Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Kirchnerismo, inheemse protesten, FARC

, door

ELDERS - Deze week in Latinoamérica: de tiende verjaardag van het Kirchnerismo in de Argentijnse regering, protesten van inheemse volkeren in vier landen en een belangrijke ontwikkeling in het Colombiaanse vredesproces.

Afgelopen zaterdag was het exact tien jaar geleden dat Néstor Kirchner, de in 2010 overleden man van de huidige Argentijnse presidente Cristina Fernández de Kirchner, zijn regeerperiode begon. In tien jaar Kirchnerismo heeft het land heftige economische ups en downs gekend en is de natie nu politiek diep verdeeld. Vlak voor het jubileum en in aanloop naar congresverkiezingen in oktober heeft CFK nog nieuwe steunmaatregelen ter waarden van US$7.8 miljard aangekondigd voor armen, zwangere vrouwen en studenten.

Ook een flinke hoeveelheid nieuws over inheemse volkeren in Zuid-Amerika. Verschillende protesten in Brazilië, tegen onder meer Belo Monte, FIFA voorbereidingen, ontbreken van voldoende voedsel; in Panama tegen ontbossing en landonteigening; in Chili tegen de mijnindustrie; en in Argentinië ook over landrechten.

Tot slot een significante stap vooruit in het Colombiaanse vredesproces: er lijkt een akkoord te zijn bereikt over hoe landhervormingen moeten worden doorgevoerd. Hoewel het deelakkoord alleen in werking treedt indien er ook overeenstemming komt over andere discussieonderwerpen – onder meer drugshandel en demobilisatie van de guerrillas – is het nieuws reden tot voorzichtig optimisme voor Colombia, na bijna vijftig jaar gewapend conflict.

Foto: Riccardof (cc)

Want er is geen macht dan van God

, door

ELDERS - In de VS staat de macht – net als God – aan de kant van het geld.

Hoewel het alweer een tijdje geleden is dat een Amerikaanse bank een bailout van de federale overheid ontving, zal deze situatie – als het aan het financiële conglomeraat Citigroup ligt – snel weer veranderen.

Lobbyisten in dienst van deze firma slaagden erin een wetsvoorstel in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden ingediend te krijgen dat banken opnieuw in staat zou stellen risicovolle speculaties aan te gaan met door de federale overheid gewaarborgde fondsen. Ook Amerikaanse banken zien het principe van private winsten en publieke verliezen immers niet graag verdwijnen.

De wet in kwestie is nog niet aangenomen, maar gezien de brede steun die het voorstel van zowel Republikeinen als Democraten ontving lijkt dat slechts een kwestie van tijd.

Ook de rechterlijke macht in de VS heeft er een handje van vooral op te komen voor de belangen van bedrijven. In 2008 nam het Amerikaanse Congres een wet aan die onder meer voorzag in een voor consumenten gebruiksvriendelijke online database waarin – voorafgaand aan een definitief oordeel van de Consumer Product Safety Commission – producten worden opgenomen waarover gerede twijfel bestaat aan de veiligheid.

Foto: Riccardof (cc)

Homorechten in veel landen nog niet vanzelfsprekend

, door

ELDERS - Gelijke behandeling voor homoseksuelen is in veel Europese landen nog lang niet gerealiseerd. De reactie roert zich stevig.

Het Britse Lagerhuis stemde deze week voor de invoering van het “homohuwelijk”. Beter gezegd: voor gelijkheid in de huwelijkswetgeving zodat ook paren van hetzelfde geslacht officieel kunnen trouwen. Het was voor premier Cameron geen onverdeeld genoegen. Een deel van zijn conservatieve partij stemde tegen en dat is bij alle ontevredenheid in die kringen over de regeringscoalitie een extra tegenslag. En het is nog maar de vraag of de wetswijziging het gaat redden in het Hogerhuis. De Anglicaanse Kerk is fel tegen en daar kunnen de wetgevers in Groot-Brittanië niet omheen. De Church of England is nog steeds een staatskerk en de kerkelijke canons die deel uitmaken van de Britse wetgeving bepalen dat een huwelijk alleen tussen een man en een vrouw gesloten kan worden. Daarom is de kerk expliciet uitgesloten van de nieuwe wetgeving. Ook de katholieke kerk ziet af van medewerking aan een huwelijk van mensen van hetzelfde geslacht. Het homohuwelijk geldt voorlopig alleen voor Engeland en Wales. De Schotten werken aan een eigen wet en het Noord-Ierse parlement heeft het onlangs afgewezen.

