Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Bosco, Boko, Bono

, door

ACHTERGROND – In de nieuwe etappe van onze Afrikaanse tour de overgave van een waanzinnige schurk, aanslagen in Nigeria en Somalië en een inventieve leeuwenlamp.

He won’t be back, en dat is maar goed ook. Na jaren van plunderen, moorden en kindsoldaten ronselen hees de gevreesde warlord Bosco Ntaganda afgelopen maandag eindelijk de witte vlag. Hij stond al sinds 2006 op de most wanted-lijst van het Internationaal Strafhof, maar waarom hij zich nu ineens zelf de Amerikaanse ambassade van Kigali binnenwandelde is velen een raadsel. “Heeft hij dus toch een geweten”, aldus Tharcisse Karugarama, minister van defensie van Rwanda, maar dat lijkt een pot-ketel-verwijtje: Rwanda wordt er zelf al jaren van verdacht Ntaganda’s rebellengroep – de beruchte M23 – op allerlei manieren te steunen. Den Haag heeft er een knots van een boef bij.

Dan: autobommen en nog eens autobommen. In de noordelijke Nigeriaanse stad Kano werden maandag 22 mensen gedood toen twee zelfmoordterroristen beladen met explosieven op een busstation inreden. Kano is hoofdzakelijk het domein van moslims, maar het busstation bevond zich een (overwegend) christelijke wijk. De aanslag is nog niet opgeëist, maar gezien het feit dat Boko Haram in het recente verleden al flink huishield in de stad, laten de daders zich raden. Mad Monday begon met Al Shabaab, dat met een soortgelijke aanslag dood en verderf zaaide in Mogadishu. De terroristen hadden het naar verluidt gemunt op de Somalische veiligheidschef, die wel gewond raakte, maar de aanval overleefde.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: paus, economie en telescoop

, door

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: de eerste niet-Europese paus in meer dan duizend jaar, Latijns-Amerikaanse economieën nog altijd in opkomst, en de ALMA reuzetelescoop in Chili’s Atacama-woestijn begint met observeren.

Het grootste nieuws deze week ongetwijfeld: de verkiezing van de nieuwe Argentijnse paus – voorheen kardinaal Bergoglio, nu paus Franciscus. Zingt u maar mee: Papa Americano! Over een paar uur begint de openingsmis, die ook hier in Buenos Aires op grote schermen gevolgd zal worden door nachtbrakende Porteños. Voor lokale beelden: een webcam vanaf het Plaza de Mayo, en bij deze nieuwszender ongetwijfeld live-verslaggeving. Natuurlijk werd het verleden van de nieuwe pontifex direct onder een vergrootglas gelegd en werd een aantal belastende details flink belicht – volgens sommigen, inclusief het Vaticaan zelf uiteraard, teveel. Volgens de pauselijke woordvoerder was het zelfs een “lastercampagne van antikerkelijk links.” Ook veel aandacht voor het simpele karakter van de nieuwe geestelijk leider, een eigenschap die hij nogmaals kracht bijzette door mensen op te roepen in plaats van naar Rome te vliegen voor de ceremonie, liever de armen te helpen. Zoals het een jezuïet betaamt.

Het tweede opmerkelijke bericht is een interessante slideshow bij TheNextWeb, samengesteld uit verschillende onderzoeken over de staat van de economie, internet, technologie en meer in Zuid-Amerika het komende jaar. De moeite waard om een paar minuten doorheen te klikken.

Foto: Riccardof (cc)

Kannibalen, het homohuwelijk en weer een nieuwe Bush

, door

ELDERS - Deze keer een discussie over de grens tussen feit en fictie, een gevalletje ‘I only care if it affects me,’ en het zoveelste lid van de Bush-clan die de politiek in gaat.

Vorige week werd voormalig politieagent Gilberto Valle uit New York schuldig bevonden aan het maken van concrete plannen om verschillende vrouwen te ontvoeren en hen vervolgens – al dan niet levend – op te eten.

Valle zocht in een justitiële database naar potentiële (echt bestaande!) slachtoffers en op internet naar de werking van chloroform en recepten voor mensenvlees. De catch? Hoewel hij zijn voornemens uitgebreid online besprak, deed hij vooralsnog geen enkele moeite om daadwerkelijk met zijn anonieme medesamenzweerders in contact te treden. Ook benaderde hij zijn potentiële slachtoffers niet.

