Weg van de dagelijkse hectiek van bloggen en werken met computers zat ik afgelopen week met een stapel boeken opgesloten in een hutje aan de rand van Nederland. Op de achtergrond het fluiten van wat vogels, het ruizen van de wind, mitrailleurvuur en schietende tanks, op de voorgrond slechts het knapperend haardvuur en het ritselen van papier.
Zes boeken gelezen. Vijf voor de ontspanning, maar eentje vanwege het bloggen. Na drieënhalf jaar bloggen en tweeduizend postjes, leek het me wel eens aardig om te lezen hoe een journalist dat nou aanpakt.
Niet dat ik mezelf als een journalist zie. Maar ik zie wel dat zo nu en dan het maken van postjes wel degelijk in de categorie “nieuws maken” valt. Nu ben ik heer en meester in het her-uitvinden van het wiel, maar af en toe is het ook wel aardig om over andermans wielen te lezen. Daar kan je alleen maar van leren. Daarom heb ik het boek The Universal Journalist van David Randall tot me genomen.
Nu zou ik een samenvatting van het boek kunnen geven, maar dat is erg lastig. Het boek is namelijk al een samenvatting. In krap 250 pagina’s krijgt ieder aspect van het uitoefenen van het journalistieke vak aandacht op de meest geconcentreerde manier. Het lijkt bijna of de auteur een volledige opleiding heeft willen stoppen in dat kleine boekje. Je merkt dat achter ieder stuk een wereld van ervaring schuil gaat, maar die krijg je verder niet te zien. Hij springt van intro’s naar hoe voer je nou onderzoeksjournalistiek uit en dan weer door naar het gebruik van statistiek.
Daarbij maakt hij rijkelijk gebruik van anekdotes van goede en slechte gevallen uit de geschiedenis. Denk hierbij aan het Watergate verhaal van Bernstein en Woodward. Dat maakt het lezen aangenaam, maar gaat tegelijk in tegen een van zijn belangrijkste principes. Hij hamert er op dat je met feiten moet werken. En alleen voorbeelden uit het verleden zijn niet voldoende om een punt hard te maken. Maar vaak komt het daar wel op neer.
Een ander zwak punt is dat het boek alleen maar geschreven is vanuit het standpunt van een dagbladjournalist. Journalistiek werk voor TV of weblogs kent volgens mij toch op een aantal punten een andere insteek. Zo gaat hij uitgebreid in op de intro. Maar op veel weblogs zijn de artikelen vaak niet langer dan wat hij als een intro ziet. Om over TV intro’s nog maar niet te spreken. Deze derde editie kan dus best nog wel een vierde editie gebruiken met een ander perspectief.
Maar al met al was dit boek voor mij als blogger toch waardevol. Veel lessen die ik inmiddels al op harde wijze heb geleerd passeren de revue en worden verklaard. Dat helpt bij het voorkomen van diezelfde fouten in de toekomst. Verder staan er nog wel wat interessante tips in om zaken aan te pakken waar ik nog mee kan gaan experimenteren.
Het lezen over het werk van journalisten roept toch de vraag of in hoeverre je als blogger nou ook journalist bent (al heb je er geen papiertje voor). Toch meer dan ik voor het lezen had gedacht. En dat komt met name door dit stuk uit het boek:
– Discover and publish information that replaces rumour and speculation.
– Resist or evade government controls.
– Inform, and so empower, voters.
– Subvert those whose authority relies on a lack of public information
– Scrutinise the action an inaction of governments, elected representatives and public services.
– Scrutinise businesses, their treatment of workers and customers, and the quality of their products.
– Comfort the afflicted and afflict the comfortable, providing a voice for those who cannot normally be heard in public.
– Hold up a mirror to society, reflecting its virtues and vices and also debunking its cherished myths.
– Ensure that justice is done, is seen to be done and investigations carried out where this is not so.
– Promote the free exchange of ideas, especially by providing a platform for those with philosophies alternative to the prevailing ones.
If you can read that list withou the hairs on the back of your neck beginning to stand up, then maybe journalism is not for you.
Nou, dat deden ze dus wel!