Frankrijk heeft de wetgeving over het homohuwelijk deze week afgerond met de handtekening van president Hollande. De maandenlange felle en massale oppositie tegen de wet kreeg dezelfde dag nog een morbide en bizar einde in de zelfmoord van de extreem-rechtse schrijver Dominique Venner voor het altaar van de Notre Dame.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: dictator dood, dictator vrij, handelsblokken

, door

ELDERS - Deze week in Latijns-Amerika: ex-dictator Videla overlijdt na een val in de douche, het proces tegen ex-dictator Ríos Montt moet (half) opnieuw gevoerd worden en een nieuw handelsblok betekent concurrentie voor Mercosur.

Voor nabestaanden en slachtoffers van de Argentijnse dictatuur zal het een onbevredigend einde van zijn leven zijn geweest: oud-dictator Jorge Videla is omgevallen in zijn douche en vervolgens overleden. Pas na vijf dagen werd zijn lichaam gevonden. In The New York Times een spannend verhaal van de ervaringen van een AP-correspondent tijdens de dictatuur, inclusief methodes om geheime communiqués van anti-dictatoriale groeperingen te ontvangen in openbare toiletten.

In Guatemala ook slecht nieuws voor nabestaanden. Daar moet namelijk de rechtszaak tegen ex-dictator José Efraín Ríos Montt, waarin recent een veroordeling was gekomen, opnieuw worden gevoerd vanaf ongeveer halverwege het proces. Volgens de rechtbank had de zaak gepauzeerd moeten worden zolang de verdediging nog bezwaarprocedures had lopen.

De Economist besteedde deze week tot slot aandacht aan de aanstaande eerste verjaardag van een nieuw economisch blok in Zuid-Amerika: de Pacifische Alliantie, waarin Mexico, Colombia, Chili en Peru samenwerken om handelsbarrières weg te nemen. Ook de Mercosur werd in 1991 opgericht met een dergelijk doel, maar in zijn twaalfjarige bestaan heeft dat handelsblok een sterke politieke signatuur gekregen en komt de economie inmiddels op een tweede plaats.

Foto: Riccardof (cc)

Italiaanse toestanden in Bulgarije

, door

ELDERS - Bulgarije snakt naar een stabiele regering die de armoede in het land kan bestrijden. Het ziet er niet naar uit dat die er snel zal komen.

De parlementsverkiezingen in Bulgarije van afgelopen zondag hebben geleid tot een patstelling. Van de 36 partijen die er aan meededen hebben slechts vier de kiesdrempel gehaald.  De centrumrechtse GERB van zittend premier Borisov werd de grootste partij met 97 zetels. De BSP (socialisten) behaalde 84 zetels. De partij van de Turkse minderheid MRF kwam uit op 36 zetels en de nationalistische partij Attack op 23. In een parlement van 240 zetels betekent dit dat de twee mogelijke coalities (GERB/Attack en BSP/MRF) precies even zetels hebben. President Rossen Plevneliev begint vandaag aan een eerste consultatieronde, maar er zijn weinig alternatieven.

