Deze bijdrage is van Karin Spaink en terug te vinden op haar site.
De ICT van de politie is na een decennium van geschutter nog niet op orde. Elke poging om tot een systeem te komen waarin aangiftes, signaleringen en onderzoeken landelijk beschikbaar zijn, blijkt de ellende te hebben vergroot in plaats van verkleind. Na elke nieuwe investering kan het systeem juist minder.
Inmiddels is de programmatuur bij de politie zo vakkundig gemold dat aangiftes geregeld niet in het systeem zijn terug te vinden en getuigenverhoren soms spoorloos verdwijnen. Het systeem is bovendien gebruiksonvriendelijk, instabiel en omslachtig. Agenten rukken zich de haren uit het hoofd.
Ook met C2000. het landelijke netwerk voor de hulpdiensten, is het al jaren miserabel gesteld. De dekking is gatenkaas, het systeem is onbetrouwbaar, telefoons vallen zomaar uit. De brandweer wil er inmiddels niet meer mee werken: te gevaarlijk.
Krap een jaar geleden besloot vtsPN – de club die de ICT van de politie regelt – daarom schoon schip te maken. De inhuurkrachten eruit, snoeien in het serverpark, de programmatuur opschonen. vtsPN kenschetste deze klus indertijd als ‘een openhartoperatie’. Kennelijk is de patiënt inmiddels overleden: de website politie-ict.nl – onderdeel van vtsPN – doet het al een tijdje niet meer. Configuratiefoutje. Niemand die het doorheeft.
Wie heeft toch ooit die onzinnige notie bedacht dat grootschalige inzet van ICT leidt tot meer efficiëntie, tot betrouwbaardere gegevens en tot kostenbesparing?
Het tegendeel is waar: alle grote automatiseringsprojecten van de overheid van de laatste decennia zijn grandioos gesjeesd. De Belastingdienst heeft jarenlang met grote ellende gekampt. Het EPD, waarin miljarden is geïnvesteerd, was brak en onveilig. De stemcomputers bleken onbetrouwbaar en waren duurder dan stemmen met een rood potlood was. De hacks van de OV-jaarkaart zijn niet meer te tellen. In de zorg worden medewerkers gek van de DBC’s en van de tijdsystemen waarin elke ‘zorghandeling’ tot op de seconde nauwkeurig is bepaald en moet worden geadministreerd. In sommige beroepen besteden werknemers tegenwoordig een derde van hun tijd aan het bijhouden van wat ze hebben gedaan, en doen anderen niks anders dan zulke rapporten beoordelen.
Ik weet een slimme bezuinigingsmaatregel! Alle ICT-plannen snoeien we terug tot 10% van het origineel. Da’s winst, want kleinschalige projecten hebben een opmerkelijk hogere kans van slagen. Van het vrijgekomen budget geven we 3% aan kunst & cultuur en 20% aan de zorg; met 66% mag de regering haar tekorten aanzuiveren. De resterende 1% gaat naar een ideeënbus om bureaucratie te bestrijden.
Reacties (22)
Helaas is in de afgelopen decennia de combinatie overheid en ICT niet al te gelukkig gebleken. Dit is niet vreemd, aangezien bij politiek gestuurde projecten de klassieke fail-factoren rijkelijk aanwezig zijn.
De door Spaink aangedragen oplossing gaat helaas de ellende alleen maar vergroten omdat daardoor de politie-organisatie helemaal tot stilstand komt. Maar ja, politiek is een kwestie van (verkeerde) prioriteiten stellen…
Briljant plan, Karin! Had zelf ook ooit zo’n baantje waarbij ik tot op het kwartier moest bijhouden wat ik precies deed, om te zien of het kon worden doorberekend aan de klant. Als boekhouder ging het natuurlijk vooral om overheadkosten. Niet-declarabel dus. Maar tóch moest ik het bijhouden. Via een bijzonder omslachtig en duur stuk software. Maar de baas kon dan zien wie het “produktiefst” was. Nadat ik voor alle 12 werknemers een uitdraai had gemaakt, die naast elkaar had gelegd om er een vergelijkend overzicht van te maken in een spreadsheet…Aargh! Mijn bazin daar was sowieso wat raar. Zo vroeg zij mij ‘een systeem (te) ontwikkelen waardoor ik in één oogopslag kan zien wie de contactpersonen bij de 20 grootste klanten met daarbij hun telefoonnummer”. Ik kreeg twee maanden de tijd om – naast het dagelijks boekhouden – zo’n systeem te ontwikkelen. Ik opende een leeg rekenblad, voerde de namen van de klanten in, die van hun contactpersonen met hun telefoonnummer en klikte op ‘sorteer’. Vervolgens maakte ik een uitdraai, plakte die met een plakbandje op de muur naast haar telefoon en zei: ‘Kijk! En je hoeft er niet eens de computer voor aan te zetten!’ Mijn bazin werd boos.
