Overzicht

serie

Europa

Foto: daisy.images (cc)
Foto: daisy.images (cc)

Het mortuarium is vol in Roemenië

, door

‘Elke dag verdwijnt er een heel dorp’, zegt Catalin Cirstoiu, directeur van een ziekenhuis in Boekarest. Het mortuarium ligt boordevol met overleden COVID-19 patiënten. ‘Hoe gaat dat verder volgende week? Een groter dorp, een stad? Waar stopt dit?’ Volgens het ministerie van Volksgezondheid is meer dan 90% van de dodelijke slachtoffers niet gevaccineerd, en ongeveer 85% is ouder dan 60 jaar. Het gemiddeld aantal doden per miljoen inwoners stond in Roemenië afgelopen week op 23,7 en is nu 21. Nog niet bepaald geruststellend voor Cirstoiu. Het EU gemiddelde is 3.1. De vrees voor meer slachtoffers van de pandemie komende winter heeft zoals in meer Oost-Europese landen vooral te maken met de lage vaccinatiegraad: 34%. ‘De lage vaccinatiegraad heeft een diepe oost-west-breuklijn blootgelegd die wordt bepaald door armoede, onderontwikkeling, een laag niveau van gezondheidseducatie – factoren die in ex-communistische oostelijke EU-landen verergerd worden door een zeer laag vertrouwen in de regering‘, schrijft The Guardian.

Meer COVID-19 doden dan ooit

Roemenië deed het begin dit jaar niet slecht bij de bestrijding van de pandemie. Maar ‘de Delta-variant heeft de geringe vooruitgang die Oost-Europa op het gebied van vaccinatie had geboekt, ongedaan gemaakt,’ schrijft Ben van der Merwe in de New Statesman. De nieuwste golf in de pandemie is in Oost-Europa dodelijker dan de vorige, zoals hij laat zien aan de hand van een vergelijking van het aantal doden aan het begin van het jaar en nu. Terwijl er nu in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk duidelijk minder dodelijke slachtoffers geteld worden dan tijdens de winterpiek in januari, zien we in Roemenië een veelvoud.  Van der Merwe vergelijkt de situatie in de acht landen met de hoogste vaccinatiegraad met de acht landen waarin minder dan 35% is gevaccineerd, waaronder Roemenië. Als we het aantal overleden COVID-patiënten van januari 2021 op 100% zetten dan is het aantal doden in de eerste groep nu 10% en in de tweede groep 217%. 

Foto: daisy.images (cc)

Het zwarte schaap van Europa

, door

Maandag beloofden in Glasgow leiders van honderd landen een einde te maken aan de ontbossing. Daaronder was ook Polen, het land dat dit voorjaar nog in strijd met uitspraken van het Europese Hof besloot de bijl te zetten in het woud van Białowieża, een bijzonder waardevol bosgebied aan de grens met Wit-Rusland. In het bos, dat ongeveer even groot is als de provincie Utrecht, verblijven wolven en Europese bizons. Het wordt een oerbos genoemd, omdat een groot deel van het woud in zijn natuurlijke staat is behouden. Het staat al tientallen jaren op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Milieubeschermers die jarenlang actie voerden tegen de aantasting van dit gebied verliezen het bij de Poolse regering van de houtkappers. Het Europese Hof heeft Polen in 2018 al verboden om bomen in het bos te kappen. Een eerdere weigering om te stoppen met kappen kostte Polen een boete van 100.000 euro per dag. De regering zegt nu net als drie jaar geleden bomen te willen kappen om paden vrij te maken, de plaatselijke bevolking te voorzien van brandhout en de bomen te beschermen tegen een schorskever.

