Een halve maatregel

Het bericht is al een paar dagen oud: de voltallige redactie van het wetenschappelijke tijdschrift Lingua is opgestapt uit protest tegen het beleid van uitgever Elsevier. De achtergrond is dat de redactieleden vinden dat de artikelen beter toegankelijk moeten zijn. Gelijk hebben ze. Maar het is wel een beetje laat. De artikelen in wetenschappelijke tijdschriften worden meest aangeleverd door medewerkers van universiteiten, die ook de redactie voeren. Dat is op het randje van de wet – zo niet de letter, dan toch de geest. Hier is artikel 1.3.1 van de Nederlandse Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek: Universiteiten zijn gericht op het verzorgen van wetenschappelijk onderwijs en het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. In elk geval … dragen zij kennis over ten behoeve van de maatschappij. Er staat dus niet: “universiteiten dragen kennis over aan een commerciële uitgeverij die de inzichten verkoopt”.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Kranten ontkomen niet aan een betaalmuur’

We gaan straks per artikel afrekenen, aldus NRC-webopperhoofd Ernst-Jan Pfauth.

Maar als PCM nou gewoon eens zou beslissen dat je voor €45,- per jaar een online totaalabonnement met ongelimiteerde toegang tot alle PCM-kranten kunt nemen, heb je er in no time een half miljoen betalende abonnees bij.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.