Privacy vs. corona: hoe ver mag de overheid gaan?

Dossier:

REPORTAGE - Uit de persconferentie van de regering gisterenavond werd duidelijk dat men kijkt naar het gebruik van apps om het contactonderzoek te ondersteunen. Dit riep nogal wat vragen op over de privacy. Vorige week maakte Nieuwsuur daar de volgende reportage over:

Ben je vandaag al naar buiten geweest? Hoe ver? Wie kwam je tegen? Het zijn vragen die normaal alleen jij kunt beantwoorden. Maar sommige overheden kennen het antwoord inmiddels ook. Zij gebruiken locatiegegevens van burgers in de strijd tegen het coronavirus. Zo kregen Israëliërs een sms’je nadat ze contact hadden met coronapatiënten, en worden besmette Zuid-Koreanen gevolgd om zeker te weten dat ze hun quarantaine niet doorbreken.

Noodzakelijk, of gaat dit te ver? De Europese Unie roept lidstaten op om het gebruik van locatiegegevens te overwegen. Onder meer België, Slowakije en Oostenrijk zijn al overstag. Nederlandse telecomproviders zijn bereid de overheid te helpen, maar de Tweede Kamer ziet dat voorlopig niet zitten.

De Autoriteit Persoonsgegevens zegt ondertussen de situatie scherp in de gaten te houden. Op dit moment is het volgens de Autoriteit Persoonsgegevens niet volledig onmogelijk, maar kan het eigenlijk alleen als er een wettelijke regeling voor wordt gemaakt.

Voormalig huisarts Wim Jongejan vraagt zich ondertussen af of het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Autoriteit Persoonsgegevens wel het hele verhaal vertellen over een corona-opt-in voor het Landelijk SchakelPunt (LSP):

Het door de AP verkondigen dat met de tijdelijke, generieke, corona-opt-in de zorgdata alleen op de HAP of SEH opgevraagd mogen worden is ten enenmale onjuist.

Het zal dus noodzaak zijn om de vinger aan de pols te houden. Bits of Freedom ziet privacy niet als een absoluut recht, maar wel als een noodzaak.

Het inperken van vrijheden kan een groter belang dienen dan het belang dat we met het recht op die vrijheid willen beschermen. Beleid is in die zin altijd een afweging van belangen. Als het goed is, doet het kabinet dat zorgvuldig en transparant.

Belangrijk in deze stellingname is de zinsnede “Als het goed is, doet het kabinet dat zorgvuldig en transparant” en dat is nu juist iets waarvan het verleden heeft uitgewezen dat dit lang niet altijd het geval is.

Reacties (23)

#1 Sjors

En mensen, zoals ik, die geen smartphone (willen) hebben, hebben wat dit betreft gelukkig weinig te vrezen. Tot het moment komt dat de overheid niet alleen het gebruik van zo’n app verplicht stelt, maar ook het bezit van een smartphone.

  • Volgende discussie
#2 6822

@1: Oh ik dacht dat ik de enige was…

Hoe dan ook, lachen man, al die mensen met smartphones, whatsapp, facebook, twitter, instagram, microsoft team, google chromebook en wat dies meer zij, die nou ineens lopen te jeremiëren over privacy.

Volop in je broek schijten en dan klagen over de stank.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

@1: Dan koop je een linux* telefoon. Lijkt me juridisch niet afdwingbaar dat ze ook nog bepalen welk OS je op je smartphone zet (of welk merk smartphone je koopt).

*Of nog iets obscurers, waarvoor de overheid de app pas tegen sint juttemus ontwikkelend heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 P.J. Cokema

De overheid moet onmiddellijk stoppen met het overwegen van dit soort middelen.

A) Het virus zelf is er niet mee te bestrijden.

B) Bijhouden hoeveel mensen besmet zijn, opgenomen zijn in ziekenhuizen, op IC’s terecht komen gebeurt nu al redelijk tot goed.

C) Voor het handhaven ’thuis blijven, afstand houden, geen groepsvorming’, etc. is het ook niet nodig. Vooral ook omdat het nog steeds geen (nood)wettelijke verplichting is, maar een dringend advies. Handhaven kan nog steeds gewoon met politie en boa’s.

D) wat in het artikel al is aangestipt: het is in hoge mate twijfelachtig dat versneld invoeren van de software foutloos zal gaan. Bij mijn weten is er geen enkel ict-project foutloos gestart. Ook na de testfase blijken er kinderziektes te zijn. Voor een boekhoudprogramma minder kwalijk dan voor het monitoren van burgers.

E) En als de overheid het dan toch wil invoeren (uiteraard na goedkeuring door 1e en 2e Kamer), dan alleen als duur en einddatum exact bekend wordt en duidelijk is woe dat dan gaat controleren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hans Verbeek

@1: Je kunt je smartphone ook thuislaten, dan lijkt het of je thuisgebleven bent.
Vind ik wel leuk, wat valse data in het systeem stoppen: zand in de machine

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Hans Custers

@5

Vind ik wel leuk, wat valse data in het systeem stoppen

Tuurlijk. Wat kan het jou bommen dat er mensenlevens mee gemoeid kunnen zijn? Zolang het je eigen leven maar niet is, nietwaar?

Je hebt dus nog steeds niet door dat het dit soort egoïstisch huftergedrag is waardoor het nodig zou kunnen worden om maatregelen streng te handhaven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 MrOoijer (Jan van Rongen)

Als je ziet hoe De Jonge stuntelt met het programma 2Twenty4 dan heb ik inderdaad weinig vertrouwen in zijn oordeel en dat van zijn ministerie wanneer het zo’n app betreft. De uitleg die hij gaf in de persconferentie was tenenkrommend naïef. Met Bluetooth melden dat je in de buurt van een Corona-patiënt komt bijv..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 P.J. Cokema

@6: Wind je niet zo op. Wat daar staat kan elke debiel bedenken en is dus nog een reden het idee niet toe te passen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 6822

Ach, de “bijdrage” uit #5 is natuurlijk op geen manier zand in de machine, zoals hij zelf lijkt te denken.
Maar de puberaalse rebelsheid daar waar het (al dan niet zinnige) maatregelen voor de volksgezondheid betreft is inderdaad wat stuitend. Eens met de “opwinding (#8)” in #6 dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Gladiool

Moet je wel eerst de hele bevolking testen op corona, anders wordt het russische roulette spelen met die app.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Bismarck

Nou wil Hans Verbeek nogal eens ergerlijk posten, maar ik denk dat sommigen in dit draadje iets te snel naar het zout voor de slakken grijpen. Uiteindelijk gaat het hier toch maar om een proefballonnetje met een bedenkelijk nut en heel veel (al lang niet meer potentiele) surveillancestaat* gevolgen en risico’s. Daar kan niet genoeg zand in de raderen.

*Wat mij betreft mogen de grotere internationals inmiddels ook aan het rijtje staten toegevoegd worden, ze hebben vaak al een veel ingrijpendere macht over veel meer mensen en trouwens ook een groter GDP dan de meeste erkende staten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Rigo Reus
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 6822

@11: Dat ben ik niet helemaal met je eens. Zolang het ding nog op de tekentafel ligt heeft het bijzonder weinig zin te speculeren over het nut ervan. Dat nut hangt af van precies dezelfde parameters als de bedenkelijkheid ervan: wat wordt gemeten, waarvoor worden de metingen gebruikt en wie kan de metingen inzien.

En hoewel ik hiermee in herhaling #2 verval, blijft het mij verbazen hoe mensen die hun volledige privacy opgeven om maar een berichtje “ik ben er over 1 minuut” geen 2 centen te laten kosten, ineens aan alle kanten gaan steigeren en stuiteren als het om volksgezondheid gaat. Bij de meeste mensen is de heimelijk geïmplanteerde chip in de nek al jaren geleden vervangen door een vrijwillige chip in de broekzak. Krokodillentranen dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 gbh

@12: Ik ook, wat heb je aan je privacy als je de worteltjes van de onderkant ziet groeien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Gladiool

Maar als we nu iedereen mondkapjes, brillen, schorten, handschoenen en testen geven, hoeven we onze privacy helemaal niet op te geven, en zullen we heel veel levens sparen. Moeilijk hè? Ik ruik app-ontwikkelaars die stevig aan het lobbyen zijn en daarmee een schijnveiligheid creëren dat vele mensenlevens zou kunnen gaan kosten. Als we dan toch in totale veiligheid willen leven, kies ik voor het eerste.
En verder: wie hebben die opiniepeilingen gedaan? Kweetut: ik ben te lui om er naar op zoek te gaan. Maar op de vraag: je privacy of ik schiet, is wat mij betreft lulkoek. Dus laat je niet naaien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Henk van S tot S

