Voorpagina

Zoekresultaten voor

'Lubben'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Michael Chavarria (cc)

Amerika’s geheimste dienst uitbesteed

, door

ANALYSE - Is Edward Snowden de enige die ontslagen werd na zijn historische lekkage van duizenden documenten? Booz Allen Hamilton, het bedrijf waar hij werkte (en niet de NSA, waarover meer) stuurde hem op 11 juli al de laan uit. Je zou verwachten dat na hem ambtelijk en politiek verantwoordelijken zouden volgen. En masse, gezien de band tussen de NSA en Booz Allen Hamilton. Want welke fatsoenlijke rechtsstaat besteedt haar geheimste dienst uit aan een bedrijf met winstoogmerk? Juist. Reden genoeg, zou je denken.

Je zou veiligheid een staatsaangelegenheid kunnen noemen; geen onderwerp voor bedrijven die winst moeten maken. Niet in Amerika. Booz Allen Hamilton heeft niet alleen toegang tot explosief materiaal, gezien Snowdens harddrives. Ook andere commerciële partijen zijn schaamteloos betrokken bij Amerika’s geheimste dienst. Zo ontwikkelden telecombedrijven software in opdracht van de dienst om hun klanten mee te kunnen bespioneren (schrijft de WSJ). Nog maar net gewend aan PRISM en xKeynote, blijken ook geheime projecten te bestaan als ‘Blarney, Fairview, Oakstar, Lithium and Stormbrew, among others, filter and gather information at major telecommunications companies. Blarney, for instance, was established with AT&T Inc. former officials say. AT&T declined to comment.’

Blijkbaar besteden Amerikanen niet alleen diensten en de ontwikkeling van software uit aan marktpartijen met een beursnotering. Daarmee hebben ze ook de ambtelijke en politieke verantwoordelijkheid weggemoffeld. En als dan iemand er met een laptop vol geheimen vandoor gaat, zijn er ook geen personele of organisationele consequenties. Ik ben eigenlijk wel benieuwd welke Nederlandse bedrijven betrokken zijn bij de AIVD – hoe hun vertakking er met de commercie precies uitziet.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Waarom Snowden wel, en Kinne, Binney en Klein niet?

, door

Een held of een boef? Ideologisch gedreven of een opportunist? Ik stelde deze vragen al over Snowden, het NSA-lek. Na lezing van Jams Bamfords They Know Much More Than You Think (NYRoB) moet ik volledigheidshalve nog drie namen van klokkenluiders vermelden: Adrienne J. Kinne, William Binney en Mark Klein.

Alle drie hintten al eerder over de enorme aflusiterpraktijken van de NSA. James Bowden sprak ze eerder en in zijn stuk zijn ze weer tot leven gewekt. De journalisten die Snowden op de voet volgen, aangehaakt. Rijst de vraag: waarom we na Snowden deze bronnen wel serieus nemen en voor Snowden nog maar weinig aandacht hadden voor de NSA en haar klokkenluiders hadden. Het verschil zit ‘em waarschijnlijk in de vier laptops die Snowden wel en de anderen (waarschijnlijk) niet hadden. Daarop explosief materiaal dat onze ergste vermoedens, eerder geopperd door Kinne, Klein en Binney, definitief bevestigden.

Maar wie zijn deze klokkenluiders?

Adrienne Kinnen was afluisteraar. Zij vertelde Bowden in 2001 mee te luisteren met landgenoten die belde. Alsof ze dagboeken zat te lezen, vertelde ze Bowden. ‘It was incredibly uncomfortable to be listening to private personal conversations of Americans,’ she said. ‘And it’s almost like going through and stumbling and finding somebody’s diary and reading it.’

William Binney nam in 2001 afscheid van de NSA. Hij kon het afluisteren niet meer rijmen met zijn geweten. Bowden: ‘In March 2012, Wired magazine published a cover story I wrote on the new one-million-square-foot NSA data center being built in Bluffdale, Utah. In the article, I interviewed William Binney, a former high-ranking NSA official who was largely responsible for automating the agency’s worldwide eavesdropping network. (…) “They’re storing everything they gather,” he said.’