Zodoende blijft de vraag bestaan: is Valle een levensgevaarlijke lustmoordenaar die net op tijd is opgepakt of is hij, zoals zijn verdediging claimt, iemand die er weliswaar duistere seksuele fantasieën op nahoudt, maar geen daadwerkelijke misdadiger?

Daarnaast roept deze zaak de vraag op hoe ver fantasie en rollenspel mogen gaan voordat er sprake is van feitelijk crimineel gedrag. In dit aardige artikel worden deze vragen voorgelegd aan verschillende experts, onder meer op de gebieden van seksuele stoornissen en burgerlijke vrijheden.

Foto: Riccardof (cc)

Estland koestert e-burgers

, door

ELDERS - Estland biedt inwoners, emigranten en externe relaties een digitaal e-burgerschap.

Estland is wereldwijd koploper in ICT-toepassingen voor burgers. Het percentage internetgebruikers (78,6 procent) is er een van de hoogste ter wereld. Een handige gebruiker kan alles regelen vanachter zijn computer of zijn mobiele telefoon. Er bestaat een e-politie, e-gezondheidszorg, digitale recepten, e-winkels, e-betalingen, parkeermeters per telefoon, een e-handelsregister en ga zo door, schrijft de krant Eesti Päevaleht uit Tallinn. Er zijn nu plannen om iedereen die er woont of heeft gewoond of op een andere manier iets met Estland te maken heeft een digitale identiteit aan te bieden waarmee de band met het land in stand gehouden kan worden. Het instituut dat de plannen ontwikkelt, mikt vooral op hoger opgeleiden, zowel uit eigen land als uit andere landen, die niet zo honkvast zijn. De Estse e-burger zou waar dan ook gebruik moeten kunnen maken van de faciliteiten die het land digitaal biedt. Steeds meer mensen wonen een deel van hun leven buiten hun geboorteland. Met een digitaal burgerschap kun je toch lid blijven van de samenleving waar je je het meest bij betrokken voelt.

Drie jaar geleden waarschuwde een commentator van een andere Estse krant nog voor de risico’s van een snelle opmars van allerlei e-diensten. Gaat het niet allemaal ten koste van het echte leven, vroeg hij zich af. Zijn vrees is kennelijk niet bewaarheid, want de trend heeft doorgezet. De digitale samenleving e-Estonia biedt oplossingen op de meest uiteenlopende terreinen, van verkeer tot gezondheid (het EPD), van financiële diensten (sinds 2000 is er al e-tax) tot 0nderwijs.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Chávez (laatste keer in person), cadeautjes, crisisjournalistiek

, door

ELDERS - Deze week uit Zuid-Amerika het overlijden van icoon Chávez, macabere cadeautjes in Sao Paulo en rampenjournalistiek: zijn de media te hijgerig in rampgebieden, en waarom?

Het grootste nieuws deze week kwam een halve dag na de vorige post: de dood van Chávez. Buzzfeed verzamelde de zeventien “meest buitensporige” citaten van El Comandante. Hoewel, zoals een reageerder terecht aangeeft, voor sommige quotes de buitensporigheid vooral erin zit dat Buzzfeed dat etiket erop plakt.

Het tweede opmerkelijke nieuws komt uit Brazilië. Daar zijn in Sao Paulo bij Mormoonse tempels en ambassades in totaal zeven in rood cadeaupapier verpakte menselijke schedels gevonden. Op beelden van beveiligingscamera’s was een vrouw te zien die de schedels neerlegde. Is het een ritueel? Wat is het verband tussen de Russische, Zuid-Afrikaanse en Tsjechische ambassade – die er allemaal een ontvingen? Mysterie, mysterie.. De Huffington Post heeft als terzijde een mooie fotoserie van versierde schedels uit een Boliviaanse cultus.

Tot slot een langere meta-bijdrage van The Frontline Club, over rampenjournalistiek – en of (en waarom) journalisten soms te snel weer verdwijnen naar de volgende ramp, als variant van ‘de waan van de dag’. Hij mag in deze Zuid-Amerikaanse Elders want het gaat mede over Haïti. Overigens doneerde Bill Clinton’s stichting deze week ook nog US$700.000 aan projecten op het eiland.

Foto: Riccardof (cc)

Oostenrijk heeft een nieuwe ’tegenpartij’

, door

ELDERS - In Oostenrijk hebben kiezers gezorgd voor de definitieve afgang van Haider’s extreem-rechtse partij en de entree van een Canadese miljardair.

