ACHTERGROND - Dit is de twaalfde aflevering van een reeks over de Atheense filosoof Plato, die veel mensen vooral kennen om zijn zogenoemde ideeënleer, om de Platonische liefde en om zijn ideale filosofenstaat. Dat is echter wat misleidend. Plato’s filosofie is breder en gaat dieper.
De liefde bedrijven is, als we Plato mogen volgen, op zijn tijd prima. Belangrijker dan seks is het echter over filosofie te blijven lezen. Tenminste, als je de woorden van Sokrates in Symposion volgt.
Die krijgt van Plato echter niet het laatste woord. Juist als Sokrates uitgesproken is, valt namelijk Alkibiades in dronken staat binnen. Ooit had Sokrates deze generaal midden in een veldslag het leven gered.
Windvaan
Alkibiades speelde in de Atheense politiek een nogal dubieuze rol, en had de status van een mannelijke Mata Hari. Hij trok nu eens met de legers van Athene ten oorlog tegen Sparta, maar later koos hij de kant van Sparta en voerde hij oorlog tégen Athene. Weer later stond hij aan de Perzische zijde en diende hij opnieuw in Athene.
In de liefde gedroeg hij zich net zo. Mannen, vrouwen, hoeren, hooggeplaatste mensen, het maakte deze playboy allemaal niet uit. En in Athene was algemeen bekend dat Sokrates en Alkibiades geliefden waren.
Alkibiades en Sokrates
Enfin, op het feest waar de filosofen zo prettig over de liefde filosofeerden valt Alkibiades dus plompverloren binnen en bezingt in kennelijke staat zijn liefde en verlangen naar… Sokrates. De lelijkste man van Athene wijst de avances van de mooiste man van de stad echter af.
Dit is eigenlijk het einde van het verhaal. Het gezelschap drinkt en praat daarop verder, maar de gesprekken worden steeds onsamenhangender en uiteindelijk valt iedereen in slaap. Alleen Sokrates blijft de hele nacht nuchter en wakker. In de ochtend gaat hij naar huis voor een verfrissend bad.
Sokrates staat in deze dialoog voor de ideale filosofische en vergeestelijkte mens, die zich richt op het hogere, en onafhankelijk is geworden van zijn driften en passies. Alkibiades daarentegen staat juist voor die driften en passies, voor de lichamelijke mens. Hij wordt gewaardeerd, maar dient zijn plaats te kennen.
Samen vormt dit koppel een platonisch beeld van de mens en zijn innerlijke strijd.
Deze reeks is gebaseerd op het boek De wereld vóór God van Kees Alders. Het boek biedt een introductie tot de filosofische stromingen van de oude wereld en is hier te bestellen.