven maanden.
Inmiddels weten we hoe het kan zijn zo lang te moeten wachten op een uitweg uit een crisis. En dat terwijl we niet in tochtige tenten bivakkeren. Het zou CDA, D66 en CU sieren om het predikaat ‘controversieel verklaard’ van het vluchtelingendossier af te halen en de staatssecretaris achter de vodden te blijven zitten om er wel meer werk van te maken.
En dat mag ook gelden voor de ‘taakstelling huisvesting vergunninghouders’, waar dit kabinet al jaren fiks op achter loopt.
