Vier doorsnee Britse jongeren van Pakistaanse/moslim afkomst reizen vanuit hun hometown Tipton naar Pakistan voor het trouwfeest van een van hen. Het is net 9/11 geweest en de Amerikanen zijn van plan Afghanistan binnen te vallen. Om onduidelijke redenen reizen ze door naar Afghanistan. Daar komen ze na de inval van de VS niet meer weg en in hun pogingen te vluchten komen ze tussen gevangen genomen Taliban-strijders terecht. Niet lang daarna zitten drie van hen in Guantanamo Bay, waar ze worden onderworpen aan een haast onmenselijk regime. De vierde waren ze kwijtgeraakt in Afghanistan en is nooit meer levend teruggezien. Twee jaar zitten ze vast, zonder formele beschuldiging en advocaat, worden op verschillende wijzen gemarteld en ondervraagd. Slaaponthouding. Gevangenschap in een kooi en spreekverbod. In de brandende zon met een volledig pak en gezicht bedekkend masker op. Zogenaamde “stress positions” moeten innemen. Pakken slaag bij ondervragingen.
Dan komt het meest ongelofelijke. Ze worden er onder andere van beschuldigd bepaalde bijeenkomsten van radicale islamieten in Afghanistan te hebben bijgewoond, terwijl twee van hen op dat moment onder politie-toezicht stonden in Engeland wegens diefstal en andere vergrijpen.
De film is gemaakt als een docu-drama, waarbij je de drie overlevenden steeds kort in beeld krijgt en daarna een segment waarin acteurs het verhaal uitbeelden. De meeste indruk maken wel de scenes in Gitmo, waar allerlei martelingen plaatsvinden terwijl je als kijker weet dat ze “onschuldig” zijn. Ik zet hier onschuldig tussen aanhalingstekens omdat de slechte kant van de film is dat het de zaken iets te zwart-wit voorstelt. Pas later in de film kom je er achter dat deze jongens geen lieverdjes waren in Engeland, en over hun motivatie om naar Afghanistan te gaan wordt niet alles even duidelijk. Ook bezoeken ze een der meest extreme Jihad Moskeeen, en de film laat het voorkomen alsof dat per ongeluk is. Maar wat wel blijft staan is dat ze heel waarschijnlijk geen geweer hebben aangeraakt, zeker geen high-ranking Al-Qaida strijders waren en op Kafka-achtige wijze werden beschuldigd van iets dat ze niet hadden gedaan, terwijl er bewijs voor handen was dat ze van blaam kon zuiveren. Ze hebben geen excuses of vergoeding ontvangen voor hun onrechtmatige detentie die hen twee jaar van hun leven heeft gekost.
In dit stuk op Times Online zwengelt David Aaronovitch de discussie op goede wijze aan. Als we ons in een internationale strijd tegen Moslim-Terrorisme bevinden, en er net als in de Koude Oorlog of de Ierse kwestie af en toe “vals gespeeld” moet worden om te winnen, zullen er altijd gevallen zijn van mensen die onterecht in de cel zitten en gemarteld worden om informatie. Dat is een dilemma waar we met zijn allen bewust van moeten zijn, en deze film maakt dat dilemma niet duidelijker door zijn zwart-witte voorstelling van zaken.
What you can?t do is what, I think, Winterbottom and all too many Britons now do, which is to obliterate the dilemma, so that the problem becomes entirely one for the authorities and not for us. Guantanamo is a bad reaction to something real, but none of us quite knows what the good reaction looks like.
Desalniettemin is dit een aanrader. Zeer indrukwekkend en actueel. Regisseur Winterbottom won er een zilveren beer mee in Berlijn. Maar zorg wel dat je daarna iets leuks gaat doen want ik en mijn medekijkers zaten elkaar na afloop enigszins depressief aan te kijken. Gelukkig is er geen grafstemming die niet verholpen kan worden met de klassieker Space Balls!
Reacties (7)
Dat die jongens zo dom waren Afghanistan in te reizen geloof ik niet. Ik denk dat ze weldegelijk tegen de VS wilden vechten en dat dit verhaal nu goed uitkomt…
Indrukwekkender vind ik dan ook het verhaal van een winkeleigenaar die “verlinkt” werd door zijn concurrenten. Hij werd al TV-kijkend (!) thuis opgepakt en naar Gitmo overgebracht. Een paar jaar later wordt hij vrijgelaten en komt terug om te zien dat zijn winkel en huis zijn afgepakt…
In een “oorlog” wordt er altijd werl een beetje valsgespeeld. Helaas spelen de VS in dit conflict aan de lopende band vals, en de hele wereld kijkt toe hoe de grote pestkop op het schoolplein alles kan maken zonder daarvoor afgestraft te worden.
Het verhaal vertelt dat ze de afghaanse moslims wilden steunen door gratis in humanitaire projecten te werken.
In het ergste geval waren zij gewoon soldaten, voetvolk, geen leiders met belangrijke informatie.
Het schokkendste vind ik dat het inlichtingenapparaat van de VS en Britten hadden kunnen weten of zelfs wisten dat sommige beschuldigingen totaal niet klopten omdat ze op dat moment echt in GB zaten en niet Afghanistan. Doet denken aan de WMDs en Irak.
Wat moet er van de wereld worden als de grootste naties hun acties op dergelijke verkeerde informatie baseren?
P.S. heb je referentie voor dat verhaal?
Wat moet er van de wereld worden?
Het is helaas de wereld waar we al in leven…
Geen link trouwens, dit verhaal komt uit mijn hoofd, alwaar het al een paar jaar resideert en uiteraard stteeds fantastischer wordt.
Ik moet maar snel een retro review over space balls schrijven, die film is echt briljant!
‘Wat moet er van de wereld worden als de grootste naties hun acties op dergelijke verkeerde informatie baseren?’
@2: Geloof je dat echt? Dat ze het ‘per ongeluk’ doen? Oeps, we dachten toch echt dat Irak WMD had? Oeps, we dachten toch echt dat deze mensen terroristen waren? Natuurlijk niet, ze weten bliksems goed wat er aan de hand, maar ze gebruiken de informatie als het zo uitkomt.
Ja die optie had ik natuurlijk ook in gedachten. Maar die situatie is eigenlijk nog erger, want we pikken het wel ondanks hoe duidelijk het onwaar is.