ACHTERGROND - Het NRC beging afgelopen weekend een fikse faux pas door Muhammad Ali breeduit op de voorpagina te herdenken als ‘Cassius Marcellus Clay’. Ali had er tijdens zijn leven nochtans een fors punt van gemaakt dat hij die naam niet zag zitten.
Slaven werden vaak vernoemd naar hun meesters, en Ali vertikte het daarom, zich nog langer te laten noemen naar een slavenhouder. Zeker toen er succes aan zijn naam begon te kleven.
Niet enkel het NRC vergaloppeerde zich. De Amerikaanse sportverslaggever Bob Costas presteerde het om Ali op nationale televisie postuum nog even de les te lezen. Want Ali overdreef wel hoor, dat Cassius Clay een ‘slavennaam’ zou zijn. De 19e eeuwse Clay was juist een abolitionist, een voorvechter voor afschaffing van de slavernij.
Een nogal aanmatigend staaltje witwassen van de geschiedenis, meent schrijver Ta-Nehisi Coates (Between the World and Me, 2015): Clay was voor geleidelijke afschaffing van de slavernij. Ja, hij schonk de meeste van zijn slaven – die hij geërfd had – hun vrijheid, en gaf daarmee zo’n beetje het familiekapitaal op; maar anderszins had hij er ook geen moeite mee, slaven uit rancune te verkopen.
Rajiv Sethi, economieprof aan de Columbia Universiteit, toverde op twitter een bladzijde uit Ali’s autobiografie tevoorschijn, waarin deze verteld hoe hij op middelbare school voor het eerst las over wat zijn blanke naamgenoot zoal dacht. Fraai is inderdaad anders.
Het blanke ras zou superieur zijn vanwege haar grotere, en beter gevormde brein (schedelmeten werd in die tijd als serieuze wetenschap beoefend), en alle geleerden waren het er wel over eens dat de imposante Egyptische beschaving opgetrokken was door blanken. Daar waren zwarten uiteraard niet toe in staat.
Kun je Ali ongelijk geven, dat hij zich niet met deze 19e eeuwse naamgenoot wilde identificeren?
Reacties (9)
Waarschijnlijk was zijn naam bij de burgerlijke stand tot zijn dood ook gewoon Cassius Marcellus Clay, dus feitelijk is het zo gek nog niet. De naam Cassius Marcellus hebben zijn ouders, naar ik aanneem vrijwillig, verzonnen dus daar kan hij “de blanken” niet de schuld van geven
Het lijkt mij waarschijnlijker dat zijn naamsverandering te maken heeft met zijn bekering tot de islam, anders was het logischer geweest als hij de Afrikaanse naam van zijn voorouders had gebruikt. .
De Islamieten waren overigens minstens net zulke grote slavendrijvers als de Europeanen en beide kochten de slaven van Afrikaanse slavendrijvers, sterker slavernij komt tot de dag van vandaag nog voor in de Islamitische wereld, dus wat dat betreft zou het een kul reden zijn. Maar goed boksers zijn meestal geen professor in de geschiedenis.
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_slavery_in_the_Muslim_world
@1:
Lijkt mij niet de insteek van een soortemet grafrede. Daar zou de (overigens slechts door jou veronderstelde) informatie bij de burgerlijke stand niet zwaarder moeten wegen dat de persoonlijke voorkeur van de overledene.
Is niet wat hij zelf zei.
Best veel van oorsprong Arabische namen hoor, in Afrika.
Het is me allemaal wat zeg. Anders verwijderen we ook onze achternamen opgelegd door napoleon.
@3: Is een fabeltje. Napoleons bepaling kwam uit op 18 augustus 1811 en ging over die mensen die nog geen achternaam hadden. Dat ging echter om bijzonder weinig mensen, meestal uit de uithoeken van Neerlands platteland.
De meeste families hadden al ver voor die tijd familienamen.
@1: De VS kent geen burgerlijke stand (bevolkingsregister). Net zo min als Frankrijk trouwens.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bevolkingsregister
Van oorsprong? Waren die Afrikanen Arabieren dan? Spraken ze Arabisch? Nee, natuurlijk. De Arabieren hebben grote delen van dat continent net zo goed onderworpen en gekoloniseerd als – zeg – de katholieke Spanjaarden en Portugezen Zuid-Amerika. Met het geloof in de hand.
Het Arabische woord abid, afgeleid van abd (dienaar, knecht), betekent zowel slaaf als neger, en het geldt als scheldwoord.
Tot in de twintigste eeuw bloeide er een levendige slavenhandel, gedreven door Arabieren en hun onderlingen. In dertien eeuwen tijd zijn er tientallen miljoenen slaven richting Noord-Afrika en het Midden-Oosten werden afgevoerd (en vermoedelijke vele malen meer overleden). De jongens en mannen werden doorgaans gecastreerd, hele zaakje eraf. Vrouwen werden gebruikt als seksslavinnen.
Je kunt je dus inderdaad afvragen of zwarte Amerikanen die het christendom voor de islam verruilen omdat het christendom de godsdienst van hun onderdrukkers en voormalige slavenmeesters is, niet de duivel voor de beëlzebul verruilen.
Maar daar ging het nu even niet om, het ging erover waarom het best wel een beetje begrijpelijk is waarom ‘The Greatest’ geen Cassius Clay wilde heten, en hoe hij daar tot op de dag van vandaag door blanke commentatoren om wordt berispt. Die kunnen het niet laten om een gelegenheid voorbij te laten gaan om de witte onschuld te benadrukken. ‘Ja, maar die Clay had juist het beste met zwarte slaven voor, hoor!’ (Meh, nogal een mixed bag, zo blijkt.)
Die reflex zien we ook hier in ons kikkerlandje. Vandaar de relevantie.
@6: Waarom lees je mij nu de les over iets dat jij daarna zelf een bijzaak (“daar ging het nu even niet om”) noemt?
Het doet er toch niet toe hoe Arabische namen Afrika bereikt hebben?
#1 Doet alsof de Afrikaanse voorouders van dhr Ali per se geen Arabische namen kunnen hebben gehad. Ik beweer dat dat niet per se niet zo is geweest.
Slavenhandel van Europese, Afrikaanse of Arabische slavenhandelaren is daarin niet iets dat ter zake doet.
@7: omdat Prediker graag preekt
Het maakt natuurlijk geen ene ruk uit waarom de goede man zijn naam had gewijzigd. Het gaat erom dat hij dat jaren terug gedaan heeft en altijd de nieuwe naam is blijven gebruiken.
@8 Hear hear. Als iemand zijn naam verandert en die nieuwe naam vervolgens consequent gebruikt, dan is het niet meer dan fatsoenlijk om je best te doen ook consequent die nieuwe naam te gebruiken. Of het nou is omdat iemand zich tot de islam heeft bekeerd, getrouwd of geadopteerd is, de oude naam een slavennaam vindt, transgender blijkt te zijn, of de oude naam gewoon niet zo mooi vond, dat maakt voor het gebruik niet uit.