Schaliegas passé?

ELDERS - Je hoort niet veel meer over de omstreden exploitatie van schaliegas.

In Nederland heeft minister Kamp een moratorium op proefboringen naar schaliegas afgekondigd. Het Britse bedrijf Cuadrilla dat in de Noordoostpolder en bij Boxtel proefboringen wilde beginnen stapte vorige week naar de rechter. Cuadrilla bestrijdt dat het opschorten van de proefboringen ook zou inhouden dat de eerder gegeven licenties niet kunnen worden verlengd. Het bedrijf hoopt in de toekomst alsnog aan de slag te kunnen gaan. Volgens Milieudefensie is er na de Parijse klimaatakkoorden minder reden dan ooit om door te gaan met schaliegas. Het zou de afgesproken terugdringing van CO2-uitstoot ernstig in gevaar brengen. Van de kant van het ministerie werd betoogd dat proefboringen andere mijnbouwactiviteiten in het gebied zouden kunnen frustreren. Met name boringen naar aardwarmte in de diepe ondergrond zijn dan zo goed als onmogelijk. De  actiegroep Tegengas uit de Noordoostpolder wijst op de schade voor de landbouwsector.

In het Verenigd Koninkrijk heeft Cuadrilla meer succes. Daar heeft de regering ondanks de lokale bezwaren een vergunning afgegeven voor een nieuwe proefboring in Lancashire in het noordwesten van Engeland. De beslissing van de regering kwam een dag nadat er een meerderheid was bereikt voor ondertekening van de Parijse akkoorden ter beteugeling van de CO2 uitstoot. Kennelijk heeft de Britse regering geen boodschap aan deze internationale overeenkomst, reageert Kevin Anderson, hoogleraar energie en klimaatveranderuing aan de universiteiten van Manchester en Uppsala (Zweden).

In The Ecologist schrijven twee andere hoogleraren, Alex Russell en Peter Strachan, dat de conservatieve regering ter compensatie van de verliezen in de olie-industrie kritiekloos achter de Verenigde Staten aan holt met deze nieuwe, zeer vervuilende, exploitatie van fossiele energiebronnen.

Incredibly, Westminster has been so transfixed by the overhyped so-called special relationship between the UK and the US that rather than saying “wait a minute you guys, what the hell are you doing?”, they beg for a piece of the shale action.

Met alle gevolgen van dien voor het milieu, de volksgezondheid en de klimaatverandering. Cuadrilla heeft kennelijk effectieve lobbyisten in Westminster.

Met schaliegas hoopten de Verenigde Staten en ook de Europese landen minder afhankelijk te worden van olieproducerende staten in het Midden-Oosten, Rusland en Venezuela. Maar in Europa is schaliegas, met uitzondering van Engeland en Spanje, na een paar jaar alweer op z’n retour. In een artikel in The Guardian van eind september beschrijft Arthur Neslen de weg from hype to silence. Frankrijk, Duitsland en Schotland hebben schaliegas al in de ban gedaan. In Denemarken zijn de oliemaatschappijen gestopt met boringen. Vorige week zijn ook in het oorspronkelijk veelbelovende Polen alle pogingen gestaakt om schaliegas te exploiteren. Een Amerikaanse lobby voor schaliegas strandde zowel in Roemenië als in Bulgarije na protesten van de bevolking.

Die Amerikaanse lobby kwam aan het licht in de uitgelekte email berichten van de voormalige minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton die er als presidentskandidaat niets kwaads van wil horen. Ze spreekt nu over schaliegas als bridge fuels op weg naar schone energiebronnen. Clinton’s Global Shale Gas Initiative diende niet alleen de grote oliemaatschappijen, maar was ook een weinig verhulde poging om Rusland dwars te zitten. En juist in Polen kreeg zij daarom ook alle steun. De oliemaatschappijen heeft het in elk geval weinig opgeleverd.

De tegenstanders van schaliegas trekken voorlopig aan het langste eind. Clinton en de Britse conservatieven blijven een onzekere factor. Het kan dus geen kwaad ook de oliemaatschappijen direct aan te spreken via divestment, zoals de gemeente Utrecht in navolging van Amsterdam bepleit. Utrecht roept het pensioenfonds ABP op zich zo snel als mogelijk terug te trekken uit de fossiele industrie, te beginnen met kolen, nucleair en schaliegas.’