Foto: Gerard Stolk (cc)

De blote dijen van AIVD of wat er schuil gaat achter die dekmantels

, door

ANALYSE - Niet eens zo lang geleden schoof de dekmantel van de AIVD ten aanzien van activiteiten jegens Nederlandse journalisten onthullend hoog op. De Telegraaf had een klacht ingediend bij het Europese Hof nadat journalisten van de krant door de geheime dienst onder surveillance waren geplaatst. Ze hadden staatsgeheimen in handen en dat rechtvaardigde volgens de AIVD ook voor de geheime dienst ‘bijzondere middelen’ om de journalisten in de gaten te houden. En dat mocht dus niet, aldus een kekke samenvatting van de verantwoordelijk minister van Binnenlandse Zaken, Plasterk (PvdA) in november 2012.

Het EHRM komt unaniem tot het oordeel dat de inzet van bijzondere bevoegdheden door de AIVD tegen de Telegraafjournalisten een schending oplevert van artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) (privacy) en artikel 10 EVRM (recht op vrije meningsuiting en informatievergaring); de strafvorderlijke inbeslagneming van documenten bij De Telegraaf acht het Hof (in meerderheid; vijf tegen twee) in strijd met artikel 10 EVRM.


En waar in Amerika volgens de meeste betrokkenen zowel PRISM als het afluisteren van journalisten bij AP zijn gemeld bij (geheime, dat wel) commissies en ook het Congres (in select gezelschap, dat ook weer) ervan af wist, mist dergelijk (en degelijk) toezicht in Nederland. De geheime dienst onderwierp zonder last en ruggespraak Nederlandse journalisten aan een streng beleid van toezicht.

Foto: Rafe Saltman (cc)

Als je heel stijf je ogen dichtknijpt, word je onzichtbaar

, door

ANALYSE - De grote banken van Nederland (ABN, Rabobank en ING) besloten onlangs om geen concrete voorspellingen over de woningmarkt meer te doen. Daarvoor tekende het Financieele Dagblad dinsdag twee redenen op: 1) ze willen zo het ‘negatieve sentiment keren’ en 2) de prijsmodellen zouden gezien de vele wijzigingen in wet- en regelgeving niet meer kloppen.

Wat is het nu?

Allebei wellicht. Maar als we de voorpagina omslaan lezen we dat ‘Vrijwel alle analisten (…) enkele jaren geleden afscheid [hebben] moeten nemen van hun wiskundige modellen waarmee de marktontwikkelingen redelijk konden worden voorspeld.’ Was getekend: Prisco Battes en Cor de Horde. Geen nieuws dus, als we Battes en De Horde serieus nemen. Dat schrijven ze immers zelf (zie cursivering). Blijft het verband tussen berichtgeving over de huizenmarkt en de daadwerkelijke ontwikkeling er van, als reden over. En dat verband lijkt mij schromelijk overdreven.

Zouden grote, significante groepen huizenkopers (groot genoeg om de markt te beïnvloeden) hun beslissingen om wel of niet te (ver)kopen daadwerkelijk baseren op de (technische en moeizaam op te vragen) analyses van de commerciële banken? Het is te makkelijk om de banken andermaal van hopeloze zelfoverschatting te betichten – daarom laat ik het bij deze retorische truc dat niet te doen, maar toch wel te vermelden. Interessanter dan de vraag waarom ze geen specifieke, kwantitatieve voorspellingen meer geven is de vraag hoe ze tot die beslissing zijn gekomen.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Niet bewindspersonen maar politieke partij is aangeschoten wild

, door

ANALYSE - Om de balans in de coalitie te houden, moet de VVD binnenkort toch echt een keer een PvdA-bewindspersoon redden.

Samsom ging op stap om de kritische achterban te helpen met het verwerken van een hard, rechts standpunt: de strafbaarheid van illegaliteit. En tweemaal moest de PvdA diep door de knieën om VVD-bewindspersonen in het zadel te houden. Dat deed Ed Groot (in casu Weekers) en Jeroen Recourt (in casu Teeven) bijzonder wankel. Maar ze deden het. Met veel oppositie tegen, maar met steun van de sociaal-democraten, mochten  beide heren ondanks een motie van wantrouwen na een lang debat daadwerkelijk over tot de orde van de dag gaan.