Een muur in het bos

Niet alleen de houtindustrie bedreigt het bos. Natuuronderzoekers van het Zoogdieronderzoeksinstituut in Białowieża waarschuwen  voor de negatieve gevolgen van de bouw van een muur aan de grens met Wit-Rusland. De Poolse regering wil een muur bouwen om de migranten tegen te houden die vanuit Wit-Rusland het land proberen binnen te komen op weg naar Duitsland. De wetenschappers wijzen er op dat een muur ook een negatieve invloed kan hebben op de migratie van dieren in het Białowieża-woud. Zij vrezen dat een muur in het bos er toe zal leiden dat het Białowieża-bos van de UNESCO-werelderfgoedlijst wordt verwijderd. De regering kondigt de oprichting aan van corridors voor dieren. Het conflict met Wit-Rusland over de migranten, die Loekasjenko opzettelijk de grens over zou sturen als reactie op de sancties van de EU tegen zijn bewind, escaleerde deze week toen Poolse militairen ’s nachts oog in oog kwamen te staan met gewapende Wit-Russen die zich volgens Polen aan de verkeerde kant van de grens bevonden.

Foto: daisy.images (cc)

Johnson tempert verwachtingen COP26

, door

Zondag begint in Glasgow de VN-klimaatconferentie COP26. Gastheer premier Boris Johnson heeft de kans op succes ‘een dubbeltje op zijn kant’ genoemd. In een Q&A sessie met kinderen afgelopen maandag verwierp hij de hoge verwachtingen van recycling bij het terugdringen van de opwarming van de aarde. ‘Recycling is niet het antwoord, eerlijk gezegd. Je kunt plastic eigenlijk maar een paar keer recyclen. Wat je moet doen is de productie van plastic stoppen’, vertelde hij aan de kinderen tot ontstentenis van Simon Ellin van de Britse Recycling Association.

Johnson mist de kern van het plastic verhaal volledig volgens Ellin. Naast recycling moet de productie inderdaad omlaag, maar we kunnen helaas niet zonder plastic om voedsel goed te kunnen bewaren. Met verwijzing naar een recent rapport over recycling waarin dat ook staat wees hij er op dat de premier kennelijk niet op de hoogte is van zijn eigen regeringsbeleid. Tja, met zulke regeringsleiders kunnen de verwachtingen inderdaad niet al te hoog gespannen zijn.

Hoe hoog ligt de prioriteit bij de regeringsleiders die COP26 tot een succes kunnen maken? Poetin komt niet vanwege de Covid-pandemie, zegt hij, en de komst van Xi Jinping is ook niet zeker. Modi, de premier van India, het land dat na China en de VS de hoogste uitstoot aan broeikasgassen heeft, zal er wel zijn. Maar het land legt zich niet vast op een datum waarop het klimaatneutraal wil zijn. Nogal wat deskundigen achten de kans klein dat het akkoord van Parijs in Glasgow overeind gehouden kan worden. Een nieuwe clash tussen rijke en arme landen is te verwachten. Vierentwintig ministers van ontwikkelingslanden hebben na een videoconferentie die was georganiseerd door Bolivia al vast een schot voor de boeg gegeven.

Foto: daisy.images (cc)

Fascisten weer op straat in Griekenland

, door

Een jaar geleden eindigde in Griekenland een megaproces tegen de fascistische Gouden Dageraad. Vijf oud-parlementariërs kregen net als hun leider Nikolaos Michaloliakos een gevangenisstraf van dertien jaar opgelegd wegens het runnen van een criminele organisatie. In totaal zijn 57 leden van de groep veroordeeld. De zaak begon met de moord op de antifascistische Griekse rapper Pavlos Fyssas. Andere leden van de partij krijgen hoge straffen voor poging tot moord op Egyptische vissers en zware mishandelingen van communistische vakbondsleden. Een jaar later vertonen nieuwe fascistische groepen zich weer op straat. 

Gouden Dageraad

In Thessaloniki zijn eind september twee mensen in het ziekenhuis beland na aanvallen van in het zwart geklede jongeren op scholieren die folders verspreidden met oproepen voor de strijd tegen het fascisme en voor hervorming van het onderwijs. De aanvallers kwamen de dag er na terug en hielden scholieren en leraren enige tijd gevangen. Op video’s was te zien hoe verschillende aanvallers de nazi-groet brachten. In Athene werden leden van een antifascistische groep eerder deze maand aangevallen met ijzeren knuppels en messen, waarbij ten minste drie mensen gewond raakten. De fascisten mengen zich ook hier tussen de demonstranten tegen de coronamaatregelen. Volgens Kostas Papadakis, een advocaat die ook betrokken was bij het proces vorig jaar tegen de leden van Gouden Dagenraad vertonen de fascisten eenzelfde patroon van optreden. Hij houdt het voor mogelijk dat de leiders vanuit de gevangenis nog steeds hun invloed doen gelden.