De verkiezingen waren noodzakelijk geworden omdat de zittende regering het vertrouwen had verloren na grootschalige protesten van de Bulgaarse bevolking in februari tegen de lage levensstandaard in het land. Aanleiding tot de protesten was de verhoging van de energieprijzen. NRC-correspondent Marloes de Koning: ‘In Bulgarije is in juli besloten de prijzen met 13 procent te verhogen. De commerciële bedrijven zijn veel strenger tegen wanbetalers dan de staatsbedrijven die vroeger de nutsvoorzieningen leverden. Ze laten huishoudens vaak een deel van de rekening vooruit betalen en sluiten de stroom sneller af bij betalingsachterstanden.’ Op de achtergrond speelt de crisis in buurland Griekenland, maar ook het gebrek aan vertrouwen in de gevestigde politieke partijen. De verkiezingen hebben echter geen doorbraak naar vernieuwing gebracht. Integendeel, de oude politiek is terug en dan ook nog in een onmogelijke verhouding die een snelle aanpak van de crisis niet dichterbij heeft gebracht.

Foto: Riccardof (cc)

Mathari en de 40 ‘gekken’, Lumumbaville en Rwandese renners

, door

ACHTERGROND - Na een poosje radiostilte weer een Elders Afrika, met deze week aandacht voor ontsnapte patiënten in Kenia, een nieuw Lumumbaville en Rwandese wielerhelden.

Noodtoestand in Nigeria, ik weet het, maar nu even niet. Ik heb het gevoel dat Boko Haram zo’n beetje de meest gebruikte term is sinds ik met m’n Afrikastukjes begon, en, u ziet het, ik ben er alweer ingetuind. Good luck, Jonathan.

Beter te beginnen in Nairobi, waar veertig psychiatrische patiënten tegelijk over the cuckoo’s nest vlogen. Gekken? Geniale, misschien. Mathari Mental Hospital, het grootste in Kenia, is een zwaarbewaakte instelling. De grootschalige ontsnapping is volgens een politiewoordvoerder minutieus voorbereid; eigenlijk wilden er zeventig man uitbreken. In de sterke CNN-documentaire Locked Up and Forgotten (2011) werd Mathari al – terecht – afgeschilderd als een helhol.

Zijn dood was als een Bondfilm zonder happy end met héél veel geniepige bad guys. Ruim vijftig jaar na de moord op Patrice Lumumba, de eerste president van de Democratische Republiek Congo, gaat het land als eerbetoon aan “een groot Congolees staatsman” een heuse Lumumba-stad uit de grond stampen. Lumumbaville kan er, zo benadrukt men, alleen komen met behulp van financiële steun uit het westen. Persoonlijk weet ik niet of een met Brits, Amerikaans, Frans of misschien wel Belgisch (bloed)geld gefinancierde ‘erestad’ me aan het lachen of aan het huilen maakt.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: dictator, straatkunst en woestijnvliegen

, door

ELDERS - Deze week uit het Latijnse continent: een historische uitspraak in het proces tegen Guatemala’s ex-dictator, aandacht voor straatkunst in Buenos Aires en Red Bull vraagt met een stunt aandacht voor Nazca-geogliefen.

Schuldig aan genocide en misdaden tegen de menselijkheid: tachtig jaar cel. Dat was het oordeel van de rechtbank die afgelopen week tot een uitspraak kwam in de zaak tegen de Guatemalteekse ex-dictator José Efraín Ríos Montt. Ríos Montt werd berecht voor zijn rol in de slachting van 1771 leden van de Ixil Maya-stam. Het proces was onder meer uniek omdat het de eerste keer is dat een genocideverdachte in eigen land wordt berecht. De ex-dictator beweerde dat er binnen de hiërarchie autonomie bestond en dat hij zodoende niet verantwoordelijk kon worden gehouden voor de daden van zijn ondergeschikten.

Vanuit Argentinië een AP stuk over straatkunst, met uitleg waarom Buenos Aires zo’n bloeiende scene kent met veel indrukwekkende, enorme schilderingen – soms op publieke gebouwen. Hoewel het stuk de nadruk legt op creatieve graffiti en de toeristische tochten die je kunt maken langs de hoogstandjes, is er minstens evenveel politieke schilderkunst te vinden in de Argentijnse hoofdstad, hoewel het epitheton ‘kunst’ misschien niet altijd van toepassing is. Slim is verder nog deze kaart waarop te zien is welke categorie graffiti op welke plek te vinden is, inclusief foto’s.

