Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Actualiteiten uit Chili, Peru en Venezuela

, door

ELDERS - In de laatste ‘Elders uit Zuid-Amerika’ van mijn hand hebben we het over de verwoestende brand in de Chileense havenstad Valparaíso, Chinese investeringen in Latijns-Amerika en de vredesbesprekingen in Venezuela.

Afgelopen weekend is de Chileense kustplaats Valparaíso getroffen door wat begon als een heftige bosbrand. Het vuur bereikte echter al snel de buitenwijken van de stad. Inmiddels zijn ruim 12 inwoners overleden, 2000 huizen verwoest en meer dan 10.000 mensen geëvacueerd. Presidente Bachelet heeft de stad tot rampgebied verklaard.

Valparaíso is een belangrijke havenstad en ligt op 100 kilometer van de hoofdstad Santiago. In het buitenland is de stad vooral bekend als toeristische trekpleister.

Het grootste deel van de bevolking woont in houten huisjes die op de steile bergwanden zijn gebouwd. Hoewel het de stad een spectaculair aanzicht geeft, zijn de leefomstandigheden zwaar.

Doordat veel huizen van hout en golfplaten zijn gemaakt en de huizen hutje mutje op elkaar zijn gebouwd, kon het vuur zich snel verspreiden. En bij gebrek aan goede wegen konden brandweerwagens de branden maar moeilijk bereiken.

Daarnaast heeft de regio te maken met een ongekende droogte, hoge temperaturen en een sterke wind die het vuur opnieuw aanwakkert. Ruim 1200 brandweerlieden zijn inmiddels in Valparaíso om de brand te bestrijden. De autoriteiten verwachten de brand binnen  maximaal 72 uur onder controle te hebben.

Foto: Riccardof (cc)

Vijanden van een vrij internet

, door

ELDERS - Reporters sans Frontières (RSF) publiceert  jaarlijkse een overzicht van landen die het vrije verkeer van informatie via het internet dwarsbomen. De meeste Europese landen lijken zich daaraan niet schuldig te maken, op het eerste gezicht.

Natalia Radzina is een journaliste uit Wit-Rusland. Vorige jaar woonde zij in Wenen een bijeenkomst bij van de OVSE onder de veelbelovende titel Shaping policies to advance media freedom. Groot was haar verbazing dat ze op deze bijeenkomst oog in oog kwam te staan met de censor van haar eigen nieuwsorgaan, de Wit-Russische overheidsdienst die het internet moet controleren.

RSF heeft in het jaaroverzicht Enemies of the Internet de focus gericht op dit soort instanties die overal op de wereld werken om internetgebruikers te bespioneren en hun vrijheid te beteugelen. Op de kaart zien we in Europa naast Wit-Rusland (de laatste Europese dictatuur) en Rusland alleen nog Groot-Brittannië met zijn Governement Communication Headquarters (GCHQ). Volgens dit rapport is het Britse GCHQ wereldkampioen in het controleren van burgers, en volgens klokkenluider Snowden zelfs “erger dan de VS”. De Britten hebben daarvoor ook uitstekende mogelijkheden omdat de belangrijkste kabels voor internetverkeer via hun stranden lopen. Ze maken verder graag gebruik van een ruimhartige antiterrorisme-wetgeving om te spioneren en journalisten en media dwars te zitten, zoals het afgelopen jaar meermalen is gebleken. EFF (Electronic Frontier Foundation), een collega van RSF, voegt daar nog het Britse zedelijkheidsbeleid aan toe dat zelfs voor legale porno een opt-in procedure voorschrijft en onnodige blokkades in de hand werkt. Verder had EFF Turkije ook graag op de lijst gezien en dat is natuurlijk volkomen terecht gezien de recente maatregelen van Erdogan, ook al zijn die inmiddels door de rechtbank deels teruggedraaid.

Foto: Riccardof (cc)

Pacificatie favelas Brazilië, Wilders in Argentinië

, door

ELDERS - Deze week vegen we de sloppenwijken van Brazilië schoon, en kijken we naar Geert Wilders op de Argentijnse televisie. 