Foto: daisy.images (cc)

Italië verplicht coronapas op het werk

, door

In Italië moet iedereen vanaf vandaag op de werkplek een coronapas kunnen laten zien met een vaccinatiebewijs, negatieve test of bewijs van herstel. Zonder coronapas riskeer je een boete tussen 600 en 1500 euro. Je kunt niet ontslagen worden, maar de werkgever mag je loon wel inhouden zo lang je niet werkt. Werkgevers riskeren ook een boete als ze hun personeel niet controleren op de ‘groene pas’. De werkgeversorganisatie Confindustria staat achter de maatregel in de hoop op een snel herstel van de economie. De vakbonden zijn sceptisch en verwachten meer van een algemene vaccinatieplicht. Havenarbeiders in Triëst die voor een groot deel niet gevaccineerd zijn hebben gedreigd de haven stil te leggen als de maatregel niet ingetrokken wordt.

Verwacht wordt dat andere havens zullen volgen. Om een chaos in de voedselvoorziening te voorkomen heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de mogelijkheid geopperd dat werkgevers van cruciale bedrijven hun werknemers een gratis test zouden kunnen aanbieden. De minister van Arbeid, Andrea Orlando, is het daar niet mee eens omdat hij bang is dat dit de prikkel wegneemt om zich te laten vaccineren. Dat was kennelijk een van de motieven van de regering om deze vergaande maatregel te nemen. Italië is al vanaf het begin buitensporig getroffen door de pandemie met meer dan 130.000 doden. De regering wil nieuwe lockdownmaatregelen die de economie ernstig aantasten voorkomen. Ondanks dat meer dan 85% van de Italianen van 12 jaar en ouder minstens één keer is gevaccineerd zouden er nog 2,5 miljoen werknemers ongevaccineerd naar hun werk gaan.

Foto: daisy.images (cc)

Oostenrijkse premier verdacht van omkoping

, door

Het zal even schrikken geweest zijn voor premier Sebastian Kurz toen woensdag een inval werd gedaan in de kantoren van zijn Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP). Ook de huizen van een aantal van zijn medewerkers werden doorzocht op bewijzen voor omkoping van media met belastinggeld. Kurz was op de EU-topconferentie bij zijn zuiderbuur Slovenië. Hij zei daar dat hij er van overtuigd was dat alle beschuldigingen snel vals zullen blijken te zijn. Maar zijn positie komt inmiddels wel heel zwaar onder druk te staan. Woensdagavond verklaarde hij voor de Oostenrijkse televisie dat hij natuurlijk bondskanselier wil blijven. Hij ziet het onderzoek “rustig” tegemoet. Hij kon “niet begrijpen” waarom “ik altijd de schuld zou moeten krijgen” als er ergens onrecht wordt gedaan.

Kerk onder druk gezet

In mei van dit jaar is er ook al een justitieel onderzoek tegen hem gestart in de nasleep van de Ibiza-affaire. Hij zou onder ede gelogen hebben over de benoeming van vertrouweling Thomas Schmid als hoogste baas van ÖBAG, het kantoor dat Oostenrijkse staatsdeelnemingen in bedrijven regelt. Schmid was in 2019 tijdens het vorige kabinet-Kurz met de Oostenrijkse Vrijheidspartij (FPÖ) secretaris-generaal bij het ministerie van Financiën.

Op verzoek van Kurz zou hij de Oostenrijkse bisschoppen onder druk hebben gezet om een wat minder tolerant standpunt ten aanzien van immigranten in te nemen. Op de aansporing van Kurz per SMS (‘Bitte Vollgas geben’) zou Schmid gedreigd hebben met het intrekken van belastingvoordelen. Het begon allemaal met kritiek van kerkelijke zijde op nieuwe immigratiemaatregelen van de regering. Kurz was vooral kwaad op de secretaris van de Oostenrijkse bisschoppenconferentie Peter Schipka die  in naam van alle Oostenrijkse bisschoppen onverbloemd had verwezen naar het nationaalsocialisme. Hij liet uitzoeken welke belastingvoordelen de kerk genoot en zond vervolgens zijn vertrouweling Schmid op strafexpeditie.