@1, Ik weet niet of je je tweede zin hard kunt maken. Overigens staat de politie-organisatie al stil, dus hoe stiller kan een hartstilstand nog worden?
Nou dat wordt nog wat, zo alles bij elkaar.
Volgens mij haalt Karin op het eind twee dingen door elkaar: een administratieve keuze (tot op de seconde werkzaamheden bijhouden) en de ICT-oplossing daarvoor. Dat zijn 2 verschillende zaken.
Als de wensen van de overheid nu eens wat realistischer werden (niet alles willen vastleggen, alleen noodzakelijke dingen), dan kon de ICT ook veel beter uit de voeten, met een lean and mean systeem. Maar eisen en wensen zijn ofwel niet duidelijk geformuleerd ofwel veranderen om de haverklap.
Velen binnen de overheid hebben gefaald, maar je hoort minder over de uitvoerende ontwikkelaars. Bijna alles is uitbesteed.
Is het echt zo dat de Origins en Cap Gemini’s willens en wetens de klant in de fout laten lopen zodat zij uurtje-factuurtje de eigengemaakte rommel weer kunnen herstellen?
@6 Het is denk ik eerder een kwestie is van grote bedrijven die zich goed weten in te dekken tegen de bureaucratie van overheden.
Contracten die rustig doorlopen tot er eens een, al dan niet goed, besluit komt vanuit de opdrachtgever om wat te gaan doen.
En ze kijken wel uit om zich in die bureaucratie te mengen, dan zijn ze ineens mede verantwoordelijk.
@7 Dat snap ik. Wat ik me afvraag, is of die bedrijven gewoon evil zijn (anderen noemen dat slim), of dat ze werkelijk niets kunnen doen aan de slechte opdrachten, scope creep, slechte communicatie enz.
Ik vermoed dat bedrijven zelf wel meer kunnen bijdragen aan het beter laten slagen van dergelijke projecten. In dat geval mogen overheden best harder zijn: vorige keer slecht werk geleverd, volgende keer geen opdracht. Wat mij betreft met een nationale lijst van behaalde resultaten in het verleden.
@7 Zo gaat het er idd aan toe. De nagel aan de doodskist is dat vermaledijde uitbesteden. Ik heb wat dingen gezien waar je niet blij van wordt…waar je je gewoon voor gaat schamen omdat het gemeenschapsgeld is wat je als een malle loopt te incasseren.
Er wordt zoveel geld over de balk gegooid, daar lusten de honden geen brood van. En als de overheid inkrimpt gaat het alleen maar meer worden. Want tja, ambtenaren doen niets en daar moet je vooral zo min mogelijk van hebben, maar Henk & Ingrid willen wel via internet hun paspoort kunnen verlengen, want dat is zo lekker makkelijk… Kassa!
@8 Het is voornamelijk het willen vermijden van risico denk ik. Ze zouden inderdaad veel meer kunnen doen en betekenen in de besluitvorming, maar dan raken ze teveel betrokken wat dan weer teveel risico’s met zich meebrengt.
Of dat ‘evil’ is weet ik niet. Grote bedrijven zijn panisch voor het woord risico (daar houden aandeelhouders niet van), dan kan er meestal vrijwel niks meer. Dat maakt ze soms wel blind voor de gevolgen denk ik.
@9 Ik ken helaas ook een aantal van die voorbeelden. Eng om te zien hoe er met overheidsgeld wordt omgegaan.
ICT wordt nog steeds als de grote verlosser gezien, daar moeten we echt is vanaf. Het heeft echt veel goeie kanten, maar het is geen ei van columbus.