Aangeschoten wild, mompelden commentatoren. Verzwakt, onder het vergrootglas. Het CDA beloofde binnen enkele weken terug te zijn in de Kamer om Weekers/Teeven opnieuw op de gril te leggen.

De aangeschoten-wild-analyse is logisch, klinkt overtuigend en is waar en niet-waar tegelijkertijd. Niet de bewindspersonen zijn aangeschoten wild en verzwakt, de partij waartoe ze behoren – de VVD – is aangeschoten wild of, beter: een kat in het nauw. De partij is als een toom eenden die angstig opvliegt nadat de eerste schoten (allemaal mis, maar serieus genoeg) hebben geklonken. De PvdA rommelde zich stuntelig door de debatten (ze gaven veel te  vroeg steun aan falende staatssecretarissen), maar in macropolitiek perspectief betalen deze investeringen zich ruimschoots terug.

Foto: Maarten (cc)

Wie wakkeren het vuur aan Weekers’ schenen aan?

, door

ANALYSE - Interessanter dan de Bulgaren zijn de sponsoren achter de schermen van de affaire-Weekers. 

Geen politiek schandaal kan zonder sponsoren en opponenten. Sponsoren doen er alles aan om (achter de schermen)  het momentum van een schandaal te voeden, zodat het blijft rollen. Opponenten doen het tegenovergestelde. En zo ontstaat een bloedige strijd om de dominante betekenis van de ‘feiten’ en in de slipstream van dit gevecht een schandaal. Een politiek schandaal in the making is politiek bedrijven met andere middelen. En niet iedereen, blijkt maar weer, is daar even bedreven in.

In dit mijnenveld van voor- en tegenstanders – dat overigens niet wezenlijk afwijkt van de dagelijkse gang van zaken, maar nu met dreigende politiek en institutionele consequenties – zit Weekers nu gevangen. Er zijn vele sponsoren die het vuur blijven opstoken (denk aan zijn eigen ambtenaren die, met een verkiezing in eigen gelederen, niets chromen om op televisie eens flink vaan leer te trekken tegen hun broodheer). Anderzijds zijn er nauwelijks opponenten die hem publiekelijk een helpende hand toesteken. Interessanter dan de Bulgaren die hun levensonderhoud keurig kregen overgemaakt, zijn de mensen achter de schermen die er tabak van hadden en ondanks de staatssecretaris daartegen wilden optreden. Uit het feitenrelaas, dat ik maar even heel kort doorloop, zijn een aantal sponsoren aan te wijzen.

Foto: Stanford Center for Internet and Society (cc)

Een zeikerd met een punt

, door

ANALYSE - In zijn tweede boek gaat Evgeny Morozov een stapje verder in het beteugelen van de hysterie rondom de mogelijkheden van het internet. Het maakt hem een zeikerd, maar hij heeft wel een punt.

Evgeny Morozov is een zeurpiet. Iemand waar je op leegloopt. Er kan nauwelijks een compliment af, behalve voor degenen met wie hij het eens is. En dat zijn, zonder uitzondering ook zeurpieten en mensen waar je op leegloopt. Het is allemaal geen reden om Morozovs werk niet te lezen. En na zijn ‘debuut’ The Net Delusion. How Not To Liberate the World verscheen onlangs zijn tweede boek, To Save Everything, Click Here. Daarin staan twee noties centraal: solutionism en internet-centrism. Gecombineerd: de wens om voor al onze problemen een technologische (lees: online) oplossing te vinden.

U begrijpt – Morozov heeft noch aandelen in is noch fan van Silicon Valley.

Politieke revoluties

In The Net Delusion waarschuwde hij voor het enthousiast (en ondoordacht)  inzetten van internet, online apps en tools om burgers, gebukt onder dictatoriale regimes, te bevrijden (een politicologische analyse). Het is volgens Morozov, in zijn soms vermoeiend polemische stijl, een fictie dat toegang tot John Stuart Mill via een bit torrentleidt tot een volksopstand in Noord-Korea. Sociale media maken de coördinatie van demonstraties inderdaad eenvoudiger en sneller dan in het Twitterloze tijdperk. Maar vraag eens in Iran hoe eenvoudig en snel het regime met diezelfde middelen dissidenten heeft opgespoord. En vervolgd. En gemarteld. Of vermoord.