Foto: Riccardof (cc)

Vrij, vrijer, vrijst

, door

ELDERS - Het land dat ‘liberty’ als hoogste deugd heeft omarmd heeft een groter percentage van zijn bevolking achter tralies zitten dan enig ander land ter wereld. Echt moeilijk om in de VS in de gevangenis te komen is het dan ook niet.

Illustratief is het geval van Kiera Wilmot. Deze zestienjarige, zwarte (uiteraard) scholiere werd twee weken geleden opgepakt vanwege iets dat op zijn hoogst als kattenkwaad kan worden aangemerkt:

On 7 a.m. on Monday, the 16 year-old mixed some common household chemicals in a small 8 oz water bottle on the grounds of Bartow High School in Bartow, Florida. The reaction caused a small explosion that caused the top to pop up and produced some smoke. No one was hurt and no damage was caused.

Wilmot told police that she was merely conducting a science experiment.

En dit was het gevolg:

After the explosion Wilmot was taken into custody by a school resource officer and charged with possession/discharge of a weapon on school grounds and discharging a destructive device. She will be tried as an adult.

Niet geheel toevallig werd Wilmot gearresteerd door een zogenaamde School Resource Officer (SRO), dat wil zeggen: een (gewapende) politieagent die werkzaam is op een school. Maar maken SRO’s scholen ook veiliger? Misschien, maar er zijn ook neveneffecten:

Foto: Riccardof (cc)

Leren van de geschiedenis

, door

ELDERS - Duitsland wordt in het proces tegen Beate Zschäpe opnieuw geconfronteerd met een bruin verleden. Waarom zijn de nazi’s niet eerder ontdekt?

Het proces in München tegen Beate Zschäpe, verdacht van betrokkenheid bij een reeks moorden van een nazigroep (NSU) op voornamelijk Turkse ondernemers, is direct na de start maandag alweer verdaagd tot volgende week. Een paar weken geleden moest het proces ook al eens worden uitgesteld omdat Turkse journalisten geen kans hadden gekregen het proces bij te wonen. Bij de herstart werden de rechters nu gewraakt door de advocaten omdat zij wel en de aanklagers niet werden gefouilleerd. Een teken van vooringenomenheid, volgens de verdediging.

Hoe de zaak ook verder zal verlopen, volgens Thomas Schmid in Die Welt zullen de belangrijkste vragen niet beantwoord worden. De rechter zal zich alleen uitspreken over de strafbaarheid van de daden van Zschäpe en de andere aangeklaagden. In de Duitse publieke opinie gaat het echter meer over vragen die daar achter liggen. Schmid: “Het eigenlijke schandaal is dat de moorden van de NSU jarenlang niet zijn begrepen en opgelost, hoewel de samenhang, zoals achteraf moeiteloos kan worden vastgesteld, nogal voor de hand lag.” Maar dat schandaal is in deze rechtszaak niet aan de orde.

Foto: Riccardof (cc)

Belo Monte-dam, media-bedreiging (alweer), verkiezingsstrijd

, door

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: de Belo Horizonte Monte-dam, de stroom berichten over geweld tegen media en journalisten duurt voort, en de Venezolaanse verkiezingsstrijd wordt ook in het parlement zelf gewelddadig.

Om met het laatste te beginnen: sinds de nipte verkiezingsoverwinning van Chavista-kandidaat Nicolas Maduro op diens rivaal Henrique Capriles is het onrustig in Venezuela. Gewelddadige incidenten na de verkiezingen eisten al zeven dodelijke slachtoffers en Capriles’ formele betwisting van het resultaat bij het Venezolaanse Hooggerrechtshof betekent dat de bron van de spanning voorlopig blijft voortbestaan. Die spanningen leiden ook tot hevige botsingen in het parlement. Oppositieleden gingen met een spandoek in protest tegen het besluit van Chavista-voorzitter Diosdado Cabello om alleen parlementsleden spreekrecht toe te kennen die de overwinning van Maduro erkenden. Vervolgens ontstond een knokpartij tussen regerings- en oppositieleden, waarbij rake klappen vielen.

