Het redelijke midden is geen antwoord op terrorisme

De zogenaamde tegenstelling tussen ‘veiligheid’ en ‘humanisme’ bestaat niet. Integendeel: humanisme bevordert veiligheid. Het wordt, lijkt mij, tijd om daar nu eindelijk eens echt werk van te maken. Van de vele reacties die er natuurlijk weer kwamen op de aanslag in Nice viel me er één in het bijzonder op. Het betrof het stuk van de overigens door mij zeer gewaardeerde Jona Lendering, dat onder meer hier op Sargasso gepubliceerd werd. In dit pleidooi van Lendering zullen vele mensen zich herkend hebben. Lendering stelt zich namelijk op als lid van ‘het redelijke midden’, dat zich gevangen ziet tussen twee extremen. Aan de ene kant staan de rechtse haviken die bij iedere aanslag roepen om nog hardere repressiemaatregelen. Aan de andere kant de linkse knuffelaars, die bij iedere ramp met vluchtelingen oproepen tot het opnemen van nog meer vluchtelingen. Dit is volgens Lendering een tegenstelling die inherent is aan twee verlangens die met elkaar in conflict zin: het verlangen naar veiligheid, en het verlangen naar humaniteit. Het is een verleidelijke gedachte, maar volgens mij berust ze wel op een denkfout.

Door: Foto: slagheap (cc)
Foto: Les soldats en Gare du Nord, Charles Roffey (cc)

Hoe de aanslagen in Parijs me deden twijfelen

, door

Matthijs Pontier ging vorige week voor de camera van AT5 in discussie over hoe we het beste kunnen reageren op de aanslagen in Parijs. Hij sprak zich duidelijk uit tegen de inzet van militairen om het Nederlandse uitgaansgelegenheden te beveiligen. Toch twijfelde hij even direct na de aanslagen.

Toen de aanslagen in Parijs werden gepleegd zat ik met wat vrienden een biertje te drinken. In eerste instantie vond ik het vooral onwerkelijk. Maar al snel sloeg dit over op angst. “Dit is niet de eerste keer dat dit zo vlakbij gebeurt. Zal dit ook in Nederland gaan gebeuren?” Tegelijkertijd wilde ik hier eigenlijk helemaal niet aan toegeven. Ik voelde me ook een beetje boos: “Ik laat me niet bang maken door die klootzakken. Dat is juist wat ze willen. Ik blijf gewoon doen wat ik altijd doe. Ik laat mijn vrijheid niet afpakken!”

De volgende dag probeerde ik mezelf vragen te stellen om te checken of mijn angst wel proportioneel was. “Natuurlijk ben ik eerst geschrokken. En het is ook verschrikkelijk. Maar het is toch altijd zo dat we banger zijn voor terrorisme dan nodig is? En veel minder bang voor gevaren die eigenlijk veel reëler zijn? Ik zeg toch altijd zelf dat angst een slechte raadgever is? Die voor oermensen erg nuttig was, omdat je nou eenmaal niet overleeft als je niet bang bent voor een tijger of een beer? Maar dat we nu eigenlijk in een steeds veiligere wereld leven, waarin die angst meer problemen dan voordelen oplevert? Wordt mijn beeld nu ook niet teveel vertroebeld door mijn eigen angst? En waarom maken we ons hier nou zo massaal druk om en interesseert het geen hond als we er weer een grote aanslag is gepleegd in Beirut, Damascus of Kenia?” Ik merk dat ik mezelf wel heel veel vragen stel nu. Eigenlijk ben ik behoorlijk over mezelf aan het twijfelen. Gelukkig mag dat binnen de Piratenpartij.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: (flickr.com/mhincha)

Zuid-Amerika: gevangenissen, legalización, Mapuche = terrorist?

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: gevangenisnieuws uit Brazilië, Honduras en nogmaals Brazilië, hoeveel verandering zal legalisatie van (soft)drugs brengen, en Chile scherp bekritiseerd voor het gebruiken van antiterreurwetgeving tegen Mapuche-indianen.

