ONDERZOEK - Deze week is de presentatie van een rapport over Antisemitisme en immigratie in West-Europa. Daphne Meijer van Een Ander Joods Geluid las het deel over Nederland.
Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat het begrip ‘antisemitisme’ voorbij komt, in de meest uiteenlopende contexten en voorzien van de meest uiteenlopende betekenissen. Vast pandoer is de bewering dat de Syrische vluchtelingen die sinds een aantal jaren in ons land asiel hebben aangevraagd, allemaal antisemitisch zijn geïndoctrineerd. Als zodanig zouden zij een gevaar vormen voor de Joden in Nederland. Maar is dit zo?
Op 17 mei vindt de officiële presentatie plaats van het onderzoeksrapport Antisemitism and Immigration in Western Europe Today: is there a connection? Findings and recommentations from a five-nation study. Deze studie werd in vijf landen verricht, in opdracht van de Berlijnse Stichting Erinnerung Verantwortung Zukunft. Wetenschappers deden onderzoek in vijf West-Europese landen: België, Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.
Leo Lucassen, hoogleraar sociale geschiedenis en migratiestudies in Leiden en onderzoeksdirecteur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, onderzocht samen met turkologe en antisemitisme-onderzoeker Annemarike Stremmelaar de situatie in Nederland. Hun bevindingen zijn zeer de moeite waard, maar hun rapport lijdt helaas ook aan het euvel dat het niet geschreven is voor enkel de Nederlandse lezer, maar voor de Europese lezer. En van deze Europese lezer kan niet worden verwacht dat hij weet hoe onze maatschappij in elkaar zit, met onze ingewikkelde en elkaar overlappende migratiegeschiedenissen en diverse beleidsmaatregelen om migranten te rubriceren en vervolgens te integreren. Er wordt kortom veel achtergrondinformatie gegeven die voor sommige Nederlandse lezers al lang en breed bekend is.
Kernvraag die aan alle onderzoekers in de vijf onderzochte landen werd gesteld, was: heeft de aankomst van vluchtelingen vanaf 2011 het aantal antisemitische incidenten en de ernst van die incidenten beïnvloed? Voor Nederland is het antwoord in elk geval: nee. Dit wil niet zeggen dat er geen antisemitisme in Nederland bestaat of heeft bestaan, of dat antisemitische incidenten zomaar gebeuren, in het luchtledige, en dat er niets te zeggen is over mogelijke overeenkomsten tussen de plegers.
Nederland is volgens internationaal onderzoek dat de beide auteurs aanhalen, geen antisemitisch land. In vergelijking met andere landen in Europa leeft het antisemitisme amper. Voor zover Nederlanders (van diverse achtergrond) negatieve gevoelens over Joden koesteren, hebben deze te maken met de relatie die zij leggen tussen Joden en Israël, de vermeende loyaliteit van Joden met Israël en de verantwoordelijkheid die Joden in Nederland zouden hebben voor wat Israël doet.
Lucassen en Stremmelaar werken deze centrale stelling heel nauwgezet uit. Zij leggen het begin van de groei van het hedendaagse antisemitisme in 1999, aan de vooravond van de Tweede Intifada. De gebeurtenissen in Israël/Palestina in die tijd zorgen voor nieuwe deelnemers aan het debat: de (klein)kinderen uit Marokkaans-Nederlandse en Turks-Nederlandse gezinnen. Deze jongeren zetten hun betrokkenheid bij het lot van de Palestijnen om in antisemitisme gericht op Nederlandse Joden (schelden, bedreigingen) en Joodse instellingen (vernielingen, grafitti etc). Dit onderbouwen Lucassen en Stremmelaar met resultaten uit diverse onderzoeken.
Een aanrader is het hoofdstuk over Joodse percepties van antisemitisme. Het blijkt dat het aantal bij instanties als de politie en het CIDI gemelde incidenten van antisemitisme de facto aan het dalen is. Ook het aantal Joden dat naar Israël vertrekt, is al jaren stabiel. Er is een klein migratieoverschot van Israëli’s. Desondanks zeggen vele Nederlandse Joden, desgevraagd door de onderzoekers, dat zij banger zijn dan vroeger voor antisemitisme en terreur. Dit vertaalt zich in berichten als zouden Joden op het punt staan naar Israël te vluchten en nieuwaangekomen migranten uit het Midden-Oosten op het punt staan zich aan de Nederlandse Joden te vergrijpen. Dit is pertinent niet waar.
In dit boeiende en leesbare rapport (lees het vooral!) staat nog een andere conclusie die het vermelden waard is: antisemitisme los je niet op met Holocaust-educatie. Lessen over de Holocaust zijn nuttig en belangrijk, maar om antisemitisme minder aantrekkelijk te maken is het veel verstandiger om lessen te geven over Joods leven nu. Jongeren meenemen naar Auschwitz is niet de oplossing, niet-Joodse jongeren en anderen in contact brengen met hun Joodse leeftijdgenoten werkt daarentegen wel.