@1, @3: er is veel onderzoek gedaan naar faalfactoren van ICT projecten, en “bij politiek gestuurde projecten [zijn] de klassieke faal-factoren rijkelijk aanwezig”. O.a. door Chris Verhoef van de VU. UIt eigen waarneming kan ik bevestigen dat het falen van het C-2000 project vrijwel volledig op rekening van de politiek kan worden geschreven. Voor het “fijn tunen” van het netwerk na oplevering werd geen geld meer beschikbaar gesteld. Dat moesten de gemeentes maar oplossen. Dus een centrale beheerorganisatie die bij de gemeente Hoek van Holland moest bedelen om geld voor een steunzender om het bereik op het strand te verbeteren, dat werkt natuurlijk niet.
Verder voorziet de C-2000 architectuur in het inzetten van een mobiele steunzender bij grote evenementen om tijdelijk te capaciteit te vergroten. Die is in Hoek van Holland niet ingezet, dus dat hele evenement is duidelijk onderschat. Maar de politiek die een machteloze beheerorganisatie neerzet met te weinig geld is hier toch wel de hoofdschuldige.
ICT in de overheid raakt verstrikt waar de overheid zelf ook voortdurend in verstrikt raakt: onduidelijke visie die regelmatig verandert, de neiging om dingen van bovenaf te bepalen zonder eigenlijk precies te weten wat je aanstuurt (en daarmee een gigantische groei van aanstuurders, maar te weinig mensen waar het nodig is), dan wat tamelijk willekeurige snijoperaties en bezuinigingen en quick fixes die leuk klinken maar niet als geheel bekeken worden, en de neiging om koppig vast te houden aan richtingen die zijn ingeslagen min of meer ongeacht de realiteit. (EPD, OV-chip, C2000.)
Verder is ICT gewoon nog erg nieuw. De ambtelijke organisaties zoals ze nu zijn, zijn in de loop van tientallen (zo niet honderden) jaren gegroeid en ontstaan – en nu willen we in pakweg 15 jaar de boel herschrijven. En de organisatie van gigantische hoeveelheden informatie en communicatie (vooral het op de juiste plek bij elkaar brengen) is moeilijk. Vroeger kon het gewoon niet, en vielen veel dingen dus gewoon buiten de mogelijkheden. Zolang niemand ze ziet en niemand het kan waarmaken vallen die dingen niet op – denk aan het geploeter in oude archieven en het sjouwen met dossiermappen. Nu zien we de mogelijkheden en kunnen ze gerealiseerd worden, maar het heeft tijd nodig om te stabiliseren, om nieuwe manieren te vinden om als geheel te functioneren, en ideeen zijn sneller bedacht dan uitgevoerd.
Tegelijkertijd weet ik dat er veel geld wordt verdiend door die moeilijkheid extra te overdrijven en ook simpele dingen moeilijk te maken. Het gebrek aan realistische verwachtingen is ook een gebrek aan realistische eisen en inschattingen, waardoor de opportunisten veel kansen krijgen om met een paar leuke buzzwords gouden bergen te beloven, en niet gecorrigeerd worden als ze slecht werk afleveren.
De oplossing weet ik niet, want simpele oplossingen missen de nuance. Maar volgens mij werkt een methode met ‘kleine stapjes per keer’ waarbij voortdurend kleinere verbeteringen worden aangebracht beter dan voor de zoveelste keer het roer helemaal om te gooien en met een botte bijl aan de ene kant dingen weg te snoeien, om vervolgens tegen hele hoge kosten aan de andere kant iets totaal nieuws te beginnen.
@11:… waarover wij dus geheel niet van mening verschillen.
Wie heeft toch ooit die onzinnige notie bedacht dat grootschalige inzet van ICT leidt tot meer efficiëntie, tot betrouwbaardere gegevens en tot kostenbesparing?
Dat is geen onzinnige notie. Je moet het alleen wel goed doen. En daar heb je kundig personeel voor nodig. Aangezien het voor een leek bijkans onmogelijk is om te achterhalen wat kundig ICT-personeel is, heb je daarvoor dus ook ICT-kundig management nodig, tot aan het hoogste puntje in de hierarchie c.q. in het inkoopbeleid. En onder andere daar gaat het mis. Bij de overheid zelf kom je daar alleen maar “ambtenaren” tegen, bij het uitvoerend personeel is het personeelsbeleid bij lange na niet streng genoeg om de onkundigen eruit te gooien en bij het inhuren slaagt men er structureel in om enorme molochen in te huren die zich helemaal niet bezig houden met ICT maar met het verhuren van ICT-personeel-uurtjes; zolang ze niet als volslagen incompetent overkomen, zijn ze perfect geschikt om te verhuren.