Niet alleen de oppositie in Venezuela, ook journalisten moesten het deze week weer ontgelden in Zuid-Amerika. Met name de moord op twee zoons (20 en 21 jaar oud) van een Mexicaans onderzoeksjournalistenkoppel is een nieuw dieptepunt in dit thema – hoewel de moorden volgens autoriteiten niet in verband staan met het journalistieke werk van de ouders. Maar de cijfers liegen er niet om: geweld tegen journalisten leidt nauwelijks tot veroordelingen. In Colombia overleefde onderzoeksjournalist Ricardo Calderón een kogelregen, die volgens hemzelf ook direct in verband staat met zijn werk. Op Twitter was #NoNosCallarán (ze zullen ons niet doen zwijgen) trending topic. Dezelfde situatie van straffeloosheid die in Colombia en Mexico heerst leidt ook in de rest van het continent tot grote zorgen over het toenemende gevaar voor (lokale) journalisten.

Foto: Riccardof (cc)

1 mei elders in Europa

, door

ELDERS - Terwijl Nederland nog oranje nagloeide was de rest van Europa traditioneel in het rood gekleed. Op verzoek van een onzer lezers een rondje langs de demonstraties.

De monarchie zet in Nederland sinds lang een rem op uitbundig socialistisch feest vieren. Nederland viert feest op 30 april en gaat daarna weer vrolijk aan het werk. Op 1 mei zien we op tv al jaren niet veel meer dan een shotje van een militaire parade in Moskou of van het zingen van de Internationale in een Amsterdams of Zaans Willem Dreeshuis. Dat schept niet bepaald een band. Inmiddels weet hier niemand meer dat 1 mei de Dag van de Arbeid gevierd wordt, een vrije dag voor alle andere Europeanen en velen daarbuiten.

Kijk maar eens hoe dat er uit ziet hier en hier in België. Of hier in Frankrijk. En hier in Zwitserland en hier in Griekenland. Zelfs paus Franciscus blaast zijn toontje mee.

In veel Europese landen klonk op 1 mei een zelfde boodschap: het moet afgelopen zijn met de bezuinigingen. Dat gold voor Spanje, maar evengoed voor Zweden. En ook voor Frankrijk, waar de socialistische president Hollande na een jaar op een dieptepunt staat in de peilingen.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: mediavrijheid, inheemse issues, dictator

, door

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: Buenos Aires viert kroning Máxima inheemse volken bezetten Braziliës congres, veiligheid van journalisten in het nieuws in Mexico en Brazilië, en de zaak tegen Guatemala’s voormalige dictator, Efraín Ríos Montt, krijgt een geschorste rechter weer terug.

In Brazilië drongen deze week honderden oorspronkelijke bewoners van Brazilië het congres binnen, om tegen een maatregel te protesteren die territoriumbeleid zou centraliseren. Critici van de maatregel vrezen dat grootgrondbezitters zo grotere invloed zouden krijgen over gebieden waar inheemse volken leven. Het levert mooie filmpjes op van congresleden die in paniek vluchten voor de indianen, die binnenstormen om vervolgens doodleuk in een kringetje te gaan dansen.

Eveneens in Brazilië verontrustend nieuws over de zaak van de vermoorde journalist Rodrigo Neto de Faria en fotograaf Walgney Carvalho. Vijf agenten, die zouden behoren tot de milities waar Neto de Faria onderzoek naar deed, zijn gearresteerd in samenhang met de zaak. In Mexico protesteerden journalisten ondertussen tegen het groeiende geweld jegens hun beroepsgroep, en tegen de veronderstelde medeplichtigheid van de overheid daaraan.

Tot slot is in Guatemala een rechter die eerder van partijdigheid was beschuldigd weer op de rechtszaak tegen voormalig dictator Efraín Ríos Montt gezet. Niet alle overige rechters waren het eens met de beslissing en onvrede heerst in de rechtszaal. Ríos Montt is het eerste voormalig staatshoofd dat door een tribunaal in zijn eigen land wordt berecht, onder meer voor de dood van 1771 Maya indianen in 1982 en 1983.

Vorige Volgende