Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Jezus redt

, door

ELDERS - De Poolse katholieke kerk wil godsdienstles verplicht stellen voor alle scholen. Een poging om de nieuwe generatie op te  voeden met conservatieve waarden.

Het Poolse centrum-linkse weekblad Polityka maakt zich zorgen over de conservatieve waarden die kinderen in Polen meekrijgen via de godsdienstlessen (360 Magazine, nr. 50, alleen voor abonnees). Het godsdienstonderwijs op openbare scholen is nu nog vrijwillig. Maar de meeste scholieren kiezen het om niet uit de toon te vallen en lastige vragen te vermijden als het vak op hun eindlijst zou ontbreken. Kinderen staan onder grote druk om mee te doen, ook als hun ouders dat niet willen. Niet-godsdienstig opgevoede kinderen worden zo via de school opgenomen in de katholieke kerk. Een veelgehoord motief is ook dat je langs deze weg kunt deelnemen aan het ‘vormsel‘, een katholiek ritueel dat in Polen verplicht is als je in de kerk wilt trouwen.

Toen het godsdienstonderwijs in 1989 werd ingevoerd leek er geen kwaad te steken in een kennismaking met de catechismus. Maar in de praktijk gaan de godsdienstleraren wel een stukje verder. Kennis over godsdienst is in Polen praktisch nihil volgens Jozef Baniak van de Universiteit van Poznan. Wat er wel wordt overgedragen is een “infantiel beeld van seksualiteit”. Middelbare scholieren leren dat masturberen erger is dan de atoombom (volgens anderen is het gelijk aan gewond raken op het slagveld).  Anticonceptie zou tot tot onvruchtbaarheid leiden. Het gebruik van voorbehoedmiddelen is volgens de gebruikte leerboeken een “godslasterlijke daad die de macht van de goddelijke schepping schendt.”

Foto: Riccardof (cc)

Conflictoplossing in de Amerika’s

, door

ELDERS - Deze week behandelen we de oplossing van conflicten in Latijns-Amerika. Zo maakte het Internationaal Gerechtshof een einde aan het Chileens-Peruaanse grensconflict, en werd in Cuba een vredeszone opgericht. Omdat uw correspondent op reportagereis is in Patagonië, is de post van deze week wat ‘lichter’ dan normaal.

Landen in de regio kiezen steeds vaker voor internationale bemiddeling bij regionale conflicten. Wat volgt zijn twee recente voorbeelden.

Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag kwam afgelopen week tot een uitspraak in het Chileens-Peruaanse grensconflict. Peru betwist de huidige zeegrens en had daarom in 2008 een zaak aangespannen bij het Hof. Peru had 38.000 vierkante kilometer zeegebied geclaimt, waarvan een deel bijzonder visrijk is. Dit maakt het gebied relevant voor de vissector van beide landen.

Het voorlezen van de uitspraak duurde ruim twee uur, en de inhoud kan worden gezien als een compromis. Het Hof geeft een deel van het gebied aan Peru, maar het meest visrijke gedeelte blijft in Chileense handen. In Peru wordt de uitspraak als een overwinning gezien, terwijl men in Chili het gevoel heeft ‘verliezer’ te zijn.

De presidenten van beide landen hadden voorafgaand aan het vonnis beloofd de bindende uitspraak te accepteren. Toch vond president Piñera van Chili de uitspraak maar moeilijk te verteren. Het zal echter aan zijn opvolger Michelle Bachelet zijn om de uitspraak te implementeren.

Foto: Riccardof (cc)

Kristallnacht

, door

ELDERS - Wij, het klootsjesvolk, zijn onvoldoende dankbaar ten opzichte van de 1%. En dat, zo vinden ze bij The Wall Street Journal, doet duistere tijden uit het verleden herleven.

Een tijdje terug stuurde Tom Perkins, een 82-jarige miljardair en mede-oprichter van een succesvolle venture capital firm, een ingezonden brief naar de redactie van The Wall Street Journal. In deze brief wees een boze Perkins op de onheilspellende paralellen tussen de demonisering van de rijken in de VS en de demonisering van de Joden in Nazi-Duitsland:

[…] I would call attention to the parallels of fascist Nazi Germany to its war on its “one percent,” namely its Jews, to the progressive war on the American one percent, namely the “rich.” […] This is a very dangerous drift in our American thinking. Kristallnacht was unthinkable in 1930; is its descendant “progressive” radicalism unthinkable now?

