Parlement bespreekt de canon van Nederland

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Torentje Binnenhof Madurodam Foto: Arnoud BoerHunebedden, Hugo de Groot of Christiaan Huijgens: wie is uw favoriet in de Canon van Nederland? Het is een beetje een gemene vraag, want u hoeft natuurlijk helemaal niet te kiezen tussen deze drie. Ze maken namelijk allemaal onderdeel uit van de canon:

Het geheel van belangrijke personen, teksten, kunstwerken, voorwerpen, verschijnselen en processen die samen laten zien hoe Nederland zich ontwikkeld heeft tot het land waarin we nu leven.

Voor een beeldende uitleg van wat er in de canon van Nederland zit, kun je terecht bij de stripfiguren Fokke en Sukke. Voor de gevorderden onder de canon-volgers is het het debat over de canon in de Tweede Kamer deze week interessanter. Hoe moet het verder met de canon in Nederland? Het stadium waarin bijvoorbeeld iemand als Pim Fortuyn nog toegevoegd kan worden is nu echt voorbij. Het komt nu aan op de uitvoering.

Ontwikkeling van de canon
Aanleiding voor het debat in de Tweede Kamer is de meest recente brief van de minister van Onderwijs over ‘de voortgang van de canon’ van december vorig jaar. Eerder in 2007 had de Commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon een advies gegeven aan de regering en zelfs voorafgaand een weblog hierover bijgehouden. In totaal hadden de wijze heren en dames tussen 31 augustus 2005 en 3 juli 2007 zeventien bijeenkomsten nodig om te komen tot de canon van Nederland. Het kabinet Balkenende II vond deze nodig voor het basis- en voortgezet onderwijs.

De commissie presenteerde de volgens haar oordeel vijftig belangrijkste personen, uitvindingen en gebeurtenissen. De nieuwe minister van Onderwijs Plasterk besloot vervolgens om het verplicht te stellen. Het canon werd nog iets aangepast, want oorspronkelijk kwam Christiaan Huygens er niet in voor. Deze werd nog toegevoegd. De lobby voor Pim Fortuyn was niet sterk genoeg.

Kabinetsplannen met canon
Wat gaat dit kabinet doen? Ze heeft netjes op drie manieren de canon een plek gegeven: in het onderwijs, in de cultuursector en in de inburgering. Het lesmateriaal wordt aangepast en de leraren worden voorbereid op de invoering van de canon. Er komt een canonkaravaan die het land intrekt om in bibliotheken informatie te geven en het komt uiteraard terug in het Nationaal Historisch Museum dat in Arnhem gaat verrijzen. Curieus wordt het als het om inburgering gaat: alle kandidaten die hun examen goed hebben afgelegd krijgen een exemplaar van de canon in Nederland.

Zou het niet handiger zijn als de inburgeraar die niet slaagt een exemplaar van de canon krijgt? En de rest van Nederland: zou u een exemplaar van de canon willen ontvangen?

Reacties (16)

#1 Eurocraat

Ik heb ooit nog een boze mail gestuurd naar de Canon, omdat er mijns inziens een fout zit in het stukje over Karel V. De Canon beweert dat de laatste gewesten die zich moesten overgeven Friesland en Gelre waren, terwijl dit feitelijk Groningen en Gelre waren. Nooit antwoord gekregen, wat wel weer laat zien dat die Van Oostrom geheel door de Friesche lobby is ingepaaid.

Serieuzer: ik ben behoorlijk te spreken over de Canon. Vindt het een behoorlijk goed en vrij gebalanceerd geheel, hoewel natuurlijk walgelijk amstelcentristisch. De beste manier om mensen Nederlandse geschiedenis te leren blijft echter natuurlijk gewoon Van Nul tot Nu.

  • Volgende discussie
#2 wout

Vaderlandsche geschiedenis is zo 1800. Zinloos chauvinisme.

De belangrijke geschiedkundige processen beperkten zich niet tot de grenzen zoals die in de 19e eeuw zijn vastgelegd, dus waarom zou je je kennis van geschiedenis beperken tot die grenzen?

Daarnaast valt er geen peil te trekken op de onderwerpen. Grafcultuur naar overheersing naar religie naar politiek naar literatuur naar ethologie. Hoe kun je ooit begrip krijgen van de processen in de geschiedenis als je per periode een ander onderdeel van het geheel bekijkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Peter

@1: van nul tot nu? Dat valt niet te onthouden. Wat er al niet aan volk hier over de vloer is geweest: rondtrekkende rendierjagers en andere nomaden, romeinen, franken, vikingen, bourgondiërs, habsburgers, spanjaarden, fransen, belgen, duisters, hongaren en al die anderen….
Alleen al de eerste ontwikkelingen en die tot 1600: laat daar iemand op inburgeren en je weet zeker dat-ie zakt voor het examen.
Het blijft natuurlijk uitermate arbitrair of Rembrandt belangrijker voor de geschiedenis is geweest dan Julius Ceasar. Of dat Annie M.G. Schmidt evenzeer een moeder des vaderlands is, als koningin Wilhelmina of majoor Bosshardt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Eurocraat

@2Om te begrijpen waarom de Nederlandse staat is zoals ze is is het wel degelijk van belang ook een zekere kennis van vaderlandse geschiedenis te hebben. Natuurlijk moet het daar niet bij blijven, en zijn internationale gebeurtenissen even belangrijk, maar in het Nederlandse geschiedsonderwijs is het wel erg doorgeslagen.