Daphne Meijer is medewerker van Een Ander Joods Geluid.
Reacties (9)
Als je opgroeit in de Islamitische wereld, wordt antisemitisme je met de paplepel ingegoten. Daar hoef je alleen maar de lokale kranten voor te lezen en/of de lokale TV voor te kijken.
Als je bedoelt: ‘zij allemaal’, dan is dat natuurlijk niet automatisch waar. De meeste mensen zijn niet tot onuitgenodigd geweld geneigd.
“Voor zover Nederlanders (van diverse achtergrond) negatieve gevoelens over Joden koesteren, hebben deze te maken met de relatie die zij leggen tussen Joden en Israël”
Antisemitisme in Nederland bestaat al van lang voor dat Israel bestond. Ook nu nog is er opvallend veel selectieve verontwaardiging als het over de Joden/Israel gaat, zeker in verhouding tot landen en volken waar veel ernstigere zaken op veel grotere schaal gebeuren. Dit komt vooral voort uit afgunst over het relatieve succes van deze groep immigranten o.a. in de bankwereld en de diamanthandel. Ook Israel is een economisch succes geworden, zeker t.o.v. wat de buurlanden gepresteerd hebben. Hierdoor werden en worden ze in extreem linkse en rechtse hoek als vijandige kapitalisten tegenover de “onderdrukte arbeider” beschouwd, meestal in een complot theorie samen met de V.S.
Het moge inmiddels duidelijk zijn dat de anti-semitisme hysterie tot doel heeft kritische geluiden tov het Israelische regime en het optreden van het IDF te onderdrukken.
Ik hoop hier geen Engelse toestanden te krijgen.
“Lessen over de Holocaust zijn nuttig en belangrijk”
Opmerkelijk is, in het licht van de recente gebeurtenissen, dat Israël zelf die lessen geheel vergeten lijkt te zijn.
@4: Allesbehalve vergeten, maar wel opnieuw geïnterpreteerd.
Het is hier eerder al eens opgemerkt. Na WO2 zei de wereld: dit mag niet meer gebeuren. De joden stelden: dit mag òns niet meer gebeuren. Wat tot de wrange realiteit heeft geleid dat het gedrag van de nazi’s niet als waarschuwing, maar als handleiding is opgevat. (Dat zulks ook tot de ondergang kan leiden zodra je er alleen voor staat, vergeten we dan maar even.)
Door dit zo te stellen ben ik volgens sommigen een antisemiet. Maar dat is welbeschouwd iedereen die niet juichend in ganzenpas meemarcheert. De term is een geuzennaam aan het worden en dat zijn die Israël-lobbyisten, die te pas en vooral te onpas ermee strooien, dan zelf schuld.
@5 “Wat tot de wrange realiteit heeft geleid dat het gedrag van de nazi’s niet als waarschuwing, maar als handleiding is opgevat.”
Ik vrees dat ik het op dat punt geheel met u eens ben. Men lijkt verworden tot wat men zelf zo vreesde. In feite zijn ze geen spat beter, afgezien van dat zij nog geen genocide gestart zijn.
Inderdaad wordt het woord “antisemiet” te vaak misbruikt in een poging terechte kritiek tot zwijgen te brengen. Waar hebben we dat eerder gezien? (retorische vraag)
@2: Het is toch vooral de Israël-lobby die veel meer dan andere inherent racistische en/of mensenrechten schendende landen de aandacht op het land blijft vestigen. Je kan geen uur Eurosport kijken zonder dat je een (door de staat Israël gefinancierde!) reclame voor het land ziet voorbijkomen, Israëlische politieke partijen en een staatsgefinancierd “documentatiecentrum” proberen voortdurend in de media de staatsstandpunten te propageren en verdedigen en zelfs op blogjes hun propaganda te spuien. Daarmee lok je tegenreacties uit. Als Assadisten op de Nederlandse televisie en dit blog hun moorden kwamen verdedigen, zouden ze ook een stuk meer tegenwind krijgen. Daarnaast is een groot deel van conservatief Nederland ook nog eens gratis aanjager van het debat (meestal kritiekloos ter zijde van Israël), vanwege het eerste deel van één of ander sprookjesboek.
Maar voordat we weer op een staat gaan hakken: herlees de laatste twee alinea’s van #0: Niet de holocaust*-industrie spekken, maar mensen leren kennen en het besef dat er ook een ànder joods geluid is, dat waarschijnlijk net zo moe -zo niet nog moeier- is van dat helaas verwante, jammerende zelfverklaarde herrenvolk dat als een drenzende kleuter gaat stampvoeten als een ander eens een seconde aandacht krijgt.
*Een woord dat de lading niet dekt, en pas na de tv-serie uit 1977 in zwang is gekomen.
@5
Daar vraag je dan ook wel om met een generalisatie als: