Mijn eerste werkdag

Mijn eerste werkdag begon op een maandagochtend in de zomer van 1966. Ik was nog geen dertien jaar, ik was overgegaan van de eerste naar de tweede klas van het middelbaar onderwijs en ik vond: nu geld verdienen, niet voor een te vieren vakantie, maar voor te kopen boeken. Ik had op jongere leeftijd al een centje bijverdiend in de plaatselijke Vivo-supermarkt, door ‘zakjes te vullen’ in het magazijn, maar dat was geen echt werk. (Vroeger werden op het adres van de Vivo-winkels grote zakken met bijvoorbeeld hagelslag of pinda’s, bruine suiker of broodkruim afgeleverd. Die spullen moesten dan afgewogen en in kleine zakjes worden gedaan.)

Het werk dat ik ging doen was bollen pellen, hoofdzakelijk tulpenbollen, maar later in de zomer kwamen daar ook de vervelende (want kleinere) crocusbolletjes bij. Ik deed dat werk in een schuur van een bloembolleneigenaar, waar nog tien of twaalf andere bollenpellers zaten. Je kreeg betaald per mand gepelde bollen, ik meen één gulden vijftig. Als je het werk een beetje beheerste, kon je acht manden per dag doen, dus zeg maar een tientje binnenhalen. Dat was een zeer mooi bedrag in 1966.

Ik kwam, op een ouderwetse keukenstoel, te zitten tussen twee dames van, denk ik nu, ongeveer 17 jaar. Toen dacht ik dat ze ruim over de dertig waren. Ik ging zitten terwijl ik ze beiden toeknikte, ongeveer zoals de Japanners elkaar toeknikken. Mijn groetknik heeft altijd iets ouderwets gehad, ik weet het, denkt u maar aan de sumo-worstelaars als ze de ring inkomen. Dus het was al gauw van ‘wie hebben we daar?’ en ik antwoordde op die vraag: ‘Ben J.M. Hoogeboom, aangenaam!’

Het geschater begon een aanvang te nemen.

Ik had mij terdege voorbereid op deze eerste werkdag en ging aldus verder: ‘Ik ken nog een hit song uit de Verenigde Staten van Amerika, en die zal ik u nu voorzingen. A star is ri-i-i-i-sing…’ Geschater alom, en aangemoedigd door dit succes ging ik verder: ‘Nu een rekenkundig wondertje. Weest u even stil en luistert u goed. Negen plus twee is elf. Negen min twee is zeven. Elf en zeven. Negen maal twee is achttien. Achttien is elf plus zeven. En dit gaat, heb ik afgelopen week gezien, alleen maar op wanneer je met twee werkt. Want gaat u maar na…’

Toen tikte een voorman, of weet ik hoe zo iemand heet in de bollenpellerij, me op de schouder: ‘Bollen zijn dáár, hufter.’ ‘Jazeker meneer,’ bracht ik uit ‘neemt u me niet kwalijk.’ Maar ik was geslaagd in mijn opzet: gezien te worden als een intelligent, goed zingend, maar beleefd jongmens.