The post-Sykes-Picot order will be the result of fighting in the coming years between regional powers – first and foremost Iran and Saudi Arabia – and their religiously motivated auxiliaries, such as the Shia Hezbollah or the Sunni Islamic State. Any Western military intervention would only exacerbate the situation.
The era when a Western hegemon could maintain control of the Middle East, by military force if necessary, is over. Regional forces, not external powers (including Russia), will create the new order in the Middle East emerging out of the remains of the Sykes-Picot system. By the time proxy wars like the one in Syria have finished their work, the Sykes-Picot Agreement will be history.
De ordening die de opdeling van het Midden-Oosten tussen Frankrijk en Groot-Britannië na de Eerste Wereldoorlog schiep, is uiteengevallen, meent Joschka Fischer (in de jaren negentig de Duitse minister van Buitenlandse Zaken).
Er is niet langer een militaire grootmacht die deze orde op kan leggen, en allerlei lokale en regionale spelers als Saoedi-Arabië en Iran wedijveren nu om dominantie in het Midden-Oosten.
Aangezien geen van deze spelers sterk genoeg is, kunnen we onze borst natmaken voor nog veel meer oorlog en humanitaire catastrofes, voordat de diverse partijen uitgeput de strijdbijl begraven en tot een nieuwe ordening in het Midden-Oosten komen.
Reacties (12)
Mwah, ik moet het nog zien. Op dit moment zie ik geen van de Sykes-Picot grenzen ter discussie staan, het rommelt alleen binnen landen. Syrië en Irak verbrokkelen intern, niet extern. Fisscher onderschat hoezeer de grenzen nu een realiteit zijn geworden in de hoofden van de mensen die er wonen, ook al zijn ze in eerste instantie willekeurig getrokken.
Het gaat mijns inziens veel meer om het falen van het interne bestuur van de staten dan over de grenzen. Het lukt de Arabische staten niet om hun staten op een moderne manier te besturen, inclusief, efficiënt, voor de inwoners, en dat zorgt voor de crisis. Dat is het probleem dat ze zelf moeten oplossen, en het anders trekken van de grenzen zal dat niet doen.
@1: “Op dit moment zie ik geen van de Sykes-Picot grenzen ter discussie staan”
Serieus niet? IS stelt die anders wel degelijk ter discussie (het heeft immers een kalifaat uitgeroepen dat de grens tussen Syrië en Irak volledig negeert). Israël heeft die grenzen trouwens al eerder ter discussie gesteld, door de annexatie van de Golanhoogte (die immers aan de “Franse” kant van de Sykes-Picot grens ligt).
@2 Om over de Koerden nog maar te zwijgen.
Er is een reden waarom Turkije het offensief tegen de Koerden opvoert én IS grotendeels ongemoeid laat, recruterings-netwerken hun gang laat gaan in Turkije, en IS van wapens voorziet.
Turkije heeft namelijk helemaal geen trek in een verenigde, onafhankelijke en militair capabele staat op haar Zuid-grenzen, want die zou de Koerdische onafhankelijkheidsbeweging binnen Turkije enkel maar brandstof geven. Afscheiding van Turkije en aansluiting bij die andere Koerdische gebieden lijkt dan namelijk een reële mogelijkheid.
@2 Uitzonderingen op de regel. Bij, zeg, een autonoom Koerdistan kun je stellen dat grenzen opnieuw zijn getrokken op basis van religieuze homogenie.
Ik voorzie zoals @1 stelt ook dat er er eerder op een gegeven moment politieke en bestuurlijke ruimte komt voor partijen en coalities dan dat de hele regio opnieuw wordt ingedeeld. Zelfs nu keer op keer blijkt dat regeringspartijen het maar moeilijk vinden om de ander ook een beurt te gunnen voor een paar jaar. De aanhouden wint denk ik maar als optimist.
Edit: @3 was me qua Koerden voor.
@4: Noem het maar uitzonderingen op een regel (#1 heeft het trouwens niet over een regel, maar stelt dat geen grenzen ter discussie staan), maar het betreft samen wel meer dan 2/3e van de Sykes-Picot grenzen die dus wel degelijk ter discussie staan.
“Bij, zeg, een autonoom Koerdistan kun je stellen dat grenzen opnieuw zijn getrokken op basis van religieuze homogenie.”
Deze zin snap ik voor geen meter. Koerdistan is nou net dé entiteit die niet op grond van religieuze hegemonie grenzen probeert te hertrekken, maar op grond van etniciteit.