Oostenrijk is net als Duitsland een federale Bondsrepubliek met deelstaten. In de deelstaten Karinthië en Neder-Oostenrijk zijn afgelopen zondag verkiezingen gehouden.

In de zuidelijke deelstaat Karinthië werd de FPK weggevaagd door De Groenen en de Sociaaldemocratische SPÖ. Karinthië was ooit de machtsbasis van Jörg Haider, de rechts-extremistische politicus die in 2008 bij een met veel geruchten omgeven auto-ongeluk om het leven kwam. De FPK is nu vanwege corruptieschandalen gedecimeerd. De landelijke variant van Haider’s politieke familie, de BZÖ, kon zich wel handhaven.

In Neder-Oostenrijk (rond Wenen) overwon de christelijk volkspartij ÖVP. De sociaaldemocraten haalden daar het slechtste resultaat ooit. Ook de FPÖ, de oorspronkelijke landelijke partij van Haider, later zijn concurrent op rechts, verloor fors.

Nieuw in beide deelstaten is de partij (zelf spreken ze over het Team) van de Oostenrijks-Canadese miljardair Frank Stronach (80). Hij is de grote uitdager van de politici van de oude partijen die hij ‘stieren zonder ballen’ noemt.

Stronach,  zoon van een vakbondsactivist en een fabrieksarbeidster, emigreerde in de jaren vijftig naar Canada en werd daar rijk met Magna, een bedrijf in auto-onderdelen met 115.000 werknemers. Een paar jaar geleden was hij nog een serieuze kandidaat om Opel over te namen van General Motors. Stronach heeft zijn bedrijf vaarwel gezegd en wil nu in zijn oude vaderland een en ander recht komen zetten onder het motto: niet lullen maar poetsen. Hij vindt dat er al genoeg denktanks zijn.’Ik richt een do-tank op,’ zei hij tijdens zijn campagnetour. Als succesvol zakenman staat hij zich voor op zijn kennis van de economie. En op dat gebied moet het roer om, ook in Europa. Ondanks het feit dat zijn land betrekkelijk weinig heeft geleden onder de eurocrisis. De euro hoeft niet afgeschaft te worden, maar Stronach is wel te porren voor een noordelijke en een zuidelijke variant met wisselende koersen. Een Oostenrijkse euro is meer waard dan een Griekse euro.

Foto: Riccardof (cc)

Pole-position Uhuru, lekker puh en kikker in je bil

, door

ELDERS - ACHTERGROND – Deze week op woensdag Afrikadag aandacht voor Kenia’s nieuwe president, Zimbabwe’s ongastvrijheid en Tanzania’s briljante tweeling.

Volgende week is zijn dossier aan de beurt in Den Haag, maar voorlopig koerst Uhuru Kenyatta af op een verkiezingszege. Met 53 procent van de stemmen ligt de zoon van Kenia’s eerste president aardig voor op zijn rivaal Raila Odinga, al is nog maar iets meer dan 40 procent van de stemmen geteld. Net als vijf jaar geleden gaan de verkiezingen gepaard met geweld en spoiled ballots, maar de opkomst (70 procent van het electoraat vond zijn weg naar de fysieke of elektronische stembus) is reden tot optimisme. In de race om het presidentschap en het bijbehorende mediaspektakel (voor het eerst werden debatten live op tv uitgezonden) speelt technologie een grote rol; lees dit stukkie uit de Wall Street Journal maar eens. Volgende week meer.

Over verkiezingen gesproken. De dinosaurussenregering in Zimbabwe heeft verklaard geen westerse waarnemers toe te laten als er wordt gestemd over haar constitutie en (nieuwe?) leider. Volgens de minister van buitenlandse zaken zijn de EU en Verenigde Staten niet objectief en zullen ze er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de al sinds 1980 aan het roer staande Robert Mugabe afgeserveerd wordt. En daarbij: “Wij worden toch ook niet uitgenodigd op hun verkiezingen?” Touché, man.

Foto: Riccardof (cc)

Bezuinigingen en compromissen in de Amerikaanse politiek

, door

ELDERS - In de VS is met de ‘sequester’ zojuist de volgende zware bezuinigingsronde begonnen. Goed idee of niet? En wat heeft de Nederlandse pers hierover te melden?

