Op Sargasso bieden we regelmatig ruimte voor gastbijdragen. Dit maal wederom een bijdrage van MB.
In het kader van het voortdurende streven naar deregulering en een transparantere overheid heeft de rijksoverheid besloten dat een aantal vergunningen wordt samengevoegd. Dit voornemen wordt verankerd in de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) en het gaat hierbij om vergunningen die je moet aanvragen wanneer je iets op een bepaalde plaats wilt doen. Denk aan een bouwvergunning, monumentenvergunning, sloopvergunning, milieuvergunning, aanlegvergunning etc. Al deze vergunningen worden – voor de burger – samengevoegd tot één omgevingsvergunning.
De voordelen zouden zijn dat burgers en bedrijven minder last hebben van allerlei verschillende vergunningtrajecten, de procedures worden verkort en dat er geen tegenstrijdige voorschriften meer worden afgegeven. Een aanvrager krijgt dus te maken met één loket en één vergunning. Dat is op zich natuurlijk niet slecht. De bureaucratie is verdwenen, het leven gemakkelijker, de overheid betrouwbaarder en de kans op persoonlijk geluk weer wat vergroot.
Althans, zo zou het moeten gaan. Het probleem zit hem op het moment als zo vaak bij grootse plannen van het rijk weer in de ICT, in het geval van de WABO het OmgevingsLoket Online, kortweg OLO. Als onderdeel van de WABO moet het mogelijk worden een vergunning volledig digitaal aan te vragen en te verlenen. Weg met het papier is de gedachte. Ook daar kun je – in de meeste gevallen – maar moeilijk tegen zijn.
Het probleem is echter dat de WABO op 1 juli in moet gaan en dat OLO nog altijd niet goed werkt. Om die reden is al besloten dat de WABO niet ingaat als de ICT niet op tijd af is. Verantwoordelijk demissionair Minister Huizinga – geen genie als het gaat om het regisseren van ICT-projecten – ziet echter nog altijd geen aanleiding om de invoering van de WABO uit te stellen. Dat zou ook gênant zijn, omdat men al sinds 1 januari 2008 aan het uitstellen is. Steeds weer met een ander excuus. Het gevolg is echter dat veel gemeenten nog altijd niet weten waar ze op 1 juli precies aan toe zijn: Welke hardware is er nodig? Hoe moeten we de ambtenaren bijscholen? Hoe wordt afstemming tussen verschillende overheden geregeld? Het rijk heeft daarvoor wel een oplossing: de regionale uitvoeringsdienst. Een organisatie die tussen provincie en gemeente zit en beschikt over de juiste expertise en materialen om deze taak op zich te nemen. Dus in tijden van deregulering wordt er een dienst met eigen taken en bevoegdheden bij verzonnen.
Samengevat kun je zeggen dat een idee dat best aardig is – wie is er nou tegen het vereenvoudigen van regelgeving – ondertussen is ontspoord. Dat ligt niet aan (te)veeleisende burgers, niet aan stroperige gemeenten of een gebrekkige ICT. Het rijk, dat zichzelf in het kader van deregulering best een taak op hoofdlijnen zou mogen toedichten, blijft maar proberen alles tot in de puntjes te beheren en beheersen. Een beetje omdat het de burger en lagere overheden onvoldoende vertrouwt, maar vooral omdat het zichzelf iets te veel capaciteit toedicht. De gekozen weg naar deregulering heeft daarmee een contraproductief effect. Het pleidooi voor een andere aanpak van Arjen van Witteloostuijn is daarom zo gek nog niet.
Reacties (17)
Het OLO is anders wel vrij essentieel voor de invoering.. Wat ik begrepen heb hangt het toch nog echt op de ICT (OLO) en het rijk verzorgt dat. Gemeenten hebben niet veel extra hardware nodig.. de meeste gemeenten kunnen met behulp van een aantal applicaties zowel de front- mid als backoffice draaien.
Als de WABO gaat draaien levert dat jaarlijks 70 miljoen besparing op aan administratieve lasten voor bedrijfsleven en burger ( geschat).. niet slecht zou ik zeggen
Men leert ook nooit. Dit probleem deed zich al voor in 1973 toen ik voor het eerst met automatisering te maken kreeg.
Als de poltitiek verstandig is dan maken ze een wet die bepaald dat de politiek zich niet met automatiseringsprojecten mag bezighouden. Zeker niet in de invoeringsfase.
Het OLO ja. Zit het probleem daar wel echt?