Ik zou wel eens van Joodse overlevende die de jaren dertig in Duitsland heeft meegemaakt, willen horen wat deze van Perkins’ vergelijking vindt. Stelselmatige, gewelddadige intimidatie, beroepsverboden, ontneming van het staatsburgerschap en – uiteindelijk – massamoord op industriële schaal is te vergelijken met oproepen om een einde te maken aan de groeiende inkomensongelijkheid, met pleidooien dat de allerrijksten eindelijk weer eens hun fair share gaan betalen?

Zoals was te verwachten, riep Perkins’ brief de nodige reacties op. Zo veel zelfs, dat The Wall Street Journal het nodig vond om diens standpunt te verdedigen. Toegegeven, de oorspronkelijke vergelijking was wat ongelukkig, maar in essentie had ‘hun vriend’ Tom Perkins wel degelijk gelijk, zo bleek met name uit de hevige reacties die de brief had opgeroepen:

Foto: Riccardof (cc)

Extreem-rechts wint in Kiev

, door

ELDERS - De opstand in de Oekraïne tegen het autoritaire en corrupte regime van Poetin’s vriend Janoekovitsj is vreedzaam begonnen met Europese vlaggen. Het geweld van de afgelopen weken komt vooral van extreem-rechtse nationalisten.

Als vertegenwoordigers van de oppositie die op het Maidan plein en in de media in beeld komen zien we de ex-bokskampioen Vitali Klitsjko, Arseni Jatsenjoek, fractievoorzitter van de Vaderlandpartij van de gevangen genomen ex-premier Timosjenko, en Oleg Tyagnybok, voorzitter van de nationalistische Svoboda partij. Klitsjko kan met zijn eigen partij UDAR (een acronym voor ‘stoot’) nog wel gezien worden als Europa-minded. Hetzelfde geldt voor de Vaderland partij. Maar Tyagnybok gaat echt alleen voor het vaderland. Svoboda (Vrijheid) is een extreem-rechtse partij die geliëerd is aan de Hongaarse racistische Jobbikpartij, het Franse Front National en de Britse Nationale Partij. Ook Tyagnybok schuwt antisemitische uitspraken niet. In 2004 werd hij uit het parlement verwijderd na een toespraak bij de herdenking van aan de nazi’s geliëerde Oekraïense partizanen. Hij beweerde dat het land geregeerd werd door een “Russisch-Joodse maffia”. Joodse organisaties in de VS en elders reageerden in december dan ook geïrriteerd toen republikeins senator McCain in Kiev samen met Tyagnybok de demonstranten toesprak.

Svoboda’s electorale basis zit vooral in het westen van de Oekraïne. Boze tongen beweren dat huidig president Janoekovitsj de partij graag steunt als opponent van zijn grootste tegenstander, de Vaderland partij van Timosjenko die het ook vooral van het westen van het land moet hebben. Bij de verkiezingen van 2012 haalde Svoboda 38 zetels met ongeveer 10%  van de stemmen, tegen nog geen 1% vijf jaar eerder. In Lviv, de hoofdstad van de meest westelijke provincie in Oekraïne haalde Svoboda meer dan 50%.

Foto: Riccardof (cc)

Pesocrisis Argentinië

, door

ELDERS - Deze week speciale aandacht voor de pesocrisis in Argentinië. In een paar dagen tijd verloor de Argentijnse munt ruim twintig procent van haar waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. In meerdere opkomende markten staat de nationale munt onder druk, maar de situatie in het Zuid-Amerikaanse land lijkt het meest penibel.