Over iets meer dan twee maanden begint in Brazilië het Wereldkampioenschap voetbal. De veiligheid van voetballiefhebbers moet gewaarborgd worden, en daarom zet de regering in op ‘pacificatie’ van de sloppenwijken in de speelsteden.

In de praktijk betekent dat dat de autoriteiten (met geweld) proberen de drugsbendes uit de favelas te verdrijven. De criminele organisaties gebruiken de arme wijken namelijk als basis voor hun activiteiten.

De acties begonnen in 2008. Sindsdien probeert zwaar bewapende politie de wijken terug te veroveren op de bendes. De ‘bezetting’ van de wijk duurt tot enkele weken na het WK. Van een structurele oplossing lijkt dus geen sprake.

Niet alle inwoners zijn dan ook te spreken over het initiatief. De politieacties zijn namelijk levensgevaarlijk – juist voor buurtbewoners. Bij vuurgevechten tussen politie en de drugsbendes vallen regelmatig doden en gewonden doordat inwoners van de wijk in de vuurlinie terechtkomen. 

Er ligt dus een grote uitdaging om de lokale bevolking voor het initiatief te winnen. En toegegeven, daarbij worden bijzondere oplossingen voor gevonden, zoals het schoonmaken van de wijk, of het korting geven op tv-abonnementen.

Foto: Riccardof (cc)

Vakbonden zijn voor achterbakse mietjes

, door

ELDERS - Ideologie kleurt onze perceptie van de realiteit. Niet in het minst wanneer het aankomt op arbeidsverhoudingen.

Eerder al schreef ik over de mislukte poging van de United Automobile Workers om de werknemers bij een Volkswagenfabriek in Tennessee – met instemming van het Duitse management – te verenigen in een lokale vakbond.

Onlangs lekte uit dat de Republikeinse gouverneur van Tennessee, Bill Haslam, Volkswagen economische voordelen ter waarde van 300 miljoen dollar had aangeboden om de komst van een vakbond en een ondernemingsraad naar Duits model tegen te houden.

Medezeggenschap en inspraak van werknemers zijn immers dingen waarvan Republikeinen menen dat ze koste wat kost de kop dienen te worden ingedrukt. Voordat je weet kunnen bedrijven immers worden gedwongen fatsoenlijke lonen te betalen! En om de verwerkelijking van dat schrikbeeld te voorkomen, mag de gewone belastingbetaler best een beetje bloeden, natuurlijk.

Nederlaag

Aangezien Volkswagen niet op dit aanbod is ingegaan, moet de oorzaak van de nederlaag van UAW niettemin elders worden gezocht. Eén van de betere analyses wordt geleverd door dit (lange) artikel van labor journalist Mike Elk.

Elk verklaart de nederlaag deels uit de houding van het lagere management in de Volkswagenfabriek in Tennessee. Hoewel het bedrijf Volkswagen zelf neutraal bleef, gold dat bepaald niet voor de voormannen en opzieners op de werkvloer, die – in tegenstelling tot de wensen van het hogere management van Volkswagen – actief campagne voerden tegen de komst van een vakbond.

Foto: Riccardof (cc)

Britten worstelen met Europese samenwerking

, door

ELDERS - De Britten hechten aan een onafhankelijke positie in Europa. De anti-EU partij UKIP zou in mei wel eens de Europese verkiezingen kunnen winnen.

Ook het tweede debat tussen de liberale leider Nick Clegg en Nigel Farage van de oppositionele UKIP (United Kingdom Independence Party) is volgens de kijkers in het voordeel van de laatste geëindigd. Bijna 70% wees Farage aan als winnaar. Meer nog dan vorige week. Farage steunt zwaar op een anti-establishment sentiment. De EU, en met name het vrije personenverkeer, is alleen goed voor de rijken. Immigratie heeft in Groot-Brittannië geleid tot een loondaling van 14% sinds 2007, aldus de UKIP-leider. Clegg, voorstander van de EU, verweet zijn tegenstander terug te willen naar de 19e eeuw. Hij overtuigde kennelijk niet voldoende en mag hopen dat hij met zijn uitdaging van Farage nog enig krediet heeft gekregen in het anti-UKIP kamp ten koste van Labour en de Conservatieven. Zijn partner in de regering, de conservatieve premier Cameron, zal zich nu wel twee keer bedenken voordat hij aan een televisiedebat gaat deelnemen. Voor de eveneens behoorlijk eurosceptische en verdeelde conservatieven wordt het op 22 mei extra lastig om zich ten opzichte van het heldere standpunt van UKIP te profileren. Wat beweegt de Britten als het om Europa gaat? BBC-commentator Sam Wilson deed deze week een poging om deze vraag te beantwoorden. It is, to say the least, a complex relationship. 

Foto: Riccardof (cc)

Wietwet Uruguay, Grondstofprijzen Zuid-Amerika

, door

ELDERS - Deze week een wat kortere ‘Elders’ vanwege reportageverplichtingen. Hoe staat het met de Wietwet in Uruguay, enkele dagen voor de invoering? En kunnen de economieën van Zuid-Amerika doorgroeien ondanks lagere grondstofprijzen?

In december 2013 stemde de Uruguayaanse Senaat voor de omstreden Wietwet. Hierdoor wordt Uruguay het eerste land ter wereld waar de overheid zelf wiet gaat telen en verkopen. Ook wordt thuisteelt toegestaan.

Sinds 1974 wordt het gebruik van drugs (waaronder cannabis) niet meer vervolgd. Op 10 april wordt de Wietwet van kracht die ook de teelt van marihuana reguleert. Maar wat zijn nu precies de beweegredenen van de regering van het Zuid-Amerikaanse land om dit experiment aan te gaan? En wat vindt men eigenlijk van het Nederlandse gedoogbeleid?

Voor EenVandaag maakte ik samen met mijn collega Peter Scheffer een reportage over de legalisering van wiet, vanuit de Uruguayaanse hoofdstad, Montevideo.

 

Afhankelijk van ‘commodities’?

Zuid-Amerika heeft het afgelopen decennium een indrukwekkende economische groei doorgemaakt. Volgens sommige analisten is dat louter en alleen te danken aan de recordprijzen van grondstoffen. Die drukken namelijk een zware stempel op de economieën van de verschillende landen in de regio.

Zo bestaat 95% van de Venezolaanse export uit oliegerelateerde producten. Maar ook Chili (koper) en Argentinië (soja) lijken voor hun economische groei sterk afhankelijk te zijn van de prijzen van grondstoffen op de wereldmarkt.

Foto: Riccardof (cc)

Onbetaalde arbeid

, door

ELDERS - In de VS is economisch succes vaak gebaseerd geweest op onbetaalde arbeid. ‘College sports’ zijn daarin geen uitzondering.

Amerikaanse universiteiten verdienen bakken met geld door getalenteerde sporters binnen te halen als student en deze vervolgens football of basketbal te laten spelen voor grote massa’s betalend publiek. De universiteit waar ik zelf een paar jaar heb rondgelopen, The University of Iowa, heeft een football stadium op haar campus staan met een capaciteit van 70.585 bezoekers. Daar kunnen dus net iets meer mensen in dan er inwoners zijn in Iowa City, de stad waar de universiteit is gevestigd.

In het seizoen (de herfst) komen voor iedere thuiswedstrijd van heinde en verre tienduizenden mensen naar Iowa City, waar ze hun geld uitgeven aan dure kaartjes, dure hotdogs en dure kleding met het logo van hun favoriete team.

Omdat de University of Iowa een publieke universiteit is en met overheidsgeld wordt gefinancierd, is de coach van het footballteam, Kirk Ferentz, de best betaalde state employee van heel Iowa. Zijn salaris van 3,65 miljoen dollar per jaar is een veelvoud van wat de rector magnificus van de universiteit verdient: een – in vergelijking – schamele $465.000. De gouverneur van de staat moet het met nog minder doen: $130.000 per jaar.

Foto: Riccardof (cc)

Alledaags racisme

, door

OPINIE - Europese politici worden opgeroepen in verkiezingstijd attent te zijn op vooroordelen en discriminatie. Veel burgers zwijgen als ze er op straat mee geconfronteerd worden, maar voelen zich daar wel ongemakkelijk bij.

Met uitzondering van de Europese Volkspartij (EPP) ondertekenden de grootste Europese politieke partijen vorige week een manifest dat oproept tot het afzien van discriminatie en haatzaaien in de komende verkiezingscampagne. De partijen beloven zich te onthouden van uitingen die vooroordelen in de hand werken en als het om minderheden gaat inclusive language te gebruiken. De verklaring was opgesteld door anti-discriminatie organisaties die hebben aangekondigd de politici de komende tijd op dit punt aan hun woord te houden. De EPP, de partij waar het CDA bij is aangesloten, maar ook de Hongaarse Fidesz, verklaarde dat ze de doeleinden van de organisaties volledig onderschrijven maar om ’technische’ redenen toch niet konden ondertekenen, want dat doen ze nooit als het om externe organisaties gaat.

Tot zover de politiek.

In Finland stelde een krant op straat de vraag aan autochtonen of ze wel eens tegengas geven als ze in hun omgeving geconfronteerd worden met racisme. Veel Finnen geven toe te zwijgen, al hebben ze daar later wel spijt van. Bij alle commotie in de media over haatzaaiende politici, en over de opmars van partijen die de doelen van de anti-discriminatie-organisaties beslist niet zullen onderschrijven, lijkt me dit iets om over na te denken.

Foto: Riccardof (cc)

Van Guantánamo naar Uruguay, Argentinië herdenkt dictatuur

, door

ELDERS - Deze week twee nieuwsberichten over mensenrechten in Zuid-Amerika: Uruguay neemt waarschijnlijk vijf Guantánamo-gevangenen op als vluchteling, en Argentinië herdenkt de Vuile Oorlog.

De Uruguayaanse president José Mujica maakte vorige week bekend dat zijn land vijf gevangen van Guantánamo Bay zal opnemen als vluchteling. Het betreft volgens de militaire inlichtingendiensten van de VS gevangen die een (zeer) grote bedreiging vormen voor de staatsveiligheid. De mannen worden al bijna 12 jaar vastgehouden in Guantánamo.

Volgens een Uruguayaanse krant gaat het om drie Syriërs, een Libanees en een Palestijn uit de Westelijke Jordaanoever. President Mujica beweert dat er zelfs al ondernemers contact met hem hebben opgenomen om de vluchtelingen onderdak en werk te geven. Het is echter nog niet bekend wanneer de 5 mannen in Uruguay aankomen. Een Amerikaanse Senaatscommissie moet eerst akkoord gaan met het aanbod van de Uruguayaanse regering.

Mujica, die eerder een lans brak voor het homohuwelijk, het recht op abortus en de Wietwet, haalt nu opnieuw de internationale headlines. Volgens de president is het besluit een handreiking naar Barack Obama, die beloofde in 2008 de gevangenis binnen een jaar te sluiten. Mocht je meer over ‘Pepe’ Mujica willen weten, kijk dan naar het interview van mijn collega Marc Bessems.

Foto: Riccardof (cc)

Afgunst

, door

ELDERS - Eenieder die de huidige bezitsverhoudingen ter discussie wil stellen, heeft last van afgunst, zo wil de 1% ons graag doen geloven.

Vorige week maandag beschreef ik het breed gedeelde conservatieve gezichtspunt dat met name de armen moeten lijden en afzien om karakter te bouwen. Dat is voor hen de enige manier om er zowel financieel als moreel op vooruit te gaan. ‘Niet zeuren, maar poetsen,’ zeg maar.

Maar wat als de armen, of – vanuit het gezichtspunt van de allerrijksten – de 99%, hier geen genoegen mee neemt? Wat als de 99% vrij massaal tot de realisatie komt dat (extreme) rijkdom in veel gevallen het gevolg is van list en bedrog? Dat evidente wanprestatie wordt beloond met een gigantische salarisverhoging als een bewuste fuck you richting de belastingbetaler?

Dan zul je onvermijdelijk oproepen krijgen tot het verlagen van bankiersbonussen, van hogere belastingen op topinkomens en van meer toezicht op de financiële sector.

Dat is voor de 1% niet alleen lastig en kostbaar, maar – fundamenteler nog – het is tevens een aantasting van hun wereldbeeld, waarin succes en rijkdom het gevolg van verdienste zijn en waarin een gebrek daaraan een indicatie is van karakter- en zelfs zedeloosheid.

Foto: Riccardof (cc)

Separatisme

, door

ANALYSE - Het referendum op de Krim dat de afscheiding van dit deel van Oekraïne in gang heeft gezet herinnert Europese leiders aan nog altijd bestaande en soms hardnekkige afscheidingsbewegingen in hun eigen land. Ontevredenheid over de centrale regering voedt de opstand in de regio’s.

José Manuel García-Margallo, de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken gebruikte de veroordeling van het referendum op de Krim door de EU deze week meteen om in eigen land een waarschuwing af te geven. Catalonië hoeft er niet op te rekenen dat het voorgenomen referendum komend najaar over de onafhankelijkheid van de Spaanse regio door kan gaan. Zo’n referendum is even illegaal als dat op de Krim, zei hij.  Eenzijdige besluiten over de onafhankelijkheid van een deel van Spanje zijn in strijd met de grondwet volgens de minister want “elke vierkante centimeter van Spanje is het bezit van alle Spanjaarden”.  De Catalanen, die schoon genoeg hebben van het Madrileens bestuur dat in hun ogen veel te veel belasting aan hun rijke regio onttrekt zonder er iets voor terug te doen, zullen zich  van deze waarschuwing weinig aantrekken. En zo zijn er in Europa nog wel meer gelijkgestemde regio’s die bestaande grenzen betwisten, autonomie eisen of -zoals in het geval van De Krim- aan een ander vaderland de voorkeur geven. Al staat de zaak niet overal op scherp, het bovenstaande plaatje laat zien dat Europa vol zit met ontevreden regio’s.  En als de gelegenheid zich voordoet stoken de separatisten het vuurtje graag op, zoals deze week in Transnistrië.In Spanje is het verzet van de regering tegen een onafhankelijk Catalonië verklaarbaar uit de vrees voor het weer opbloeien van die andere afscheidingsbeweging, in Baskenland, die tot voor kort verantwoordelijk was voor een reeks gewelddadige aanslagen. Nu de ETA het geweld heeft afgezworen wil de Spaanse regering koste wat kost nieuwe afscheidingsbewegingen, die zich niet alleen in Catalonië maar ook elders in het land manifesteren, de kop indrukken.

Foto: Riccardof (cc)

Een jaar paus Franciscus, vier jaar Bachelet

, door

ELDERS - Deze week vieren we in Zuid-Amerika een jaar paus Franciscus en komt Michelle Bachelet opnieuw aan de macht in Chili.

Aanstaande donderdag is het precies een jaar geleden dat Jorge Mario Bergoglio, aartsbisschop van Buenos Aires, tot paus werd benoemd. Hoewel Franciscus de doctrine van de Kerk niet heeft veranderd, communiceert hij wel op een directe en meer open manier. Al snel kreeg hij de bijnaam ‘de lachende paus’.

Ik ga hier verder niet in op (het al dan niet uitblijven van) veranderingen in het Vaticaan. Dat is letterlijk en figuurlijk een ver-van-mijn-bed-show. Maar wat ik in Argentinië en buurlanden merk, is de immense populariteit van de paus. Dat lijkt vooral veroorzaakt te worden door zijn eenvoudige taalgebruik, losse stijl en boodschap van barmhartigheid. Van atheïst tot anarchist, iedereen lijkt Franciscus op z’n minst het voordeel van de twijfel te geven.

Wat gevoeliger ligt de relatie tussen de paus en de meer conservatieve bisschoppen in Latijns-Amerika. Niet iedereen binnen de Kerk is namelijk even blij met de nadruk die de paus legt op het pastorale werk. Zeker de orthodoxe tak vreest dat de doctrine steeds minder belangrijk wordt.

Je merkt die kloof ook in de praktijk. In de meer progressieve kringen binnen de Kerk is men blij met Franciscus en hoopt men op verdergaande hervormingen. De Kerk moet weer naar de mensen toe, in plaats van andersom. In conservatieve kringen lijkt nog steeds de gedachte te heersen dat parochianen er vooral zijn om de bisschop te dienen, en niet vice-versa.

Vorige Volgende