Het grote nieuws van de afgelopen week uit de VS is de zogenaamde sequester, ofwel een groot pakket aan automatische bezuinigingen om het Amerikaanse begrotingstekort onder controle te brengen. Geschatte gevolgen: ruim een half procent minder economische groei en driekwart miljoen minder banen.

Dankzij Obama’s bezuinigingsmaatregelen daalt het Amerikaanse begrotingstekort echter al sinds 2009. Bovendien betaalt de Amerikaanse overheid al vanaf 2010 een negatieve reële rente op haar schuldpapier. Gemeten in reële goederen en diensten, levert geld lenen dus geld op, in plaats van dat het geld kost. Zodoende bestaat er geen enkele zinnige reden om middenin een economische depressie nóg meer drastische bezuinigingen af te kondigen.

Om te achterhalen waarom de sequester er toch is gekomen, moeten we terug naar de zomer van 2011. Toendertijd weigerde het door de Republikeinen gedomineerde Huis van Afgevaardigden de extra staatsleningen goed te keuren die noodzakelijk waren om de begroting te bekostigen die het eerder zelf nog had aangenomen. Het gevolg van deze kunstmatige crisis was dat er een reëel gevaar ontstond dat de Amerikaanse overheid binnenkort niet meer aan haar betalingsverplichtingen zou kunnen voldoen. Dit zou ongetwijfeld desastreuze gevolgen hebben gehad voor zowel de Amerikaanse als de totale wereldeconomie.

Foto: Riccardof (cc)

Kwart Europese kinderen riskeert armoede en uitsluiting

, door

ELDERS - Het risico op armoede en uitsluiting in Europa is volgens cijfers van Eurostat groter bij kinderen dan bij ouderen.

Gemiddeld riskeerde in 2011 27% van de kinderen beneden de 18 jaar in Europa armoede. Voor de totale populatie in de 27 EU-landen is dit 24%, voor de ouderen boven 65 20%.  Eurostat  spreekt van een risico als er sprake is van een combinatie van factoren: een laag gezinsinkomen, het missen van basisvoorzieningen en werkloosheid. De hoogste cijfers werden genoteerd in Bulgarije (52%), Roemenië (49%) en Letland (44%). De laagste cijfers in de Scandinavische landen (16%), Slovenië (17%), Nederland (18%) en Oostenrijk (19%).

Uitgesplitst naar opleidingsniveau zien we dat bijna de helft van de kinderen met ouders die niet verder kwamen dan het laagste niveau van secundair onderwijs in de risicogroep zit. Zodra het opleidingsniveau stijgt, daalt het risico. Verder blijkt dat naar verhouding meer kinderen uit gezinnen van migranten armoede en uitsluiting riskeren (32% gemiddeld in de EU). Maar dat cijfer verschilt erg per land, en waarschijnlijk per groep immigranten. Voor het inkomen gaat Eurostat uit van een aan het landelijke inkomensniveau gerelateerde armoededrempel. Die is vastgesteld op 60% van de inkomensmediaan. Daarnaast moet er sprake zijn van een tekort aan noodzakelijke voorzieningen. In het Eurostat onderzoek is dat vertaald naar het missen van vier basisvoorzieningen uit een rijtje van negen (waaronder een warm huis, telefoon, televisie). Tenslotte valt een kind in de risicogroep als er naast een laag inkomen en het ontbreken van basisvoorzieningen ook nog eens sprake is van langdurige werkloosheid, dat wil zeggen als de volwassenen in het gezin gedurende een jaar niet meer dan 20% van de tijd werk hadden.

Foto: Riccardof (cc)

Fransen in het nauw (x2) en cinema in Ouagadougou

, door

ACHTERGROND – Deze week van Afrikaanse bodem een keur aan kijk- en luistertips, alsook aandacht voor Fransen op hete kolen. Nope, géén Pistorius. Daar worden we toch al mee doodgegooid, nietwaar?

Zo vier je vakantie in Kameroen, zo grijpt Boko Haram je bij de kladden. Een familie van zeven avonturiers wordt vermoedelijk vastgehouden in het (islamitische) noorden van het land, of in Nigeria, thuishaven van de rebellenbeweging. Parijs zet vanzelfsprekend z’n war face op en weigert iedere vorm van onderhandeling. Boko Haram op zijn beurt dreigt de ongelukkigen (drie volwassenen en vier kinderen) een kopje kleiner te maken als hun eisen – de vrijlating van gevangenen – niet worden ingewilligd.