@13:
Die geïmplanteerde chip is wordt aangebracht 7% van de Nederlanders, die geen (geregistreerd) mobieltje heeft, of Bluetooth en Wifi uitschakelen of hun telefoon in een ijzeren doosje vervoerd.
;-)

Even serieus:
Verder ben ik van mening dat men onmiddellijk moeten stoppen met het idee om zo’n app te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Gladiool

@16: Die apps bestaan al en worden dagelijks gebruikt voor vanalles en nog wat. Maar goed, zo’n app ontwikkelen betekend dan wel eerst aanbesteden en dan levert Google de goedkoopste. En dat wordt hem.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 gbh

@17: Google, facebook, etc. verzamelen een grootschalige veelvoud aan data in vergelijking met wat een corona app zal doen. Zocht laatst informatie over de wet Damocles daarna een week lang reclame voor tuinhuisjes gezien. Zoals 6822 zegt; krokodillentranen.

Als big-data tijdelijk onder strikte voorwaarden gebruikt wordt om een besmettelijke ziekte de maatschappij uit te bannen hebben ze mijn zege. Ben een maand thuis zitten nu al schijt beu en als je een maand in een ziekenhuis komt te liggen heb je al helemaal geen privacy.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Gladiool

@18: Ik praat niet over big data persé, maar over apps en ontwikkeling. In de praktijk betekend dat in geval van corona-apps: 1 appje plus internetje (wifi bluetooth) plus servertje met databaseje. Input is: besmet ja/nee en locatie in realtime plus id. Kortom een heel simpel dingetje. Dus Google of een andere ontwikkelaar hoeft alleen een appje te maken dat afgeslankt is tot 3 parameters. De rest van de infrastruktuur is er al. Wie zal er de snelste en de goedkoopste zijn? En ga me niet vertellen dat het allemaal zo simpel niet is. Heel veel meer is het niet. En voor de hardware geldt: goed opgeladen batterijen is een must evenals dekking. Oja, en had ik het al over testen gehad? Ook besmet of niet is niet aan de orde als er niet word getest.
Gaat dit allemaal waterdicht werken? Neen, want niemand is zo competent om hieraan 100% mee te kunnen werken, laat staan dat niet iedereen een smartphonegebruiker is.
1 incompetentie kan duizenden besmetten, dus reken niet op enige veiligheid. Veiligheid is een gevaarlijke waan en mensen zijn mensen. Zal het helpen? Waarschijnlijk niet of een klein beetje of het is zelfs rampzalig als men roekeloos wordt wanneer men zich veilig voelt. En om daar dan je privacy voor op te offeren is een volledige stommiteit. En in het ziekenhuis heb je inderdaad geen privacy, maar daar is die app ook niet voor nodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 6822

@19: “Zal het helpen? Waarschijnlijk niet of een klein beetje of het is zelfs rampzalig als men roekeloos wordt wanneer men zich veilig voelt. En om daar dan je privacy voor op te offeren is een volledige stommiteit.”

De stommiteit zit hem in het roekeloos worden, dat besef je zelf ook wel neem ik aan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Gladiool

@20: Jazeker, en malware propageren om mensen in slaap te sussen is crimineel. Daar krijg je roekeloze slaapwandelaars van. De aanvaarding van een of andere app die jouw (en anderen) zogenaamd beschermt is een stommiteit en daarbij ook nog je privacy als bonus er bij inleveren een nog grotere stommiteit. Hoe stom kun je dan zijn? Maar goed, als 70% van de bevolking denkt dat privacy ook maar iets met een dergelijke app te maken zou moeten hebben is dat natuurlijk een stommiteit van kosmische proportie. En het gekke is dat de discussie op een totaal verkeerde manier gevoerd wordt en daarmee dus met groot gemak het kind met het badwater wordt gegespoeld. Superlatieven tekort…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 6822

@21: Ach kom, ’t is geen narcose. En daarbij, in slaap gesust door een app, of moderne “plichten zijn voor anderen, rechten zijn voor mij, en ik heb me toch verdomme al een hele week aan de regels gehouden” mentaliteit, de verschillen in gedrag zijn er nauwelijks.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Gladiool

Inderdaad, narcose is geen slaap.

  • Vorige discussie