De overheid zou softwareontwikkeling veel meer moeten uitbesteden aan de net iets kleinere, gepassioneerde bedrijven waar iedereen weet waar ze mee bezig zijn en waar men wel verder vooruit denkt dan de einddatum van het detacheringscontract. Maarja om dat soort bedrijfjes te vinden zul je toch op zijn minst enige verstand van zaken moeten hebben. En daar gaat het weer mis. ICT aan de overheid verkopen is net als sportauto’s aan oma’s verkopen. “Ik wil een rode!” Om vervolgens 12 miljoen neer te leggen voor een Seat Ibiza…
In Nederland zijn (nu nog, maar niet lang meer) 26 politieregio’s, allemaal hun eigen koninkrijk. Elke regio kon een eigen ICT-systeem kopen of laten ontwikkelen.
Lekkere uitgangspositie voor interoperabiliteit (de strijd om “dominant design” in het klein).
Het probleem met ICT is dat veelal mensen die de besluitvorming doen weinig technisch benul hebben.
@14:
broehahaha….dat klinkt maar al te bekend!
Overigens ben ik voor het weer door de overheid zelf in dienst nemen van bepaalde experts, bijvoorbeeld bij inkoop en ict.
Op dit moment lijkt het wel of de enige experts die de overheid in dienst heeft juristen zijn.
Het feit dat er onder de mensen die van overheidswege betrokken zijn bij ICT projecten zoveel onbeschrijflijke sukkels zitten is voor mij als ontwikkelaar reden om nooit bij een dergelijk project betrokken te willen zijn. Er valt voor de capabele engineer namelijk geen enkele eer te behalen aan projecten waarbij de opdrachtgevers totale no-knows zijn, die niet gehinderd door enige kennis van zaken eigenlijk altijd simpelweg de voortgang van een project aanhet frustreren zijn. Dit wordt in hoge mate veroorzaakt door een gebrek aan durf (geen knopen durven doorhakken, cover your ass gedrag) en doordat deze types vaak beschikken over het analytisch vermogen van een zandkorrel. Hoofd- en bijzaak onderscheiden is voor deze alpha-opgeleiden bijna altijd een zware opgave.
Dus, gegeven het feit dat er te weinig competente mensen zijn binnen de overheid, is het inderdaad een uitstekend idee om de budgetten terug te schroeven. De veel kleinere projecten die over blijven hebben tenminste kans van slagen.
Vuistregel: duurt uw project langer dan 6 maanden en zijn er meer dan 7 ontwikkelaars nodig? Dan gaat u waarschijnlijk falen. Knip het op.
@17:
Je kunt in theorie veel getwijfel en gezwalk van de zijde van de opdrachtgever opvangen met een goede IT-projectmethodiek. Maar er zijn grenzen, idd.
@18: ik ken ze allemaal en ben nu zelf van de Scrum / Agile school. Maar probeer die spelregels maar eens aan zo’n cover-my-ass ambtenaar uit te leggen.
“Dus u wilt eigenlijk dat wij een blanco cheque uitschrijven?”
En tegen onwil/gebrek aan realiteitszin is geen methodiek opgewassen
@17: Er valt voor de capabele engineer namelijk geen enkele eer te behalen aan projecten waarbij de opdrachtgevers totale no-knows zijn, die niet gehinderd door enige kennis van zaken eigenlijk altijd simpelweg de voortgang van een project aanhet frustreren zijn.
Eerlijk gezegd kom ik dit net zo vaak tegen in de private sector. Vooral bij de wat grotere onderneming.
@20 mee eens. Goede opdrachtgeverszijn vooral kleinere bedrijven. In grotere bedrijven kom je alllerlei dilletanten tegen. Het ergstezijn pure dienstverleners, dwz bedrijven die geen fysiek produkt maken.
Maar in de ambtenarij is het nog net wat erger
@17:
klagen klagen klagen. Denk je dat het daar beter van wordt? Ga zelf dan lekker bij de overheid werken. Crack the system from within.
on the side @20: lekker om zo over je opdrachtgevers te praten. Ze betalen wel je boterham, betweter.