1968

In 1968 was het – 1968 was het jaar waarin de Mammoetwet in werking trad, de Fabeltjeskrant voor het eerst op de televisie verscheen, Tsjechoslowakije werd overvallen door de Russen, zonder dat wij er iets tegen deden (wij gooiden liever bommen op Vietnam, maar wij hadden natuurlijk tegen de Russen moeten zeggen: trek je binnen 24 uur terug, anders ben je Moskou en Sint Petersburg kwijt). Het was ook het jaar waarin Neal Cassady en Joeri Gagarin overleden, Marcel Duchamp stierf ook in dat jaar, maar gelukkig stierf ook Lou de Palingboer – in 1968 was het dat ik mijn vader vroeg: ‘Mag ik straks studeren?’ Het was nog lang niet zo ver, want ik was nog maar vijftien jaar oud, maar je kon er niet vroeg genoeg bij zijn, vond ik. ‘Wat wil je dan gaan studeren?’ vroeg hij. ‘Nederlands,’ zei ik. ‘Maar dat spreek je al!’ Het leek hem verspilde moeite. Later heb ik hem nog geprobeerd over te halen met ‘Geschiedenis’, maar ook dat haalde niets uit: geschiedenis hoefde helemaal niet bestudeerd te worden, dat kon je wel in je avonduren doen. Ik moest maar aan het werk gaan als ik achttien was, en geld verdienen en dan kon ik altijd nog gaan studeren, want dan betaalde ik het allemaal zelf. Ik was thuis de oudste van negen kinderen, dus dat kon ik wel begrijpen: mijn vader was een zelfstandig loodgieter, hij zou arm geworden zijn als alle negen kinderen gestudeerd zouden hebben.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sarkozy vreest nieuwe mei ’68

Sarkozy (Foto: Flickr/Cyril.Drouot)

Tot een paar jaar terug werd 1968 gezien als een soort wonderjaar. De babyboomers, die toen het maatschappelijk debat nog domineerden, zagen het als het jaar waarin zij collectief de wereld probeerden te veranderen. De verbeelding aan de macht, en dat soort slogans. En wee het gebeente van de niet-babyboomer die het waagde om de erfenis van ’68 ter discussie te stellen (bijvoorbeeld door de zeggen dat er uiteindelijk niet zoveel bereikt is).

Dit veranderde met de generatiemachtswissel van de laatste paar jaar. Het is nu plotseling hip om 1968 (en voor Nederland eigenlijk 1969) te zien als jaar van geweld, gezagsondermijning en krankzinnige linkse ideologie. Gezicht van die stroming is zonder twijfel Nicholas Sarkozy, die meermalen de aanval heef ingezet op het “immorele” erfgoed van 1968. Sarkzoy’s doel is om moraal, respect voor autoriteit en vaderland en arbeidsethos weer centraal in de Franse samenleving te krijgen, en een frontale aanval op alles wat linkse babyboomers ooit hebben gedaan en geroepen lijkt de beste manier om dat te bereiken.

Helaas voor Sarkozy zijn er tekenen dat de huidige generatie Europese jongeren een andere kant uit wil. De rellen in Griekenland van de “600-euro-generatie” (zo genoemd omdat 600 euro het maandsalaris is waar jongeren tot gedoemd lijken te zijn) staan niet op zichzelf. In landen als Spanje en Italie, en niet in het laatst in Frankrijk zelf, staan jongeren voor een behoorlijk uitzichtloze situatie. Niet voor niets heeft Sarkozy al gezegd een terugkeer van 1968 te vrezen. De economische crisis lijkt daarnaast de kans op grootschalige rellen alleen maar te vergroten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote – De ongeregeldheden van ’68

Ach nee, revolutie, dat was in Rusland na de Eerste Wereldoorlog. Bij ons waren het ongeregeldheden.

Ik dacht: al die mensen die zo lang onderdrukt worden – als dat voorbij is, komt daar geduvel van.

Oud-premier de Jong kijkt terug op de periode ’68. In zijn ogen was het niets anders dan een puberteitsfase die te verwachten was na de Tweede Wereldoorlog.
Lekker relativerend brengt hij de mythe voor Nederland terug tot een kleine schermutseling

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.