Spotlight: Skyclad; een band met een boodschap

Elke vrijdag laat GeenCommentaar zijn licht schijnen op een bekende of minder bekende artiest. Van politiek gedreven zanger(es) tot stevige no-nonsense rock, we bespreken elke week een spraakmakende muzikant.

In 1990 richten Martin Walkyier (ex Sabbat) en Steve Ramsey (ex Satan/ex Pariah) de band Skyclad (ritueel naakt) op. Een band die later niet alleen bekend zal worden vanwege het uitvinden van een nieuw muziekgenre; de folk metal, maar ook vanwege de meesterlijke, maatschappij kritische teksten van vocalist Walkyier. Vanaf het eerste album is het duidelijk dat de band een serieuze boodschap heeft. Ver voordat de film an inconvenient truth bekend wordt bij het grote publiek staan de teksten van Skyclad al bol van de waarschuwingen over het milieu. Een boodschap die zich op latere albums verder uitbreidt met aanklachten richting geloof, politici, kapitalisme en fascisme. De liedjes gaan echter ook meer en meer de menselijke kant van verdriet tonen; liefdesverdriet en depressie. Alles meesterlijk verpakt in een catchy “folk metal” jasje en ijzersterke teksten vol woordgrapjes.

Het milieu is lange tijd het belangrijkste thema van Skyclad. De muziek is in de begindagen nog ruw; thrash metal met folk-invloeden (een violiste is vast bandlid) en de teksten worden met veel passie, bijna letterlijk, uitgeblaft door Walkyier. De boodschap is duidelijk: Paganisme en liefde voor de natuur zou geprefereerd moeten worden boven de economie en de wetenschap. Als de mensheid zo doorgaat dan zijn we gedoemd om uit te sterven door ons eigen toedoen. Zeker in de beginperiode wordt deze boodschap strijdlustig aan ons geopenbaard: Some say I bite the hand that feeds. But to these disillusioned eyes ’tis sweet revenge to watch it bleed (it has only fed me lies) (The Sky Beneath my Feet)

De wereld lijkt nog niet echt klaar voor Skyclad. De band vindt een onderkomen bij het kleine Duitse metallabel Noise (inmiddels hernoemt tot Dockyard 1) en wordt in de markt gezet als een pagan band, de maatschappelijke boodschap onbegrepen door het label. De kleine Walkyier mag samen met de rest van band met zwaarden en middeleeuwse kledij op de foto. Want barbaren, daar houden de metal fans van! Ook Oor mislabelt het bedrijf de band als doom metal omdat ze over “de verdoemenis van de aarde” zingen. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat een metalband met een viool direct met doom metal gigant My Dying Bride werd vergeleken. Maar dit lijkt mij persoonlijk sterk omdat Skyclad net iets eerder aan de weg timmerde en My Dying Bride pas later bekendheid verwierf.

De band mag mee in het voorprogramma van grote metalbands zoals Manowar. Een vreemde keuze gezien het publiek dat een Manowar-voorstelling trekt (de metalfans die echt van barbaren houden) toch anders is. Tijdens deze optredens, voorprogramma of niet, steelt Skyclad vaak de show. Vooral Walkyier die niet terugdeinst om zeer grappige en altijd strijdlustige monologen tussen de nummers door te houden, weet het publiek goed op te jutten. Stomdronken langharige metal-heads die allemaal keihard mee roepen met Walkyier dat het milieu gered moet worden. Terwijl de vloer van de zaal inmiddels uit plastic bekertjes bestaat beloven een paar duizend metalfans plechtig de aarde schoon te houden.

Planet Earth is great to visit, but you wouldn’t want to live there

Hoewel op de eerdere albums ook al andere thema’s werden bezongen gaat Skyclad zich pas na de eerste twee albums serieuzer richten op andere misstanden in de wereld. De nadruk komt meer en meer te liggen om wat er allemaal misgaat binnen onze maatschappij. Van tijdloze onderwerpen als fascisme en kapitalisme tot zeer tijdsgebonden gebeurtenissen als de Franse kernproeven op Mururoa. Het nummer ‘Bombjour!‘ is een rechtstreekse reactie hierop: The obvious drawback in building a bomb, is needing somewhere (or someone) to test it on. Niet alleen Chirac moet het in het nummer ontgelden. Ook de passieve houding van de rest van Europa wordt onder vuur genomen.

De Europese Unie kan sowieso weinig goed doen in de ogen van Skyclad. Zoals het goede Britten betaamt zijn Skyclad eurosceptici. ‘Desperanto‘ is Skyclad’s ‘Song for Europe’ en is een aanklacht richting de vermeende corruptie en politieke spelletjes. Men heeft vooral geen vertrouwen in de Europarlementariërs, het idee van een Europa zelf lijkt niet op grote weerstand te stuiten. Het gebrek aan vertrouwen in politici houdt niet op bij Europa. Hoewel op het eerste gezicht misschien moeilijk te rijmen met de boodschap om beter voor het milieu te zorgen, spreekt Skyclad zich in een nummer als The Truth Famine uit tegen het sluiten van fabrieken en de daarbij behorende werkeloosheid in Engeland.