Het VNG is een grote oproerkraaier gebleken de afgelopen maanden.
Het zou me niets verbazen als het eigenlijke probleem is dat veel gemeenten gewoon niet klaar zijn, geen zin hebben in de benodigde investeringen, pas op het laatste moment gewacht hebben met technische wijzigingen.
Door decentralisatie begint VNG trekken van een extra wetgever te krijgen.
http://www.vromtotaal.nl/nieuws/2010/maart/huizinga-wabo-1-juli-niet-onverantwoord.4666.lynkx?tid=375&stid=0
http://www.vromtotaal.nl/nieuws/2010/maart/vng-wabo-1-juli-onverantwoord-door-omgevingsloket.4630.lynkx?tid=375&stid=0
@1
Natuurlijk is er wel extra hardware nodig. Niet veel hardware, maar wel gespecialiseerd: Grote schermen voor de beoordeling van tekeningen en plotters in het geval die moeten worden uitgedraaid. Maar je hebt gelijk: de schatting levert natuurlijk een zeer aanlokkelijk bedrag op.
De vraag is echter of die deregulering echte deregulering is, of een nieuwe ordening van processen en procedures.
Veel gemeenten zullen onder de WABO meer in het vooroverleg gaan stoppen. Dan moet je alsnog je ambtenaren en commissies af, alleen niet meer in het kader van de definitieve vergunningaanvraag.
`Als u de vergunning zo aanvraagt, wordt het negatief. Maar komt u eens praten, dan kijken we hoe we eruit kunnen komen.”
@3
Ik heb het idee dat veel gemeenten een behoorlijk eind zijn, maar wie half 2007 in hardware investeerde, vooruitlopend op de invoering in 2008, zit nu met grotendeels afgeschreven en ongebruikt materiaal. Als ik een gemeente was zou ik pas zorgen dat ik klaar was als ik echt zeker wist dat en wanneer het door zou gaan.
Het is wel logisch. Zo’n systeem druk de gemeenten in een bepaald stramien wat betreft de vergunningen.
Gemeenten zijn liever autonoom, ook al is dat minder efficient.
Wat een achterhoede gevecht..
In de wereld van ICT is er helemaal geen overheid, snap dat nou es ;-P
Het stuk hierboven suggereert dat ICT het probleem is. Het probleem zou zijn dat het OLO niet werkt. En dat is niet het eigenlijke probleem, aldus het artikel. Het eigenlijke probleem zou zijn dat alles top down geregeld wordt.
Maar daar ben ik t nou radicaal mee oneens. Het probleem is precies andersom: dat dit bottom up wordt geregeld. Veel gemeenten willen eigenlijk geen Wabo, want dat is een hoop gedoe/geld/moeite. Maar die gemeenten die wel hun best hebben gedaan om het loket te krijgen, willen het juist wel. Het hele wetgevingsproces is zo overgeleverd aan een strijd aan de onderkant, tussen de pro-wabo en de anti-wabo liga. En ondertussen weet niemand waar die aan toe is. Gaat de wabo 1 juli nou door of juist niet? Het is nu 11 mei en er is nog niemand die het met zekerheid kan zeggen. Er is een totale rechtsonzekerheid, waar niemand baat bij heeft.
Voortaan dus gewoon maar weer top-down.
@ mb: dat vooroverleg scheelt initiatiefnemers een hoop geld, want waar in een vergunningtraject een plan nog wel eens naar de prullenbak wordt gewezen wordt dat op deze wijze voorkomen en kan men sneller door. Op die manier kan je een op hol geslagen architect op tijd de grenzen laten zien die in een plan mogelijk zijn. Met de watertoets geld iets dergelijks al vanaf 2003 en dat werkt, mits je je weg erin weet, redelijk soepel. En zo’n overleg hoeft natuurljik niet altijd met mensen om een tafel, dat kan ook gewoon per mail / telefoon.
Afgezien van de (soms?) problematische invoer van ICT-projecten bij de overheid wordt ik wel erg blij van het idee dat de gemeente 1 vergunningsloket krijgt en nog belangrijker dat gemeentes informatie en bestemmingsplannen digitaal beschikbaar en inzichtelijk maken. Wat natuurlijk helemaal geweldig zou zijn als ze de ruwe gegevens gewoon in een openGIS standaard beschikbaar maken. Dat zou volgens mij ook een hoop geld kunnen schelen.