Foto: adesigna (cc)

Collectieve intelligentie ‘Boston’ faalde, maar bleef waardevol

, door

ANALYSE - Na de aanslagen in Boston werd al snel gespeculeerd over mogelijke daders, onder andere op Reddit. De ware daders werden niet genoemd. Maar hoezeer de massa ook faalde, de collectieve intelligente blijft waardevol.

Wie gelooft in de wijsheid van de massa, zal het na ‘Boston’ niet eenvoudig hebben. Onterecht. Want Boston-zonder-aanhalingstekens bestaat natuurlijk niet. Er is niet zoiets als één moment in de geschiedenis; één eenduidige gebeurtenis waartegen we alles wat erna gebeurde, kunnen afzetten. De aanslag is een optelsom van fasen: het falend toezicht voorafgaand aan de ontploffingen, de ontploffingen zelf, de slachtoffers in doodstrijd, de hulpverlening, de zoektocht naar de daders, de schietpartijen en arrestatie, het verdriet dat bij velen nog naweet en de lessen die we moeten trekken. En een optelsom van rollen. Alleen het publiek heeft er al minimaal vier: preventieve ogen en oren, slachtoffer, hulpverlener en opsporingsapparaat.

Crowdsourcing in pre-internettijd

Kortom: ‘Boston’ is een complex aan gebeurtenissen en rollen en niemand weet waar we precies het falen van de hive mind, alias de collectieve intelligentie, alias de wisdom of crowds aan moeten toeschrijven. Ik ook niet. Maar het kind (de actieve inzet en betrokkenheid van een deel van het publiek) wegspoelen met het badwater (een foute uitkomst, namelijk de verkeerde verdachte) is volgens mij niet de oplossing. Sterker – in het verleden heeft het inschakelen van die collectieve intelligentie haar waarde meermalen bewezen, somt zelfs Evgeny Morozov op. De beroepscriticus van alles wat met internet te maken heeft, haalt in To Save Everything, Click Here (Allen Lane) drie voorbeelden van crowdsourcing in het pre-internettijdperk aan:

Foto: Floris (cc)

Teeven: de zwaardmacht in onverantwoordelijke handen

, door

OPINIE - Fred Teeven is aangeschoten wild na de zelfmoord van Russische asielzoeker Dolmatov.

Zichtbaarheid is in het politieke domein niet altijd wenselijk. Of handig. Merkt nu ook staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Fred Teeven. Zijn ambtenaren stapelden de fouten in casu Dolmatov zo hoog op, dat de crime fighter van de VVD voor het daadwerkelijke debat over alle missers al aankondigde niet van plan te zijn om af te treden. De NOS ontlokte zijn standvastigheid vandaag, het NRC, die de zaak-Dolmatov ‘brak’, nam het keurig over. Zijn principiële houding is bewonderenswaardig, maar Teeven is aangeschoten wild. Politiek en moreel.

Ombudsman Brenninkmeijer is kritisch, de Inspectie voor Veiligheid en Justitie is zeer kritisch, de familie Dolmatov is kritisch en zeer verdrietig. Niet vreemd: het rapport van Teevens eigen keurmeesters klinkt streng: ’(…) Dolmatov [is] ten onrechte in vreemdelingenbewaring (…) gesteld, (…) er [is] ten aanzien van de verleende rechtsbijstand niet conform wet- en regelgeving gehandeld en (…) de verstrekte medische zorg [is] tekort geschoten.’ Dit moet Teeven pijn doen; zo’n grote hekel als hij heeft aan mensen die het met de regels niet zo nauw nemen. De vraag rijst of je van zo’n organisatie, met aanrommelende mensen, wel de baas wilt zijn.

Ja dus.

