Het Rooms-Katholieke geloof is een kleurrijke religie, vol van uitbundige feesten en beeldende rituelen: huwelijk, doop, carnaval, processies, wonderen, communies, rozenkransen, Mariaverering, hosties en wijn. De traditionele religies van de oorspronkelijke bewoners van het Amerikaanse continent zijn al even kleurrijk: rituelen, mensenoffers, voorouderverering, regendansen, oogstfeesten, maskers en sjamanen.
In de hedendaagse Latijns-Amerikaanse samenlevingen leven beide voort. De Latino is gelovig en bijgelovig tegelijk en heeft bovendien, door de invloed van stamvaders uit het verlichte Westen, behoefte aan een rationele onderbouwing van zijn daden en doen.
Voor de middenklasse geldt dat het geloof dezelfde plek heeft als in Nederland: De zondagse kerkgang is er bij de meeste van hen wel uit. Ze komen in de kerk voor doop en huwelijk, maar daar blijft het bij. Sommige gelovigen slaan een kruisje voordat hun vlucht vertrekt of iedere keer als ze een kerk passeren. Dat laatste ritueel kan riskant zijn, zo ondervond ik toen ik naast iemand in de auto zat en we in volle vaart door de verkeersjungle van Bogota schoten. Bij elke kerk ging een hand van het stuur en werden de ogen een fractie van een seconde gesloten, terwijl we links en rechts inhaalden. Geloof is een kwestie van vertrouwen, niet van controle.
Het bijgeloof uit zich op alle bekende manieren: gebroken spiegels brengen ongeluk tenzij je de scherven wast, onder ladders moet je niet doorlopen en voor zwarte katten moet je oppassen. Ook schijnt bijna twintig procent van de mensen hier te denken dat het geluk brengt om met Oud en Nieuw geel ondergoed te dragen. Wordt onderzocht!
De derde component in het verhaal, de ratio, komt tot uitdrukking in allerlei pseudo-wetenschap, die therapeutisch wordt toegepast. Dat Zuid-Amerikanen gek zijn op therapie viel me eerder in Buenos Aires al op. Twee Colombiaanse kennissen beginnen binnenkort samen een praktijk.
De een is psychologe, gespecialiseerd in een therapie gebaseerd op het principe dat je familiegeschiedenis jou plek in het grote geheel bepaalt. De wetenschap erachter? Leden van bijvoorbeeld het geslacht Kennedy komen tragisch om het leven. Toeval, zegt u? Welnee, het is de onvermijdelijke orde der dingen!
De ander is gediplomeerd astrologe. Hun gecombineerde dienstverlening zal hier goed in de markt liggen.
Nu is de bedoeling van al die therapie ook niet dat een patiënt geneest. De therapie is een ritueel, een kleurrijk verhaal. Het nut van de therapie is de herhaling, de routine, het offer in tijd en geld dat er voor gebracht moet worden. De therapie moet eeuwig doorgaan. De therapeut is een moderne priester of sjamaan, de therapie onderdeel van de snel groeiende religie die dagelijks terrein wint in Zuid-Amerika: het therapisme.
Reacties (10)
Mooi.
“Geloof is een kwestie van vertrouwen, niet van controle.”
Heel mooi (en vaak heel moeilijk)
Bij het zinnetje dat Guy aanhaalt bleef ik ook hangen: Het lijkt me een mooie omschrijving van het onderscheid tussen geloof en magie.
Een mezoezah aan je deurpost hangen of een kruis van vlierhout aan de staldeur… het een is vertrouwen, het ander is magie…. twijfelachtig.
Leven is voor realisten.
Religie voor watjes.
@m44. Als je iets doet om iets gedaan te krijgen ben je eigenlijk met magie bezig. Bidden om iets te krijgen is ook een vorm van magie. Alleen bidden om onbaatzuchtig dankjewel te zeggen voor de volmaaktheid van de schepping is vertrouwen. Dat moet het ook wel zijn, want de schepping is verre van volmaakt.
Hij is leuk @5, en verre van volmaakt ;)
‘magie’ Uitoefenen om mensen hoop te geven, gebeurt al sinds mensenheugenis. Het gevaar gaat uiteindelijk schuilen in de hebberigheid die de mens eigen is. Zo is de Katholieke kerk groot (en rijk) geworden, zo proberen sjamanen, paragnosten en astrologen ook hun dagelijks brood te verdienen door labiele mensen het geld uit de zak te kloppen met vage voorspellingen, oude legenden en sterren die er al eeuwen niet meer zijn maar die volgens hen wel vertellen dat jouw voornaam en je geboortedatum betekenen dat de dwarslaesie die je kreeg al jaren geleden voorspeld was. Dit alles voor al dan niet vrijwillige gulle giften.
Er is niets mis met hoop proberen te geven, er is van alles mis met de manieren waarop dat gebeurt.
Maar ondertussen winnen in de grote Zuid-Amerikaanse de pinkstergemeentes snel zieltjes van de lusteloze katholieke kerk.
+steden
Ik kan me herinneren dat het in Chili in de jaren ’80 voor de mensen uit de armste wijken heel normaal was dat die Mormoonse Gringos uit de VS – naast de welbekende ‘Canutos’ (de Jehova’s getuigen) – zieltjes kwamen winnen. Ze ge(mis)bruikten hun Blanke verschijning om de toen nog meer gebrainwashte volk – met een door de Elite ingeprente minderwaardigheidscomplex – te imponeren en zich voor te doen als Ubermenschen. “Jullie kunnen net zoals wij worden zolang je maar xyz aanbid.” Velen gingen ervoor echter ging de Masonic Elite weer geluiden verspreiden dat de Mormonen duivelsaanbidders zijn e.d. Maar de groep die nu bijv de Flower of Life volgt is meer en meer aan het groeien.