Sinds eind 2011 is de Argentijnse valutamarkt aan banden gelegd. Om kapitaalvlucht te voorkomen werd de vrije handel in vreemde valuta beperkt. Het begon met redelijke eisen om witwassen te voorkomen. Daarna werd een belasting van 2o procent (en later 35 procent) ingevoerd op uitgaven in het buitenland. In de loop der tijd werden steeds vreemdere en strengere eisen gesteld: vorige week werden zelfs internetaankopen aan banden gelegd. Slechts twee maal per jaar mogen de Argentijnen nog producten uit het buitenland via internet bestellen. 

Peso in vrije val

Ondanks de valutarestricties bleef de koers van de peso ten opzichte van de dollar gestaag dalen. Afgelopen week ging het ineens wel heel hard: in twee dagen tijd verloor de munt in totaal 17 procent aan waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De Centrale Bank zette in totaal bijna driehonderd miljoen dollar in om een verdere koersval te voorkomen.

Foto: Riccardof (cc)

King Day tegen racisme in de VS

, door

ELDERS - Niks geen blue Monday afgelopen week, maar Martin Luther King, Jr. Day in de Verenigde Staten. De dag dat overheidsinstanties -inclusief scholen- de deuren sluiten en mensen stil staan bij waar King Jr voor stond: geweldloze strijd tegen rassendiscriminatie. Het heeft een tijd geduurd sinds de eerste viering in 1986 tot alle vijftig staten King Day officieel vierden, maar sinds 2000 is het echt een nationale feestdag.

Desondanks besloten sommige staten scholen gewoon te openen op de officiële feestdag. Tijdens de sneeuwstorm eerder dit jaar moesten scholen dicht blijven. Dat wordt nu deels goedgemaakt door op King Day open te gaan, tot groot ongenoegen van voorvechters van burgerrechten. De State Representative van South Carolina John R. King zei:

I think it’s blatant. I think it’s disrespectful. As the only African-American legislator in my area, it’s a slap in my face and in the faces of people who look like me.

Maar scholen die open gingen op King Day wierpen tegen:

“There’s no intention on our part to dishonor Martin Luther King in any way,” said a district spokeswoman, Elaine Baker. She said that even black families had contacted the district to support the move and that Dr. King would not have had a problem with students learning on his holiday.

Foto: Riccardof (cc)

Dieren en grenzen

, door

ELDERS - Anders dan mensen trekken dieren zich doorgaans weinig aan van nationale grenzen. Maar er zijn uitzonderingen.

Onderzoekers hebben in het Boheemse woud een merkwaardige ontdekking gedaan. Het Tsjechische natuurgebied loopt nu al een kwart eeuw naadloos over in het Duitse Beierse woud. Maar de herten die op Tsjechisch gebied leven respecteren nog steeds de grens van het voormalige ijzeren gordijn. Duitse vrouwtjesherten doen dat aan hun kant ook, maar hun mannelijke partners durven de inmiddels onzichtbare grens wel over te steken. De onderzoekers vermoeden dat hertenmoeders hun kinderen over generaties heen de grenzen van hun territorium doorgeven. Aan Duitse kant denkt men dat de vrouwelijke dieren met hun kinderen terughoudender zijn sinds er in Tsjechië weer meer op herten wordt gejaagd.

Andere wilde dieren trekken zich voor zover we weten niets aan van grenzen. De wolf, de bever en de lynx zijn zonder paspoort in Duitsland teruggekeerd. In Niedersachsen, aan de grens van Nederland zwerven naar schatting inmiddels zo’n vijfentwintig wolven. Het komkommernieuws in Nederland van de afgelopen zomer werd gedomineerd door de vondst van een dode wolf bij Luttelgeest in de Flevopolder. Later bleek dat het dier in Polen was doodgeschoten en hier was gedumpt.

Foto: Riccardof (cc)

Miljoenen uit Argentinië, kernenergie en rolezinho’s

, door

ELDERS - Deze week lijkt Argentinië haar schuld aan Nederland terug te gaan betalen, kiest Bolivia voor kernenergie en zorgt ‘hangjeugd’ voor opschudding in Brazilië.