Die stelligheid tekent de voormalig Officier van Justitie-zeer-zware-misdaad. Een kwaliteit als je met zware jongens te maken hebt. Die stelligheid zou tegelijkertijd tot de nodige averij kunnen leiden. Want: politiek voor Teeven belangrijker dan het persoonlijk drama-Dolmatov is een ander, groter dossier waarin hij lijnrecht tegenover het CDA staat: de afslanking en privatisering van de gevangenissen (zie dossier en de Facebook-pagina tegen het Masterplan). En juist het CDA was gisteren in de opmaat naar het debat zeer streng over de Stas.

Foto: Audringje (cc)

Handig vlak voor troonswisseling: grondwetapp

, door

Vlak voor de troonswisseling is er veel gedoe over het al dan niet afleggen van een eed of trouw zweren aan de nieuwe koning. Dan komt juist een handzame app voorbij waar in begrijpelijk Nederlands de grondwetsartikelen staan, met toelichting.

Als republikein interesseert met die troonswisseling weinig. Maar leuke bijkomstigheid is wel dat er een fundamentele discussie ontstaat over wie nou aan wie trouw zweert.
En dat is dan voor mij weer aanleiding om een van mijn oude hobbies op te pakken, grondwetten lezen.

Dan valt gelijk op dat in de grondwet wel staat dat de koning een eed moet afleggen aan de Staten-Generaal en de grondwet (artikel 32 in begrijpelijk Nederlands):

Als er een nieuwe koning is, moet er zo snel mogelijk een openbare vergadering van de Eerste en Tweede Kamer samenkomen. Deze vergadering is in de hoofdstad Amsterdam. In deze vergadering belooft of zweert de Koning dat hij zich aan de Grondwet zal houden. En hij belooft of zweert ook dat hij zijn werk goed zal doen. In de wet staat hoe hij dat moet doen.

Maar dat er niets in de grondwet staat over leden van de Staten-Generaal die bij een troonswisseling opnieuw trouw moeten zweren aan de koning.
Wel staat er iets in de wet (van lagere orde dus) over de exacte verklaringen van de koning en daarna de leden van de Staten-Generaal. En hier wordt het interessant.

Foto: Patrick Kicken (cc)

Feesten met de handrem erop

, door

ANALYSE - Alles wat je doet tijdens een avondje uit kan vastgelegd worden en je lange tijd achtervolgen. Wat is de implicatie van die altijd aanwezige zichtbaarheid?

Drie studentes vertelden dat ze bij het uitgaan rekening houden met het feit dat hun gedragingen en uitlatingen kunnen worden gefilmd. Ik ben zo blij dat ik studeerde in het pre-sociale mediatijdperk. Wat blijkt? Groepjes vriend(in)(en) hebben WhatsApp-clubjes waarop in no time beelden, foto’s en geluidsfragmenten worden gedeeld. ‘Iedereen weet altijd direct alles,’ verzuchtte een van mijn studentes. Getuige zijn is voldoende om voor eeuwig te worden vastgelegd in compromitterende posities op, aan, op of onder bars, stoelen, bedden of benen. Sporen van ontsporingen zwerven rond en worden zelfs bezongen.

Vreselijk, lijkt mij het, zo’n leven op de handrem. Bij elk biertje kijk je over je schouder. Anderzijds: toezicht, of dat nu van papa en mama komt of een anonieme massa waarbij je moet vrezen voor je imago, werkt. Je laat, moe van het over je schouder kijken, eens een biertje staan.

Het zal niet lang meer duren en dan is het voor leden verboden om een mobiele telefoon mee te nemen naar een studentenvereniging. Of je gaat bij de deur door een poortje en dat wist, met een sterk magnetisch veld, alle data van je hand held. Binnen staan verstoorders van contact met je netwerk. Fysiek of technisch: er zullen binnen nu en slechts enkele jaren onneembare barrières opgeworpen worden om clubgenoten binnen te filmen. En wie dat doet (wat eenvoudig is vast te stellen), krijgt een maatregel of schorsing aan zijn broek. De norm dat je niet uit de school klapt, geldt binnen studentenverenigingen immers al en de wil om vooral te blijven feesten is sterker dan de vrees daarbij ernstige imago-schade op te lopen. Dus stoppen we niet met feesten, maar met elkaar vastleggen.

Vorige Volgende