@3: het idee van de Canon is dan dus ook niet om stompzinnig jaartallen te leren,maar om aan de hand van èèn persoon of gebeurtenis een breder verhaal te vertellen. Het gaat dus niet zozeer om het belang van Rembrandt,maar om dat van de hele 17e eeuwse schilderkunst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Peter

@4: Ik bedoelde ook niet de jaartallen maar de mensen en gebeurtenissen.
Maar daar zeg je wat: “…niet zozeer om het belang van Rembrandt, maar om dat van de hele 17e eeuwse schilderkunst
Om die periode dan te doorgronden zijn we zeker 100 canons verder.
Ik vind de geschiedenis nog veel te jong om in canons aan te bieden. Gewoon op de lagere school en brugklassen alles in vogelvlucht laten zien. De geïnteresseerden kunnen dan het vak de rest van hun middelbare school opnemen in hun lessenpakket. De echte die-hards studeren verder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 wout

@4

Toch zie ik liever dat de grote (meestal internationale) processen behandeld worden, waarbij Nederlandse voorbeelden worden aangehaald. Het Canon doet dit precies andersom. Gevolg is dat iedereen onthoudt wie Willem van Oranje is, maar niemand af weet van de professionalisering van het ambtenarenapparaat. Dat laatste lijkt me toch vrij belangrijk voor het begrip van de Nederlandse staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Teun

@5 dat wordt ook bedoeld @4.

Daarnaast: er wordt wel een eenzijdig beeld gepresenteerd: men is er nog niet eens uit wat de rijkdom van de gouden eeuw heeft veroorzaakt: Graanhandel met de oostzee of de vaart op “de oost”? Was laatst nog een hele discussie over nav de vonst van dat wrak in Zweedse wateren.

Maar de canon om de doorsnee nederland meer bewust te maken over de geschiedenis van zijn land; daar is het toch een mooi middel toe, of je nu Willem van Oranje of de slag bij Nieuwpoort (uit de babyboom-canon, die toen nog geen canon heette) erin opneemt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Peter

@7: nou, ik vrees dat doorsnee-nederland meer bij de les te houden is door een programma als ‘Boer zoekt wortels’.

En wat de highlights van een canon zouden moeten zijn: Willem van Oranje noemen als onderdeeltje van een uitgebreid topic over Balthasar Gerards (in plaats van andersom) geeft toch een heel ander historisch gevoel.
Maar goed, je geeft met het voorbeeld over de gouden eeuw al aan dat zelfs het verleden zich kan ontwikkelen. Dat de canon daar aan moge bijdragen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Mark

@Wout: dat er een canon der NLse geschiedenis is, wil niet zeggen dat er in geschiedenisles geen aandacht wordt besteed aan internationale onderwerpen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 clismo

Mijn favoriete Nederlander is Lieve Hugo, maar die zie ik er nog niet tussen staan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Bismarck

Ik vind dat Limburg een aparte canon moet hebben. Tot 1840 deelden we ongeveer niets met Nederland, ik kan me dus ook met driekwart van de canon niet identificeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 wout

@11

Daarom moeten we jullie ook samen met de Antillen verkopen. Praten net zo gek en gebruiken nog meer drugs.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Eurocraat

@Bismarck: probleem is natuurlijk ook dat er in Limburg eigenlijk nooit iets interessants is gebeurd, en er ook nooit echt interessante mensen vandaan zijn gekomen. Dat maakt het wat lastig een Canon te vormen, zelfs als je geen concurrentie meer hebt van de rest van het land.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Bismarck

@13: Kijk dat krijg je dan he, je leert het niet op school dus weet je niet wie Veldeke of Servatius waren, of wat de Momus en Jocus, wat de betekenis van de mijnen of de ENCI (overigens ook voor Nederland) was, wat het verdrag van Meerssen inhield, de slagen van Atuatuca en Woeringen voor gevolgen hadden. De terreur van Dibbets zegt je vast ook niets, of de worsteling tussen Gelre en Julich.

Je reinste cultuurkolonialisme is die canon!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Peter

Meester Bismarck, ik heb wel opgelet hoor! Zo weet ik heus wel dat een spraakmakende parlementariër uit Venlo komt, de minister van asfalt uit Valkenburg, de minister van externe aangelegenheden uit Maastricht en de minister van handel uit Meerssen.
En da’s dan alleen nog maar de allerjongste geschiedenis!
Hier in Den Haag hebben we veel te danken aan architect Jo Coenen en was het Rijksmuseum niet ontworpen door zijn voorganger Pierre Cuypers?
En dan doe ik natuurlijkl al die andere limburgers tekort die nederland hebben opgestuwd in de vaart der volkeren, waarvan Willy Schobben niet mag worden vergeten en Yvonne Habets op nationaal nivo zegeviert met ‘Boer zoekt vrouw’.
Zo een beetje goedgemaakt Bismarck?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@15: Aangename uitzonderingen op de regel bestaan natuurlijk. Omgekeerd (bezien het rijtje politici dat je laat passeren) ook minder plezierige herinneringen aan eigen landgenoten, al zijn wij er nu natuurlijk van af ;-)

  • Vorige discussie