Naast de waan van de dag werpt de band zich ook op als voorvechter van alle verworpenen der aarde. Soms lijkt het of de band net teveel hooi op haar vork neemt (van stierenvechten tot pedofilie). Met een catalogus van 10 albums is het echter niet zo verwonderlijk dat er een groot scala aan onderwerpen wordt besproken. Hierbij is men ook zeker niet altijd politiek correct. De oproep om alle pedofielen te lynchen is alles behalve subtiel. Ook predikt men eigen verantwoordelijkheid onder het motto ‘No Deposit, No Return‘. Skyclad mag dan wel strijden voor de onderdrukten der aarde, maar deze onderdrukten moeten niet op hun gat blijven zitten.

The best sex I never had

Walkyier gebruikt zijn tekstuele gaven gelukkig niet alleen om te prediken over de grote problemen op onze geliefde aardbol. Er worden ook persoonlijke onderwerpen bezongen. Rond de tijd van het album ‘The Silent Whales of Lunar Sea‘ komt er een omslag in zowel de teksten als de muziek. Het metalgehalte van de muziek neemt vanaf dit album af ten gunste van folk en de teksten worden persoonlijker. De strijdlustigheid van weleer komt nog steeds om de hoek kijken, maar er mag ook gelachen (en gehuild) worden om persoonlijk leed.

Een terugkerend onderwerp is sex en mislukte relaties. Dit komt het beste tot zijn recht in het hilarische ‘My Naked I‘, het epos van een wel heel wanhopige maagd; I’d say without a doubt you’re the best sex I never had, Cause in my dreams you wear a necklace white and pearly.. Iets wat naar mijn weten niet op Walkyier zelf betrekking heeft, gezien het feit dat zijn zoontje nog de inspiratie is geweest voor de naam van een van de laatste Skyclad albums ‘Folkemon‘.

Walkyier lijkt echter wel veel pech te hebben in zijn relaties als je zijn carrière volgt. Al op de vroege albums worden vrouwen voornamelijk neergezet als succubi die uit zijn op sappig mannelijk vlees. Echt liefdesverdriet vinden we echter minder terug in zijn teksten. Slechts in ‘Jumping my Shadow‘ is Walkyier verdrietig in plaats van vooral boos. Dit is ook een van de nummers waarop Walkyier echt zingt in plaats van zijn teksten uit te blaffen. Het album ‘Oui Avant-Garde A Chance‘, waarop dit nummer staat, is dan ook het echte muzikaal omslagpunt. De eerste stappen genomen op ‘The Silent Whales of Lunar Sea’ naar een meer toegankelijk geluid (dat ook door niet metalfans gewaardeerd kan worden) zijn inmiddels een versnelde pas, genomen met zevenmijlslaarzen laarzen, geworden.

Another fine mess

Halverwege de carrière stokt het ineens. Het wordt duidelijk dat de band een slecht platencontract getekend heeft met Noise. Net als andere metal bands op het label is er spraken van een zogenaamd wurgcontract. Bands als Helloween besluiten het conflict uit te vechten in de rechtszaal en weigeren nog langer aan hun contractuele verplichtingen te voldoen. Skyclad kiest echter een andere weg…

Er gaan geruchten de ronde onder fans dat de band geen onderdak meer heeft en uit noodzaak slaapt in de studio waar ze hun volgende album aan het opnemen zijn. De band besluit in rap tempo hun contract af te werken. Geen geklaag, maar werken om genoeg albums uit te brengen tot het contract voldaan is! Dit is niet geheel ongebruikelijk om van een contract af te komen binnen de muziekwereld. Vaak brengt een artiest een slecht afgewerkt album vol met ‘verplichte nummertjes’.

Skyclad besloot echter dat zij de fans niet willen laten boeten voor haar foute beslissing en weigerde in te leveren op kwaliteit. De ‘verplichte nummertjes’ werden omgezet tot juweeltjes en het laatste album om onder het contract uit te komen, ‘The Silent Whales of Lunar Sea’, werd een van hun sterkste albums. Ze wisten dat ze geen rooie cent aan het album zouden verdienen, maar alsnog werd hart en ziel erin gegoten. Het levert wel een aantal van de meest bittere teksten op die Walkyier ooit geschreven had. Je denkt bijna dat een vraag als I’m sick of eating shit – can I try another flavour? in het nummer ‘Art Nazi‘ rechtstreeks aan Noise wordt gesteld.

The fax of life

Als rechtgeaarde VVD-stemmer zal je inmiddels vast wel denken dat Skyclad een zure linkse band is. Niets is echter minder waar. Een belangrijk onderdeel van Skyclad is altijd de humor geweest. Zowel in albumtitels, song titels als in de teksten wordt creatief met woorden gespeeld. Bij veel fans staat Skyclad dan ook bekend om al haar woordgrapjes. Er is zelfs een website voor opgericht om ze allemaal te catalogiseren.