Een flink eind naar het noordwesten, in Mali, ontvouwt zich het gevreesde guerrilla-scenario. The shit has hit the fan, want keiharde gevechten zijn inmiddels aan de orde van de dag een snelle Franse terugtrekking lijkt er voorlopig niet in te zitten. Hier nog een heldere analyse van Time Magazine.

Persoonlijk sidder ik nog na van een weergaloos muziekfestival op Zanzibar, een moveable feast met een indrukwekkende stoet goeie Afrikaanse bands. Luister eens naar het Zimbabwaanse Mokoomba, of de Burkinabé/Amerikaanse combi Burkina Electric. Khaira Arby, Cheik Lô en Atongo Zimba (“In heaven there is no beer”) lieten zich ook van hun beste kant zien. Als je er dan toch voor gaat zitten, huil dan met me mee om de overleden echtgenoot van Neria, en bekijk de meest recente aflevering van Tegenlicht. Ter afronding van dit chaotische allegaartje een interessant stuk over censuur in de Afrikaanse kunsten – naar aanleiding van het FESPACO filmfestival dat nu aan de gang is in Ouagadougou. En, bijna vergeten: Botswaanse metalheads!

Foto: Riccardof (cc)

Superrijk, supergrappig, superpriester met supersoaker

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerikaans nieuws: Carlos Slim verliest centen, the Guardian doet een poging tot humor en een Mexicaanse priester geeft zijn kinderpreken een heldhaftig tintje.

’s Werelds rijkste meneer, Mexicaanse zakenman Carlos Slim, maakt geen goed begin dit nieuwe jaar. Onder meer door ineenzakkende aandelen KPN heeft hij een aanzienlijk verlies geleden in het eerste deel van 2013.
In dit interview met FT toont Slim zich echter een onverstoorbare grapjas en bijgoochem. Zegt de zakenman: “Ik hou van Argentinië, een magnifiek land. Het is erg voorspelbaar: je weet altijd zeker dat je er geen dollars kunt krijgen.”

De Oscarceremonie overschaduwde bijna het tweede nieuws van deze week: Raúl Castro kondigde namelijk heel slim zijn plannen voor aftreding aan tijdens de festiviteiten. Geen haan die ernaar kraaide terwijl Jennifer Lawrence omviel en later door Jack Nicholson werd belaagd – behalve the Guardian die een semi-grappige Q&A over Cuba’s verwachte nieuwe president publiceerde (sowieso doet deze licht experimentele serie wat geforceerd humoristisch aan. Schoenmaker..?).

Tot slot nog een ongeforceerd grappig verhaal: een Mexicaanse priester draagt, om meer aansluiting met de jeugd te vinden, toga’s met superhelden erop en spuit heilig water over zijn schaapjes tijdens de dienst – maar alleen bij de kinderdienst. Pedofiele Mexicaanse priestergrappen zijn welkom in de comments. Maar zonder lolbroekerij: het ziet er entertainend uit. Misschien binnenkort een levensechte Nacho Libre?

Foto: Riccardof (cc)

Homohuwelijk, Buzzfeed en Oscars

, door

ELDERS - In de VS ging het weer eens over de toekomst van online journalistiek/foto’s van schattige kittens, over het homohuwelijk en natuurlijk over de Oscars.

Het is alweer een tijdje terug dat Obama aangaf voor het homohuwelijk te zijn. Een redelijk dappere daad, om je uit te spreken voor het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht, waar … procent van de bevolking gelooft dat God de aarde in zeven dagen schiep. Dat het niet slechts een campagnestunt was om de homokiezers op z’n hand te krijgen, bleek vorige week. De Obama-regering diende een klacht in bij het hooggerechtshof tegen DOMA, de Defense of Marriage Act, de federale wet die het homohuwelijk in Amerika verbiedt.

Volgens de legal brief die Obama’s ministerie van Justitie afgelopen vrijdag indiende, is sectie drie van de wet ongrondwettelijk, omdat het ongelijkheid tussen hetero’s en homo’s in de hand werkt. DOMA verbiedt het erkennen van een homohuwelijk door de federale staat voor ‘federal government for income tax purposes, federal employee benefits, immigration and myriad other programs.’ Daarom geldt volgens Obama’s juristen dat ’the statute simply cannot be reconciled with the Fifth Amendment’s guarantee of equal protection.’

Onder andere op Buzzfeed, NPR en Politico waren uitstekende stukken te lezen over de juridische procedure die Obama’s regering gestart is.

Vorige Volgende