Foto: daisy.images (cc)

Kentekenplaten leiden tot nieuwe spanningen op de Balkan

, door

In Kosovo zijn afgelopen zaterdag overheidsgebouwen in brand gestoken. Serviërs blokkeren wegen bij de grens. De Kosovaarse politie is paraat. De oplaaiende spanningen tussen de Servische minderheid en de regering in Pristina hebben te maken met kentekenplaten voor voertuigen.  Servië verzet zich nog steeds tegen elk teken van een onafhankelijk Kosovo. Kosovaren zijn daarom verplicht een tijdelijk Servisch nummerbord op hun auto aan te brengen als ze de grens willen passeren. Nu heeft Kosovo, na het verstrijken van de geldigheid van tot nu toe gebruikte VN-kentekenplaten, een eigen registratie van voertuigen ingevoerd en vervolgens een vergelijkbare maatregel getroffen voor Servische automobilisten. Zij moeten nu ook ad €5 een tijdelijk Kosovaars nummerbord kopen. De premier van Kosovo, Albin Kurti, heeft aangedrongen op wederzijdse erkenning van elkaars nummerborden. De Kosovaarse Serven hebben echter aangekondigd de blokkade voort te zetten totdat de regering de nieuwe maatregel weer intrekt. Ze worden aangemoedigd door de Servische president Alexander Vucic die sprak over een ‘criminele actie’ en verdere onderhandelingen in EU-verband afhankelijk maakte van terugtrekking van de Kosovaarse politiemacht bij de grens.

‘De buurlanden van Servië op de Balkan, de Europese Unie en de NAVO moeten erkennen dat Aleksandar Vucic een groeiende bedreiging vormt voor de vrede in de regio, en ze zouden een verenigd front moeten smeden om hem te stoppen’, schrijft Jasmin Mujanovic in een opiniebijdrage voor Balkan Insight. Onlangs zagen we al de spanningen in Montenegro over een klooster in Cetinje dat als bezit geclaimd wordt door de Servisch Orthodoxe kerk. Nadat de autoriteiten toestemming hadden gegeven aan de niet-erkende Montenegrijnse orthodoxe kerk om de kerk van het klooster in te wijden kwamen Servisch-gezinde Montenegrijnen in actie om dat te verhinderen. Zowel hier als in het voortdurende conflict over de ruimte voor de Servische republiek in Bosnië-Hercegovina spelen de irredentistische ambities van de Servische president een grote rol, meent Mujanovic. De ‘Groot-Servië’-gedachte van de laatste leider van het voormalige Joegoslavië, Milosevic, is nog altijd niet verdwenen. 

Foto: daisy.images (cc)

De gok van een CDU-minister

, door

Als de opiniepeilingen kloppen gaan de christendemocraten flink verliezen aanstaande zondag. De Duitse minister van Gezondheid Jens Spahn schrok een paar dagen voor de verkiezingen toch niet terug voor radicale en omstreden maatregelen. Duitsers die zich niet hebben laten vaccineren en in quarantaine moeten, krijgen vanaf 1 november geen compensatie meer voor het salaris dat ze mislopen. Het is niet eerlijk om belastingbetalers te laten opdraaien voor mensen die een inenting weigeren, zegt Spahn. Daarbij komt dat de gratis test per 11 oktober wordt afgeschaft. Spahn gokt dat deze maatregelen in het voordeel van zijn partij zullen uitvallen. De moord op een pompbediende door een extremist die weigerde een mondkapje te dragen heeft er ongetwijfeld toe geleid dat nog meer mensen zich afkeren van de beweging tegen coronamaatregelen. Maar de recente besluiten leveren de CDU-minister ook de nodige kritiek op. Het komt allemaal wel dicht bij een vaccinatieverplichting. En zal iedereen zich er wel aan houden?