In de beginperiode van Skyclad zijn de woordgrapjes ter ondersteuning van de boodschap en ruw van vorm. Tegen de tijd dat we bij het album ‘The Answer Machine?’ zijn aangekomen lijken sommige nummers geschreven om de woordgrap en is de boodschap bijna ondergeschikt. Misschien wel het duidelijkste voorbeeld hiervan is het nummer ‘Fainting by Numbers‘: “First catch me in your internet – unload me down your modem, Then brand me with a barcode, ‘cause the fax of life you know them.”.

Het houdt echter niet op bij de teksten. Skyclad’s optredens zijn inmiddels bijna een combinatie geworden van stand-up en muziek. Waar ooit een jonge Walkyier voornamelijk predikte over de bescherming van het milieu besluit men tijdens een unplugged Irish pub tour haar eigen voorprogramma te verzorgen als ‘Cradle of Folk’ (naar Cradle of Filth), waarbij de gehele metal-scene op de hak word genomen. Die-hard uitspraken van verstokte metal fans als “death to false metal” worden omgevormd tot “death to false folk metal” en de band treedt zelfs op met een handpop tussen de nummers door!

Walkyier’s grollen en grappen tijdens optredens zijn niet altijd even doordacht. Zo wordt duidelijk op een obscure fanvideo. Met inmiddels zo’n 8 albums op haar naam is Skyclad niet te beroerd om op te treden op straat voor lokale CD winkels in Duitsland. Een uniek evenement wat een fan op video zet. Daar zien we Walkyier zijn inmiddels bekende, en iets wat flauwe, aankondiging doen voor het nummer ‘Great Blow for a Day Job‘. Deze gaat inmiddels als “It’s not just a great day for a blowjob, but also a great blow for a day job!”. Door, of teveel drank, of teveel wiet, toont hij echter aan waar wij mannen toch voornamelijk aan denken: “It’s not just a great day for a blowjob, but also a great day for a blowjob!” Iedereen heeft het door behalve de goede man zelf.

Uiteindelijk wordt het optreden helemaal goed gemaakt door een oudere duitse dame die denkt dat het hier om straatmuzikanten gaat. Ze probeert Walkyier een paar centen te geven en vraagt of ze ‘Whiskey in the Jar‘ kunnen spelen. Walkyier vangt het goed en met humor op, maar de communicatie wordt bemoeilijkt door de taalbarrière. Hierdoor blijft de oude dame in kwestie vrolijk 2 a 3 nummers midden tussen de band in staan, wachtend op ‘Whiskey in the jar’. Walkyier probeert nog wel een dansje met haar te doen en ze wordt zowel door de band als fans met respect behandeld. Maar het was duidelijk moeilijk voor zowel band als fans om hun lachen in te houden.

I Am the Pagan Man

Skyclad’s ’teloorgang’ kwam toen Walkyier besloot de band te verlaten na het album ‘Folkemon’. De band leek slecht in haar muzikale vel te zitten. Zowel ‘Folkemon’ als haar voorganger ‘Vintage Whine‘ toonde een gebrek aan inspiratie en plezier. De albums zijn niet slecht, maar de lol leek er vanaf te zijn. Voor Walkyier was dit de aanleiding om uit de band te stappen. Dit tot groot ongenoegen van de fans. Walkyier wilde zich gaan richten op een reünie met zijn oude band Sabbat. Hoe kon een band die zo rond de teksten en persoonlijkheid van Walkyier draaide overleven?

De overige bandleden besloten toch door te gaan. Hun inmiddels vaste producer en ‘geheime extra bandlid’ Kevin Ridley nam de vocalen over en werd officieel lid van de band. Hoewel de teksten van Skyclad altijd een belangrijk sellingpoint waren had de muziek hier net zoveel deel aan. Het mixen van folk muziek met thrash metal had immers een heel nieuw muzikaal genre gecreëerd (folk metal)! De band had vele semi-succesvolle imitatoren. En de muziek? Die was nooit door Walkyier geschreven maar door de overige bandleden. De band maakte om die reden dan ook een doorstart. Deze werd gehinderd door de teleurstelling onder fans dat Walkyier verdwenen was, en ruzie met Walkyier over rechten. Toch staat ook het nieuwe werk als een huis, en is het eerste echte album zonder Walkyier, ‘A Semblance of Normality‘ zeer goed ontvangen. Maar of het nog echt Skyclad is?

En Walkyier? Zijn reunie met Sabbat was van korte duur. Hij begon een nieuwe band The Clan Destined. Of band? Naar eigen zeggen een collectief van ‘pagan kunstenaars’ en musici die de wereld zouden veranderen. Ook dit heeft echter niet lang mogen duren. Hoewel de demo nog te bestellen is via de website melden externe bronnen dat Walkyier ruzie heeft gekregen met alle overige leden. De band zou opgeheven zijn en Walkyier zou zich hebben teruggetrokken uit de muziek business.