Mijn respect voor de goede journalist is door dit boek wel gegroeid. De volhardendheid en de inventiviteit die sommige journalisten aan de dag leggen om een verhaal (de waarheid?) boven water te krijgen is bewonderenswaardig.
Tot slot het citaat dat mij tot de koop van het boek heeft aangezet:
“Quite a few journalists have the idea that numeracy is a kind of virus which, if caught, can damage the literary brain, leading to a permanent loss of vocabulary, and a shrivelling of sensitivity.“
Reacties (27)
Het is niet zo heel moeilijk een lijstje te maken waaraan een ideale journalist zou moeten voldoen. Papier is geduldig. Theorieënbouwen gemakkelijk.
Interessanter wordt het derhalve om zo’n lijstje idealen naast praktijkervaringen te leggen.
Wat is er waar van het gezegde dat een goede journalist geen vrienden meer [over] heeft?
Wat is de uitruil waard om als eerste een politiek nieuwtje te kunnen brengen, als je weet dat diegene die je dat nieuws geeft daar een reden voor heeft?
Wat doe je als je onderwerpen wilt behandelen die zo stiefmoederlijk door je redactie/opdrachtgever behandeld zijn, dat je al tweederde van je stuk kwijt bent om uit te leggen waarom iets belangrijk is? [Overkomt mij regelmatig met Europese onderwerpen].
Wat doe je als je daar redactionele keuzes ver in de hiërarchie ineens gedwongen bent slachtoffers van misdrijven — of de familie daarvan — te gaan interviewen?
Etc. etc.
” Scrutinise the action an inaction of governments, elected representatives and public services.”
…and religious leaders.
Kortom, de bloggers op Sargasso zijn journalist. Niet alle stukjes zijn journalistiek, maar dat zijn ze van de gemiddelde journalist ook niet.
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er bij Sargasso iemand rondloopt met het gevoel zijn roeping te hebben gemist.
4: we zullen er als bloglezers maar van profiteren…
@ijsbrand: het is geen lijstje van de ideale journalist volgens mij. Het is een lijstje waarom iemand zich geroepen voelt journalist te worden.
De schrijver van het boek gaat in op de vragen die je stelt, zelfs de laatste. Allemaal wel kort, maar voldoende om te weten wat je nog niet weet en wat je nog moet leren.
@Spuyt12: Nee dus, dat lijstje is niet een definitie van journalist. Hij zegt eigenlijk alleen maar dat je in ieder geval geen journalist moet worden als je niets voelt bij de genoemde punten. Dat is iets heel anders.
@TRS: Oh? Wie? Moet er persoonlijk niet aan denken full-time journalist te zijn.
En zoo brutaal als een aap en slim als een wezel constant op pad i.p.v. laf achter het bureau geplakt eindeloos geduldig checkend dubbel checkend van informatie…de telefoon aan het oor gelijmd, de auto altijd volgetankt, een zakje zure boterhammen en een kartonnetje verschaalde melk ligt op de achterbank…en thuisgekomen kent de hond je niet meer en ligt vrouwlief met de melkboer te pimpampetten…
Ja, dat is het leven.
“Subvert those whose authority relies on a lack of public information”
is de mooiste.
Maar Steeph, dan kom je terug en dan blijkt Kornuit hier de boel ook vol te blaffen, het is toch wat? Hoe voel jij je daar onder? (*oefent zijn journalistiek geinteresseerde blik*)
Overigens heeft een stuk van 300 woorden ook gewoon een intro: de eerste zin.
@#4+5 hè hè ;-)
Merciii Steeph merciii (op de tonen van “Merciii Popol merciii”).
In de aftermath van 9/11 en de foremath van Irak heeft (punt 1) de hele bende VS-journalisten zich geen zier kunnen of willen aantrekken van deze nuttige citaten. Die overigens nogal voor de hand liggen. En wie er hoopt dat de raadgevingen (punt 2) leesbare stukkies opleveren die heeft het mis. De stories zijn zo vaak gru-we-lijk mislukt: veel te lang, veel teveel invalshoeken, losse flodders/los zand. De gedrukte journalist als gemankeerde romancier… misschien. Ik vind dat veel internetjournalistiek die euvels niet heeft… opvallend. Links/rechts, ik weet het niet.