Gevangenissen en inmates  in het nieuws deze week. Ten eerste Brazilië: daar kwam deze week een tweede ronde veroordeelingen in de rechtszaak over een grote gevangenisrel in 1992 waarbij destijds maarliefst 111 zware jongens het leven lieten. In april werden al 23 politieofficieren veroordeeld; deze week kwamen daar nog 25 namen bij, die eenieder maarliefst 624 jaar straf kregen voor hun rol in de dood van 52 van de 111 gevangenen. Van die 624 zullen ze er echter niet meer dan 30 moeten uitzitten – het maximum in Brazilië.

In Honduras ook grimmig gevangenisnieuws: een nieuw rapport concludeert dat de staat aldaar geen enkele controle meer heeft over het penitentiaire systeem en dat gevangenen de touwtjes stevig in handen hebben – vaak met zeer nare situaties tot gevolg. De brand in februari vorig jaar bijvoorbeeld, waarbij ongeveer 360 gevangenen omkwamen.

Nogmaals terug naar Brazilië, dan, voor een iets vrolijker bericht uit de bajes: gevangenen verruilen daar injectie- voor breinaalden en breien vrolijk mee aan de mode van ontwerpster Raquel Guimaraes. Wat de heren er overigens van weerhoudt de oranje naalden bij conflict in ’s buurmans oogkas te boren – of de naalden als sporten van een touwladder te gebruiken – is niet geheel duidelijk. In elk geval: whatup my knitta!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Concentrische cirkels: overwegingen naar aanleiding van “Oslo”

, door

Ik meende dat het Karel van het Reve was die zei: er is altijd wel een ergens een gek die een mes trekt om daarmee iemand dood te steken, het is niet te voorkomen. Tegenwoordig is dat niet meer een mes maar een automatisch pistool of hij zet een bom in elkaar. Wie een beetje zijn best doet kan met gemak enige honderden mensen doden. Deze keer waren het er 91, de schutter in Alphen aan de Rijn 7, Jared Lee wist het tot 6 te brengen.

De gedachte aan wat daar op dat eiland gebeurd moet zijn is niet te bevatten: één voor één heeft hij jonge mensen neergeschoten, ze opjagend op het eiland terwijl niemand kon wegkomen.

Deze keer is het een “christenfundamentalist” volgens de NRC, een andere keer een moslimfundamentalist of iemand die geestelijk in de war is. Omdat het nu om een christen gaat wordt er weinig ophef over het geloof gemaakt, maar als het een moslim was geweest was er zeker meer over te doen geweest. “Deskundigen” komen dan met verklaringen dat er iets is in de Islam die mensen tot dit soort daden aanzet, en er zullen ook nu vast wel hardcore atheïsten zijn die dit zien als een kenmerk van elk geloof.
Maar wat kun je er aan doen? Je kunt dit soort ontsporingen niet voorkomen. Wat moet je immers doen? Alleen kunstmest aan vergunninghouders verkopen? Wapens verbieden? Ja dat laatste kan en gebeurt gelukkig in dit deel van de wereld ook wel, maar voldoende zal het nooit zijn. Iemand die kwaad wil zal dat altijd kunnen doen, er is immers altijd wel ergens een mes te vinden. Gekken en dwazen zijn van alle tijden.

En wat als het om religieus of etnisch gemotiveerd fanatisme gaat, zoals blijkbaar nu ook het geval is? Het heeft in ieder geval geen zin om een hetze te beginnen tegen het christendom of de islam – als de dader een moslim was geweest – want wat wil je daarmee bereiken? De gekken worden alleen maar gekker en doordat je een hele bevolkingsgroep isoleert radicaliseer je nog meer mensen. En om de daders te vinden heb je de hulp nodig van mensen die dicht bij de daders staan: familie en vrienden. Zo is bijvoorbeeld Theodore Kaczynski, de Unabomber, opgespoord.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.