Denken we nu echt dat we zoveel winst kunnen behalen met die wabo. De wetgeving blijft het zelfde. Termijnen worden korter maar kunnen heel makkelijk verlengt worden. Vergunning vrij bouwen wordt uitgebreid maar daardoor is meer gemeentelijk toezicht nodig.
Digitaal aanvragen is (nog) niet verplicht. Welke burger gaat voor een dakkapel naar een architect die e.e.a. digitaal gaat leveren ?. Nee, ook daar valt geen winst te behalen.
Wat hebben we wel. 300 ? gemeenten die projectgroepen instellen en software moeten implementeren, organisatie structuren moeten aanpassen en werkprocessen moeten herschrijven. Heb ik het nog helemaal niet over dat ministerie waar al jaren tientallen ambtenaren niks anders doen dat dit bedenken en uitrollen.
Als er al winst valt te behalen met de wabo dan is die allang op.
Stoppen met deze trein kan niet meer dus laten we alsjeblieft zo snel mogelijk (1 juli) starten met de wabo. Met of zonder OLO. (maakt de eerste jaren nog geen 5% gebruik van)
@gerard, inderdaad: Vergunningvrij bouwen (op het achtererf, beneden de 5 meter) is wel een belangrijk gevolg van de Wabo, die onafhankelijk is van het omgevingsloket.
Er zijn ook mensen tegen vergunningvrij bouwen. En zij vinden juist dat dit vooroverleg ook geld scheelt. Het idee is dat bouw-ambtenaren bij een lichte bouwvergunning nu nog een “zou-je-dat-nou-wel-doen”-advies kunnen geven, dat er dan niet meer in zit. Brandgevaarlijke schuurtjes, series oer-lelijke stallen. Bouwsels op of net over de erfgrens.
Het is toch te gek dat we nu (inmiddels 12 mei) nog steeds niet weten of die Wabo, met deze ingrijpende gevolgen, of je ze nu goed vindt of niet, over 2 weken doorgaat?
Het hangt allemaal af van een overleg tussen Minister Huizinga (VROM) en VNG en IPO over of het loket naar hun mening voldoet.
Wie regeert dit land? VNG en de IPO?
Voor de mensen die het nog niet wisten: OLO is een afkorting die al langer in gebruik is.
O.L.O. = ontiegelijk laag onderwijs
@zazkia7: grotendeels ben ik het wel met je eens. Maar. Naast deregulering wordt ook heftig gedecentraliseerd (decentraal wat kan, centraal wat moet). Daar hoort loslaten bij.
@zazkia10: overigens moet nog altijd – ook onder de BOR – de welstandstoets uitgevoerd worden. Volgens mij ook onder de vijf meter op het achtererf (als gemeenten dat tenminste zo geregeld hebben in het BP en de welstandsnota)
Trouwens, vanaf nu naar de beoogde invoering is geen twee, maar zes weken: je slaat juni over.
@witpaard: van harte mee eens. Maar dat vooroverleg bestaat natuurlijk allang. Daarvoor heb je geen WABO nodig. Althans, dat is wel een paardenmiddel om het vooroverleg meer in gebruik te laten komen
@P: OLO kom je wel vaker tegen: ga eens naar de buren bij retecool.
/VNG-modus on
Oh ja @zazkia: je vraag ‘wie regeert dit land’ is maar beperkt relevant. Daarmee bedoel ik dat de meeste vergunningen gemeentelijk terrein zijn/betreffen. Daar heeft het Rijk niets mee van doen. Dus wie dit land regeert is voor de gemeente Rozendaal in dit opzicht bijna niet zo belangrijk, als ze maar een paar heldere hoofdlijnen meekrijgen
@MB 12 ik ben het helemaal niet met je eens, hoe kan jij het dan wel met mij eens zijn?
Centraal wat moet! Daar hoort vasthouden bij! En data prikken is niet iets wat je decentraal moet regelen. Dit weet overigens iedere leraar Frans, die besteden hun proefwerkdata ook niet uit aan de brugpiepers.
Voor de gemeente Rozendaal, om even aan te sluiten bij je voorbeeld, is het dus hartstikke moeilijk.
“Als ik een gemeente was zou ik pas zorgen dat ik klaar was als ik echt zeker wist dat en wanneer het door zou gaan. ” zeg je zelf. En wanneer weet je dat echt zeker? Als je eigen vertegenwoordigingsorgaan -de VNG- het OLO goed genoeg vindt of de Minister de hakken in het zand houdt, ergens over een weekje of twee.
@MB 12 alinea 2, de welstand is dus geen plicht meer, tenzij gemeenten daar zelf zin in hebben. En die zin gaan ze waarschijnlijk niet maken; want het valt niet te handhaven zonder dat je een vergunning verleent. Je kan dan alleen nog maar achteraf handhaven, terwijl je de regels niet van tevoren, bij het bouwen hebt kunnen vertellen. Dat komt het draagvlak niet ten goede.
Dit staat overigens dus los van het OLO. Nu ja niet helemaal los. Het illustreert de consequenties van de Wabo => GROOT en daarom is de rechtsonzekerheid zéér onwenselijk. En dit is dan nog maar 1 ding. over de monumentenvergunning, de kapvergunning en de recreatiewoningen enz enz hebben we het dan nog niet.
@14 wat preciezer dan. Ik ben het met je eens dat de strijd wordt gedomineerd door ‘gedoe’ aan de onderkant. Ik vind alleen dat de oorzaak daarvoor niet bij de gemeenten gezocht moet worden.
Maar goed: even verder erop ingaan. Dat loslaten hoort zeker bij decentralisatie. Het is een beetje overmoedig om te denken dat het rijk iets kan verzinnen dat tot op detail niveau moet gelden voor pak hem beet Amsterdam, Rozendaal of Bronckhorst.
Overigens heeft die leraar Frans helemaal niets te zeggen over de manier waarop de leerlingen de datum in hun agenda schrijven, hoe ze het proefwerk voorbereiden, of ze met hun linker- of rechterhand schrijven. De insteek dat de verhouding rijk-gemeente vergelijkbaar is met die van leraar-leerling is nou precies wat er mis is met de topdown benadering. Er is onvoldoende kennis bij het rijk over de dagelijkse gang van zeken bij gemeenten. Het is maar goed dat VNG stevig in Den Haag zit om mee te denken en bij te sturen.
Ik geloof er niets van dat gemeenten stoppen met ruimtelijke kwaliteitszorg. Het is al jaren niet meer verplicht welstandsbeleid te voeren, en toch doen de meeste gemeenten het. En voor al het vergunningplichtige WABO of niet, moet nog altijd een toets worden uitgevoerd met behulp van de nota. Zelfs vergunningvrije wijzigingen kunnen aan de nota getoetst worden als gemeenten dit regelen.
En dat laatste zal heus gebeuren. Gemeenten laten hun grondgebied niet verrommelen en zullen geen burenruzies faciliteren als gevolg van dereguleringsdrang vanuit Den Haag.
De wabo zal wel eens anders kunnen uitpakken dan wat beoogt wordt.
Deregulering, snellere doorlooptijden, enz.
Goed voor grotere bouwplannen maar de meeste bouwaanvragen zijn de gewone uitbouwtjes opbouwtjes enz (90%). Door de korte doorlooptijden zullen discussies lopende een bouwaanvraag (welstand niet akkoord, tekeningen even aanpassen) niet meer mogelijk zijn, dus weigeren. Mijn verwachting is dan ook dat dankzij de Wabo er meer geweigerd gaat worden wat tot op heden nog oplosbaar is. Ik vraag mij af wie hier gebaat bij is.
Het enige wat m.i. niet (nooit) gedelegeerd had moeten worden door de regering (aan de kroon, die het laat afhangen van VnG/Ipo)
is de datum wanneer je de wet invoert.
Daarom vond ik de analogie met de leraar wel mooi. Sommige kinderen gaan het ruim van tevoren af hebben en anderen doen hun best om het zo lang mogelijk uit te schuiven. Door decentralisatie verplaatst de datum van 2x de standaardafwijking naar het gemiddelde.
De stelling dat gemeenten stoppen met ruimtelijke kwaliteitszorg is niemand hierboven aangegaan, maar niet minder interessant op zich.
Als je kijkt naar de industrieterreinen zijn gemeenten al jaren geleden gestopt met ruimtelijke kwaliteitszorg.
Uit- en opbouwtjes zijn dus al gauw vallende onder artikel 5 van het Bor (dat mogelijk ook 1 juli in werking treedt)omgevingsvergunningsvrij als ze op het achtererf zijn en kleiner dan 5 meter enz. enz.
Als ik de Gamma was dan zou ik een grote voorraad lelijke schuurtjes aanleggen. Ik zou alleen niet weten of ik die op voorraad moest hebben voor 1 juli….