Van heel ver haal ik een herinnering uit 2002 op, een journalist moet “iets” met wat 9/11 voor Amerika betekent. Hij gaat op stap, waar naartoe ? OK, lets say: the armpit of America. Dat ligt aan een lââââânge weg, en iedereen is er arm, dik en onbeschaafd. Een paar van de besten (vrijwilligers, bestuurders) willen wel met hem praten. Journalist krijgt wat bonje met ze, legt het bij for the sake of these people. Wat moeten wij, wat moeten zij met 9/11. Er is geen antwoord, lezer, have mercy, deel uw sympathie ook met hen.
Dit stramien, deze boodschap vind je ongelofelijk vaak terug in de opinierende media die nog wat fatsoen in hun donder hebben. Maar je hebt er ook genoeg blafijzers bij, hoor.
En ik benijd Steeph dus niet. Als goedwillende consument van het nieuws heb je het al lastig, als producent ervan komt er nog een stuk professionele slapeloosheid bij. Ga er maar aan staan. ;-)
@YP 7 is vaak wel van o o o Gekkenhuis “Misverstand” hoor. Ik heb dat zelf nog meegemaakt met de buurman, die ging het huis uit naar zijn werk, hoi, achterdeur, hij weg, ik keuvel wat verder met de buuv, een minuut later VLIEGT DE VOORDEUR EN DE HUISKAMERDEUR OPEN, STORMT BINNEN…. helemaal John Lanting.
@mescaline #11: Het boek gaat ook een paar keer in op de inkrimping van redacties en de commerciële druk die er op veel journalisten staat. Om nog maar niet te spreken van deadlines.
Dat zijn natuurlijk zaken waar veel bloggers (nog) minder last van hebben.
@ Mescaline
De goede journalist bijt zich compleet in een zaak vast, net zolang totdat hij die noot gekraakt heeft. Eindeloos geduldig en gedreven. Maarr, spiegel e.e.a. aan de helden Woodward & Bernstein, die als een soort ultimum gezien kunnen worden uiteraard…
En waren er rond 9/11 maar zukke geweest…
Wat betekent dat ? Zonder internet zijn er in medialand: emo-nieuwspapier, slechte commerciele radio en nog slechtere commerciele tv. Maar het internet biedt zoveel meer beter passends aan stijl, opinies, spiegel.
Voor de internetjournalist maakt dit veel uit: meer eigen niche, maar niet minder professionaliteit.
@ TRS #4: sympathieke opmerking..
@ Steeph: niet iedere journalist is een heilige, maar het lijkt me een leuk boek. Ter zake: Er bestaat toch een niche waar ook de meer “getalsmatig ingestelde stukjesschrijver” zijn ei kwijt kan?
kom maar op!
YP & the world. W&B hebben die bron lekker lang leeggezogen, kom nou effe.
Wat zij daarna hebben uitgespookt en verzilverd mischien ook is mij ontgaan.
Als voorbeeld dan…die ene keer…
Inderdaad.
Die Randall is maar een vreemde kerel:
http://www.nl.bol.com/is-bin/INTERSHOP.enfinity/eCS/Store/nl/-/EUR/BOL_DisplayProductInformation-Start?BOL_OWNER_ID=1001004001760627&Section=BOOK_EN
Een boek schrijven dat volgens de cover over de muziek gaat van ons aller Jan Akkerman en vervolgens droog beweren dat het om het managen van ziektes gaat. Que?
Dat de onthulling van de Watergate-affaire door Woodward en Bernstein na 35 jaar no altijd als het magnus opus van de journalistiek wordt gezien zegt veel over deze veel besproken professie.
Het heikele punt in de discussie rond de erkenning van het verschoningsrecht voor journalisten is het feit dat iedereen zich journalist mag noemen. Gezien de reactie van de NVJ op het vonnis van het Europese Hof lijkt de conclusie dat het vooral om de journalist draait wel terecht.