Vaccinatieplicht ‘via de achterdeur’

SPD-parlementslid Karl Lauterbach denkt dat mensen die in quarantaine zouden moeten gaan, als ze positief getest zijn of uit het buitenland komen, dat zonder compensatie minder snel zullen doen. Hij vindt verder dat het onrealistisch is te verwachten dat iemand met een laag inkomen die zijn eigen test moet betalen vervolgens in quarantaine zal gaan waarbij hij inkomen misloopt zonder enige vergoeding. Vakbondsvertegenwoordigers noemen het een ‘vaccinatieplicht via de achterdeur’. Werkgeversvoorzitter Reiner Hoffman, toch niet bekend als tegenstander van de CDU/CSU, keert zich ook tegen de maatregelen van Spahn. Hij ziet allerlei praktische bezwaren en risico’s op conflicten op de werkvloer die belastend zijn voor de ondernemers. Het is een verkapte vaccinatieplicht volgens Hoffman en het zal niet leiden tot een noemenswaardige verhoging van het aantal gevaccineerden. De laatste cijfers laten zien dat 63% van de Duitsers inmiddels twee keer geprikt is (update: dat is vergelijkbaar met Nederland, zie percentages gevaccineerden op de totale bevolking hier).

Foto: daisy.images (cc)

Britse regering weigert nog steeds Brexit-akkoord uit te voeren

, door

Wie dacht dit jaar eindelijk verlost te zijn van de continuing story van de Brexit moet ik helaas teleurstellen. De laatste losse eindjes van het handelsakkoord dat officieel per 1 januari is ingegaan blijven voorlopig hangen. In maart kwam er al een kink in de kabel toen Brandon Lewis, de Britse secretaris voor Noord-Ierland de maatregelen voor controle van het vrachtverkeer tussen Engeland en Noord-Ierland eenzijdig uitstelde tot 1 oktober. In juni werd een crisis over de import van vlees voor even afgewend. Dinsdag kondigde de Britse Brexit-minister David Frost aan dat volledige douaneaangiften en -controles nu pas op 1 januari 2022 zullen worden ingevoerd. De verplichting om veiligheidsverklaringen te overleggen gaat pas in op 1 juli volgend jaar. Het bedrijfsleven reageerde verontwaardigd op de late aankondiging van deze plannen. ‘Bedrijven hebben heel veel tijd en geld geïnvesteerd in de voorbereiding op het nieuwe importregime op 1 oktober 2021.’ Dat is dus voor niets geweest. De commentator van The Guardian vond het, met verwijzing naar de naam van de minister, tijd worden voor ‘dooi in plaats van vorst’ in de Britse diplomatie. ‘De regering moet stoppen oude gevechten met Brussel opnieuw op te voeren en zich in plaats daarvan concentreren op het opbouwen van nieuwe relaties.’

Foto: daisy.images (cc)

Babiš contra Babiš

, door

Een maand voor de parlementsverkiezingen in de Tsjechische Republiek ontrolt zich een familiedrama voor de veelgeplaagde premier Andrej Babiš. ‘Ik wens je veel succes met je campagne om de Tsjechische natie voor de gek te houden,’ zei zijn zoon en naamgenoot Andrej Babiš jr. vorige week donderdag tegenover de pers op een campagnebijeenkomst van zijn vader. Hij verklaarde ook te willen optreden als getuige in de nog steeds lopende fraudezaak tegen zijn vader. Volgens Andrej jr. heeft zijn vader hem in 2017 tegen zijn wil naar De Krim laten brengen om te voorkomen dat hij zou getuigen over vermeende fraude met EU-subsidie ​​door zijn vader. Babiš Sr. wordt er van beschuldigd EU-subsidies te hebben gebruikt voor zijn eigen bedrijf, onder andere voor de bouw van een conferentiecentrum, het Ooievaarsnest. Het centrum was voor het innen van de subsidie even op naam van zijn vrouw en kinderen gezet. Een voormalige manager getuigde donderdag dat Babiš zich bij geregelde bezoeken gewoon als eigenaar gedroeg. De premier wijst alle beschuldigingen van de hand. Hij zegt dat zijn zoon, die in Zwitserland woont, psychisch ziek is. Gisteren zou Andrej jr. door de Tsjechische politie worden verhoord over zijn ‘ontvoering’ naar De Krim.

