Geen bal op tv | Rik Mayall en Thé Lau

Volgens de beroemde Oud-Griekse filosoof Epicurus is het zinloos de dood te vrezen, want ‘als wij er zijn, is de dood er niet en als de dood er is, zijn wij er niet meer’. Hij heeft makkelijk praten, want hij is zo dood als een pier, maar toch: geen speld tussen te krijgen. En voor mij de belangrijkste reden dat ik liever plotsklap dood zou neervallen dan een lange lijdensweg te moeten doorlopen. Want meer dan de dood, vrees ik een lange lijdensweg.

Tenminste, dat dacht ik. Maar ik ben erop aan het terugkomen. Mocht ik ooit een of andere gezegende leeftijd bereiken en met recht kunnen zeggen dat het leven mooi is geweest, dan lijkt een dergelijke pijnloze dood mij nog steeds ideaal, maar voor wie vroegtijdig heen moet gaan, valt een lange slepende ziekte denk ik toch te prefereren boven bijvoorbeeld de plotsklapse dood van een auto-ongeluk of een herseninfarct. Voor de nabestaanden die dan de tijd krijgen om afscheid te nemen. Maar misschien ook wel voor jezelf. 

Dat bedacht ik me toen ik gisteren Thé Lau op Pinkpop geïnterviewd zag worden door Eric Corton, terwijl diezelfde avond het bericht tot mij was gekomen dat de Britse comedian Rik Mayall was overleden. Toen The Young Ones voor het eerst op de Nederlandse televisie te zien was, was ikzelf nog dusdanig jong dat ik er niet naar keek. Het leek me gevaarlijke tv. Dit kwam vooral doordat ik enige vrees koesterde voor punkers met hanenkammen.

The Young Ones zijn daarna nog vaak genoeg herhaald. Tijdens mijn benevelde jaren, toen ik net in Amsterdam woonde, draaide ik wekelijks een eenspersoonsjointje voordat The Young Ones werden uitgezonden, waardoor ik geregeld in mijn eentje enorme lachkicks heb mogen beleven. Dierbare momenten die de eenzaamheid hielpen dragen, waarvoor dank.

Het laatste wat ik van Rik Mayall zag was denk ik Rik Mayall Presents, ergens in de jaren ’90. En Guesthouse Paradiso, maar dat viel wat tegen. Bottom was geniaal, maar over anderhalf uur uitgesmeerd iets te veel van het goede. Geen flauw idee of hij daarna nog iets heeft gedaan wat recht doet aan zijn talent. Ik begrijp uit de berichtgeving dat Rik Mayall al eens eerder op de rand van de dood had gebalanceerd, nadat hij door een ongeluk in een coma belandde. Sindsdien beschouwde hij elke nieuwe dag als een cadeautje. Maar de Big Comedian In The Sky vond kennelijk dat hij genoeg cadeautjes aan Rik had gegeven. En dan is het ineens voorgoed voorbij. For Cliff’s sake.

Nee, dan Thé Lau. Die krijgt tenminste de tijd om zijn leven op een deugdelijke manier af te ronden. De dood die hem dreigend staat op te wachten, zorgt ervoor dat hij gelukkiger is op zijn gelukkige momenten (en bozer op zijn boze momenten, maar hij is niet zo vaak boos). Je moet het kunnen, met opgeheven hoofd het leven uitwandelen. Berusting is een gave. En, zoals Thé Lau terecht opmerkte, voor hem als artiest is het wat makkelijker om een mooie afscheidstournee te organiseren dan voor een 60-jarige metselaar uit pak ‘m beet Heerhugowaard.

Maar dan nog. Rik Mayall laat een zwart gat achter waar niemand wat mee kan. Hijzelf merkt er niks van. Want nu de dood er is en Rik Mayall niet meer, kan Rik Mayall niks meer voelen. Fijn voor hem, maar wij (en zijn vrouw en kinderen, om er een paar te noemen) blijven met een leeg gevoel achter. Open, open, open moet het zijn, zingt Thé Lau. Maar een beetje afronding is soms welkom.