Ik houd het maar op Jaap Fischer:
“De journalisten is net als een geloof
ze horen wat ze willen en verder zijn ze doof
De journalisten je weet niet wat je leest
wanneer jezelf toevallig ter plekke bent geweest
De brand die ze verslaan mijnheer
Als ze het land ingaan mijnheer
steken ze zelf eerst aan mijnheer
dat noemen ze een baan mijnheer
Ze hebben geen ethiek mijnheer
Geen greintje zelfkritiek mijnheer
verdienen aan paniek en andermans tragiek”
Waarom zou een baan als journalist een morele component hebben?
Volgens mij wordt een journalist betaald door een bedrijf dat hem gebruikt om advertenties te verkopen: Om te zorgen dat mensen langer naar advertenties kijken, wordt er een journalist ingehuurd.
Als er te weinig advertenties bekeken worden, dan gaat de werkgever failliet en is de journalist werkeloos.
Ik begrijp echt niet wat er nou zo bijzonder moreels verheffend is aan journalisten. Het concept alleen al.
Zonder nou vervelende dingen te willen zeggen: Beetje navelstaren is het wel.
Nog even: dat ontslaat Steeph niet van het aanjagen van deze dicussie, want als hij dat niet doet, ga ik naar een andere hangplek en daar advertenties lezen.
Daar gaat het helemaal niet om.
Schiet me net te binnen:
Als we niet oppassen dan spreidt deze morele rechtvaardiging zich uit.
Voordat je het weet, mag je als hardwerkende ingenieur geen atoombommen meer maken.
Dat zou me wat moois worden!
@richard: Je moet jouw opmerking eigenlijk omdraaien. Waarom zou niet iedere baan een morele component moeten hebben?
Of is werken een doel op zich en staat het los van de rest van het leven? Is het dus niet relevant om tijdens je werk na te denken van het effect van jouw werk op de samenleving als geheel. Kan jou het rotten dat je bij een vervuilende bedrijf zit, of kinderen uitbuit, of mensen kreupel werkt, of mee helpt aan het in de wereld helpen van leugens waardoor andere mensen verkeerde beslissingen nemen…..
En sinds wanneer is het niet mogelijk om kwalitatief goede stukken te schrijven, met een morele component en daarbij geen adverteerders te vinden?
Volgens mij zijn er voldoende bladen (internationaal) die dat wel laten zien.
Okay, 90 procent is er alleen maar voor de commercie. Maar laten we die 10 procent koesteren.
Steeph,
Ik ben net zo van vlees en bloed als jij. Ik vind mensen die niet genoeg te eten hebben, ook niet acceptabel.
Ik denk dat we een verschil van mening hebben wat / wie er moreel-plichtig is.
Moraliteit lijkt mij een persoonlijke keuze. Je zou eventueel daar misschien een politieke verantwoording bij kunnen halen, maar daar ben ik heel erg terug houdend in. Omdat het helemaal niet duidelijk is wat voor mores nou ‘goed’ en ‘slecht’ is.
Neem nou de discussie over homo’s in de CU. Als we de politiek een morele verplichting geven, dan kan het zomaar zijn dat homo’s opeens weer tweederangs burgers zijn, omdat dat ‘moreel niet verantwoord is’.
Dat wordt een heel moeilijke discussie.
Is het moreel verantwoord dat we in Uruzgan zitten? Ik vind van niet, maar anderen vinden van wel. Dat is in ieder geval niet zo duidelijk.
Wat ik in ieder geval wel vind is dat bedrijven geen morele verantwoordelijkheid hebben, anders dan die door de aandeelhouders wordt opgelegd. Bedrijven moeten zich aan de wet houden en dan is het goed. Ga niet bedrijven lastig vallen met morele preekjes, terwijl je er zelf ook niet uit komt.
Last but not least: Laten we in ieder geval 1 paaltje in de grond slaan: Als persoon ben je wel moreel verplicht. je eigen mores, welteverstaan, niet die van de **insert betwetersclubje hier**
Steeph,
Ik ga je een moeilijke vraag stellen.
1) Is kinderarbeid acceptabel als het alternatief dood-van-de-honger-gaan is?
2) Is kinderarbeid acceptabel als het alternatief sterk-ondervoed zijn is?
3) Is kinderarbeid acceptabel als het alternatief een-beetje-ondervoed zijn is?
4) Is kinderarbeid acceptabel als het alternatief geen-fiets-hebben is?
etc, etc