De kwestie Babiš en zijn bedrijf Agrofert speelt al jaren, schrijft Trouw. Agrofert ontvangt allerlei EU-subsidies. Babiš zei in eerste instantie dat hij met de firma niets te maken had, maar nu is vastgesteld dat dit niet waar is. Dit voorjaar publiceerde de Europese Commissie een rapport waaruit bleek dat hij het niet alleen nog altijd voor het zeggen heeft bij Agrofert, maar ook dat hij daarmee zowel de Tsjechische als de Europese wet heeft overtreden.

Foto: daisy.images (cc)

Spaanse regering daagt de platformeconomie uit

, door

De Spaanse regering van Pedro Sanchez werd onlangs de ’toortsdrager’ van het socialisme genoemd. Niet helemaal juist. Ook in Portugal regeren op dit moment socialisten. Finland heeft sinds december 2019 met de sociaaldemocrate Sanna Marin de jongste premier in Europa. In Zweden zijn de sociaaldemocraten ondanks de crisis deze zomer nog steeds aan de macht, wat premier Stefan Löfven overigens niet heeft afgebracht van zijn voornemen binnenkort zijn functie ter beschikking te stellen. En in Duitsland staat Olav Scholz van de SPD, een van de oudste socialistische partijen, nu nog minister van Financiën, zo goed in de peilingen dat hij wel eens de nieuwe bondskanselier kan worden.

Dat neemt niet weg dat Sanchez, zoals de Amerikaanse pofessor Jacob Soll op Politico schreef, een voorbeeld kan zijn voor een herstel van de klassieke sociaaldemocratie, de beweging die stem geeft aan de werkende bevolking. De regering-Sanchez heeft de bestrijding van de armoede en de sociale ongelijkheid hoog op de agenda gezet. Na een recente wijziging in zijn kabinet kondigde Sanchez deze week aan de minimumlonen onmiddellijk te gaan verhogen. Een belangrijke testcase wordt de dit voorjaar aangenomen wet die bepaalt dat digitale platforms zoals Uber personeel in dienst moeten nemen.

Foto: daisy.images (cc)

Poolse regering in de problemen

, door

Verwarring in het Poolse parlement. Nadat een besluit over een omstreden mediawet aanvankelijk was uitgesteld tot september vroeg de parlementsvoorzitter een nieuwe stemming aan omdat er geen datum was genoemd. In tweede instantie bleek er een nipte meerderheid tegen uitstel en vòòr de nieuwe wet die een Amerikaans TV-station mogelijk de licentie gaat kosten. De populaire nieuwszender TVN24, via een Nederlandse holding onderdeel van het Amerikaanse Discovery,  is al jaren een doorn in het oog van de PiS-regering vanwege zijn kritische berichtgeving. De nieuwe wet beperkt de uitgifte van licenties tot Europese bedrijven. Het wetsvoorstel “is rechtstreeks gericht op TVN en is een ongekende aanval op de vrijheid van meningsuiting en de onafhankelijkheid van de media”, zei het management van TVN in een verklaring na de stemming, eraan toevoegend dat het 30 jaar Pools-Amerikaanse betrekkingen dreigt te ondermijnen. Duizenden Polen hadden dinsdag al in verschillende steden tegen de wet gedemonstreerd.

Het is opmerkelijk dat de PiS-regering het risico heeft genomen van een verkoeling van de betrekkingen met de VS. Die zijn sinds de omwenteling altijd gekoesterd door achtereenvolgende Poolse regeringen als garantie voor bescherming tegen mogelijke Russische agressie. De reactie van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken op de mediawet moet Kaczynksi c.s. toch aan het denken zetten.  Blinken toonde zich ‘zeer verontrust’ over de wet die volgens hem is gericht ’tegen het meest bekeken onafhankelijke nieuwsstation, dat ook een van de grootste Amerikaanse investeringen in het land is.’ Hij kan nog hoop putten uit de Senaat, waar PiS geen meerderheid heeft en die volgens voorzitter Tomasz Grodzki de wet nooit zal goedkeuren. Maar dan is het kwaad van het geschokte vertrouwen tussen de VS en Polen al geschied. Met alle risico’s voor een afname van Amerikaanse investeringen. Er gaan zelfs al geruchten dat de VS troepen wil verplaatsen naar Roemenië.

Vorige Volgende