De Argentijnse minister Axel Kicillof is naar Frankrijk afgereisd om te onderhandelen over het afbetalen van de schuld die de Argentijnen hebben bij de Club van Parijs. De groep rijke landen leende ruim 6 miljard dollar uit aan de Argentijnen. Door het Argentijnse default in 2001 is sindsdien echter geen cent terugbetaald. Inclusief rente is de schuld inmiddels opgelopen tot 10 miljard dollar. Nederland heeft nog 427 miljoen euro tegoed van de Argentijnen.

Het Nederlandse ministerie van Financiën bevestigt dat de afbetaling wordt besproken tijdens de bijeenkomst van de Club van Parijs. In de Argentijnse media wordt bericht dat de Argentijnse regering een deel van de schuld in cash af wil lossen. De resterende schuld moet vereffend worden door onder andere goedkope leningen te bieden aan Europese bedrijven. Het is maar de vraag of de Club van Parijs daarmee akkoord gaat.

Uw correspondent maakte samen met RTL-correspondent Peter Scheffer een reportage (video) over het onderwerp voor RTL Nieuws.

Bolivia gaat nucleair

Volgens president Evo Morales van Bolivia, is het land van plan om nucleaire energie te ontwikkelen. Sterker nog, het zou een “recht van iedere Boliviaan” zijn om toegang te hebben tot de energie. Het zijn ambitieuze plannen, gezien de gebrekkige (energie)infrastructuur van het Andesland.

Foto: Riccardof (cc)

Chris Christie onder vuur en chemisch lek in rivier

, door

ELDERS - Gouverneur van New Jersey Chris Christie moest flink door het stof afgelopen week. Op een veelbesproken persconferentie afgelopen donderdag bood hij excuses aan voor zijn medewerkers die in september 2013 twee van de drie rijbanen op de George Washington Bridge van Fort Lee (NJ) naar Manhattan (NY) afsloten, wat tot enorme files en overlast leidde. De rijbanen bleken afgesloten te zijn geweest als payback voor de burgemeester van Fort Lee, die Christie niet had gesteund in zijn herverkiezing voor gouverneur.

I am embarrassed and humiliated by the conduct of some of the people on my team.

There’s no doubt in my mind that the conduct that they exhibited is completely unacceptable and showed a lack of respect for the appropriate role of government and for the people that were trusted to serve.

Een maand geleden liet Christie in een persconferentie weten dat hij en zijn medewerkers niets met de afsluiting te maken hadden. De verantwoordelijke ambtenaren logen toen tegen de gouverneur, maar een onderzoekscommissie publiceerde afgelopen week een document met emails tussen topambtenaren van Christie waarin de sluiting besproken werd. 

Chris Christie is één van de namen die rondgaan voor het presidentschap in 2016. Hoewel hij steeds heeft gezegd geen weet te hebben gehad van de opzettelijke sluiting van de rijbanen en de daarmee ontstane verkeerschaos, is er wel een federaal onderzoek naar hem ingesteld. Ondertussen zijn intussen ook de eerste civiele rechtszaken tegen Christie en de verantwoordelijke ambtenaren. Bridgegate heeft niet alleen voor verontwaardiging gezorgd, maar ook heel wat grappen en grollen opgeleverd.

Foto: Riccardof (cc)

Britten veel te zwaar

, door

ELDERS - Obesitas blijft de Britten bezighouden.Ook armoede is een factor, want ongezond voedsel is het goedkoopst.

Vorige week schreef ik over de oproep van aantal Britse artsen aan de voedselindustrie om het suikergehalte te reduceren. Maandag kwam het National Obesity Forum met nieuwe voorspellingen over het aantal mensen met overgewicht in het Verenigd Koninkrijk. Als er niet snel actie wordt ondernomen zal tegen 2050 60% van de mannen, 50% van de vrouwen en 25% van de kinderen veel te zwaar zijn, waarschuwt het instituut. Nu heeft volgens de WHO ongeveer een kwart van de Britse bevolking een BMI hoger of gelijk aan 30, de grens waarboven sprake is van obesitas, tegen 15,5 gemiddeld in Europa.

Een van de mogelijke bijverschijnselen van obesitas is jicht, lazen we woensdag in The Guardian. Deze pijnlijke vorm van gewrichtsontsteking, vooral in tenen en vingertoppen, wordt veroorzaakt door een verhoogd urinezuur gehalte in het bloed dat leidt tot kristalvorming in de gewrichten. Overgewicht geeft een grotere kans op jicht en volgens het artikel in The Guardian doet overmatig bier drinken dat ook.  Boodschap: er is iets aan te doen!

Ondanks de door hele en halve kwakzalvers in stand gehouden mythe dat mensen het allemaal zelf in de hand hebben is je gezondheid het resultaat van veel factoren, waaronder de genetische niet het minst belangrijk zijn. In beweging blijven en gezond voedsel kiezen is één. Werk, inkomen, woonomstandigheden, luchtkwaliteit en andere niet direct door elk individu te beheersen zaken spelen ook een rol. En de kwaliteit van het beschikbare voedsel.

Foto: Riccardof (cc)

Prijsafspraken, match fixing en de dood van een Miss

, door

ELDERS - Hoewel het gros van de Argentijnen vakantie viert, is uw correspondent weer aan het werk. Deze week nemen we de prijsafspraken in Argentinië onder de loep, maakt de FIFA zich zorgen om match fixing tijdens het WK in Brazilië, en werd Venezuela opgeschrikt door de dood van een oud-Miss.

De Argentijnse regering heeft een akkoord gesloten met supermarktketens en distributeurs over de prijzen van bijna 200 producten. De regering probeert hiermee de koopkracht van de Argentijn te beschermen. De inflatie (circa dertig procent per jaar) stijgt harder dan de lonen. Hierdoor dreigen de dagelijkse boodschappen voor steeds meer Argentijnen onbetaalbaar te worden.

De overheid heeft een speciale website opgezet zodat consumenten kunnen zien over welke producten prijsafspraken zijn gemaakt. Wat opvalt is dat niet alleen basisproducten zoals zonnebloemolie en brood zijn opgenomen, maar ook luxeproducten zoals Coca-Cola en verschillende bieren en wijnen.

Sinds de economische crisis heeft de Argentijnse regering voor talloze diensten en producten subsidies en maximumprijzen ingesteld. Zo kost een treinrit in Buenos Aires al jaren €0,10 en is de stroom- of gasrekening zelden hoger dan €10 per maand.

Het verschil met eerdere prijsafspraken is dat voor de huidige selectie producten, de prijs iedere drie maanden wordt bijgesteld. Ook is het aantal producten drastisch teruggebracht. Bij eerdere afspraken ging het nog om ruim 400 producten. Voor de Argentijnse consument is te hopen dat de producten ook daadwerkelijk in de supermarkt verkrijgbaar zijn. Eerder ontstond schaarste doordat producenten steeds minder producten leverden waarover afspraken waren gemaakt.

Foto: Riccardof (cc)

Een land voor en door de rijken

, door

ELDERS - Terwijl de Amerikaanse middenklasse langzaam verdwijnt, worden leden van het Congres alsmaar rijker. Inwoners van West Virginia hoeven voorlopig even niet op schoon drinkwater te rekenen.

In dezelfde week dat Republikeinen in het Congres de werkloosheidsuitkeringen van meer dan een miljoen Amerikanen weigerden te verlengen, kwam tevens het nieuws naar buiten dat inmiddels meer dan de helft van alle senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden miljonair is. Van de 534 huidige leden van het Congres beschikken er 268 over een nettovermogen (bezittingen minus schulden) van tenminste één miljoen dollar.

Ter vergelijking: in 2010 bezat de helft van alle Amerikaanse huishoudens een nettovermogen van minder dan 57.000 dollar. Het plaatje wordt iets florissanter indien alleen naar de vermogens van wat oudere Amerikanen wordt gekeken. Maar dan nog is het mediaan nettovermogen van congresleden ruim acht keer zo hoog als dat van gewone Amerikanen tussen de 45 en 54 jaar ($ 1.008.767 om $ 117.900).

Een gevolg van deze discrepantie is dat veel leden van het Congres niet of nauwelijks oog hebben voor de situatie van de minder bedeelden of deze wegzetten als luie profiteurs. Zijzelf hebben toch ook wat van hun leven kunnen maken?

Vorige Volgende