@5 @2: De Koerden bewijzen juist hoezeer de grenzen inmiddels niet meer ter discussie staan. De Koerden willen graag autonomie inderdaad, maar de Koerden in Irak en de Koerden in Syrië creëren allebei hun eigen autonome gebieden, binnen de huidige grenzen. De droom van een verenigd Koerdistan leeft nog wel, maar kijk naar de praktijk op de grond en je ziet dat dit bepaald niet is wat er gebeurd.
De Koerdische gebieden zijn etnisch gemengd; de grenzen anders trekken gaat de problemen niet oplossen. Het gaat om de legitimiteit van de overheid in de ogen van de bevolking, en daar zijn interne afspraken voor nodig, geen spelletje risk door grootmachten in de regio.
Overigens is het de vraag hoe groot de betekenis van Sykes Picot nu nog is. Het artikel negeert 100 jaar aan interne Arabische politiek, het artikel vergeet dat al sinds de tweede wereldoorlog westerse grootmachten niet meer in staat zijn de regio naar eigen inzicht in te richten. Dat landen in de regio zich bemoeien met hun buren is niet nieuw.
Het frame van sykes picot is het frame van oorlog. Dat is niet het frame wat de regio nu nodig heeft.
@7 Maar het ís oorlog: in Irak, in Syrië, in Jemen… en die oorlog zal onvermijdelijk met zich meebrengen dat sommige grenzen opnieuw getrokken worden.
In Irak zie je dat er gewedijverd wordt om gebied tussen sji’ieten, koerden en soennieten, met op de achtergrond de hand van Iran vs. de golfstaten; in Syrië idem dito, en de zogenaamde islamitische staat trekt zich niets aan van grenzen die door de ongelovigen zijn getrokken.
Precies omdat Iran sinds de herschikking van de politieke orde door de Amerikanen meer invloed krijgt in Irak, voelt Saoedi-Arabië zich genoodzaakt Iran’s invloed in haar Zuiderbuur Jemen uit te stampen.
Het lijkt me een beetje naïef om te denken dat als het stof is neergedaald (over een jaar of tien), de grenzen in het Midden-Oosten er nog hetzelfde bij liggen. Zelfs als men IS zou verslaan, zou dat de onderdrukking van de soennieten in Irak niet wegnemen. Dat conflict komt dus steeds terug totdat men Irak opknipt, zoals men dat ook in voormalig Joegoslavië heeft gedaan.
En of Assad met behulp van de Russen weer meester kan worden over heel Syrië is ook maar de vraag. Het ligt meer voor de hand dat men op zeker moment aan de onderhandelingstafel gaat zitten, en dat Syrië aan het eind van dat proces een stuk kleiner zal zijn.
@8: “voelt Saoedi-Arabië zich genoodzaakt Iran’s invloed in haar Zuiderbuur Jemen uit te stampen.”
De Saoedische bemoeienis met Jemen gaat ver vooraf aan de Iraanse invloed (die juist groeiende is sinds de Saoedi’s tot de totale oorlog zijn overgegaan in Jemen).
Het blijft moeilijk, verder kijken dan ‘het komt door het kolonialisme’ en ‘Arabieren zijn te achterlijk voor democratie’. Daarom is dit artikel van Rami Khouri (American University Beirut) zeer de moeite van het lezen waard. Hij kijkt verder dan de tekentafeloperatie van 1916, maar plaatst die in een breder perspectief van gebeurtenissen voor én na die tijd.
Opmerkelijk is verder dat wij vooral stilstaan bij Sykes-Picot en W.O I, terwijl in de hoofden en harten van de Arabische bevolking wellicht veel meer voorop staat de Grote Arabische Revolte (die begon op 5 juni 2016) en hun onafhankelijkheid. Dat is een mooie waarschuwing om niet wederom alleen met een westerse bril naar het Midden-Oosten te kijken.
@8:
Onzin. Nationale grenzen zijn op dit moment nergens in het geding. Het enige wat er nu zou kunnen gebeuren is een vorm van decentralisering, waarbij Syrië, Irak en/of Jemen uiteenvallen in delen met meer autonomie dan nu het geval is. Er staan geen nationale grenzen ter discussie, zelfs niet die tussen Syrië en Irak.
Je kan natuurlijk wijzen op Islamitische Staat. Die heeft inderdaad de grens tussen Syrië en Irak uitgewist. Als de oorlog is afgelopen, bestaat IS echter niet meer en wordt de oude grens hersteld. Daar draait die oorlog namelijk om.
Vergeet niet dat vrijwel niemand in de regio heeft meegemaakt dat Syrië en Irak geen aparte landen waren. 100 jaar is lang.
Sykes-Picot is een leuk speeltje van leunstoel geleerden, maar niet iets wat een rol speelt in de huidige conflicten.
http://www.youtube.com/watch?v=yN679oUX37I
Robert Fisk on Isis and the end of Sykes Picot